PLASENTA
Plasenta anne ile fetus arasında madde alışverişini sağlayan bir organdır ve halk arasında ''son'' olarak da adlandırılır.
Plasentanın Oluşumu ve Gelişimi
İmplantasyon yani yerleşmeden 12 gün sonra trofoblastik dokudan desidua içine doğru koryonik villuslar adı verilen ipliksi yapılar oluşur. Başta koryonik villuslar tüm blastokisti çevreler. Fakat daha sonra koryonik villusların desidua bazalis ile temas eden kısmı plasentayı oluşturmak üzere gelişirken, desidua kapsüllaris ile temas eden kısmı atrofiye uğrar. Villuslar desidua tabakası ile birleşerek kotiledon denen plasenta loblarını oluşturur. Kotiledonlar da birleşerek plasentayı meydana getirir
Plasentanın Yapısı
Gebeliğin 4.ayında maksimum kalınlığa erişip olgunlaşan plasenta kırmızı, etli, yuvarlak disk şeklinde, yaklaşık 15-20 cm çapında, 3 cm kalınlığında bir organdır ve 400-500 g ağırlığında veya zamanında doğan çocuğun 1/6'i kadardır.
Plasentanın maternal ve fetal olarak iki yüzü vardır. Maternal yüz, kırmızı ve pürtüklüdür. Plasentanın desidua bazalise yapışan yüzüdür. Üzerinde sayıları 15-20 kadar kotiledonlar bulunur. Göbek kordonundan gelen kan kotiledonlara ve buradaki villuslara yayılır. Villuslar anne kanı içinde yüzerler. Fetal yüz, plasentanın fetusa bakan bölümüdür. Parlak, grimsi ve kaygandır. Fetal yüz dışta koryon, içte amnion zarı ile kaplıdır. Kordon plasentaya bu yüzden ve ortadan girer. Kordonun içindeki damarlar zarların altından villuslara uzanır.
Plasentanın Fonksiyonları
Maternal ve fetal kan akımı sayesinde difüzyon yoluyla anneden fetusa oksijen, fetustan anneye karbondioksit geçişini sağlayarak solunum fonksiyonunu yerine getirir.
Fetusun metabolizma atıklarını anne kanına taşıyıp annenin böbrekleri aracılığıyla dışarı atılmasını sağlayarak boşaltım fonksiyonunu yerine getirir. Ancak plasentanın boşaltım fonksiyonu ile alakalı hala yeterli bilgi yoktur.
Glikoz, protein, su, mineral ve elektrolitleri anneden fetusa taşıyarak beslenme fonksiyonunu yerine getirir.
Gebeliğin devamı ve anne organizmasındaki gebelik değişiklikleri için gerekli olan hormon ve enzimleri üreterek endokrin fonksiyonunu yerine getirir. Plasenta ürettiği hormonlarla hipotalamus, hipofiz ve gonad ünitesini devre dışı bırakarak gebeliğin gidişatını kendisi kontrol eder. Ancak plasenta tek başına bir endokrin organı olmadığından anneden ve fetustan gelen stimülan (uyarıcı) maddeler sayesinde bu görevini yerine getirir.
Plasenta Hormonları
Human Koryonik Somatomammotropin (HCS): Plasental laktojenik hormon yani HPL olarak da adlandırılır. Bu hormon annenin yağ metabolizmasına etki ederek yağların enerji kaynağı olarak kullanılmasını sağlar. Protein metabolizmasına etki ederek annenin proteinlerinin kullanımını sınırlandırır ve böylece fetusun aminoasitlerden yararlanmasını sağlar. Karbonhidrat metabolizmasına etki ederek annenin glikoz dengesini sağlar. Süt bezlerini laktasyona hazırlar.
Human Koryonik Gonadotropin (HCG): Korpus luteumun gerilmesini önleyerek, protesteron salınımını artırır ve gebeliğin devamını sağlar. Bu nedenle erken gebelikte HCG hormon sentezi gebeliğin devamı ve düşük riskinin ortadan kalkması için önemlidir. Gebeliğin devamında plasenta gelişimini tamamlayıp korpus luteumun görevini üstlenince HCG önemini yitirir.
Östrojen: Uterusun kan dolaşımını ve büyümesini stimüle eder.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Progesteron: Düz kasları gevşetir.
Adrenokortikoidler: Fetal matürasyonu (gelişim) sağlar
- 3
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/01/2025 08:34:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14268
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.