Özel Görelilik Teorisi (veya İzafiyet Teorisi), Evren'i oluşturan uzay-zaman dokusunun doğasına yönelik bir teoridir ve uzay ve zaman arasındaki ilişkiyi açıklar. Özel Görelilik Teorisi, Albert Einstein tarafından 1905 yılında yayınlanan On the Electrodynamics of Moving Bodies başlıklı makalede ileri sürülmüştür.^[1]

Özel Görelilik Teorisi, 2 temel postülat üzerine kuruludur:

Hepimizin bildiği gibi vücudumuzdaki hücrelerin neredeyse hepsinde 46 kromozom bulunur. Bunların 23 tanesi annemizden, 23 tanesi ise babamızdan gelir. Bu 23 çiftin 22 çifti otozomal kromozomlardır; yani vücut kromozomlarınız. Geriye kalan çift ise meşhur X ve Y kromozomlarından oluşan eşey kromozomlarınızdır. Eğer iki adet X kromozomuna sahipseniz dişi, bir adet X ve bir adet Y kromozomuna sahipseniz erkek cinsiyetine sahip olursunuz. Ancak insan dişilerinde, yani kadınlarda hücrelerde bulunan bu iki X kromozomundan sadece 1 tanesinin aktif olduğunu, diğerinin hiçbir işe yaramadığını biliyor muydunuz? Peki şöyle soralım: Sizce erkeklerin meme uçları, kadınların X kromozomu ve kaliko kedilerinin ortak noktası nedir? Embriyoloji ve genler!

Erkeklerde neden meme ucu var? Aslında bu konuyu şuradaki yazımızda işlemiştik; ama kısaca üzerinden geçelim: Sonuçta memelerin var olma nedeni, yavrulara süt verebilmektir. Bunun nedeni, ana rahmindeki insan gelişiminin yaklaşık ilk 6 hafta boyunca yavru "dişi olacakmış gibi" yaşanmasıdır.

Bilişsel önyargılar, bilişsel sistemimizin çalışma sistemine bağlı olarak ortaya çıkan sistematik rasyonellikten sapma şemalarıdır. Bilgiyi arama, değerlendirme, yorumlama, yargılama, kullanma ve hatırlamada ayrıca aldığımız kararlarda irrasyonel olmamıza sebep olurlar.

Örneğin çok bilinen Şeffaflık İllüzyonu Önyargısı, kendi içimizde yaşadığımız duygu ve düşüncelerimizin başkalarına olduğundan daha net göründüğünü sanmamıza sebep olur. Bu önyargıya kapılırız, çünkü başka insanların bizi nasıl gördüğünü anlamaya çalıştığımızda, kendi bakış açımızdan uzaklaşmakta zorlanırız. Bu nedenle de kendi içimizde deneyimlediğimiz duyguların dışarıdan da aynı şekilde deneyimlendiğini zannederiz. Halbuki bu, çoğu zaman mümkün değildir.

Evrimsel biyolojiye giriş yapacak biri, bu alanın kökenlerinin çok eskiler gittiğini bilmelidir. Bu tarihsel birikim, aynı zamanda teorinin gücünü de belirleyen unsurlardan birisidir. Tarihte, evrime dair görüşlerin ilk izlerine Antik Yunan'da rastlamaktayız.

Antik Yunan medeniyeti, daha sonra birçok bilimsel düşünceye temel oluşturacak fikirlerin ortaya atıldığı bir zaman dilimini kapsamaktadır. Bunlardan biri de canlılığın kökeni ve nasıl çeşitlendiği ile ilgili görüşlerdir. Bu yazımızda, Antik Yunan medeniyetinde canlılığın kökeni ve değişimiyle ilgili görüşlere bakış atacak, Evrim Teorisi'nin tarihsel temellerini inceleyeceğiz.

Mikrodalgalar hava durumlarını izlerken gördüğümüz durağan veya hareketli haritalardan, yemek pişirdiğimiz fırınlarımıza kadar, hatta evrenin erken dönemlerinden bize ulaşan sinyallere kadar, fark edilir bir şekilde günlük hayatımızdadır. Yaklaşık 12.24 cm dalga boyunda (yaklaşık 2.45 GHz frekans) elektromanyetik radyasyon yollayan mikrodalga fırınlar, yiyeceklerin içindeki su ve yağ moleküllerini titreştirirler. Mikrodalga mertebesindeki elektromanyetik radyasyon ile harekete zorlanan moleküller sıcaklığı arttırır ve yiyecek pişirilmiş olur.

Mikrodalgalar, radyo dalgaları bölgesinin yüksek frekans ucunda bulunan bir kısımdır ve kullanılan teknolojik yöntemler nedeniyle radyo dalgalarından ayrılırlar. Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi mikrodalgaların farklı dalga boyları farklı bilgiler sağlar. Mesela orta uzunluktakiler (C-bandı) bulut, toz, duman, kar ve yağmurdan etkilenmeden Dünya yüzeyini gösterirler. Küresel konumlama sistemi (GPS) için gerekli olan L-bandı ormanların gölgede kalan bölgesine de nüfuz ederek yağmur ormanlarının toprak nemini ölçebilir. Çoğu haberleşme uydusu C, X ve Ku-bantlarını yerdeki istasyonlara sinyal göndermede kullanmaktadır.