19 Eylül 2024'te yayımlanan bir Birleşmiş Milletler raporu, yapay zekanın gerçek anlamda küresel ölçekte izlenmesi ve yönetilmesine yönelik ilk kapsamlı çabanın denetimini uluslararası bir kuruluşun üstlenmesi adına önergede bulunuyor.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Yapay Zeka Yüksek Düzeyli Danışma Kurulu tarafından hazırlanan bu rapor, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'ne (İng: "IPCC") benzer bir yapının oluşturulmasını tavsiye etmektedir. Böyle bir yapı, yapay zeka hakkında güncel bilgilerin, karşılaşılan risklerin ve ortaya çıkan eğilimlerin düzenli olarak toplanıp değerlendirilmesine yardımcı olabilir. Bu panelvari kuruluş, yapay zeka teknolojisinin mevcut durumunun sürekli izlenmesini, yeni gelişmelerin ve potansiyel tehlikelerin saptanmasını amaçlayacak.

Beyin çipi, çoğunlukla felçli hastalarda uygulanmak üzere; oldukça küçük bir tasarıma sahip olan ve beyin yüzeyine yerleştirilen cihazlardır. Bu cihazlar sayesinde beyinde gerçekleştirilen aktivitelerin izlenmesi amaçlanır.

2016 yılında Elon Musk’ın kurduğu Neuralink şirketi ile birlikte sıklıkla konuşulmaya başlayan beyin çipleri aslında ilk defa gerçekleştirilmiş bir çalışma değildir. Aksine, 1960’lı yıllardan itibaren bu konuda yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu konudaki ilk çalışmalar, beyindeki aktiviteleri takip edebilmek ve bunları belirli komutlara dönüştürebilmek için maymunlar üzerinde gerçekleştirildi. Günümüzde beyin çipleri ile ilgili yapılan çalışmalar genellikle 1970’li yılların başlarında ortaya çıkan "beyin-makine arayüzü" terimi ile anılmaktadır.

Günlük yaşantıda santimetre ve metre aşina olduğumuz ölçülerdir. Bir kalemin uzunluğunu ya da bir odanın bir duvarından diğer duvarına olan mesafesini kabaca tahmin edebilirsiniz. Şehirler arası mesafe kat etmeye alışıksanız, birkaç yüz kilometrenin ne kadar uzak olduğunu da az çok kestirebilirsiniz. Ama iş binlerce kilometreye ulaştığında algılarımız da şaşmaya başlar. Mesela Dünya'nın çevresinin 40.000 kilometre olduğu okullara öğretilir; ancak örneğin Amerika ile Türkiye arasındaki mesafenin yaklaşık 10.000 kilometre olduğunu duymak ilk başta abartılıymış gibi gelir.

10.000 kilometreyi algılamak basit mi geldi? O zaman size bir soru: Diyelim ki Dünya, bir elma büyüklüğünde olsun. Sizce insanlığın inşa ettiği en devasa yapılardan biri olan Uluslararası Uzay İstasyonu, Dünya'dan ne kadar uzakta dönmektedir?

Türdiriltimi (İng: "De-extinction") veya "diriltme biyolojisi", soyu tükenmiş türlerin bireylerine (genellikle genetik olarak) benzer canlı organizmaların yeniden oluşturulma sürecini ifade eder. Daha uzun tanımıyla türdiriltimi; soyu tükenmiş bir türün yapay seçilim yoluyla geri ıslah (İng: "back-breeding"), klonlama ve genom düzenlemesi gibi teknikler kullanılarak canlı bir organizmanın nesli tükenmiş türe doğru değiştirilmesidir.

Yani türdiriltimi, türlerin neslinin tükenmesine sebep olan faktörleri anlamak ve bu türleri yeniden canlandırmak amacıyla bir dizi teknik ve yöntem kullanılan çok kapsamlı bir süreçtir. Her ne kadar kulağa ilk etapta Jurassic Park ve Frankenstein esintilerine sahip ütopik bir olgu gibi gelse de aslında nesli tükenmiş türleri geri getirme çabalarını bir araya getiren bir bilim dalıdır.

Şizotipal kişilik bozukluğu (veya kısaca şizotipal bozukluk), zihinsel ve davranışsal bir bozukluktur. DSM sınıflandırması, bozukluğu özellikle düşünce bozukluğu, paranoya, karakteristik bir sosyal kaygı biçimi, derealizasyon, geçici psikoz ve geleneksel olmayan inançlarla karakterize bir kişilik bozukluğu olarak tanımlar. Şizotipal Kişilik Bozukluğu, "garip veya eksantrik" küme olarak da bilinen bir A kümesi kişilik bozukluğu olarak sınıflandırılır.

Şizotipal kişilik bozukluğu olan kişiler, öncelikle diğer insanların kendileri hakkında olumsuz düşünce ve görüşlere sahip oldukları inancı nedeniyle, diğer insanlarla sosyal bağlantı kurma ve sürdürme konusunda belirgin bir rahatsızlık hissederler. Tuhaf konuşma tarzları ve sosyal olarak beklenmedik giyim tarzları da karakteristiktir. Şizotipal insanlar konuşmalarda garip tepkiler verebilir, cevap vermeyebilir veya kendi kendine konuşabilir.