Değerli okurlarımız, bu yazımızda sizlere FOTON-M3 projesinin tardigradlara odaklı üç misyonundan biri olan RoTaRad (Rotiferler, Tardigradlar ve Radyasyon) misyonundan bahsedilecektir. RoTaRad misyonu rotiferler ve tardigradlar üzerine gerçekleştirilmiş olmasına rağmen yazımızda sadece tardigradlar üzerindeki deneylere ve sonuçlara odaklanılmıştır. Uzay ortamındaki stres faktörlerinin tardigradlar üzerindeki etkilerini belirlemek adına oluşturulan diğer iki misyon olan TARDIS ve TARSE ile ilgili yazılarımıza linklere tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Tardigradlar veya su ayıları, dünyadaki en zorlu hayvanlar olmaya adaydır. Bu metazoanlar, tüm dünyada derin deniz bölgeleri, gelgit bölgeleri, göller, nehirler, Himalaya dağları, tropiklerin yeşil yağmur ormanları, en kurak çöller ve Kuzey Kutbu'nun sert tundrası gibi çeşitli habitatlarda bulunabilmektedirler. Bununla birlikte, tüm tardigradlar aktif olabilmek için su filmine ihtiyaç duyar. Karasal habitatlarda, nemin fazla olduğu ortamlarda yetişen yosunlarda ve likenlerde bulunurlar. Çevresel strese maruz kaldığında bu yarı karasal tardigradlar kriptobiyoz adı verilen “askı” durumuna girebilirler. Kendilerini gözlemleme fırsatı bulduk. Yaşam Ağacı projemizdeki gözlem kaydımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Uzay Araştırmaları Laboratuvarı (LSR) ve Hong Kong Üniversitesi (HKU) fizik bölümü üyelerinden oluşan bir uluslararası gökbilimci ekibi, çok nadir bir gök mücevheri keşfetti. Gezegenimsi Bulutsu (GB) olarak adlandırılan bu mücevher, M37 denilen (ayrıca NGC2099) 500 milyon yıllık bir Açık Yıldız Kümesinde (AYK) bulundu. Bu oldukça yüksek bir astrofiziksel değere sahip bir keşifti. Araştırmacıların bulguları, tanınmış açık erişimli bir dergi olan Astrophysical Journal Letters'ta yayımlandı.^[1]

Gezegenimsi bulutsular; zengin bir emisyon çizgisi spektrumu ve görüntüsüyle parlayan, bir kenara fırlatılmış ve ölmekte olan yıldızların parıldayan örtüleridir. Onlara fotojenik bir özellik veren çarpıcı renkleri ve şekilleri, insanların ilgisini çeker. Uzaydaki en geniş optik teleskoplardan biri olan James Webb Uzay Teleskobunun halkla ilk paylaştığı görüntülerden birinin bir gezegenimsi bulutsu olması hiç de şaşırtıcı değildir.

Erkek tavuskuşunun devasa ve parlak kuyruğu dişileri üzerine çeker; ancak aynı zamanda erkeğin avcılara da yem olmasını kolaylaştırır mı? Bilim insanları uzun bir süredir bu kadar büyük ve dekoratif bir kuyruğun evriminin erkeklere yüklü bir masrafla geldiğini düşünüyorlardı. Erkek tavuskuşlarının kuyrukları, toplam boy uzunluklarının %60'ına kadarını oluşturabilir!

Ancak şu anda bir grup bilim insanı, tavuskuşlarının kuyrukların bulunduğu ve bulunmadığı durumlarda avcılardan ne kadar hızlı kaçtıklarını doğrudan test etmeyi başardı. Sonuç? Kuyruğun varlığı ile yokluğu arasında dikkate değer bir fark yok gibi gözüküyor.

Irk, belli bir toplum içindeki insanları, sahip oldukları fiziksel veya sosyal niteliklere göre kategorilere ayırmakta kullanılan bir kavramdır.^[1] Ancak bugüne kadar birçok farklı ırk tanımı da yapılmıştır; bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir:^[2]

Irk tanımıyla ilişkili olarak görülen, hatta birçok durumda eş anlamlı olarak kullanılan etnik köken veya etnik grup kavramıysa şu şekillerde tanımlanmaktadır:

Havayolu kullanan yolcuların sayısı, küresel salgın gölgesinde geçen 2020 yılını saymazsak, giderek artıyordu. 2017 yılında yaklaşık 4 milyar yolcu havayolunu kullanmışken bu sayı 2018 yılında 4.3 milyar, 2019 yılında ise 4.4 milyar yolcuya ulaştı. Sağladığı zaman tasarrufu, düşük maliyeti, uzak mesafeleri tek araçla erişilebilir kılması, havayolunun tercih edilmesindeki faktörlerden sayılabilir. Ancak hepsinin içinde en kritik faktörün güvenlik olduğunu varsaymak yanlış olmaz.

2019 yılında tüm dünyadaki ticari uçuşlarda 114 kaza gerçekleşti ve ne yazık ki 6 ölümlü kaza nedeniyle 239 kişi hayatını kaybetti. Geçmiş yıllara göre hem kaza oranları hem ölümlü kaza sayılarında önemli yol kat edilmiş gibi görünse de daha iyisi için durmaksızın çalışılıyor.

Çin, ABD’yi geride bıraktı!

Japon Bilimsel ve Teknolojik Politika Ulusal Enstitüsü'ne göre Çin, en çok atıf alan bilimsel makale sayısında ilk kez ABD'nin önüne geçti

20. yüzyıl bilimin yüzyılıydı. Bu yüzyılda bilim, insan toplumuna entegre olarak ilerliyor ve gelişiyordu. Albert Einstein’ın bu yüzyılda zihnini gelişime açması, bilimsel olguların derinlerini incelemesini ve merakı olan fiziğin bütün tanım, postulat ve teorilerinin temellerini sorgulamasının zorunlu olduğunu gösterdi. Bilgi neydi? Bilgiye erişim imkanı neydi ve fizik bilimi ne kadar doğanın gerçekliği üzerineydi? Tüm bu sorular Albert Einstein’ın büyük atılımı için temel bir bilim ve bilgi felsefesi merakının doğmasına sebep oldu. Albert Einstein’ın felsefe öncülleri oldukça basitti:

Bu üç basit felsefi argüman, Isaac Newton Klasik Fiziğine vurulan büyük darbenin öncülleriydi. Isaac Newton dönemine göre oldukça tutarlı ve güçlü bir bilimsel alan oluşturmuştu. 1686 tarihinde yayınlanan kitabı Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri), klasik mekaniğin temelini atmıştır ve tarihin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur. Bu kitabın bilimsel önemi dışında altında yatan felsefi sunuşu da görmek oldukça kolaydır:^[1]