Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Artrit, vücut eklemlerini etkileyen bir hastalıktır. Dünya çapında 350 milyondan fazla insanın etkilendiği 100'den fazla artrit türü vardır. Artrit, ağrıya ve sakatlığa neden olur ve genellikle yaşam kalitesini düşürür. Örneğin sadece 2015 yılında, sadece Avustralya'da, 45-65 yaş arasında yaklaşık 54.000 kişi şiddetli artrit nedeniyle çalışamamıştır. Bu kişilerin ortalama gelirleri, artriti olmayan tam zamanlı çalışanların yalnızca dörtte biri kadardır. Bu nedenle, bu kişilerin, semptomları hafifletip hafifletmediklerini veya durumları üzerinde kontrol duygusu kazanmalarına yardımcı olsun diye farklı diyetler, takviyeler veya tedaviler denemeleri şaşırtıcı değildir.
Bununla birlikte, yayınlanan önemli bir inceleme makalesi, belirli takviyelerin veya gıda bileşenlerinin sertlik, ağrı ve fonksiyon gibi artrit sonuçlarında önemli gelişmelere yol açmasının muhtemel olmadığını bulmuştur. Makalede yapılan ana beslenme önerisi, genel olarak sağlıklı beslenme kalıplarının benimsenmesidir.
Artrite Ne Sebep Olur ve Belirtileri Nelerdir?
Artrit gelişimi için risk faktörleri arasında; genetik, cinsiyet ve yaş gibi kontrol edemediğiniz durumlar ve ayrıca sigara, tekrarlanmış yaralanmalar, vücut ağırlığı, meslek ve bazı enfeksiyonlar gibi görece kontrol edilebilir durumlar yer alır.
Artrit türleri arasında osteoartrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit, jüvenil artrit, gut, sistemik lupus eritematozus (lupus) ve skleroderma bulunur.
Yaygın semptomlar şunları içerir:
- Ağrı,
- Sertlik veya azalmış eklem hareketi,
- Eklemlerde şişme, kızarıklık ve sıcaklık.
Daha az spesifik semptomlar yorgunluk, kilo kaybı veya kendini iyi hissetmemeyi içerir. Bu konu hakkında çok daha fazla bilgiyi buradaki makalemizden alabilirsiniz.
Kanıtlar, Takviyeler Hakkında Ne Diyor?
Artit konusunda uzman bir Avrupa grubu olan Avrupa Romatoloji Dernekleri İttifakı, yakın zamanda artritte diyet ve takviye kullanımı hakkında ayrıntılı bir eleştiri yayınladı. Mevcut araştırmaların 24 sistematik incelemesinden elde edilen bulguların yanı sıra, 80'den fazla farklı diyet bileşeni ve takviyeleri kapsayan 150 ekstra çalışmadan elde edilen bulguları sentezledi.
Bu ittifak, her bir ürün üzerinde sınırlı sayıda çalışma olduğunu, çalışmaların çoğunluğunun düşük kalitede olduğunu belirledi. Bu durum, çoğu takviye için onları kullanıp kullanmama konusunda tavsiyede bulunamayacakları anlamına gelmektedir.
Bununla birlikte, osteoartrit ve romatoid artrit için, çoğu çalışma düşük ve orta kalitede olmasına rağmen birkaç takviyelerin olumlu etkisi olmuştur.
D Vitamini, Kondroitin ve Glukozamin
Osteoartrit için, D vitamini, kondroitin ve glukozamin (her ikisi de kıkırdakta bulunan bileşikler) takviyesi almanın ağrı ve fonksiyon üzerinde küçük bir pozitif etkiyi destekleyen orta kalitede kanıt vardı.
Burada "orta kalite", çalışmaların bazı sınırlamaları olmasına ve sonuçların dikkatle yorumlanmasına rağmen, önerilere rehberlik etmek için kullanılabileceği anlamına gelmektedir. Bu durum, insanların bu yaygın takviyeleri birkaç ay boyunca denemeyi ve herhangi bir fayda sağlayıp sağlamadıklarını görmeyi seçebileceklerini; ancak semptomlarında herhangi bir iyileşme olmazsa, bu takviyeleri almayı bırakabileceklerini gösteriyor.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Balık Yağı
Romatoid artrit için, omega-3 (balık) yağlarının ağrı üzerinde küçük bir pozitif etkisi olduğuna dair orta kalitede kanıt vardı. Yine, insanlar bu takviyeleri birkaç ay deneyebilir ve herhangi bir fayda sağlayıp sağlamadıklarını görebilirler; ancak herhangi bir gelişme olmazsa bu takviyeleri almayı bırakabilirler.
Diğer Takviyeler
Diğer tüm artrit kategorileri ve diğer spesifik diyet bileşenleri veya diyet takviyeleri için kanıtlar "düşük" ile "çok düşük" arasında derecelendirilmiştir. Bu durum, artrit sonuçlarındaki herhangi bir iyileşmenin şansa veya yanlılığa bağlı olabileceği anlamına gelmektedir. Örneğin takviyelerin faydaları konusundaki olumlu sonuçlar, olumsuz sonuçlardan daha fazla yayınlanıyor olabilir. Benzer şekilde, bir takviye ücreticisinin araştırmaya sponsor olmasından ötürü yanlılık oluşabilir.
Tüm Bunlar Ne Anlama Geliyor?
Mevcut araştırmalar, belirli gıdaların, takviyelerin, veya gıda bileşenlerinin artrit sonuçlarını büyük ölçüde etkilemesinin olası olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, artrit ile ilişkili kalp hastalığı riskinin daha yüksek olduğu göz önüne alındığında, genel sağlığınızı ve refahınızı iyileştirmek için sağlıklı bir diyet ve yaşam tarzına sahip olmanız önerilmektedir.
Peki sağlığınızı ve zindeliğinizi nasıl iyileştirirsiniz? İşte dikkate alınması gereken 5 anahtar:
1. Sağlıklı, Çeşitli Bir Diyeti Takip Edin!
Takviye almak yerine, dengeli beslenmenizi; sağlıklı yağ kaynakları, protein, diyet lifi ve sağlıklı bir vücudu korumak için gerekli olan vitamin ve mineraller de dahil olmak üzere gıdaların içerdiği diğer besin maddelerini almanızı öneririz.
Artritli kişilere sağlıklı diyet önerilme nedeni; sebzeler, meyveler, baklagiller ve kepekli tahılların artritle ilişkili inflamatuvar süreçlerin tetiklediği oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olmak için gereken bir dizi bitkisel besin içermesidir.
Sağlıklı bir diyet, yağlı balıklar (somon, ton balığı, sardalye), chia tohumları, keten tohumu yağı, ceviz, kanola yağı ve D vitamini (yumurta, balık ve D vitamini ile güçlendirilmiş süt veya margarin) ve vücudun D vitamini üretmesini sağlayan güneşe maruz kalmak gibi omega-3 yağları açısından zengin yiyecekleri içerir.
2. Alkolden Kaçının!
Alkol alımı, diğer tedavilerle etkileşime girebileceğinden, artrit semptomlarınızla ilgili ilaçlarla birlikte alkol alımı konusunda doktorunuza danışmalısınız. Karaciğer hastalığı gibi başka sorunlarınız yoksa veya metotreksat veya leflunomid gibi bazı ilaçlar almıyorsanız, az miktarda alkolün olumsuz etkileri olması olası değildir. Romatoid artrit için orta derecede alkol tüketimi artrit alevlenme riskini arttırabilir. Alkol ayrıca gut alevlenme riskini arttırabilir.
3. Sağlıklı Bir Kiloyu Hedefleyin!
Sağlıklı bir kiloyu hedeflemek, kalça ve diz gibi etkilenen eklemlerdeki yükü azaltarak ve bitkisel besinler açısından zengin sağlıklı gıdaların alımını arttırarak artrite yardımcı olabilir. Eğer aşırı kiloluysanız, iyi yönetilen, kasıtlı kilo kaybı sağlamak için doktorunuzdan destek isteyin. Kişiselleştirilmiş tıbbi beslenme tedavisi için akredite bir diyetisyene veya hareketliliği ve fiziksel aktiviteyi iyileştirmeye yönelik özel yardım için bir fizyoterapiste veya egzersiz fizyoloğuna başvurmanız gerekebilir.
4. Takviyeler Konusunda Dikkatli Olun!
Belirli ücretsiz tedavileri veya diyet takviyelerini denemeye karar verirseniz, olası yan etkileri veya düzenli ilaçlarınızın etkileşimlerini doktorunuz veya eczacınız ile görüşün. Ürünleri birkaç ay boyunca (veya bir kutu gittiği sürece) deneyin, böylece herhangi bir yan etkiyi sağlık duygunuza, ağrı kesici ilaç kullanımındaki azalmaya ve maliyete karşı izleyebilirsiniz. Eğer herhangi bir fayda elde edemiyorsanız o zaman bu parayı onun yerine daha sağlıklı yiyeceklere harcayın.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: IFL Science | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 15:07:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12316
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in IFL Science. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
