Savaşta Stratejinin Önemi ve En Etkili Savaş Stratejileri

Savaşta, askerî güçün önemi kadar stratejinin de büyük bir önemi vardır. Bunun önemini, çok daha az askerî gücü olan tarafın bu dezavantajına rağmen stratejisi sayesinde kazandığı savaşlarda net bir şekilde görebiliyoruz.

Savaşta uygun stratejiyi belirlerken : tüm parametreleri göz önünde bulundurmalı, en ufak bir ayrıntının bile savaşın kaderini değiştirebileceğinin bilincinde olmalı, karşı tarafın ne yapabileceği hakkında detaylı bilgi sahibi olmalı, olası durumlar için alternatif bir planımızın olması gerekmektedir.

Savaşlar, alanlarına ve özelliklerine göre türlere ayrılmıştır:

• Akustik savaş
• Amfibik harekât
• Asimetrik savaş
• Bağımsızlık savaşı
• Barutlu silahlarla savaş
• Biyolojik savaş
• Deniz savaşı
• Din savaşı
• Dördüncü nesil savaş
• Düzensiz savaş
• Ekonomik savaş
• Etnik çatışma
• Gayrinizami harp
• Gerilla savaşı
• Halk savaşı
• Hava savaşı
• Hegemonik savaş
• İç savaş
• İsyan
• İşgal
• Kara savaşı
• Kimyasal savaş
• Konvansiyonel savaş
• Kuşatma
• Partizan (silahlı kuvvetler)
• Psikolojik savaş
• Saldırı savaşı
• Savunma savaşı
• Soğuk hava savaşı
• Sosyolojik savaş
• Sömürge savaşı
• Ticaret savaşı
• Topyekûn savaş
• Vekâlet savaşı
• Yıpratma savaşı
• Zırhlı savaş

Tüm bu savaş türleri: savaşta kullanılan silah, savaşta kullanılan araçlar, savaşın çıkma amacı, savaşın yapıldığı alan (havada, karada, denizde, siyasi, ekonomik vs.) gibi özellikler sebebiyle türlere ayrılır fakat hepsinde ortak olan bir şey vardır. Bu şey, hepsinde bir stratejinin ve bir amacın olmasıdır çünkü belki de milyonlarca kişinin canına mâl olacak, belki de küresel bir ekonomik krize sebep olacak olmasını taraflar düşünmelidir, her adımlarına dikkat etmelilerdir.

1- Hilâl Taktiği

Hilâl Taktiği, Kurt Kapanı ve Turan Taktiği gibi birçok isime sahiptir. Başta Türk devletleri olmak üzere, Asya toplumları ve Osmanlı Devleti de bu taktiği sıklıkla kullanmaktaydı. Bu taktik meydan savaşlarında etkili olmaktaydı. Sahte Ricat ve Pusu adı verilen iki aşamada gerçekleştirilmekteydi. Ordu, savaş sırasında sağ kanat, sol kanat ve merkez kuvvetleri olmak üzere üç kısma ayrılmaktaydı. Merkez kuvvetleri daha seçme, genelde mızraklı veya atlı kuvvetlerdir. Merkez kuvvetler düşmana saldırır, daha sonra kaçıyor gibi yaparak geri çekilir, geri çekilme anında at üzerinde iken ok atarak savaşa devam ederlerdi. Geri çekilen askerlerin üzerine gelen karşı taraf, ordunun sağ ve sol kanatları tarafından pusu kurulan yere çekilir ve çember içine alınır. Çember içine alınan yerde karşı taraf tahrip, imha edilirdi. Bu savaş taktiği, çok zor bir şekilde uygulanmasına rağmen yine de kesin sonuç verdiği için tercih edilmektedir. Bu savaş taktiğini, eski Türk devletlerinin kullanması yanı sıra: Osmanlı ve Rusya' ya yürüyüşü sırasında Afşar Hanedanı kurucusu ve İran Şahı olan Nadir Şah, Malazgirt Medyan Muharebesi sırasında Büyük Selçuklu Devleti Sultanı olan Alp Arslan, Mohaç Meydan Muharebesi sırasında İslâm Halifesi ve Osmanlı Padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman gibi birçok ünlü komutan da Hilâl Taktiği' ni kullanmıştır.

2- Boş Kale Taktiği

100 kişilik bir ordusu olan General Zhuge Liang tarafından, yüz binlerce kişilik bir orduya karşı uygulanmıştır. General Zhuge Liang, kale kapılarının sonuna kadar açılmasını, kaleye giden yolun temizlenmesini ve tüm askerlerinin saklanmasını emretmiştir. Daha sonra da kale kapısını görebileeği ve de karşı tarafın gelince onu görebileceği bir yere geçip enstrüman çalmaya başlamıştır. Sonrasında karşı taraf kale kapısına gelmiştir. Daha önce de askerî dehası ile tanınan General Zhuge Liang' ın bu hâlini gören karşı taraf bunun bir tuzak olduğunu, bunun yine General Zhuge Liang' ın bir planı olduğunu düşünüp geri çekilmişlerdir. Bu taktik her zaman iş görmeyecek ve çok riskli bir yöntem olsa da gerek ters psikolojinin gerekse savaşta stratejinin önemini gösteren mükemmel bir örnektir.

3- Yakıp Yıkma Taktiği

Saldırı yapan tarafa karşı geri çekilen ordunun, düşmana faydası dokunacak her şeyi tahrip etmesine ve bu sayede düşmanı zayıflatmaya, yıldırmaya çalışmasına dayanan bir savaş taktiğidir. Çıktığı ilk dönemde, saldırı yapan tarafa hasadın bırakılmaması için yakılmasına dayanan taktik daha sonra ise tüm altyapı sistemlerinin, ulaşım yollarının, iletişim kaynaklarının, sanayi tesislerinin, halkın geçimini sağlamak için kullandığı bina ve bölgelerin imha edilmesi gibi yöntemleri de içine almıştır. Bu taktiği uygularken sadece kendi topraklarında bulunması gerekli değildir, yabancı devletlerin topraklarında da bu taktik kullanılabilir. Birçok önemli komutan ve birçok devlet bu taktiği fazlaca kullanmıştır: Napolyon Savaşları sırasında Rus İmparatorluğu' na saldıran Fransa İmparatoru ve İtalya Kralı olan Napolyon Bonapart' ın Rusya Seferi sırasında savunma yapan Ruslar tarafından, İstiklâl Harbi ve Millî Mücadele gibi adları da bulunan Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Sakarya Meydan Muharebesi' nde TBMM Orduları' na karşı Yunanlar tarafından, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği' ne saldıran Nazi Almanya' sının Barbarossa Harekatı karşısında savunan Kızıl Ordu tarafından, Eski çağlar döneminde İskitler Pers İmparatoru I. Darius' a karşı, Roma döneminde Roma Cumhuriyeti Galya Savaşları' nda, Orta Çağ döneminde Vikingler, İngiltere ve Yüz Yıl Savaşları'nda, Yakın çağ döneminde İngilizler tarafından İrlanda' nın işgali sırasında, Otuz Yıl Savaşı sırasında, Büyük Kuzey Savaşı sırasında, 19. yüzyılda Filipin-ABD Savaşı sırasında, Amerikan İç Savaşı sırasında, Kızılderili Savaşları sırasında, Boer Savaşları sırasında, Guatemala İç Savaşı sırasında, I. Dünya Savaşı sırasında, II. Çin-Japon Savaşı sırasında, Devam Savaşı sırasında, Vietnam Savaşı sırasında, Körfez Savaşı sırasında ve daha birçok savaş sırasında kullanılmıştır. Sivillerin yaşadıkları bölgelerde tarlaların ve yiyecek kaynaklarının tahrip edilmesi 1977 Cenevre Sözleşmeleri'nde yasaklansa da bu taktik halen kullanılmaktadır. Bu sözleşmeyi imzalamamış olan ABD, İsrail, İran, Pakistan, Türkiye ve Irak bu sözleşmedeki hükümlerden muaftır. Bu taktik en çok İngiltere, Almanya (Nazi Almanyası) ve ABD tarafından ve daha çok ırkçı ameller sebebiyle yapılan savaşlarda kullanılmıştır.