Neden Hapları Çiğnememeliyiz

Bir süre önce sitede "ilaçları neden çiğneyerek içmemeliyiz" diye bir soru sormuştum. Fakat bu soruma kimseden cevap gelmemişti. Kendim araştırdıktan sonra bunu bir blog yazısı haline yayınlamak, sitenin kullanıcılarıyla paylaşmak istedim.

Yutularak alınması gereken bazı haplar çiğnendiğinde, içindeki etken madde vücuda hızla yayıldığı için bu yan etkilere (yan etkiler ilaca göre değişir) ya da zehirlenmeye neden olabiliyor. Ayrıca çiğnenerek içilen haplar vücuda hızlı yayıldığı, dolayısıyla ince bağırsağa ulaşamadan yayıldığı için boşa içilmiş olunuyor. Konya Eczacılar Odası Başkanı Harun Kızılay, eczanelerde satılan ilaçların içeriğine göre her bir ilacın farklı kullanım şeklinin olabileceğini söyledi.

Bazı ilaçların üzerinin koruyucu bir madde ile kaplı olduğunu, bazılarının koruyucusu olmadığı için çabuk eriyebildiğini bildiren Kızılay, "İlaçların her birinin farklı bir kullanım şekli var. Bazı ilaçlar dil altı olarak, bazıları çiğnenerek, bazılarının da parçalanmadan yutulması gerekiyor ve bazıları da suda eritilerek içilmeli." dedi.

Google

İlaçları kullanırken dikkat etmeli, çiğnememeli ya da ortasından ikiye bölüp tüketmemeliyiz. İlaçları kullanım formuna göre almalıyız, bu konu hakkında eczanedeki görevlerden veya doktordan yardım talep etmeliyiz.

Hapı nasıl yutmalıyız?

İçtiğimiz sudan yatış pozisyonuna kadar birçok şey ilaçları etkiler. Yapılan yeni bir araştırma, içtiğimiz hapın ne kadar sürede etki edeceğini vücut pozisyonunun etkileyeceğini ortaya koydu.

Physics of Fluids adlı bilimsel dergide yayımlanan bir araştırma, vücut pozisyonunun hapların tesiri üzerinde önemli etkisi olduğunu gösterdi.

ABD'nin Johns Hopkins Üniversitesi'ndeki bilim insanları, hapların midede nasıl çözündüğünün MR cihazıyla gözlemlenmesine dayanan bir bilgisayar simülasyonu oluşturdu. Dört farklı duruş incelendi. Bu duruşlar dik durmak, sırtüstü yatmak ve sağa ya da sola uzanmaktı.

Genel olarak, bir hapın vücudu etkilemeye başlaması için geçen süre, hapın yapısına ve kimyasal bileşenlerine bağlı olarak tipik olarak 15 dakika ile bir saat arasında değişiyor.

Hap içtikten sonra sağ tarafa doğru dönerek uzanmak hapın 10 dakikada çözünmesini sağladı. Bu seçenek en iyisiydi. Sağınıza yaklaşık 45 derecelik bir açıyla eğilmek bir hapın çözülme ve on iki parmak bağırsağa girme hızını büyük ölçüde hızlandırıyor.

İkinci sırada dik oturmak, üçüncü sırada sırt üstü yatmak yer aldı. Her iki duruşta da süre yirmi üç dakikaya çıktı. Sol tarafa doğru uzananlarda ise, hapın tamamen çözünmesi 1.5 saati geçti. Araştırmacılar bu farkın nedeninin midenin anatomik yapısı ve yerçekiminin olduğunu düşünüyor.

Johns Hopkins'te makine mühendisliği profesörü ve biyomekanik uzmanı olan kıdemli yazar Rajat Mittal, yaptığı Rajat Mittal, Vücut duruşunun hapın çözünme oranına bu denli etki etmesi şaşırtıcı. Bundan sonra her hap içtiğimde bu aklıma gelecek” dedi ve bu araştırma sonuçlarının yaşlı veya yatağa mahkûm kişilerin bakımında önemli olabileceğini söyledi.

Gastroenteroloji uzmanı Doktor, Öğretim Üyesi Özdal Ersoy neden vücudun duruş pozisyonun bu kadar etkili olduğunu şöyle açıkladı:

“Diyafram üstünde ya da altında olan kalp, karaciğer, dalak gibi içi dolu organlarımız vücudumuzun sağ ve sol taraflarda simetrik olarak bulunmazlar. Vücut pozisyonu değiştikçe bu organların içi boşluklu organlarımız olan mide ve bağırsaklarımızın üzerinde yarattıkları mekanik basılar değişir. Yine ayrıca içi boşluklu organ olan midemiz ve bağırsaklarımızın içindeki sıvılar da vücut pozisyonuna göre yerçekiminden farklı derecelerde etkilenir. Sol tarafa yatıldığında, mide solda olması sebebi ile, yerçekimi etkisinin de azalması ile rahatlıkla genişler ama mide içi sıvılar ya da gıdalar mide içinde daha az hareket edeceği için midenin boşalma süresi uzar. Bu durum mide kaslarını rahatlatıp mide hareketlerini azaltacak bir mekanik etkiyle sonuçlanır. Bu durum da aldığımız kapsül ilaçların çözünmesi ve emilim sürelerini uzatır.”