Bir anlığına durup düşünün: Yaşadığınız kısacık ömür içerisinde bilim ve teknoloji ne kadar gelişti? 1980'lerde doğan birinin günümüzdeki yetişkinlik hayatına erişene dek IBM tarafından üretilen bilgisayarlar, Apple'ın Macintosh cihazları, dijital cep telefonları, dijital yanıtlama makinaları, web üzerinden televizyon izleyebilmemizi sağlayan teknolojiler, "segway" isimli ulaşım araçları, akıllı telefonlar, flash bellekler, Skype gibi görüntülü iletişim teknolojileri, Google gibi arama motorları, Google Maps gibi dijital haritalar, insan genomundaki 3.2 milyar baz çiftini tek tek tespit etmemizi sağlayan gen dizileme teknolojileri, YouTube gibi dijital video koleksiyonları, grafen gibi eşsiz özelliklere sahip malzemeler, Bluetooth iletişim cihazları, Facebook gibi sosyal medya teknolojileri, Curiosity gibi Mars araçları, Tesla gibi elektrikle çalışan ve hatta sürücüsüz giden arabalar, atom altı dünyasını aydınlatan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı gibi cihazlar, yapay kalpler, 3 boyutlu yazıcılar, Amazon Kindle gibi dijital okuma araçları, kök hücre teknolojileri, SpaceX tarafından üretilen Falcon roketleri gibi tekrar kullanılabilir roket teknolojileri ve CRISPR gibi gen düzenleme teknolojileri girdi. Sadece 40 yıl içerisinde tüm bunlar ve burada sayamayacağımız kadar fazla gelişme yaşandı!

Böylesine büyük teknolojik atılımların, ülke politikalarına ve kamu yönetimine ne kadar köklü bir şekilde etki ettiği aşikardır. Bir sosyal medya aracının kısıtlanması, diğer ülkelerin yeni teknolojiler sayesinde öne geçmesi, yeni bilimsel atılımlar dolayısıyla bizim erişemediğimiz sağlık teknolojileriyle başkalarının ömürlerini uzatması son derece rahatsız edici, hatta kimi durumda kabul edilemez olabilir. Bu nedenle, iyi liderlerin ülkelerini bilim ve teknoloji alanında modern medeniyetlerle aynı seviyede tutabilecek politikalar takip etmesi büyük öneme sahiptir.

Bilim insanları Mars'ın güney yarımküresinde 15 bin kilometreyi aşan uzunlukta antik nehir yatakları keşfetti. Bu izlerin Mars'taki diğer su kalıntılarından farklı olarak buzulların erimesi ile değil, doğrudan bir yağış sonucu oluşmuş olabileceği düşünülüyor. Bu bulgular kızıl gezegenin geçmişte nasıl bir su döngüsü olduğu hakkında merak uyandırmakla birlikte Mars iklimine dair yeni tartışmalar da ortaya çıkardı.

Bu araştırma, Open University doktora öğrencisi Adam Losekoot liderliğinde yürütüldü ve Birleşik Krallık Uzay Ajansı tarafından finanse edildi. Losekoot araştırmasının sonuçlarını Durham'da düzenlenen 2025 Kraliyet Astronomi Derneği Ulusal Astronomi Toplantısı'nda sundu.

Büyük Patlama’dan kısa süre sonra, anti-madde ve madde eşit koşullarda oluşmuştur. Ancak bugün uzay-zamana baktığımızda net biçimde yıldızların, galaksilerin ve gezegenlerin oluşum nedeni olan madde, anti-maddeden çok daha fazladır. Fizikçiler şu zamana kadar, maddenin anti-madde üzerindeki bu üstünlüğünün oluşturduğu dengesizliğin sebebini bilemiyorlardı.

Bu dengesizliğin gizemini çözmek için bilim insanları, CERN araştırma merkezindeki ALPHA deneyinde madde ve anti-madde arasındaki farkları araştırmaktalar. Nature dergisinde yayınlanan yeni makalede, araştırmalar, anti-hidrojenin, hidrojen gibi davrandığını bir kez daha ortaya koydu.

Bütün canlılar, yaşamını devam ettirme çabası içindedir. Bu, öylesine derinlere işlemiş bir dürtüdür ki, en karmaşık toplumları da inşa etsek, her birimiz hayata tutunmak için mücadele veririz. Bir kişi, yaşamındaki olumsuzlukları değiştirebilmek ve hayatını yoluna sokabilmek için basit bir hırsızlıktan tutun da, büyük bir cinayet senaryosuna kadar her türlü çabayı gösterebilir. Ancak herkes, verdiği çabadan tatmin olmaz. Kimisi pes eder. Kimisi dayanamaz. Kimisi başka bir çıkar yol bulamaz. Ve hayatlarını sürdürmeyi, hayatta kalma mücadelesine tercih ederler. Kimisi ise tamamen bireysel ve öznel olarak anlaşılır nedenlerle ölümü seçer. Ama sebebi ve mantığı ne olursa olsun, bir bireyin kendi canını almasına intihar denir.

İntihar eden bir kişi, yaşamını devam ettirmek amacıyla yapması gereken tüm mücadele yollarını bırakmış ve hayatından vazgeçmiştir. İntihar eden bir kişi, bir hırsız veya katilin olumsuzluklara karşı verdiği mücadele yollarından vazgeçip, kendi yaşamına karşı bir eyleme girmiştir. 

Metafizik, günümüzde felsefedeki anlamından farklı imalara sahip olan bir terim. Günlük hayatta metafizik denince pek çok insanın aklına gelen ilk şeyin fizikötesi, doğaüstü, mistik, okültist, ‘uçuk kaçık’ şeyler olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle felsefeyle ilgilenen biri metafizik çalıştığını söylediği zaman birbirine zıt iki tür tepki geldiğini görüyoruz. Ya bu kişinin saçma sapan şeylerle uğraştığı, bir tür bilim karşıtı olduğu ve ‘uçuk’ bir takım inançlara sahip olduğu düşünülüyor; ya da metafiziğin gündelik hayattaki anlamına sıcak bakan insanlar bu kişiyi ‘kendilerinden biri olduğu’ düşünülüyor.

Ancak felsefedeki anlamıyla metafizik böyle bir şey değil. Burada metafizik teriminin gündelik kullanımının yanlış olduğunu ve felsefedeki kullanımının doğru olduğunu söylemek istemiyoruz. Sadece bu yazıda kastettiğimiz anlamıyla metafiziğin farklı bir şey olduğunu söylüyoruz. Ancak kastettiğimiz şey bir metafizikçinin doğaüstü inançlarının olamayacağı ya da bilim karşıtlığı yapamayacağı da değil. Kastettiğimiz şey, bunların felsefedeki anlamıyla metafiziğin asli unsurları olmadıkları...