Ayın Depremi: 19 Temmuz San Pedro de Atacama Depremi

Avrupa-Akdeniz Sismoloji Ajansı’nın açıkladığına göre Temmuz ayında büyüklüğü 2.5 ve üzeri 5263 deprem kaydedildi. Geçen ay özelliklerinden bahsettiğim Peru’da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki Atiquipa depreminden sonra bölgenin güneyinde, Şili’de, 19 Temmuz’da 7.4 büyüklüğünde San Pedro de Atacama depremi meydana geldi. Bölgeyi açıklamaya devam etmek açısından Temmuz ayının depremi olarak bu depremi seçtim.

7.4 büyüklüğündeki deprem de Atiquipa depremi gibi Nazca okyanusal levhasının Güney Amerika kıtasal levhasının altına yılda yaklaşık 7cm’lik bir hızla yaptığı dalma hareketinin sonucu olarak ortaya çıktı.^[1]

Geophysical Research Letters

Geçen ayki depremde de gösterdiğim grafik bu depremin nasıl bir jeolojik yapıda olduğunu çok güzel açıklıyor. Deprem tam da B-B’ ile gösterilen yatay kesitin üstünde meydana geldi ve sağ tarafta bu kesite baktığınızda depremlerin yerin altında 200-250km kadar derinlerde dahi olabileceğini gösteriyor. Bunun sebebi de dalma batma bölgesinde yani Güney Amerika kıtasının altına dalan Nazca okyanusal levhası ile G. Amerika levhası arasında kayaçların kenetlenme özelliklerinin hala devam ediyor oluşu. Normalde bu derinlikte kayaçlar ergiyik halde bulunur ve deprem üretebilecek bir tutunma özelliği göstermezler. Ama dalma batma bölgelerinde dalan levha henüz yeterinde ergiyemediği için bu özelliğini korur ve deprem üretmeye devam eder. Bu deprem de yerin yaklaşık 120 km altında ve tam da grafikte sağ altta gösterilen B-B’ kesitinde bir çok depremin meydana geldiği bir derinlikte meydana geldi.

USGS

Deprem hem Kuzey-Güney yönlü 100 km’den uzun bir fayı kırmıştır hem yerin altında da benzer bir alanı kırarak toplam 10000 km2’lik bir alanı kırmıştır ki bu İstanbul’un yüz ölçümünün neredeyse iki katıdır! Fayın yarattığı en büyük kırılma depremin merkez üssünde 60 cm’ye yakın bir atımla meydana gelmiştir ve fayın kırılması yaklaşık 30s sürmüştür ve enerjinin büyük bir çoğunluğu haritanın sağ altında gösterilen grafikteki 3 tepe noktasında çıkmıştır. Bir diğer değişle deprem enerjisini fayın belli bölgelerini toplam 3 kez kırarak ortaya çıkarmıştır. Haritadaki bir tarafı beyaz diğer tarafı mavi olan plaj topuna benzer yuvarlak fayın oluş mekanizmasını gösterir. Bu deprem de geçen ayki Atiquipa depremi gibi dalma batma özelliği gösteren bir faylanmayla kırmıştır. Deprem yerin yaklaşık 120 km atlında oldu ve hem derinliği hem de deprem bölgesinde yaşayan çok az insan olmasından dolayı yalnızca 1 kişi kalp krizi sonucu yaşamını yitirirken 2 kişi de yaralandı.