Bilim insanları, ilk defa bir kara deliğin doğrudan fotoğrafını çekmeyi başardı. Ana görselde gördüğünüz fotoğraf, bizden 53-55 milyon ışık yılı uzakta bulunan Messier 87 (ya da kısaca M87) galaksisinin merkezindeki kara deliğin fotoğrafı!

Bu müthiş başarı, birçok soru işaretini de beraberinde getirdi. Bu yazımızda, bu soru işaretlerinin hepsini gidermeye çalışacağız.

Şu anda, Kuzey Amerika kıtasının alt kısmı Dünya'nın erimiş mantosuna doğru damla damla akıyor. Texas Üniversitesi'nden araştırmacılar, Nature Geoscience dergisinde yayınladıkları makalede kraton incelmesi adı verilen bu jeolojik olayın ilk gerçek zamanlı olarak incelenmesi olabileceğini belirtiyor.^[1]

Kratonlar, gezegenin kıtalarının bir kısmını oluşturan eski ve devasa kaya kütleleridir. Genellikle milyarlarca yıl boyunca sabit kalsalar da bazen jeolojik hareketler, bu kaya katmanlarının "kratonik incelme" veya "kratonik damlama" yoluyla yok olmasına neden olabiliyor. Bu olayın belgelenmiş bir örneğinin, milyonlarca yıl önce Kuzey Çin Kratonu'nun en derin kök katmanında yaşandığı biliniyor olsa da bilim insanları, şimdiye kadar bu süreci anlık olarak gözlemleyememişti.

Kelebek etkisi, en basit tanımla, bir sistemin başlangıç verilerinde küçük değişiklikler yapıldığında öngörülemez ve büyük sonuçların doğabilmesidir.

Kelebek etkisi denince herkesin aklına matematikçi, meteorolog ve aynı zamanda kaos teorisine çok büyük katkıları olan Amerikalı Edward Norton Lorenz'in (23 Mayıs 1917 - 16 Nisan 2008) verdiği analoji örneği gelir: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de bir fırtınanın kopmasına neden olabilir. Daha sonra bu örneğin başka birçok farklı versiyonu karşımıza çıkmıştır.

İnsanlar, beyinleri bunu algılamaya yetecek kadar evrimleştiğinden beri duygularını anlamlandırmaya çalışmışlardır. Bu çabanın en sistematik sonuçlarından birisi, duyguların kategorize edilmesi, gruplara ayrılması ve bir bütün olarak değerlendirilmesi olmuştur.

Bugüne kadar William James, Paul Ekman, Richard ve Bernice Lazarus gibi birçok psikolog, duygularla ilgili çeşitli sistemler geliştirmişlerdir. Bu yazımızda ele alacağımız, Albert Einstein Tıp Koleji ve Güney Florida Üniversitesi'nden Robert Plutchik tarafından 1980 yılında geliştirilen Duygu Çarkıfeleği'dir.