İngiliz J.W. Butler ve E. Edwards'ın İlk Delta Kanatlı Uçak Tasarımı

“Bazen bir teknoloji, sorunlarına rağmen varlığını sürdürür ve sonunda başka teknolojiler tarafından kurtarılır.” Evet, bu söyleyiş tam olarak delta kanat içindir. Adından da anlaşıldığı gibi yukarıdan bakıldığında şekli üçgene benzeyen, genellikle ucu kesilmiş bir kanattır. Kanadın ön kenarının arasındaki açı genellikle 60 derece kadar yüksek ve gövde ile kanadın arka kenarı arasındaki açı yaklaşık 90 derece olacak şekilde gövdeden keskin bir şekilde geriye doğru uzanır. Aslında hepimiz hayatımız boyunca birçok kez delta uçak yaptık. Evet! Kağıt uçaklardan bahsediyorum. Fakat kağıt uçakların delta kanatları olmasına ve yüksekten fırlatıldığında oldukça iyi uçuyor gibi görünmesine rağmen, delta kanatları aslında düşük hızlarda zayıf performans gösterir ve çoğu zaman dengesizdir. Birincil avantajları yüksek hızlı uçuştaki verimliliktir (Bunun en iyi örneği ileride anlatacağım Soğuk Savaş sırasında üretilen Lockheed SR-71 Blackbird uçağıdır).

Delta kanatlı uçak tasarımına ilişkin ilk patent, 1867'de İngiliz JW Butler ve E. Edwards'a verilmiştir. Tabii ki savaşlar başlamadan önce kimse delta kanadını ciddiye almaya başlamamıştır. Daha sonrasında Messerschmitt Me 163'ü geliştirmesiyle tanınan Alman Profesör Alexander M. Lippisch, Delta Kanatları 1940'larda süpersonik uçaklara entegre etmek hakkında düşünmeye başlamıştır. Böylelikle delta şekli seçilmiştir ve bir nakliye uçağıyla beraber yüksek irtifadan fırlatılacak tahta bir planör yapılmıştır.

Delta kanatlar, süpersonik uçuş için yüksek kaldırma kuvveti elde etmede kritik öneme sahip olsa da, daha az yüksek performanslı uçaklar için bir takım dezavantajlara da sahiptirler (Uzay mekikleri delta kanatların neler yapabileceğin göstermek için en iyi örneklerdir). Yüksek iniş ve kalkış hızları ile uzun kalkış ve iniş mesafeleri gerektirirler, yüksek saldırı açılarında dengesizdirler ve uçağı düz tutmak için "düzeltildiklerinde" muazzam bir sürtünme kuvveti üretirler. Bu dezavantajlardan, pilotlar ve tasarımcılar genellikle yüksek iniş ve kalkış hızlarının en önemli olduğunu düşünürler çünkü bunlar uçağı uçurmayı tehlikeli hale getirir. Örneğin Concorde uçağı, yirmi yıl süren güvenli operasyonların ardından 2000 yılında ilk kazasını yaptığında, yüksek hızlı kalkışı bu kazada önemli bir faktör olmuştur. Çünkü uçağın havalanmadan önceki yüksek yer hızı, uçağın lastikleri üzerinde büyük bir baskı oluşturmuştur. Böylelikle pistte bir cisme çarpması üzerine patlamıştır.

1980'lere gelindiğinde ise Concorde ve Uzay Mekiği dışında, delta kanadının demode olmaya doğru gittiği görülmüştür. Dezavantajları onu itici hale getirdi ve savaşlarındaki değişiklikler, sürekli süpersonik hız gereksinimini azaltmıştır. Çok az sayıda uçak, yüksek süpersonik hızlarda seyahat etmek için çok fazla yakıt harcıyor ve süpersonik uçuş için yararlı olan delta kanadını daha az çekici hale getiriyor. Ancak bilgisayar ve kanart adı verilen ek bir uçuş kontrol cihazı, delta kanadını eskimekten kurtarmıştır.

Bilgisayar kontrollü uçuş kontrol sistemleri, tasarımcıların delta kanadının bazı zayıf kontrol niteliklerini telafi etmesine olanak sağlamıştır. Kanartlar, özellikle yüksek hücum açılarında daha fazla kontrol sağlamak amacıyla uçağın ana kanatlarının önüne, gövdeye monte edilen küçük yatay kanatçıklardır. Böylelikle delta kanatlı bir uçağın parçası olduklarında stabilitesini ve manevra kabiliyetini artırırlar. Eurofighter Typhoon, bu eskimeye mahkum görünen delta kanatların yeni bir hayata kavuşmasının en büyük örneğidir.