Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Kontrol Ediliyorsunuz | Hipnoz Gerçek mi?

Hipnoz ve Bilim

6 dakika
35
Kontrol Ediliyorsunuz | Hipnoz Gerçek mi?
  • Blog Yazısı
Hipnoz
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Düşünün… Bir sabah uyanıyorsunuz ve farkında olmadan aldığınız kararların aslında sizin değil, başkalarının yönlendirmesiyle oluştuğunu öğreniyorsunuz. Seçimleriniz, düşünceleriniz ve hatta anılarınız bile manipüle edilebilir mi? Peki ya hipnoz, gerçekten insanı kontrol edebilir mi? Yoksa tüm bunlar sadece birer şehir efsanesi mi?

Beynimiz Bize Oyunlar Oynuyor

Beyniniz düşündüğünüz kadar "özgür" değil. Günde binlerce kararı otomatik olarak alıyoruz ve çoğunun farkında bile değiliz. Peki, bu zaafı kullanarak bir insanı farkında olmadan yönlendirmek mümkün mü?

Priming (Ön Koşullama): Beyin, küçük ipuçlarıyla yönlendirilebilir. Örneğin, bir araştırmada deneklere "yaşlılık" ile ilgili kelimeler okunduktan sonra, yürüyüş hızlarının fark edilmeden yavaşladığı gözlemlendi!

Tüm Reklamları Kapat

Bilinçaltı Mesajlar: 1950’lerde sinema salonlarında saniyenin 1/3000'i süresince “Coca Cola için” yazısı gösterildiğinde, satışların arttığı iddia edildi. Bu deney tartışmalı olsa da, reklam ve propagandada kullanılan gizli yönlendirme teknikleri hala hayatımızın içinde.

Hipnoz: Gerçekten Zihin Kontrolü mü?

Çeşitli filmlerde ve internette gördüğümüz "Hipnozla birine her şeyi yaptırma" sahneleri ne kadar gerçekçi? İşin gerçeği şu: Hipnoz, sihir değil ama beynin işleyişini derinden etkileyen bir durum.

Beynimiz hipnoz altında daha yüksek telkin alabilir hale gelir ve bazı duyusal algılar değişebilir

"Ancak kimse hipnoz altında istemediği bir şeyi yapmaz. Bu yüzden birine hipnozla istemediği bir şeyi yaptırtmak gerçekçi değil."

Tüm Reklamları Kapat

Deneyler, hipnozun ağrıyı bile yok edebildiğini gösteriyor. Ameliyat sırasında anestezi yerine hipnoz kullanıldığı vakalar var!

Yani, bunun işe yarayıp yaramaması, hipnozu uyguladığınız kişiye bağlıdır. Hipnoza inanıp telkinleri kabul ettiğinizde, içinizde dönen fizyolojik etkileri bile bir yere kadar umursamayabilirsiniz.

Zihin Kontrolü Mümkün mü? MKUltra ve Gerçek Deneyler

CIA, 1950’lerde MKUltra adını verdiği projede LSD ve hipnoz gibi teknikleri kullanarak insanları kontrol etmenin yollarını araştırdı. Amaç, düşman ajanlarını çökertecek veya kendi ajanlarını "bilinçsiz suikastçılara" çevirecek bir yöntem bulmaktı.

Deneylerde:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

LSD verilerek insanların hafızası silinmeye çalışıldı.

Elektroşok terapisiyle zihin sıfırlanmaya çalışıldı.

Hipnoz kullanılarak itaat mekanizması test edildi.

Sonuç? Çoğu teknik başarısız oldu ve deneyler etik sorunlar nedeniyle sonlandırıldı. Ancak zihin kontrolünün bazı unsurlarının gerçekten mümkün olduğu ortaya çıktı.

Gelin işin doğrusunu anlatalım

UYARI: Bu bilgiler yalnızca akademik ve bilimsel inceleme amacıyla paylaşılmaktadır. Kötüye kullanım etik ve yasal değildir.

Bazı insanlar hipnoza yatkındır, bazıları ise dirençlidir. Ama hiçbir zihin tamamen bağışık değildir. Doğru tekniklerle herkes yönlendirilebilir. Size bunlardan sadece bahsedeceğim ve bilgi vereceğim, ancak unutulmamalıdır ki, birini rızası haricinde manipüle etmek veyahut istemediği bir durumu ona dayatmak, hem etik hem de hukuki açıdan kabul edilemez. Bu makale de anlatılmak istenen, akademik ve bilimsel inceleme yaparak bunun sebeplerini tartışıp doğru bilgi sağlamaktır. Bunun haricinde başka bir şeye teşvik veya yönlendirme yoktur. Anlatılmak istenenler, çıkarımlar yaparak ders vermektir. Aslında bu bir nevi, çeşitli hipnoz ve manipülasyon tekniklerinden korunmanız için bir çıkarım yapmaktır.

Tüm Reklamları Kapat

ÇELİŞKİ VE ŞOK TEKNİĞİ: DERREN BROWN'UN SOYGUN DENEYİ

Derren Brown (Dünyaca ünlü İngiliz illüzyonist ve hipnozcu), bu yöntemi kullanarak sıradan insanlara silahlı soygun yaptırdı!

Bu deney İngiltere’de televizyonda yayınlandı ve izleyenleri dehşete düşürdü.

Peki bunu nasıl yaptı?

Beyin belirsizlik ve şok karşısında savunmasız hale gelir. Çünkü alışılagelmiş düşünme düzeni bozulur ve yeni bilgileri bilinçsizce kabul etmeye başlar.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin birisine şok edecek bir şey söylediğinizde veya yaptığınızda, mesela biriyle sohbet ederken aniden yüksek sesle "Bugün hangi yıldayız!?" diye bağırdığınızda, bu şok etkisi yaratabilir.

Beyin, beklenmedik durum karşısında mikro bir şoka girer ve kısa süreliğine savunma mekanizmasını devre dışı bırakır. İşte bu esnada telkin verirseniz, kişi bunu dirençsizce kabul edebilir.

Ders: Beynimiz belirsizlik ve şok anlarında yönlendirilmeye açıktır.

TEKRAR VE YORGUNLUK TEKNİĞİ: TARİKAT LİDERLERİNİN BEYİN YIKAMA YÖNTEMLERİ

Jim Jones (Ölüme götüren tarikatın lideri), yüzlerce insanı toplu intihara sürükledi.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kimyasal Tepkime Mühendisliği
  • Boyut: 17,5*25,0
  • Sayfa Sayısı: 668
  • Basım: 3
  • ISBN No: 9786053556282
Devamını Göster
₺758.00
Kimyasal Tepkime Mühendisliği

Peki bunu nasıl yaptı?

İnsanları günlerce uykusuz bıraktı.

Sürekli aynı mesajları tekrarlayarak beyinlerini yavaş yavaş yıkadı.

Tarikat üyelerine alternatif bilgiye ulaşma imkânı vermedi.

Sonuç: 900’den fazla insan toplu halde siyanür içerek intihar etti!

Yorgun bir beyin, mantıklı düşünemez. Uyku eksikliği, stres ve aşırı tekrar kişinin zihnini boşlukta bırakır. Kişiye uzun süre boyunca aynı mesajları tekrarlarsanız, onu bilgi bombardımanına tutarak düşünme sürecini bloke ederseniz, bu teknik insan üzerinde etki edebilir. Aslında günümüzün sosyal medyasının, insanlara uyguladığı "sosyal kültür" algısı buna dayanır.

Ders: Yorgun ve bilgi bombardımanına maruz kalan bir zihin, manipülasyona karşı daha dirençsiz hale gelir.

AŞIRI İTAAT TEKNİĞİ (The Authority Hack)

İnsan beyni, otorite figürlerine karşı doğal bir itaat eğilimindedir. Milgram deneyinde, sıradan insanlar, yalnızca bir "bilim insanı" onlara emir verdiği için, masum birine yüksek voltajda elektrik vermeye razı olmuştu.

Gerçekte kimseye zarar verilmedi, ama denekler bunun gerçek olduğunu sanarak hareket etti. Sonuç: Deneklerin %65’i karşılarındaki kişiyi öldürebilecek seviyede elektrik şoku vermeye razı oldu!

Kabaca anlatmam gerekirse insanlar öncesinde bunu "neden yapıyoruz" diye sorgulamaktansa, bunun telkinini veren kişi beyninizde "otoriter" veya "bilgili bir kişi" olarak tanımlandığı için, "vardır bir bildiği" diyerek telkine dirençsiz hale getirilirsiniz. Bu, özellikle günümüzde tarikat liderlerinin, siyasi liderlerin ve yöneticilerin, sosyal medyada ki "Bilgi" hesapların ve haber gazetelerinin çokça kullandığı bir manipülasyon tekniğine dönüşebilir.

Ders: Beyin, otoriteyi sorgulamaz. Eğer biri kendisini uzman, lider veya emir verebilecek bir figür olarak gösterirse, insanlar itaat etmeye daha yatkın hale gelir.

Tüm Reklamları Kapat

HİPNOTİK KAPILAR: MARC SAVARD VE "TAVUK GİBİ DOLAŞAN İNSANLAR"

Marc Savard, dünyaca ünlü bir hipnoz ustasıdır ve gösterilerinde insanlara tavuk gibi davranmayı, isimlerini unutmayı ve farklı kimliklere bürünmeyi başarır.

Nasıl yapıyor?

Kişiyi hipnotik transa sokarak bilincini "bypass" ediyor.

Derin hipnoz halinde olan kişi, gerçekle hayali ayırt edemiyor.

"Sen artık bir tavuksun!" dediğinde, beyin bu komutu sorgulamadan uyguluyor!

Tüm Reklamları Kapat

Hipnoz, insanı kuklaya çevirebilecek bir teknik değil ama belli şartlar sağlanırsa kişinin gerçeklik algısını değiştirebilir.

Monoton ritmik konuşma, odak noktasını sabitlemek, "rahatla, göz kapakların ağırlaşıyor" gibi telkinlerle gevşetmek, "uyandığında bunu hatırlamayacaksın" gibi komutlar vermek, istenilen durumu oyunlaştırmak, yani doğrudan değil de, bir hayalmiş, eğlenceli bir şeymiş ve herkes yapıyormuş gibi lanse etmek.

Özellikle 1 kişiye değil de, sahne hipnozu ile birçok kişiye yapılıyorsa, hipnozda kişiye sosyal baskıda binebilir. Çünkü hipnozcu bunu "herkesin yaptığını" söyleyerek, ekstra baskı ekleyerek telkine direnci kırabilir. Veya direkt "tavuk ol" demek yerine, tavuk gibi davranmanın güzel olduğunu anlatarak, bunu oyunlaştırabilir. Buda telkine olan önyargıyı, ahlak değerlerini bir yere kadar azaltabilir.

Gerçekten bazı hipnoz gösterilerinde insanların tavuk gibi davranması bu teknikle sağlanır.

Tüm Reklamları Kapat

Ders: Eğer zihin doğru şekilde transa geçirilirse, kişi en saçma komutları bile yerine getirebilir.

KORKU VE UMUT TUZAĞI (Fear & Relief Manipulation)

Charles Manson, 1960’larda ABD’de hipnoz ve manipülasyon teknikleriyle sıradan gençleri katillere dönüştürdü.

Nasıl yaptı?

Önce, onlara dünyanın çok tehlikeli ve çöküşte olduğunu söyledi.

Korkuya kapılan gençlere, "Tek kurtuluş benimle" mesajı verdi.

Tüm Reklamları Kapat

Onları, katliam yapmanın dünyayı "temizleyeceğine" inandırdı.

Sonuç: Manson’un takipçileri, ünlü aktris Sharon Tate ve arkadaşlarını vahşice öldürdü.

Peki neden?

İnsan psikolojisi, önce korkutulup sonra rahatlatıldığında en savunmasız haline gelir.

Kişiyi önce tehlike veya kayıp hissiyle korkutursanız, sonra rahatlatıcı ve umut verici bir çözüm sunarsanız. Maruz kalan kişiler sizi bir "kurtarıcı" olarak görebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Buda telkine olan direnci azaltır. CIA sorgularında ve psikolojik savaş taktiklerinde de çok sık kullanılır.

Ders: Önce bireyi korkutup, daha sonra kendini kurtarıcı olarak göstererek kişiye çözüm yolu sunmak, psikolojik olarak telkine olan direnci azaltır.

Hipnoz ve manipülasyondan çıkarımımız nedir?

Bilgi sahibi ol: Manipülasyon tekniklerini öğrenmek, onların etkisini azaltır.

Bağımsız düşün: Eleştirel düşünce becerilerini geliştir.

Tüm Reklamları Kapat

Duygusal manipülasyona dikkat et: Eğer biri seni çok korkutuyor ya da çok umutlandırıyorsa, muhtemelen seni yönlendirmeye çalışıyordur.

Peki, sence en tehlikeli manipülasyon tekniği hangisi? Hiç farkında olmadan manipüle edildiğini hissettin mi?

Okundu Olarak İşaretle
4
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu Blog Yazısı Sana Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/06/2025 04:48:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20209

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close