Bilimsel nesnellik (bilimsel objektivite, bilimsel tarafsızlık); bilimsel iddiaların, yöntemlerin ve sonuçların özelliklerinden birisidir. Bilimin iddialarının, yöntemlerinin ve sonuçlarının; belirli perspektifler, değer taahhütleri, topluluk önyargısı veya kişisel çıkarlar gibi faktörlerden etkilenmediği veya etkilenemeyeceği fikrini ifade eder. Nesnellik, genellikle bilimsel araştırma için bir ideal, bilimsel bilgiye değer vermek için iyi bir neden ve toplumdaki bilim otoritesinin temeli olarak kabul edilir.

Bilim felsefesindeki birçok merkezi tartışma, öyle veya böyle, nesnellik ile ilgilidir: onaylama ve tümevarım problemi; teori seçimi ve bilimsel değişim; gerçekçilik (realizm); bilimsel açıklama; deney; ölçüm ve niceleme; kanıt ve istatistiklerin temelleri; kanıta dayalı bilim; feminizm ve bilimdeki değerler... Dolayısıyla nesnelliğin bilimdeki rolünü anlamak, bu tartışmaları tam olarak takdir edebilmek için olmazsa olmazdır.

Yıldızlar tıpkı birer canlı gibi doğar, yaşar ve ölür. Nötron yıldızları da ölen büyük kütleli yıldızların mezarlarından biridir. Büyük kütleli yıldızlar da normal bir yıldız gibi füzyon tepkimesi geçirerek enerjisini sağlar. Çekirdeğinde hidrojenden ağır element biriktirir , enerji üretemeyince içine çöker ve bir süpernova patlaması yaşar. Bu patlama sırasında etrafa çok fazla parçacık yayılır. Yıldızdaki ağır elementler de bu sırada oluşur. Patlama sırasında çekirdek içine çöker ve yıldızdan geriye nötron yıldızı veya karadelik kalır.

Eğer yıldız güneşimiz gibi küçük kütleli bir yıldız olsaydı çekirdek içine çökerken "dejenere elektron basıncı" sayesinde çökmesi durur ve ortada çok yoğun bir "beyaz cüce" kalırdı. Beyaz cücenin oluşması için gereken kütle "Chandrasekhar limitine" göre belirlenir ve bu limit güneşin kütlesinin 1.4 katı kadardır ve bu limitin altındaki yıldızlar dejenere elektron basıncı etkisinde çökmeyi durdurur.Böylece kalıntı beyaz cüce olarak kalır. Fakat oluşacak kütle bu sınırın üstündeyse yıldız içine çökmeye devam eder ve yüksek basınç etkisiyle atomların çekirdeğindeki proton ile elektronlar birleşerek nötron oluşturur ve yoğunluğu Güneş'in yoğunluğunun 2,6 x 1014 ila 4,1 x 1014 katı arasında olan %90 ı nötrondan oluşan bir nötron yıldızı meydana gelir.Nötron yıldızlarının kütleçekimi etkisiyle daha fazla küçülmemelerinin nedeni, Pauli dışarlama ilkesidir. Bu ilke, fermiyon grubu iki parçacığın -örneğin protonlar, elektronlar ve nötronlar- aynı konuma ve aynı kuantum durumuna sahip olamayacağını söyler.^[4]Kütle daha da fazla olsaydı uzay-zaman üzerinde inanılmaz bir bükülme olurdu ve bu eğriden ışık bile kaçamazdı. Böylece karadelik oluşur.

29 yaşındaki Charles Darwin 11 Ekim 1838 tarihinde, kuzeni Emma Wedgwood kendisinin evlenme teklifini kabul ettikten sonra günlüğüne, “İşte beklenen gün!” diye yazmıştı. Ancak efsanevi natüralist bu birliktelikle ilgili her zaman bu kadar kararlı davranmamıştı. Sadece birkaç ay önce bir arkadaşından gelen mektubun arkasına evlilik ve evliliğin çalışmaları üzerine yapacağı potansiyel etkiyle ilgili bir artılar (“yalnız kalmamak”, “müziğin ve kadınsı küçük sohbetlerin cazibesi”) ve eksiler (“sınırlı imkanlar”, “kitap olmaması”, “inanılmaz ölçüde zaman kaybı”) listesi çiziktirmişti. Liste Charles Darwin’in Yazışmaları’nda (Bölüm 2: 1837-1843) bulunmuştu ve yazışmalar ayrıca Darwin Correspondence Project adlı mükemmel internet sitesinde, 7 Nisan 1838 başlığı altında bulunabilir. Bu liste zamanın ötesindedir ve yapay olduğu konusunda tartışmaya açıktır. Aile ve kariyer, aşk ve iş, kalp ve beyin arasındaki kültürel gerilimin bir göstergesi olmuştur. 

Şimdi (bazılarından tam olarak ne kastettiği anlaşılmayan) notlarına bir göz atalım (not defterine olabildiğince sadık kaldık, bazı kısımları diller arası geçişte anlamlı kılabilmek için hafifçe modifiye ettik; ancak özünden bir şey kaybetmedi):

Beynimiz düşündüğümüz kadar basit çalışmıyor. Geçtiğimiz birkaç yıl, tuhaf şeylere inanmanın oldukça yaygın olduğunu henüz fark etmeyen insanlar için bir uyandırma çağrısı görevi gördü. Donald Trump'ın başkanlığı sırasında ortaya çıkan aşırı sağ bir komplo teorisi olan QAnon'un yükselişinden, maske takma ve COVID-19 aşılarının güvenliği üzerine politikleşen tartışmalara kadar, düşüncelerimizin önyargılarımıza göre kolayca zikzak çizdiği çok açık bir hale geldi. Peki ya matematik için de aynı durum söz konusu olabilir mi?

Dan Kahan ve meslektaşları, çalışmalarında sıklıkla inançlar ve belli bir gruba üye olma arasındaki etkileşimleri inceliyorlar. Biz insanlar, doğamız gereği kuvvetli bir kabile bilincine sahibiz; dolayısıyla eğer kabilemiz bize en son gerçekleşen seçimlerde diğer kabile tarafından seçim sonuçlarına hile karıştırıldığına inanmamızı söylerse, kanıtlara bile bakmadan bu düşünceyi benimseyebiliriz. Peki, asıl soru şu: Gerçek olmayan bir inanca kapılmak mı daha vahimdir, yoksa kendi topluluğunuzun değer yargılarına ters düşerek dışlanmayı göze almak mı?

Geriye dönün ve son iki yıldaki yapay zeka ilerlemesine bir bütün olarak bakın... Yapay zeka o kadar hızlı bir şekilde, o kadar çok alanda insanlara yetişiyor ki, açıkçası yeni testlere ihtiyacımız var!

Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zeka Enstitüsü (İng: "Human-Centered Artificial Intelligence" veya kısaca "HAI"), akademik ve endüstriyel uzmanlardan oluşan disiplinler arası bir ekip tarafından hazırlanan kapsamlı Yapay Zeka Endeksi raporunun yedinci yıllık sayısını yayınladı.

Psikolog safsatası, dış bir gözlemcinin gözlemlediği bir şeye ilişkin öznel yorumunun o şeyin nesnel doğasını temsil ettiğini varsaymasıyla meydana gelen bir mantık safsatasıdır. Bu durum en çok bir başkasının zihinsel durumuna (nasıl hissettiğine veya ne düşündüğüne) yönelik olarak sizin (üçüncü şahıs) yaklaşımınızın mutlaka doğru ve ilgili kişinin (birinci şahıs) deneyimiyle aynı olduğu şeklindeki yanlış varsayımla ilişkilendirilmektedir.

Bu çerçevede bir psikolog, bir danışanının nasıl hissettiğine ilişkin yorumunun doğru olması gerektiğini ve hastanın duygularını tanımlama şeklinin bu duyguların doğasını tam olarak yakalaması gerektiğini varsaydığında psikolog safsatasının tuzağına düşer.

İlk önce birbirinden çok farklı görünen bu iki alanın nasıl başka bir kavram adı altında birleştiğini öğrenelim. Nöroloji ve dilbilim arasındaki bağ 19. yüzyıldaki afazi durumunu inceleyen afaziyolojinin gelişmesine kadar dayanır. Afaziyoloji oluşan beyin hasarlarının beynin dil işletimi üzerindeki etkilerini inceleyerek beyin yapılarını belli işlevlerle bağdaştırmayı çabalar. Bu alanın gelişmesi belki de nörolinguistik kuramının ortaya çıkmasındaki ilk adımlardı.

Spesifik beyin alanlarını dil işletmesiyle bağdaştıran ilk insanlardan biri Fransız cerrah Paul Broca olmuştur. Broca konuşma zorluğu çeken birçok insana otopsi yapmış ve neredeyse hepsinde günümüzde Broca alanı olarak da bilinen sol frontal lobda hasar olduğunu tespit etmiştir. Bu konu üzerine çalışmalar yapmış Carl Wernicke ise beynin farklı alanlarının farklı dilbilimsel görevleri işlettiğini öne sürdü. Ona göre beynin konuşma alanı olarak bilinen "Serebral Korteksin" 2 alandan oluşmaktaydı, bir tanesi Broca alanı diğeri ise daha sonra kendi isminin verileceği Wernicke alanı. Wernicke; Broca alanının konuşmanın motor üretimini gerçekleştirdiğini, Wernicke alanının ise işitsel kısmını gerçekleştirdiğini düşünüyordu. Wernicke ve Broca'nın yaptığı çalışmalar dil sorunlarının nörolojik temelli olabileceği durumunu gözler önüne seren ilk çalışmalar olmuştur.

Sagan Standardı, konuyla ilgili kanıtlara bakarak, bir iddia ne kadar olasılık dışı ise, ondan beklenen kanıt standardının da bir o kadar büyük olması gerektiğini söyler. Her ne kadar ilk olarak Carl Sagan tarafından geliştirilmemiş olsa da Sagan Standardı, "Olağanüstü iddialar, olağanüstü kanıtlar gerektirir." olarak bilinen bir sözün kavramsal kısaltmasıdır.

Buna göre, eğer belli bir iddianın (bilimsel fikir birliğine uyuşmaması gibi sebeplerle) "olağanüstü" olduğu düşünülüyorsa, bu iddiayı ileri süren kişi, daha az olasılık dışı olduğu düşünülen bir iddiayı sunan kişiye göre daha yüksek bir kanıt standardına tabi tutulur.

Görelilik! Bulunduğumuz çağı bundan daha iyi simgeleyen başka bir sözcük var mı? Artık hiçbir şeyin kesinliğinden emin olamıyoruz. Her şeye göreliliğin ışığında bakıyoruz. Görelilik, günden güne ucuz filozofların elinde oyuncak haline geliyor.

Savaş sonrası dünyamızda, meydan okunmamış herhangi bir standart kaldı mı? Değişmezliği veya kalıcılığı bir yerlerde sorgulanmamış; etiğin, ekonominin yahut hukukun mutlak olduğu bir sistem kaldı mı? Artık üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece sayılmadığı, zaman kavramının anlamını yitirdiği, sonsuzun sonu olduğu ve sonlunun sonsuzlukta kaybolduğu bir dünyada, kalıcı değer, yahut tartışmasız doğru diye bir şey olabilir mi?

Atom, kimyasal bir elementi oluşturan maddenin en küçük yapıtaşıdır. Katı, sıvı, gaz ve plazma hâlindeki her madde, nötral veya iyonize olmuş atomlardan oluşur. Çoğu atom, 1 metrenin 10 milyarda biri (yani yaklaşık 100 pikometre) büyüklüğündedir. Bu kadar küçük ölçeklerde, kuantum mekaniğinden kaynaklı etkiler maddenin davranışını domine etmeye başlar. Bir diğer deyişle, örneğin bir tenis topunun davranışlarını kestirmekte kullandığımız klasik fizik, bu ölçekte anlamını yitirir. Dolayısıyla, atomlar kadar küçük nesnelerin davranışlarını açıklayabilmek için kuantum fiziği denilen özel bir fizik türünün kullanılması gerekir.

Her atom, bir çekirdek ve bu çekirdeğin etrafına bağlı hâlde bulunan 1 ya da daha fazla sayıda elektrondan oluşur. Atom çekirdeği ise 1 ya da daha fazla sayıda proton ve nötrondan oluşur. Hidrojen atomlarının en yaygın formu hariç, bütün atom çekirdeklerinde nötronlar bulunur. Elektronlar, proton ve nötronlara göre o kadar küçüktür ki, atomun toplam kütlesinin %99.94'ünü protonlar ve nötronlar tek başlarına oluştururlar.