Hipokondri: Hastalık Kaygısı Bozukluğu Nedir? Hipokondriyazisin Belirtileri Nelerdir?

Eski adıyla Hipokondriyazis olarak bilinen, Hastalık Kaygısı Bozukluğu, teşhis edilmemiş ciddi bir tıbbi duruma sahip olma veya bu durumu geliştirme konusunda aşırı endişe duyma ile karakterize psikiyatrik bir bozukluktur. Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan kişiler, günlük yaşamlarını olumsuz yönde etkileyen ciddi bir tıbbi hastalığa yakalanma konusunda sürekli kaygı ya da korku yaşarlar. Bu korku normal fizik muayene ve laboratuvar test sonuçlarına rağmen devam eder.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan kişiler, normal bedensel duyumlara (sindirim veya terleme işlevleri gibi) aşırı derecede dikkat ederler ve bu duyumları ciddi hastalığın göstergeleri olarak yanlış yorumlarlar. Hastalık Kaygısı Bozukluğu'nun kesin etiyolojisi büyük ölçüde bilinmemektedir. Bununla birlikte, bozukluğun gelişiminde birden fazla risk faktörü rol oynamaktadır. Hastalık Kaygısı Bozukluğu tipik olarak kronik bir durumdur. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar ve psikoterapi bulunur.

Hastalık kaygısı Bozukluğu'nun tıbbi ayakta tedavi ortamında tahmini prevalansı yaklaşık %0,75'tir; genel popülasyonda yaklaşık %0,1'dir. Hastalık Kaygısı Bozukluğu her yaştan ve cinsiyetten insanı etkileyebilir; işsiz ve eğitim düzeyi düşük kişilerde daha sık görülmektedir.

Genel Bilgiler ve Psikopatoloji

Kaygı, olası bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığımızda bizi harekete geçmeye hazırlayan uyarlanabilir bir tepkidir ve algılanan tehditle başa çıkma yeteneğinden şüphe duyulduğunda ortaya çıkar. Hastalık Kaygısı Bozukluğu hastalarında görülen kaygı tehdidin (eğer herhangi bir tehdit varsa) gerçek derecesine göre aşırıdır.

Sağlık kaygısı, bireyi uygun önlemleri veya tıbbi yardımı almaya motive ettiği için bir dereceye kadar yapıcı olabilir. Örneğin, astımı olan bir kişide nefes darlığı endişesi, solunum yorgunluğunu ve hatta boğularak ölümü önlemek için inhalan bronkodilatör ilacın hemen kullanılmasına yol açabilir. Fakat sağlık hakkında aşırı endişe ve korku, bireyin yaşamında kişilerarası ilişkiler, iş veya okul ve boş zaman dahil olmak üzere çeşitli işlevsellik alanlarına müdahale ederek sıkıntıya neden olur.

Semptomlar, işaretler, pozitif test sonuçları veya bir pratisyen hekimin hastalık tehdidi veya varlığı konusunda anlaşmasına rağmen hastalık korkusu devam eder. Bir tıp doktoruna gittiğinde, hasta ya korktukları hastalığa sahip olmadığına dair güvence ister ya da hastalığın var olduğuna ve hiçbir hastalığın olmadığına dair güvence veremediğine dair onay ister.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu hastaları iki türe ayrılır:

• Bakım Arayan Tip: Bu hastalar sıklıkla sağlık sistemini kullanmakta ve doktorlarını sürekli değiştirmektedir. Birden fazla araştırma ve tedavi isteyebilirler.
• Bakımdan Kaçınan Tip: Bu hastalar tıbbi bakımdan kaçınırlar. Birincil doktor veya laboratuvar testinin yaşamı tehdit eden bir hastalığı (örneğin kanser) ortaya çıkaracağına dair ciddi endişeleri vardır.

Endişenin patolojik doğasına ilişkin içgörü değişir. Bazı hastalar hasta olma korkularından vazgeçemezken, diğerleri endişelerinin aşırı olduğunu kabul edebilir, ancak bunu kontrol etmekte çaresiz hissederler.

Yüksek sağlık kaygısı sendromunun psikopatolojisi ve hipokondriyal davranışların etki alanları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Hastalık İnancı: Hasta, tespit edilemeyen ciddi bir hastalığı olduğuna inanır. Aksi yönde güvence verilemez ve olumsuz laboratuvar sonuçlarına ve doktorun yeterli ve uygun güvencesine rağmen inanç devam eder.
• Hastalık Korkusu: Hasta, bir veya daha fazla ciddi hastalıktan korkar. Gelecekte bir hastalığa yakalanma konusunda evhamlı, tedirgin ve endişelidir; bir hastalık hakkında okumaktan, hasta olan birini tanımaktan veya fiziksel duyumların doğrudan deneyiminden kaynaklanabilecek en ufak bir hastalık belirtisine alarmla tepki verir.

Wellness Tidings

• Bedensel Meşguliyet: Aşırı sağlık kaygısı, vücut ile zihinsel bir meşguliyeti beraberinde getirir. Hasta zihinsel olarak fizyolojik işlevi, bedensel görünümü, fiziksel yetenekleri ve genel olarak sağlığı ile meşguldür. Bedensel işlevine, duyumlarına ve performansına odaklanır ve dikkatli bir şekilde inceler.
• Somatik Belirtiler: Hasta, zararlı fiziksel duyumlardan, rahatsız edici vücut işlevlerinden veya hastalığı düşündüren anatomik sapmalardan şikayet eder. Hasta aslında bildirdiği bu semptomları yaşar; simüle (taklit) etmez. Bu fiziksel semptomların ne dereceye kadar aslında normal bedensel duyumlar, fizyolojik işleyişin algılanması ve duyguların somatik eşlikçileri olduğu açık değildir.
• Hasta Rolü ve Hastalık Davranışları: Hasta, kronik bir tıbbi hastalığı varmış gibi davranır ve bir sakatın hayatını yaşar. Kendi kendine ayrıntılı tedavi rejimleri uygular; kendi kendine teşhis koyar ve koşullarını başkalarıyla uzun uzun tartışır; çoğu zaman yüksek sesle ve herkesin içinde kötü durumundan şikayet eder. Israrla ve bıkmadan tıbbi bakım aranır. Fakat doktorlarla etkileşimler, kapsamlı oldukları kadar hayal kırıklığı yaratır ve nihayetinde hastanın sorunları için doktorlar suçlanır.
• Engellilik (Yeti Yitimi): Hasta semptomları nedeniyle devre dışı bırakılır. Bir aile üyesi, çalışan, eş/partner ve arkadaş olarak işleyişi bozulur. Fiziksel performansı, günlük yaşam aktiviteleri, mesleki uğraşları veya sosyal rol işleyişi de sıklıkla bozulur. İlişkiler, ilgi alanları, faaliyetler ve taahhütler kayboluyor gibi görünür.

Belirti ve Semptomlar

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan kişiler, bir akıl sağlığı uzmanının aksine, genellikle birinci basamak sağlayıcılarda ilk bakımı ararlar. Bu hastalarda genellikle somatik (bedensel) semptomlar yoktur (varsa, sadece hafiftir); başka bir tıbbi durum mevcutsa, sağlıklarıyla ilgili meşguliyet açıkça aşırıdır ve durumun ciddiyeti ile orantısızdır.

Science Policy Review

Hastalık Kaygısı Bozukluğunda yaygın olarak görülen hipokondriyal davranışlar aşağıdakileri içerebilir:

• Kontrol Etme ve Güvence Arama
• Semptomların kontrol edilmesi için tekrarlanan doktor ziyaretleri,
• Teşhisin doğru olup olmadığını kontrol etmek için farklı doktorları ziyaret,
• Belirli bir semptom hakkında bilgi bulmak için tekrarlanan internet aramaları,
• Endişe edilen/korkulan sorun hakkında tekrar tekrar tartışmak veya soru sormak,
• Doktor ziyaretleri sırasında alınan notların ve test sonuçlarının gözden geçirilmesi,
• Semptomlardan ısrarla başkalarına bahsetmek ve bunları anlatmak,
• Hastalıklar veya vücut semptomları hakkında bilgi için tıbbi metinleri veya dergi makalelerini tekrar tekrar gözden geçirmek.
• Vücut Kontrolü
• Tekrar tekrar kalp atış hızı, kan basıncı, sıcaklık vb. ölçmek,
• Boğaz sıkışması, baş dönmesi veya ağrı düzeylerini sürekli olarak izlemek,
• Boğazda veya göğüslerde yumru olup olmadığını sık sık palpe (el ile muayene) etmek,
• İdrar ve dışkıyı kan ve kıvam açısından kontrol etmek,
• Sık sık cilt lezyonlarını (yara, ben vs.) muayene etmek.
• Güvenlik Önlemleri
• Doktor muayenehanesi, hastane veya tıp merkezine belirli bir mesafede kalmak,
• Her zaman el altında ilaç bulundurmak,
• "Normal" hissedene kadar yutkunmak,
• Çok sıkı bir diyete sıkı bağlılık.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar tipik olarak olumsuz sonuçlanan testlerden veya değerlendirmelerden memnun kalmazlar ve aynı tıbbi problem için birden fazla doktora başvururlar. Önceki doktorlarının ya yetersiz olduklarına ya da ayrıntılara dikkat etmediklerine; ciddi tıbbi durumlarını kaçırdıklarına; bunun da korkunç sonuçlara yol açacağına inanırlar.

The Quint

Bazı hastalar ölüm ve sakatlık hakkında fazla düşünebilirler. Vücut kontrol davranışları ve sağlık kaygıları ile o kadar meşguldürler ki, sosyal ve mesleki işlevleri önemli ölçüde bozulabilir. Modern çağda, elektronik kaynakların belirli bir "kontrol" ve güvence arayışı biçimi olarak uyumsuz kullanımı özellikle zorlayıcı olabilir. Bu fenomen literatürde "siberkondriya” olarak tanımlanmıştır.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Gelişimsel ve diğer yatkınlaştırıcı faktörler, hastalığa karşı ebeveyn tutumlarının, fiziksel hastalıkla ilgili önceki deneyimlerin ve hastalığın etiyolojisi ile ilgili kültürel olarak edinilmiş tutumların önemini tutarlı bir şekilde göstermektedir. Ancak genel olarak, Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar ile genel popülasyon arasında çok az demografik ve klinik farklılık bulunmuştur. Hastalık Kaygısı Bozukluğu için risk faktörlerinin daha düşük bir eğitim düzeyi, daha düşük gelir ve çocuklukta hastalık veya istismar öyküsü içerdiğine dair bazı bulgular vardır.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu'nun bilişsel bir modeli, hastaların bedensel duyumlarını artırarak ve güçlendirerek bedensel semptomları yanlış yorumladıklarını ileri sürer. Hastalar ayrıca fiziksel rahatsızlık için normalden daha düşük eşiklere ve toleransa sahip görünmektedirler. Örneğin, çoğu insanın normalde karında basınç olarak algıladığı şeyi, hastalık kaygısı olan hastalar karın ağrısı olarak deneyimler. Bir yaralanmaya maruz kaldıklarında (örneğin, ayak bileği burkulması) önemli bir endişe ile deneyimlenir ve hasta olma endişelerinin teyidi olarak algılanır. Bunun nedeni, hastalık kaygısı olan bireylerin hastalığa karşı savunmasızlık değerlendirmelerini ve ciddi hastalık riskini değerlendirmelerini abartma eğilimi olabilir.

Wikimedia Commons

Sosyal öğrenme teorisi Hastalık Kaygısı Bozukluğunu, görünüşte aşılmaz ve çözülemez sorunlarla karşı karşıya olan bir kişi tarafından yapılan hasta rolüne kabul edilme talebi olarak çerçeveler. Bu rol, onların zararlı yükümlülüklerden kaçınmalarına, istenmeyen zorlukları ertelemelerine ve görev ve yükümlülüklerden kurtulmalarına izin verebilir.

Psikodinamik teori, başkalarına yönelik saldırgan ve düşmanca isteklerin, bastırma ve yer değiştirme yoluyla fiziksel şikayetlere aktarıldığını ima eder. Somatik belirtiler, öfke hakkında hissedilen suçluluğu "telafi etmeye" ve "kötü" olmanın cezası olarak hizmet eder.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu ve diğer bazı somatoform bozukluklar ile nörokimyasal eksiklikler, depresif ve anksiyete bozukluklarına benzer görünmektedir. Örneğin, 1992'de Hollander ve arkadaşları obsesif-kompulsif bozukluk, beden dismorfik bozukluğu, anoreksiya nervoza, Tourette sendromu ve dürtü kontrol bozukluklarını (örneğin, trikotilomani, patolojik kumar oynama) içeren bir obsesif-kompulsif spektrum ortaya koymuştur.

Bu nörokimyasal eksiklikler hakkında yalnızca ön veriler bildirilmiş olmasına rağmen, bu tür eksiklikler semptomların neden örtüştüğünü, bozuklukların neden sıklıkla eşlik ettiğini ve tedavilerin neden birbirine paralel olabileceğini açıklayabilir. Ek olarak, panik bozukluğu ve hastalık kaygısı olan hastalarda P dalgası dispersiyonu (elektrokardiyograftaki maksimum ve minimum P dalgası süresi arasındaki fark), sağlıklı kontrol deneklerine göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Yüksek P dalgası dağılımı, anksiyete bozukluklarında kardiyak otonomik disfonksiyonun bir göstergesi olabilir.

Patofizyoloji

Hastalık Kaygısı Bozukluğu ile ilişkili nörokimyasal eksiklikler, duygudurum ve anksiyete bozukluklarına benzer görünmektedir. Örneğin, Hollander ve arkadaşları, hipokondriyazis, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), beden dismorfik bozukluğu (BDD), anoreksiya nervoza ve Tourette sendromunu içeren bir "obsesif-kompulsif spektrum" ortaya koydu ve bunların hepsinin serotonin geri alım inhibitörlerine tepki vermede benzerliklere sahip olduğuna ve ön lob bölgelerinde "hiperaktivite" gösterdiğine inanıyorlardı. Başka bir makale, hipokondriyazis tedavisinde etkili olarak fluoksetinin (bir serotonin geri alım inhibitörü ve OKB tedavisinde bir dayanak noktası) etkinliğini vurgulamıştır.

Obsesif-kompulsif spektrum bozukluklarının formülasyonu DSM-5 tarafından benimsenmiş olsa da, bu yeni kümeleme Hastalık Kaygısı Bozukluğunu içermemektedir. Ayrıca, Hastalık Kaygısı Bozukluğuna eşlik eden anksiyete spektrum bozukluklarının birden fazlasına sahip bir hastayla karşılaşmak olağandışı değildir. Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalarda nörokimyasal eksikliklerin bulguları yalnızca başlangıçtır, ancak bu tür eksiklikler semptomların neden örtüştüğünü, bozuklukların neden sıklıkla eşlik ettiğini ve obsesif-kompulsif spektrum bozuklukları için etkili tedavilerin Hastalık Kaygısı Bozukluğu için neden etkili olduğunu açıklayabilir.

Biyolojik belirteçlerle ilgili bir çalışmada, hipokondriyazis için DSM-IV-TR tanı kriterlerini karşılayan denekler, sağlıklı kontrol deneklerine kıyasla plazma nörotrofin 3 (NT-3) seviyeleri ve trombosit serotonin (5-HT) seviyelerinde azalmaya sahiptiler. NT-3, nöronal fonksiyonun bir belirtecidir ve trombosit 5-HT, serotonerjik aktivite için vekil bir belirteçtir.

Teşhis Yöntemleri

Hastalık Kaygı Bozukluğu bir dışlama tanısıdır. Teşhis konmadan önce, organik hastalıkları dışlamak için kapsamlı bir tıbbi muayene ve hastanın semptomlarına göre uygun testler yapılmalıdır. DSM-5, Hastalık Kaygı Bozukluğunun teşhisine yardımcı olmak için ayrıntılı tanı kriterleri geliştirmiştir. Bu kriterler şu şekildedir:

1. Zayıflatıcı veya yaşamı tehdit eden bir hastalığa sahip olma veya geliştirme konusunda aşırı endişe.
2. Somatik semptomlar yoktur. Eğer somatik semptomlar mevcutsa, bunlar hasta için sadece hafif derecede rahatsız edicidir. Tıbbi bir durum varsa veya tıbbi bir durum geliştirme riski yüksekse (aile öyküsü nedeniyle), tıbbi duruma (veya olası tıbbi duruma) ilişkin kaygı aşırıdır.
3. Sağlıkla ilgili konularda aşırı endişe ve kaygı.
4. Birey, hastalık belirtileri için vücudunu tekrar tekrar kontrol etmek gibi sağlıkla ilgili orantısız ve gereksiz davranışlar sergiler.
5. Semptomlar en az 6 aydır mevcuttur.
6. Hastalıkla ilgili meşguliyet başka bir psikiyatrik durumla daha iyi açıklanamaz.

Hastalık Kaygı Bozukluğu'nun teşhisine yardımcı olan, "Sağlıkla Meşguliyet Tanı Görüşmesi" başlıklı yapılandırılmış, görüşmeci tarafından yönetilen bir değerlendirme mevcuttur. Bu araç, görüşmecinin bir hastanın yanıtlarını netleştirmesine olanak tanır ve Hastalık Kaygı Bozukluğu teşhisine yardımcı olur. Ayrıca Hastalık Kaygı Bozukluğunu Somatik Semptom Bozukluğu'ndan ve sağlıklı kontrollerden ayırır. Bununla birlikte, bu görüşme aracı zaman alıcı olması ve yoğun emek gerektirmesi gibi sınırlamaları nedeniyle genellikle araştırma amaçlı kullanılmaktadır.

Agora Bilim Pazarı

Albert Amca ile Maceralar Seti: Bilim Çocuk Kitapları (3 Kitap)

Çocuklarınıza bilimi sevdirecek, bilimsel kavramları öğretecek kitaplar arıyor ama bulamıyor musunuz? Bu seri tam size göre!

1. Albert Amca ile Zaman ve Uzay, Russell Stannard
2. Albert Amca ile Kara Delikler,Russell Stannard
3. Albert Amca ile Kuantum Macerası,Russell Stannard

Notlar:

1. Bu kitaplar, 9 yaş ve üzeri çocuklara uygun olacak şekilde hazırlanmıştır.
2. Bu kampanya, Kolektif Kitap tarafından Evrim Ağacı okurlarına sunulan fırsatlardan birisidir.

Devamını Göster

₺320.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Genel bir tıbbi durumun varlığı, Hastalık Kaygısı Bozukluğu tanısını engellemez. Genel bir tıbbi hastalık ve Hastalık Kaygısı Bozukluğu komorbid tanılar olabilir. Tıbbi bir bozukluk mevcut olduğunda, sağlıkla ilgili endişeler/meşguliyetler genel tıbbi hastalığa göre orantısız veya aşırı olduğunda Hastalık Kaygısı Bozukluğu düşünülür.

Ayırıcı Tanı

İlk değerlendirme, herhangi bir genel tıbbi bozukluğu ekarte etmeye çalışmalıdır. Organikliğin dışlanmasının ardından, ayırıcı uygun tanılar arasında Somatik Semptom Bozukluğu, Obsesif-Kompulsif Bozukluk, Yaygın Anksiyete Bozukluğu ve Beden Dismorfik Bozukluğu yer alır.

• Somatik Semptom Bozukluğu: Birden çok kalıcı bedensel belirti ve bu belirtilere ilişkin aşırı endişe ve kaygı ile karakterize bir psikiyatrik durumdur. Bununla birlikte, Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar tipik olarak minimal somatik semptomlar yaşarlar ve hasta veya hastalıklı oldukları inancıyla daha fazla meşgul olurlar.
• Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): Hastaların sadece davranış veya kompulsiyonlar yaparak rahatlayabildiği, girici, istenmeyen düşünceler yaşadığı bir psikiyatrik bozukluktur. Obsesif-kompulsif bozuklukta, örneğin kapı kilitlerini tekrar tekrar kontrol etmek gibi zorlayıcı davranışlar tipik olarak ritüelleşmiş, tekrarlayıcı ve basmakalıptır. Ayrıca, OKB hastalarının genellikle birden fazla kaygıya ilişkin takıntıları ve kaygıları vardır. Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar, hastalık hakkında müdahaleci düşünceler yaşayabilir ve tipik olarak vücut kontrolü veya güvence arama gibi zorlayıcı davranışlara sahip olabilir. Yine de, bu endişeler öncelikle yalnızca sağlık ve hastalıkla ilgilidir. Hayatın diğer alanlarında bulunmazlar.
• Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Bu hastalar günlük yaşamın neredeyse tüm konuları hakkında aşırı endişe ve korkuya sahiptir. Gergin, sabırsız, diken üstünde ve aşırı endişeli görünebilirler. Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalara başlangıçta yanlışlıkla Yaygın Anksiyete Bozukluğu tanısı konabilir. Bununla birlikte, Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar sağlıkla ilgili özel kaygılara sahip olurken, Yaygın Anksiyete Bozukluğu olan hastalar sosyal, romantik ve mesleki kaygılarla ilgili sorunlarla meşgul olabilirler.
• Beden Dismorfik Bozukluğu: Bu bozukluğa sahip hastalar başkaları tarafından fark edilmeyen veya zar zor farkedilen fiziksel görünümdeki algılanan kusurlarla meşgul olma ile karakterize bir psikiyatrik durumdur. Beden dismorfik bozukluğu olan hastalar, vücut kontrolü ve ayna kontrolü gibi tekrarlayan davranışlar sergileyebilir. Bununla birlikte, Hastalık Kaygısı Bozukluğundan farklı olarak, Beden dismorfik bozukluğu olan hastalar hasta olmaktan endişe duymazlar; çirkin veya çekici olmamakla meşgul olurlar.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastaların tedavisi öncelikle hastaların sağlık kaygılarıyla baş etmelerine yardımcı olmaya odaklanır. Birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcıları, hastaların sağlık endişelerini tartışırken kendilerini rahat hissetmeleri için hastalarıyla bir uyum ve terapötik ittifak kurmayı hedeflemelidir.

Bu hastalar ideal olarak bir psikiyatriste sevk edilmelidir. Birinci basamak hekimi, hastaların kendilerini geçersiz veya terk edilmiş hissetmemeleri için bu sevki dikkatli ve yargılayıcı olmayan bir şekilde yapmalıdır. Hastalar, psikiyatrist ile birlikte birinci basamak hekimleri ile düzenli takipler için planlanmalıdır. Sık takipler, acil servise veya diğer doktorlara yapılan ziyaretleri azaltacaktır. Ayrıca doktorun yeni şikayetleri ve ilişkili tetikleyicileri ve stresleri eleştirel bir şekilde değerlendirmesine olanak tanır.

Psikoterapi, Hastalık Kaygı Bozukluğu için birinci basamak tedavidir. Bilişsel-davranışçı terapi (BDT), hastanın işlevsiz uyumsuz bilişsel inançlarını davranışsal değiştirme stratejileriyle tedavi etmeye odaklanan bir psikoterapi türüdür. Hastanın hastalık belirtileri için aşırı vücut kontrolü yapma alışkanlıklarını ele alabilir. BDT ayrıca normal somatik duyumlar ve bunların normal varyasyonları hakkında eğitimi de içerir. Farkındalık temelli bilişsel terapi, grup terapileri ve kabul ve kararlılık terapisi de başlatılabilir.

Farmakolojik ilaçlar Hastalık Kaygı Bozukluğu için ikinci basamak tedavidir. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler) gibi antidepresanların bu durumda etkili olduğu kanıtlanmıştır. Antidepresan tedaviye yanıt veren hastaların en az 6 ila 12 ay süreyle idame tedavisi almaları önerilir. Çoğu hasta psikoterapi ve farmakolojik ajanların bir kombinasyonunu gerektirir.

Hastayla İletişim

Genel tedavinin yanı sıra, Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan bireylerle sağlık kaygısını tartışmak önemlidir çünkü bu hastalar çoğu zaman içgörüden yoksundurlar ve sorunlarının doğası gereği psikolojik olmaktan çok tıbbi olduğuna ikna olmuşlardır. Pek çok hastanın bedensel duyumlar için kendi açıklayıcı modelleri, "sağlığı" neyin oluşturduğuna ve zihin ile beden arasındaki bağlantılara ilişkin görüşleri vardır.

National Elf Service

Hastanın endişelerini empatiyle dinlemek, deneyimlerine karşı aktif ve meraklı bir tutum benimsemek ve semptomlarını ve sağlıklarını anlamaları hakkında saygılı sorular sormak terapötik bir ilişkiyi teşvik eder. Nihayetinde, birçok hasta, güvence ihtiyaçları karşılanamadığında, en empatik ve ilgili pratisyen tarafından bile eninde sonunda memnuniyetsiz ve görmezden gelineceklerini hissedeceklerdir. Yanlış inançlarla çatışmadan hastanın sıkıntısıyla empati kurmak önemlidir.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan kişiler genellikle tıp pratisyenlerinin kendilerine küçümseme, şüphe, alay ve sıkıntı ile yaklaştığını deneyimler ve bu izlenimler çoğu zaman doğrudur. Uygulayıcı bir teşhis veya yeterli güvence aradığını veremediğinde hastanın hayal kırıklığı, hüsran ve reddedilme duygularından kaçınmak zor olsa da, uygulayıcılar karşıaktarım konusunda dikkatli olmalı, empatiyi açıkça ifade etmeli ve semptomlar için hastayı suçlamaktan kaçınmalıdır.

Örneğin, hastalara sıklıkla “Bunların hepsi senin kafanda!” denmektedir. Bu ifade yanıltıcı olmakla kalmaz (çünkü kırık bir kemiğin acısı bile "kafada" hissedilir), aynı zamanda ne empatik ne de terapötik olarak faydalıdır. "Psikosomatik" gibi semptomların organik temelli olmadığını ima eden terimlerin kullanımından kaçınılmalıdır, çünkü bunlar zihin ve beden arasında yanlış bir ikiliği pekiştirir ve genellikle semptom gerçekliğinin eksikliğini ima etmek için aşağılayıcı bir şekilde kullanılır.

Hastanın sağlayıcılarla yaşadığı sinir bozucu etkileşimler için empati, yanlış veya hatalı inançlarla gizli anlaşmalardan kaçınmalıdır. Örneğin, "Haklısınız, emin olmak için bir CT taraması yapmak daha güvenli olurdu." gibi bir ifade yerine,“Bağırsak tıkanıklığınız olduğundan emin olmanıza rağmen acil servisin BT taramasını tekrarlamaması çok sinir bozucu olmalı” demek uzun süreli psikiyatrik tedavi için daha faydalı olabilir. Bir hastanın bir uygulayıcı tarafından gerçekten kötü muamele gördüğü durumlarda, örneğin, “Doktorun size neden zamanını boşa harcadığınızı söylediğinden emin değilim; fakat bu kadar kızgın ve aşağılanmış hissetmenize şaşırmadım." gibi bir ifadeyle incinmiş duygularla empati kurmak ve bunların uygunluğunu kabul etmek mantıklıdır.

Ruh sağlığı uzmanları, tanı testlerini hastaya önceki değerlendirmeleri sorgulatacak şekilde yorumlamaktan kaçınmalıdır. Örneğin, bir nöroloğun dikkat çekici olmadığını düşündüğü bir beyin MR görüntüsünü incelerken, “Doktor bunu normal olarak okumuş ama aslında bana göre sizin yaşınıza göre beklediğimden daha fazla hacim kaybı var gibi görünüyor” ifadesi korkuyu artırır ve hasta ve diğer sağlayıcı arasındaki güvensizliği besler. Akıl sağlığı pratisyeni bir testin yanlış yorumlanmış olabileceğini düşünürse, hastanın açık ve tutarlı bir mesaj alabilmesi için önce iki klinisyen arasında tartışma yapılmalıdır. Tıbbi bakımın gerçekten yetersiz olduğundan şüphelenilen aşırı durumlarda, sevk için tavsiye veya ikinci bir görüş uygun olabilir.

Her şeyden önemlisi, duygusal bir iletişim biçimi olarak bilinmeyen tıbbi bir bozukluğa sahip olmanın "korkusunu" anlamak önemlidir. Hastanın terk edilmeyeceğine dair, örneğin, “Görünen o ki, şimdiye kadar herhangi bir anormal bulgu göstermeyen tüm tetkiklere rağmen hâlâ "birkaç tıbbi bozukluk" olduğundan endişe ediyorsunuz. Genel refahınızı ve sağlığınızı en üst düzeye çıkarmak için sizinle birlikte çalışmaya devam edeceğim.” gibi ifadeler ile normal bulguların güvenceleri birleştirilmelidir. Hastaya değerlendirmenin devam edeceğine dair güvence verilmelidir.

Hastaya yönelik duygusal tepkilerin (yani öfke, umutsuzluk, çaresizlik) farkında olunmalı ve mümkün olduğunda sık sık gayri resmi konsültasyon istenmelidir.

Genel Tıbbi Bakım

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan bireyler, sadece tetkikleri kolaylaştırmak için değil, tıbbi ve cerrahi keskinliğe göre genel tıp ve cerrahi servislerine yatırılmalıdır. Çeşitli fiziksel semptomların esrarengiz doğası nedeniyle, bazen Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar kapsamlı bir inceleme için genel tıbbi-cerrahi hastanesine kabul edilir.

Ciddi bir tıbbi durum ekarte edildikten ve Hastalık Kaygısı Bozukluğu teşhisi konulduktan sonra, tıbbi sistemin aşırı kullanımından, gereksiz görüntüleme çalışmalarından, uzman sevklerinden ve laboratuvar araştırmalarından kaçınılmalıdır. Hastalar yüksek riskli invaziv prosedürlere maruz bırakılmamalıdır.

Psikotrop ilaçların çok erken reçete edilmesi ve ruh sağlığı hizmetlerine sevk edilmesi hastaya ciddiye alınmadığını düşündürebilir. Bu nedenle, bu tür tedaviler belirli bir zamanda (gelecekte) endike olabilirken, zamanından önce bir teşhis veya psikiyatrik tedavi önermek, aslında güvenilir bir hasta-hekim ilişkisinin kurulmasına zarar verebilir.

Psikiyatrik Yatan Hasta Bakımı

Diğer Somatik Semptom Bozukluklarında olduğu gibi, Somatik Semptom Bozukluğunun kendisi için yatarak psikiyatrik hastaneye yatış nadiren gereklidir. Bu hastalar eşzamanlı duygudurum, anksiyete ve kişilik bozuklukları için risk altında olduklarından, eşlik eden psikiyatrik durumların veya intihar düşüncesinin epizodik dekompansasyonunu yönetmek için bir psikiyatrik başvuru gerekebilir.

Hasta intihar düşüncesi yaşarsa veya eşlik eden depresyon veya kişilik bozukluğuna bağlı olarak intihar eyleminde bulunursa veya kontrol edilemeyen anksiyete gelişirse, psikiyatrik hastaneye yatış endike olabilir. Böyle bir durumda, hasta yatış bağlamında bir Hastalık Kaygısı Bozukluğu tanısı konulabilir.

Beslenme ve Fiziksel Aktivite

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalar, kendilerini mümkün olduğunca sağlıklı hissetmek için günde 3 öğün yemek yemelidir. Ruh halini olumsuz etkileyen, anksiyete semptomlarını şiddetlendiren veya uyku kalitesini düşüren maddelerden (örneğin kafein, alkol, nikotin) kaçınmalıdırlar.

Egzersiz psikolojik sağlığı artırır. Hipokondriyak hastalar bu tavsiyeye uyma konusunda isteksiz olabilir, ancak birçok hasta tedavi ilerledikçe fiziksel aktivitelerini büyük ölçüde artırır. Egzersiz, ilişkili depresyon, anksiyete veya her ikisi olan hastalarda ruh halini iyileştirmeye, gerginliği azaltmaya ve uykuyu iyileştirmeye yardımcı olur.

Hasta Eğitimi

Eğitsel yaklaşımlar, doğru bilgi sağlar, hastanın bedensel semptomların son derece yaygın olduğunu küçük bir bir oranda hastalıktan kaynaklandığını ve en çok fiziksel sağlıkla uyumlu olduğunu fark etmesini sağlar. Tehdit edici bir uyaranın ilişkisi ve somatik sonuçları hakkında doğru bilgi, otonomik tepkilerin, öznel sıkıntıların ve davranışların şiddetini etkileyebilir. Uyumsuz iyatrojenik inançlara karşı çıkılmalıdır. Bir seferde az miktarda bilgi sağlamak ve bunu tekrarlamak en iyisidir.

Hafif ve kısa süreli semptomlar için, birincil sağlık hizmeti sağlayıcısı, hastanın ilgili olduğu tıbbi durum hakkında ayrıntılı eğitim (semptomlar, kurs, izleme, tanı ve tedavi) sağlayabilir. Eğitim ayrıca kaygının rolüne ve kaygının otonomik aktiviteyi veya uyarılmayı nasıl artırabileceğine ve böylece vücudun belirli fiziksel duyumları ve semptomları nasıl yanlış ilişkilendirmesine neden olabileceğine odaklanmalıdır.

Daha kalıcı ve kronik Hastalık Kaygısı Bozukluğu için, özellikle hastanın birden fazla sağlayıcı ile tedaviyi başaramadığı durumlarda, eğitimin küçük “dozlarda”, zamanı geldiğinde ve sağlam bir hasta-sağlayıcı ilişkisi kurulduktan sonra verilmesi gerekir.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu, psikososyal stres tarafından tetiklenebileceğinden, aile desteğinin ek olarak yararlı olması muhtemeldir. Ancak, aile eğitiminin rolü daha fazla araştırma gerektirmektedir, ancak yine de birkaç pratik ipucu önerilir:

• Hastanın tanı ve tedavi planlama kararlarına aile üyelerini dahil etmesi için izin vermesi gerekir.
• Aile üyelerine hekimin hastadan sır saklamayacağının söylenmesi gerekir; yani, aile üyelerinin hekime hasta hakkında söylediği her şey doğrudan hastaya atfedilerek paylaşılacaktır.
• Aile üyeleri, hastalık hakkındaki kanaati yanlış olsa veya kanıtlanamasa bile hastanın hissettiği sıkıntının gerçek olduğunu anlamalıdır.
• Aile üyeleri, hastaların aşırı müdahale taleplerini pekiştirerek tıbbi hizmetlerin aşırı kullanımına izin vermemelidir.
• Aile üyeleri, yukarıda açıklandığı gibi Hastalık Kaygısı Bozukluğu için ayaktan kronik hastalık modelini desteklemeye teşvik edilmelidir.
• Aile üyeleri, Hastalık Kaygısı Bozukluğu'nun yaygın psikiyatrik komorbiditesi konusunda eğitilmeli ve hastanın duygudurum ve anksiyete belirtilerini kendi kendine izlemesine yardımcı olmalı ve bunlar için ayrıca yardım almalıdır.
• Aile ve evlilik uyumsuzluğunun psikolojik sıkıntıya katkıda bulunan önemli bir çatışma kaynağı olduğu hastalarda aile veya çift terapisi düşünülmelidir. Alternatif olarak, semptomları aile dinamiklerinde büyük bir sıkıntıya neden olan ve mevcut semptomları devam ettiriyor gibi görünen hastalarda aile terapisi düşünülmelidir.

Farmakoterapi

Farmakoterapi, psikoterapi ve eğitim tedavilerine ek olarak kullanılmaktadır. Farmakoterapinin amaçları, eşlik eden semptom ve bozuklukları (örneğin, depresyon) azaltmak, komplikasyonları önlemek ve birkaç durumda hipokondriyak semptomları azaltmaktır.

Özellikle Hastalık Kaygısı Bozukluğu veya Somatik Semptom Bozukluğu tedavisi için onaylanmış hiçbir ilaç yoktur. İlaçlar genellikle eşlik eden depresyon veya anksiyete bozukluğunu tedavi etmek için başlatılır.

Antidepresanlar

Antidepresanlar tipik olarak Hastalık kaygısı Bozukluğu ile birlikte görülen depresyon veya anksiyete için kullanılır, ancak bazı durumlarda başka bir bozukluğun yokluğunda hipokondriyak semptomları hafifletirler. Depresyon, anksiyete (örn. panik bozukluğu, OKB, sosyal fobi, yaygın anksiyete, travma sonrası stres bozuklukları) ve bulimia nervoza bozuklukları olan yetişkinlerde kullanım için endikedirler.

Başlangıç ​​dozları aşağıda listelenmiştir. Bu hastalarda genel prensip, psikiyatrik bir acil durum (örn. intihar düşüncesi) olmadıkça düşük dozda başlamak ve yavaş ilerlemektir. Bir düzen oluştuktan sonra, iyi tolere edilen ve etkili bir antidepresan, komorbid durum için belirtildiği şekilde sürdürülmelidir (örn., tek bir depresyon için 6-12 ay veya tekrarlayan depresyon ve anksiyete bozukluğu için süresiz olarak). Tek başına hipokondriyazis için kullanılıyorsa, idame dozu için, hastayı en düşük etkili dozda tutmak için doz ayarlanmalıdır ve devam eden tedavi ihtiyacını belirlemek için hasta periyodik olarak yeniden değerlendirilmelidir.

Bu grupta kullanılan ilaçlar şunları içerir:

• Fluoksetin (Prozac): Norepinefrin veya dopamin geri alımı üzerinde minimal veya hiç etkisi olmayan presinaptik serotonin geri alımını seçici olarak inhibe eder.
• Paroksetin (Paxil): Nöronal serotonin geri alımının güçlü seçici inhibitörüdür. Ayrıca norepinefrin ve dopamin nöronal geri alımı üzerinde zayıf etkisi vardır.
• Sertralin (Zoloft): Presinaptik serotonin geri alımını seçici olarak inhibe eder. Norepinefrin geri alımı üzerinde minimal etkisi vardır veya hiç etkisi yoktur ve dopamin geri alımının klinik olarak önemsiz inhibisyonu vardır.
• Venlafaksin (Effexor XR): Presinaptik serotonin geri alımını, norepinefrini (yaklaşık 150 mg PO qam dozlarında) ve dopamini (yaklaşık 150-225 mg qam dozlarında) seçici olarak inhibe eder.
• Klomipramin (Anafranil): Metaboliti desmetilklomipramine dönüştürüldüğünde norepinefrin alımını etkilerken serotonin alımını etkiler.
• Fluvoksamin (Luvox): Nöronal serotonin geri alımının güçlü seçici inhibitörüdür. Alfa-adrenerjik, histamin veya kolinerjik reseptörlere önemli ölçüde bağlanmaz ve bu nedenle TCA'lardan daha az yan etkiye sahiptir.
• İmipramin (Tofranil): Presinaptik nöronda norepinefrin veya serotonin geri alımını engeller.
• Fenelzin (Nardil): Genellikle geleneksel siklik veya ikinci kuşak antidepresanları tolere edemeyen veya bunlara yanıt vermeyen hastalarda kullanılmaktadır.
• Sitalopram (Celexa): Presinaptik serotonin geri alımını seçici olarak inhibe eder, norepinefrin geri alımı üzerinde etkisi minimaldir veya hiç etkisi yoktur.
• Essitalopram (Lexapro): Seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) ve sitalopramın S-enantiyomeridir. Depresyon tedavisinde kullanılır. Etki mekanizmasının, CNS nöronal serotonin geri alımının inhibisyonundan kaynaklanan CNS'deki serotonerjik aktivitenin güçlenmesi olduğu düşünülmektedir. Depresyon rahatlamasının başlangıcı, diğer antidepresanlardan daha erken olan 1-2 hafta sonra elde edilebilir.

Beta-Adrenerjik Reseptör Bloke Edici Ajanlar

Mevcut beta-reseptör bölgeleri için beta-adrenerjik agonistlerle rekabet eder. Propranolol, beta-1 reseptörlerini (esas olarak kalp kasında bulunur) ve beta-2 reseptörlerini (esas olarak bronşiyal ve vasküler kaslarda bulunur) inhibe ederek, beta-adrenerjik stimülasyona karşı kronotropik, inotropik ve vazodilatör yanıtları inhibe eder.

Bu grupta kullanılan ilaçlar şunları içerir:

• Propranolol (İnderal): Membran stabilize edici aktiviteye sahiptir ve kasılmaların otomatikliğini azaltır.

Benzodiazepinler

Genellikle Hastalık Kaygısı Bozukluğu ile birlikte görülen agorafobili veya agorafobisiz anksiyete bozuklukları ve panik atakların tedavisinde endikedir. Dikkatli kullanılmalıdır çünkü Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastalarda madde kötüye kullanımı veya bağımlılığı riski artabilir.

Bu grupta kullanılan ilaçlar şunları içerir:

• Alprazolam (Xanax): Panik atakların yönetimi için kullanılır. Limbik sistem ve retiküler oluşum dahil olmak üzere CNS içindeki çeşitli bölgelerdeki reseptörleri bağlar. Etkilere GABA reseptör sistemi aracılık edebilir.

Antipsikotik İlaçlar

Özellikle obsesyonları veya sanrıları taklit eden komorbid anksiyete veya hipokondriyal endişelerin varlığında bu bozuklukla ilişkili morbiditeyi azalttığı gösterilmiştir. Ciddi uzun vadeli olumsuz etkiler (örneğin, geç diskinezi) potansiyeli nedeniyle, antipsikotik ilaç ihtiyacını değerlendirmek için bir psikiyatristle konsültasyon önerilir. Hipokondriyazisli hastalarda kullanılmış olmalarına rağmen, diğer antipsikotikleri listelemek için yeterli veri yoktur.

Bu grupta kullanılan ilaçlar aşağıdakileri içerir:

• Pimozide (Orap): Motor ve fonik tiklerin baskılanması için Tourette sendromu için endikedir. Psikoz, hipokondriyal sanrılar ve parazitoz ve Huntington koresi için etiket dışı kullanılır.
• Risperidon (Risperdal): Serotonin reseptörüne göre 20 kat daha düşük afinite ile dopamin D2 reseptörüne bağlanır. Psikozların negatif semptomlarını iyileştirir ve EPS insidansını azaltır. Şizofreni ve bipolar bozukluk mani dahil olmak üzere psikotik bozuklukların tedavisi için endikedir; uyku için de kullanılır.
• Olanzapin (Zyprexa): Dopamin D2 ve serotonin reseptörlerine bağlanır. Psikozların negatif semptomlarını iyileştirir ve EPS insidansını azaltır. Şizofreni ve bipolar bozukluk mani dahil olmak üzere psikotik bozuklukların tedavisi için endikedir; uyku için de kullanılır.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Hastalık Kaygısı Bozukluğu genellikle epizodiktir, semptomları aylardan yıllara kadar sürer ve eşit derecede uzun durgunluk dönemleri olur. Resmi sonuç çalışmaları yapılmamış olmasına rağmen, Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastaların üçte birinin sonunda önemli ölçüde düzeldiğine inanılmaktadır.

İyi bir prognoz, yüksek sosyoekonomik durum, tedaviye yanıt veren anksiyete veya depresyon, bir kişilik bozukluğunun olmaması ve ilgili psikiyatrik olmayan tıbbi durumun olmaması ile ilişkili görünmektedir. Çoğu çocuğun ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde iyileştiğine inanılır, ancak ampirik çalışmalar yapılmamıştır.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

İlk olarak 2013 yılında DSM-5 ile yayınlanan Hastalık Kaygısı Bozukluğu nispeten yeni bir tanıdır; bu nedenle prevalansına dair bilgiler büyük ölçüde belirsizdir. Daha önce tanımlanan Hipokondriyazis'in popülasyona dayalı çalışmalarda nokta prevalansı %0.04 ila %4.5 arasında olduğu bildirilmiştir. Epidemiyolojik çalışmalar azdır, ancak hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastaların, bozukluğu olmayan hastalardan yaş veya cinsiyet açısından hiçbir farkı yok gibi görünmektedir ancak en yaygın başlangıç yaşı erken yetişkinliktir.

Hastalık Kaygısı Bozukluğu olan hastaların eğitim ve gelir düzeylerinin düştüğünü ve çocukluk çağı hastalığı ve istismar oranlarının daha yüksek olduğunu gösteren birkaç çalışma yapılmıştır.

Önlem Yöntemleri

Hastalık Kaygısı Bozukluğunu önlemenin bilinen bir yolu yoktur. Bununla birlikte, bozukluğu olan hastaya destek ve anlayış sağlamak, semptomların şiddetini azaltmaya ve bireyin hastalıkla başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Etimoloji

Hipokondri terimi, "alt" anlamına gelen Yunanca hupo ve "sternal kıkırdak" anlamına gelen khondros'tan gelir. Bu, karaciğer, safra kesesi ve dalağın bulunduğu kaburgaların altındaki yumuşak alanı ifade eder. Uzun zaman önce insanlar melankoli veya üzüntünün bu organlardan geldiğine inanıyorlardı.

DSM'nin son baskısıyla birlikte Hipokondriyazis ve ilgili birkaç durum, ampirik olarak türetilmiş iki yeni kavramla değiştirilmiştir: Somatik Semptom Bozukluğu ve Hastalık Kaygısı Bozukluğu.