Kekule'nin Rüyası

Tarih, 13 Haziran 1847. Almanya'nın Darmstadt şehrindeyiz. Tarihte bugün Kekule için büyük bir olay yaşandı. Pencereden dışarı baktığında yanan bir ev gördü. Komşuları Bayan Kontes Görlitz'in evi. Hemen annesini çağırdı. Çaresizce evin yanışını seyretmek zorunda kaldı. Bir ara yardım etmek istemişse de babası engel oldu.

Yangın söndürüldüğünde içeride bir kadın cesedi bulundu. Bayan Kontes Görlitz'in cesedi. Akla ilk gelen bunun bir cinayet olmasıydı. Çünkü Bayan Görlitz'in eşiyle ilişkisi oldukça problemliydi. Araştırmalar birkaç sene sürdü. Bu süreçte Kekule'nin babası da öldüğü için çekineceği kimsesi kalmamıştı ve olaya ilgi duyuyordu.

Araştırma sonucunda olayın bir cinayet olduğu kesinleşti. Ama fail sanılanın aksine Bayan Görlitz'in yanında çalışan John Stauff isimli başka biriydi. Adam, kadının mücevherlerini çalmak için böyle bir işe girişmişti. Ona odasındayken saldırmış, salona çekerek salonda boğarak öldürmüş sonra da delil bırakmamak için yangın çıkarmıştı.

Olayla alakalı tüm deliller bir dosyada toplandı. Bunlardan biri de Görlitz'e ait bir yüzüktü. Yüzüğün üzerinde kendi kuyruğunu ısıran bir yılan vardı. Bu yılana Antik Yunan dilinden alıntı "auroboros" denilmektedir. Doğanın sonsuz döngüsünü temsil eder. Ama bu yılanı neden anlattık ki?

Bu cinayet olayı, Kekule'yi derinden etkilemiş ve ileriki yaşlarına kadar unutamayacağı bir tramvaya sebep olmuştu.

Bir şeyler Kekule'nin zihninde neredeyse çocukken gördüğü ve cinayet olayıyla bağlantılandırdığı bu figürü tekrardan canlandıracaktı.

1890 yılının mart ayında benzenin formülünün bulunuşu sebebiyle dünyanın dört bir yanından kutlama yapmak için kimyagerler toplanmıştı. Tabii ki benzenin formülünü bulan kişi olduğu için en büyük söz hakkı Kekule'ye aitti. Bu yılan figürü ve benzenin formülünün bulunuş hikayesi arasındaki bağlantıyı Kekule'nin kendisinden dinleyelim;

Orada oturmuş kitabım üzerinde çalışıyordum ama işler pek de iyi gitmiyordu; aklım başka şeylerdeydi. Sandalyemi şömineye doğru çevirdim ve uykuya dalacak gibi oldum. Atomlar yine gözümün önünde çırpınmaya başladı. Bu sefer daha küçük gruplar mütevazılıkla arka plana çekilmişti. Tekrarlanan benzer görüntülerle keskinleşen zihnim, şimdi çeşitli şekillerdeki daha büyük cisimleri ayırt ediyordu. Uzun çizgiler, genellikle daha yoğun bir şekilde birleştirilir; her şey hareket halinde, yılanlar gibi kıvrılıp dönüyor ama birden... Neler oluyor! Yılanlardan biri kendi kuyruğunu ısırıp gözümün önünda alay eder gibi dönüp durdu. Bir anda uyandım ve gecenin kalanını hipotezin sonuçları üzerinde çalışarak geçirdim.

***

Anlaşılan bu "auroboros" denilen sembol Kekule'ye benzenin yapısının altıgen olabileceği ihtimalini düşündürmüştü. Ve Kekule nihayet zafere ulaştı.^[1]