Charles Darwin ve Evlilik: Darwin'in Evlilik Öncesi Yaptığı Artılar ve Eksiler Listesi

Tanrım, kişinin tüm hayatını hadım edilmiş bir arı gibi; çalışarak, çalışarak ve sonrasından hiçbir şey beklemeyerek geçirmesini düşünmek bile çekilmez bir işkencedir.

29 yaşındaki Charles Darwin 11 Ekim 1838 tarihinde, kuzeni Emma Wedgwood kendisinin evlenme teklifini kabul ettikten sonra günlüğüne, “İşte beklenen gün!” diye yazmıştı. Ancak efsanevi natüralist bu birliktelikle ilgili her zaman bu kadar kararlı davranmamıştı. Sadece birkaç ay önce bir arkadaşından gelen mektubun arkasına evlilik ve evliliğin çalışmaları üzerine yapacağı potansiyel etkiyle ilgili bir artılar (“yalnız kalmamak”, “müziğin ve kadınsı küçük sohbetlerin cazibesi”) ve eksiler (“sınırlı imkanlar”, “kitap olmaması”, “inanılmaz ölçüde zaman kaybı”) listesi çiziktirmişti. Liste Charles Darwin’in Yazışmaları’nda (Bölüm 2: 1837-1843) bulunmuştu ve yazışmalar ayrıca Darwin Correspondence Project adlı mükemmel internet sitesinde, 7 Nisan 1838 başlığı altında bulunabilir. Bu liste zamanın ötesindedir ve yapay olduğu konusunda tartışmaya açıktır. Aile ve kariyer, aşk ve iş, kalp ve beyin arasındaki kültürel gerilimin bir göstergesi olmuştur. 

Şimdi (bazılarından tam olarak ne kastettiği anlaşılmayan) notlarına bir göz atalım (not defterine olabildiğince sadık kaldık, bazı kısımları diller arası geçişte anlamlı kılabilmek için hafifçe modifiye ettik; ancak özünden bir şey kaybetmedi):

 ***

Eğer evlenmeyeceksen Gez. Avrupa’yı mı? Ya da Amerika’yı???

Eğer gezeceksem bu jeolojik özelliği olan Birleşik Devletler, Meksika gibi yerler olmalı. Sağlığa ve dinçliğe ve ne kadar Zoolojik hale geldiğime bağlı.

Eğer gezmezsem. - Türlerin aktarımı üzerine Çalış- En basit yaşam formlarını mikroskopla incele - Jeoloji. ?. en eski oluşumlar?? Bazı deneyler - alt hayvan sınıfları üzerinde fizyolojik gözlem 

B başka bir yerde yaşamak mümkün olmadığından Londra’da yaşa[6] küçük bir evde, Regents Park yakınlarında -at besle- yaz turlarına çık. Örnekler topla bazı Zoolog başlıkları: Coğrafya yorumları. Çeşitlilik ve Jeolojik genel çalışmalar. - Sistemleştir.- Eğilimler üzerine çalış.

Tüm Reklamları Kapat

Evlenilirse - imkanlar sınırlanır, Para için çalışmak görevi hissedilir. Londra hayatı, Sosyete dışında hiçbir şey olmaz, ülke olmaz, turlar olmaz, geniş çaplı bir Zoolojik örnekler toplanamaz. Kitap olmaz. Cambridge Profesörlüğü, ya Jeolog. veya Zoolog. — yukarıdaki tüm mecburiyetlere boyun eğ— Zoolojik olarak sistemleştirmeyi tam olarak beceremezdim. - Ama taşrada kış uykusuna yatmaktan iyi olmalı, ve nerede? Hatta Londra kent evinden bile iyi olmalı. - Tembel bir şekilde kent evini alıp hiçbir şey yapmayarak yaşanamaz - Londra’da bir hapis hayatı sürdürebilir miyim? Eğer kısmen zengin olsaydım, Londra’da yaşardım, güzel, büyük bir eve sahip olup (B) gibi yaşardım, ama çocuklu ve fakir bir şekilde böyle yaşayabilir miyim? Hayır - O zaman Londra’ya yakın hangi şehirde yaşa; öyle olmalı ama bilim ve fakirlik düşünüldüğünde büyük engeller. O zaman Cambridge olmalı; ama sudan çıkmış balık gibi, Profesör olamamak ve fakirlik. O zaman Cambridge Profesörlüğü— ve bunu en iyi şekilde değerlendir, böyle bir görevi yerine getir ve boş vakitlerinde çalış— Kaderimde ya Camb. Profesörlüğü var ya da fakir bir adam olmak; Londra’nın varoşları, küçük bir Meydan ve...— ve en iyi şekilde çalışmak 

Biyografi Araştırmaları ile ilgili diğer içerikler ›

• Geleneksel Dönemin Modernist İnsanı: Evangelista Torricelli
• Yapay Zekanın Michael Jordan'ı: Önünüze Gelen Her Şeye Yapay Zeka Demeyi Bırakın!
• Barbara York Main: Gerçek "Örümcek Kadın"!

Doğrudan gözlem yaparken o kadar fazla zevk alıyorum ki Lyell gibi yaparak devam edemem; eski trendekileri doğrulama ve üzerine yeni bilgiler ekleme... ve Londra’ya bağlı olan bir adam olmanın arkasından ne gelir bilemiyorum. –

Taşrada, alt sınıf hayvanlar üzerinde deneyler ve gözlemler,— daha fazla özgürlük –

***

Birkaç hafta sonra, Temmuz 1838’de, aynı konuda tekrar bir şeyler yazdı; bu sefer bir hayat arkadaşı edinmenin değeri üzerine derin düşüncelerini (“nasıl olursa olsun bir köpekten daha iyidir” demişti) çiziktirmişti: 

Soru bu [bir kurşun kalemle daire içine alınmış]

Evlenmek

Çocuklar - (Allah izin verirse) - Sürekli yanında birinin olması, (ve yaşlılıkta yanında olacak bir arkadaş) öyle biri ki sadece bir şey, - sevilen ve birlikte oynanacak bir kişi olmak isteyen biri. - nasıl olursa olsun bir köpekten daha iyidir. - Ev, ve eve bakacak birinin olması - Müziğin ve kadınsı küçük sohbetlerin cazibesi. - Bunlar kişinin sıhhati için iyi şeylerdir. - ama inanılmaz ölçüde zaman kaybettirir. -

Tanrım, kişinin tüm hayatını hadım edilmiş bir arı gibi; çalışarak, çalışarak ve sonrasından hiçbir şey beklemeyerek geçirmesini düşünmek bile çekilmez bir işkencedir. - Hayır, hayır bu olamaz. - Kişinin tüm gününü dumanlı, pis bir Londra evinde yalnız başına geçirdiğini hayal et. - Sadece hayal et; yumuşak kanepende yumuşak huylu bir eşinin olduğunu, etrafınızda kitapların ve iyi bir ateşin ve belki müziğin olduğunu - Sonra bu imgeyi Büyük Marlbro' Sokağı’nın puslu gerçekliğiyle karşılaştır. 

Evlenmemek

Tüm Reklamları Kapat

İnsanın istediği yere gidebilecek kadar özgür olması - Sosyetenin tercihi olmak ve bunun bir parçası olmak. - Kulüplerde akıllı adamlarla diyalog kurmak - Akrabaları ziyaret etmek için zorlanmamak ve her boş konuşmaya katılmak zorunluluğunun olmaması. - para harcamak ve çocuk sahibi olmak için endişe etmek - belki, tartışmalara girmek - Zaman kaybı. - Akşamları kitap okuyamamak - şişmanlamak ve aylaklık - Endişe ve sorumluluk - kitaplara ve diğer şeylere ayıracak daha az zamanın olması - eğer eve giren parayla birçok çocuğun karnı doyuyorsa. - (Ancak başka bir şekilde düşünülünce bu yaşam tarzı [19] çok çalışmak, insanın sağlığı için zararlı)

Belki eşim Londra’yı sevmeyecek; o zaman bana düşen sürgün ve uyuşukluğun içine düşmek, aylak aptal olmak -

---

Tüm Reklamları Kapat

Bundan sonra Darwin bir sonuca varır:

Evlenmek — Evlilik yolu — Evlenmek Q.E.D. 

[E.A.: Q.E.D., "Kolayca Sonuca Varıldı" anlamında Latince bir kısaltma, bilimde sık kullanılır.]

…ve bir sonraki soruya geçer: 

Agora Bilim Pazarı

İyi Geceler

**KARANLIKTA PARLAYAN AY VE YILDIZ ÇIKARTMALARI İLE**

Bu bir hikâye içinde hikâye içinde hikâye içinde hikâye… Tam da iyi geceler demeden önce,

Tavşan Tata, yavrularına Fil Jumbo’nun,

Fil Jumbo, yavrularına Penguen Pena’nın,

Penguen Pena, yavrularına Yunus Ege’nin,

Yunus Ege de yavrularına Tavşan Tata’nın hikâyesini anlatıyor.

Uyku öncesi alışkanlıklarının aslında ne kadar evrensel olduğunu gösteren, ritornello –periyodik tekrar– tekniğiyle kaleme alınmış tatlı bir iyi geceler hikâyesi.

Devamını Göster

₺160.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Evlenmenin gerekli olduğu kanıtlandığına göre 

Ne zaman? Yakın veya Geç

Vali en kısa zamanda der; yoksa eğer çocuklu olunursa bu kötü olur -kişinin karakteri daha esnektir - kişinin duyguları daha canlıdır ve kişi çabucak evlenmezse, o kişi safi mutluluktan çok fazla pay alamaz. -

Ama hemen yarın da evlenseydim: sonsuz sorun ve bir ev alma ile evin mobilyalarını almak gibi harcamalar – hiçbir Sosyeteye girmemiş olmanın yaşattığı kavgalar - sabahın köründe çağrılma - gariplik - her gün zaman kaybı ile karşılaşacaktım (eğer kişinin eşi bir melek değilse ve kişiyi sürekli çalıştırıyorsa). O halde eğer her gün eşimin koluna girip yürüyüşler yapacaksam nasıl bütün işlerimi idare edeceğim. - Heyhat!! Hiçbir zaman Fransızca öğrenemeyeceğim, - ya da Kıta’yı göremeyeceğim - ya da Amerika’ya gidemeyeceğim ya da bir balona binerek gökyüzüne yükselemeyeceğim ya da tek başına Galler turuna çıkamayacağım - zavallı köle. – bir zenciden beter olacaksın - Sonra korkunç fakirlik gelecek, (eğer kişinin eşi bir melekten iyi değilse ve parayla gelmemişse) - Boşver aslanım - Neşelen - Kişi bu yalnız hayatı halsiz bir yaşlı, arkadaşsız, soğuk ve çocuksuz kendi çehresine bakarak, daha şimdiden kırışmaya başlamış bir şekilde yaşayamaz. - Boşver, şansa inanma - dikkatli bak etrafa - Hayatta mutlu birçok köle var.

***

Altı ay sonra bu ikili evlenmişti. On çocukları oldu ve Darwin’in ölümüne kadar (1882) evli kaldırlar. Bu yazı kültürel bir mit olan aşk ve anlamlı işlerin birlikte yürüyemeyeceği üzerine yazılmış güzel bir antidottur. Maria Kalman’ın bilgece ifade ettiği gibi:

Sonuçta, tamam, biri aşk ve biri iş; hayatta bundan başka ne olabilir ki?

Evrim Ağacı Eklemesi

Bu not, Darwin'in "sıradan bir insan" olduğunun en güzel göstergesidir. Birçok bilim düşmanı Darwin'in bu notlarını (elbette kırpıp sadece kulağa kötü gelen kısımlarını göstererek) Darwin'i kadın düşmanı ve ırkçı gibi lanse etmeye çalışmaktadırlar. Bunun üzerinde durmaya gerek bile duymuyoruz, Darwin'in eşine sadakati tüm bilim camiasınca bilinen ve Creation (2009) gibi filmlerde işlenen bir konudur. Irkçılık mevzusunu da çok önce izah etmiştik. Dönem Avrupası zaten ırkçı ideolojiler üzerine kuruluydu, Darwin onlar arasında iyi bile sayılırdı. Ancak ırkçı olarak tanımlanabilecek cümleleri ve metinleri olduğu doğrudur. Fakat tüm bunlar onun şahsi düşünceleridir ve bilimsel araştırmaları ve bu araştırmaların sonuçlarının gerçekliği ile hiçbir alakası yoktur. Bunun detaylarına burada girmeyi gerekli görmüyoruz. 

Öte yandan Darwin'in bu notları aldığında 29 yaşında olduğu tekrar hatırlanmalıdır. Bu yaşlarda, henüz yeni yeni olgunlaşan düşünceleriyle evliliğe yaklaşımı oldukça normaldir. Ancak bizim en çok dikkatimizi çeken ve vurgulamakta fayda gördüğümüz şey, Darwin gibi büyük bir bilim insanının bile ne kadar sade, ne kadar sıradan olduğudur. Dolayısıyla bu yazıyı okuyanlardan herhangi birinin, kendini "sıradan" gören ve "Ben nasıl büyük bir şey keşfedebilirim ki?" diye düşünen, umutsuzluğa kapılan birinin bundan birkaç sene sonra bilimde çığır açmaması için hiçbir neden olmadığı anlaşılmalıdır. Bu metin, Darwin'in evlenmeyi ve hayatını biriyle birleştirmeyi, hayatımıza eşlik eden evcil hayvanlarla kıyaslaması kadar kısıtlı ve düşük seviyede değil, bilim insanlarının da normal insanlar olduğunu anlayacak şekilde okunmalıdır.

Teşekkür: Bu yazının omurgasını çeviren Sevgin Dilek'e teşekkür ederiz.