2005 yılında May-Britt Moser ve Edvard Moser, beynimizin nerede olduğumuzu ve nereye gittiğimizi hesaplamasında büyük öneme sahip bir çeşit nöron olan ızgara (grid) hücrelerini keşfettiler. O zamandan itibaren mekansal farkındalığın, hafızanın ve karar mekanizmasının işlevsel hale gelmesinde rol oynayan ızgara hücrelerinin ‘yer’, ‘sınır’ ve ‘head direction’ gibi diğer tip nöronlar ile ne şekilde iletişim halinde olduğunu bulmak adına çalışmalarına devam ettiler. Izgara hücreleri navigasyon sistemini içeren entorhinal korteks, Alzheimer hastalığının erken evrelerinde çok yoğun olarak hasara uğramaktadır ve bu nedenden dolayı kavramsal yeneteğin ve hafızanın nasıl ve neden kaybolduğunu daha iyi anlayabilmek için Entorhinal korteks Alzheimer ve diğer nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde önemli bir potansiyel haline gelmiştir. 

Hayatınızda gözle görebileceğiniz en ileri sistem kendi beyninizin içine kurulmuştur. Kodlanan bir sistemin varlığı ve tüm hayatınız boyunca karşılaştığınız olayları hafızaya alan ve onları haritalayan bir sistem. 

Sivrisinek ısırıkları, yaz aylarında ortaya çıkan kırmızı ve kaşıntılı can sıkıcı bir durumdan çok daha fazlasıdır. Bu canlılar küçük olsa da taşıdıkları her yıl dünya çapında 700.000'den fazla insanın ölümüne neden olan hastalıklar son derece büyüktür. Dahası, birçok sivrisinek, aynı zamanda çevre ve sağlık açısından risk oluşturabilen sentetik böcek ilaçlarına karşı direnç geliştirmiştir.

Mikrobiyologlar, bu soruna bir çözüm olarak canlı organizmalardan elde edilen biyopestisitleri araştırıyor. Applied and Environmental Microbiology dergisinde yayınlanan bir araştırma, Akdeniz'deki Girit adasından toplanan bir bakteri izolatının, Culex pipiens molestus sivrisineklerine karşı böcek ilacı etkisi gösterdiğini ortaya koyuyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında şehrin yeraltı tren istasyonlarına sığınan insanları ısırdığı için "Londra Metrosu sivrisineği" olarak adlandırılan bu tür, Batı Nil Virüsü ve Rift Vadisi Ateşi Virüsü gibi tehlikeli patojenleri insanlara bulaştırabilir.

Size bir soru:

Ne dersiniz?

Meşhur Pizza Rat videosunun yaratıcısı internet sanatçısı Zardulu, "bir mitin yaratılması ve sürdürülmesinin, sanatın en yüksek formu olduğunu" iddia eder.^[1] Zardulu'ya göre insanlar, dünyayı tuhaf ve harikulade tutmanın bir yolu olarak bu tür büyük sahtelikler yaratıyor. Ancak bu tür merak arayışları, yanlış bilgi çağından yararlanma isteğiyle çarpıştığında ne olur? Hele ki işin içinde utanmaz bir fırsatçılık, geçmişe saygısızlık ve geçmişi çarpıtma da varsa? Yakın zamanda kutusundan çıkarılan 1000 yıllık iki uzaylının, o uzaylıları gerçek kılmaya çalışan (ve bunu başaramayan) bir komplocu ekip tarafından dünyaya ifşa edilmesinin ışığında sormamız gereken sorular işte bunlar.

Meksika Kongresi, 13 Eylül 2023 Çarşamba günü Tanımlanamayan Anormal Fenomenlerin (UAP) varlığıyla ilgili bir oturum düzenledi. Bu oturumda söz alanlardan 3'ü bugün bizim için önemli: Kendini "UFO araştırmacısı" ilan etmiş olan bir gazeteci olan Jaime Maussan, adli bilimci José de Jésus Zalce Benitez ve geçtiğimiz aylarda Amerika'daki düzenlenen UFO oturumda ün kazanan Amerikalı Deniz Kuvvetleri eski pilotu Ryan Graves. Maussan, Kongre'ye konuşması sırasında "Perulu uzaylılar" olduğunu iddia ettiği varlıkları, tabut benzeri dramatik bir kutu içinde ilan etti. Kutuda, hortum benzeri boyunları üzerinde uzun kafatasları olan bir çift tozlu figür vardı.

Nöron, beyin hücrelerimize verilen isimdir; bu hücrelerin, onları diğer nöronlarla bağlayan membran uzantılarına ise akson adı verilir. Aksonların, beyindeki en kritik yapılardan biri olduğu söylenebilir, çünkü elektriksel uyarıları veya verileri diğer nöronlara iletirler. Bu uzantılar, saç tellerimizden kat kat daha ince olup, uzunlukları bulundukları yere göre bir mikrometreden bir metreye kadar değişebilir. Her nöronun aksonlarında yan dallanmalar oluşarak akson kollateralleri (İng: "axon collaterals") meydana gelir; bu yapılar da bilgilerin bir değil, birden fazla nörona aynı anda iletilmesini sağlar.

Önce kısa bir hatırlatma yapmakta fayda görüyoruz: Sinir hücreleri, nöronlar ve glia hücrelerinden oluşmaktadır. Glia hücrelerinin de nöronlara destek olmak, onları bir arada tutup besinlerini sağlamak gibi görevleri vardır. Öyleyse, miyelin kılıfını glia hücrelerinin oluşturduğunu söylemek de kulağa çok şaşırtıcı gelmeyecektir. Bu kılıfı, merkez sinir sisteminde (MSS) oligodentrositler, çevresel sinir sisteminde ise (ÇSS) Schwann hücreleri oluşturur. Çok sayıda protein ve yağ içeren bu kılıflar, elektriksel uyarıların hem hızlı hem de etkin biçimde iletilmesini sağlamaktadır.

Evrimsel biyolojide mimikri diğer bir adıyla taklitçilik, bir türün avından veya avcısından gizlenmek için diğer türe benzer özellikler geliştirmesi olarak tanımlanır. Doğada yaygın olarak karşılaştığımız mimikri örneklerinin başında canlıların birbirlerinin görünümünü taklit etmeleri gelse de koku, ses ve davranış gibi canlıların biyokimyasal özelliklerin taklit edildiği örnekler de bulunmaktadır. Daha detaylı bir şekilde Max Planck Enstitüsünde Davranış Fizyolojisi üzerine çalışan Wolfgang J. H. Wickler mimikriyi, “Taksonomik olarak yakından ilişkili olmayan iki veya daha fazla organizmanın yüzeysel benzerliği ile karakterize edilen fenomen” olarak tanımlamaktadır.

Genellikle mimikri davranışının oluşturulmasındaki amaç, taklit eden canlının, taklit edilen canlı dışında üçüncü tür bir canlıyı kandırmaktır. Bu üçüncü canlı, taklit eden türün avı veya avcısı olabileceği gibi, taklit ettiği türün dişisi veya erkeği de olabilir. Kısacası mimikri, canlının kendine zarar verebilecek diğer türleri kandırmak veya manipüle etmek amacıyla kamuflaj davranışı sergilemesi ve uyarı sinyalleri oluşturmasıdır. Doğada bu mekanizma temelde avcılara karşı bir savunma olarak geliştirilmiş olsa da avcıların da mimikri sayesinde avlarının güvende hissetmelerini sağlayarak onları kandırdıkları örnekler bulunmaktadır.

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu, aşırı düzenlilik ve titizlik ihtiyacı ile kendini gösteren bir C kümesi kişilik bozukluğudur. Semptomlar genellikle kişi yetişkinliğe ulaştığında ortaya çıkar ve çeşitli durumlarda görülebilir. Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu'nun nedeninin, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunu içerdiği düşünülmektedir.

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu, Obsesif-Kompulsif Bozukluktan (OKB) farklı bir bozukluktur. İki bozukluk arasındaki ilişki tartışmalıdır; bazı çalışmalar iki bozukluk arasında yüksek komorbidite oranları bulmuştur, ancak diğerleri çok az komorbidite göstermiştir. Her iki bozukluk da katı ve ritüel benzeri davranışlar gibi dış benzerlikleri paylaşabilir. Bu davranışlara yönelik tutumlar, herhangi bir bozukluktan etkilenen kişiler arasında farklılık gösterir.

Pozitif bilimlerde araştırmanın güzel tarafı, bir gizemi çözmekten çok, o gizemin kendisi olmaktadır. Gizli olan bir şey açığa çıktığında artık, çekiciliğini yitirir. Öte yandan mitokondri, hem ökaryotik hücreler için enerji üretme mekanizması olarak, hem de ökaryotik hücreye evrimleşmedeki rolü ile hala cevaplanmayı bekleyen gizemlere sahiptir.

Birçok soru cevaplanmayı beklemektedir: İlkel hücreler nasıl oldu da spontan proton aşamalı değişimini kullanabilir hale geldi? Mitogenomda (Mitokondriyal genomda) bulunan genler neye göre ve nasıl konak hücrenin nükleer genomuna entegre oldu?