Werner Heisenberg

Hepimiz, Albert Einstein’ın 1905 yılında yazdığı meşhur E=MC2 denklemini biliyoruz. Bu denklem bize, enerjinin kütleye, kütlenin ise enerjiye dönüşebilir olduğunu söyler. Enerjiden kütle yapmak isterseniz denklemde yer alan ışık hızı sabiti (C) çok büyük bir rakam olduğu ve üstelik bir de bunun karesi alındığı için, çok ama çok fazla enerjiye ihtiyacınız olur. Buna karşılık çok küçük bir kütleden (M) ışık hızının karesiyle çarpımı kadar çok enerji elde edebilirsiniz.

1938’de keşfedilen, daha doğrusu ilk kez başarılan çekirdek bölünmesi işte bu kütlenin enerjiye dönüşmesini gösteriyor. Bu deneyde Uranyum-236 nötron bombardımanına tutuluyor ve Uranyum atomu neredeyse ortasından bölünüp ortaya Baryum ile Kripton çıkıyor. Bu bölünme sırasında muazzam bir enerji de açığa çıkıyor.

Heisenberg'in Nobel Ödülü kazandıran Deneyi :

1927'de Heisenberg, Leipzig'de profesörlüğe başladı. Dirac, Ürdün karşılığında,Wolfgang Pauli ve diğerleri, parçacıkların ve (kuvvet) alanların etkileşimini anlamak için kuantum mekaniğini görelilik teorisiyle birleştiren bir kuantum alan teorisi oluşturmak için bir araştırma programına başladı . Heisenberg ayrıca 1932'de nötronun keşfinin ardından atom çekirdeği teorisi üzerinde de çalıştı ve onlarca yıl sonra güçlü kuvvet olarak bilinecek olan şeyin ilk tanımında bir proton ve nötron etkileşimi modeli geliştirdi . 1932 Nobel Fizik Ödülü, 1933'ün kazananlarının da açıklandığı Kasım 1933'e kadar açıklanmadı. Heisenberg 1932 fizik ödülünü alırken, Schrödinger ve Dirac 1933 fizik ödülünü paylaştılar.

Nobel ödülü kazandıran deneyden Alman ordusunun da haberi oluyor. Ama Alman ordusu, nükleer çekirdek bölünmesinin askeri önemini fark etmiyor, programı erteliyor. Zaten ordu neredeyse bütün önemli fizikçileri de silah altına alıyor, çünkü artık savaş başlamış durumda. Erteleme 1942’ye kadar devam ediyor, yani Alman nükleer programında o vakte kadar yaprak kıpırdamıyor.

O yıl, yani savaşın ortasında konu yeniden gündeme geliyor. 26–28 Şubat 1942’de Kaiser Wilhelm Fizik Enstitüsünde sahneye büyük Alman fizikçi Werner Heisenberg çıkıyor; Alman ordu yöneticilerine çekirdek bölünmesinden askeri amaçlarla nasıl yararlanılabileceğine dair bir sunum yapıyor. Fakat Heisenberg’in sunumu bomba yapımını içermiyor, daha çok nükleer enerji yoluyla gemilerin ve denizaltıların güçlendirilmesinden söz ediyor. Heisenberg’in en çok üzerinde durduğu konu, Uranyum 245 elde etmek.

Heisenberg Atom Bombası Yapımını Önermiyor:

Heisenberg, atom bombası yapımını önermemişti, çünkü bu bombayı 5 yılda yapmanın mümkün olacağını düşünmüyordu. Nazi Almanyasının savaş üretiminden sorumlu bakanı Albert Speer’e bir seferinde, ‘Bombayı önermek, muazzam kaynakların buna ayrılması anlamına gelir ve bu kadar kaynağı ayırıp sonunda başarısız olursak Hitler bize çok kızar’ demişti. Heisenberg’e göre bomba için en az 120 bin kişinin çalışması gerekecekti.

Nitekim, savaş bittiğinde Almanya bırakın bomba üzerinde çalışmayı henüz işleyen bir nükleer santral bile yapamamıştı.