Felsefenin bazı tartışma alanları diğer disiplinlerle doğal bir kesişim alanında bulunmaktadır. Öyle ki bu tartışma alanlarındaki problemleri daha iyi kavramak adına bir alanda uzmanlaşma yeterli olmamaktadır. Bu nedenle felsefeciler olabildiğince interdisipliner bir pozisyon sahibi olmakta artık daha dikkatli davranmaktadır. Bahsettiğimiz kesişim alanlarında bulunan konulardan biri kürtaj hakkındadır. Kürtaj tartışmalarında tıp etiği, hukuk, psikoloji gibi diğer disiplinler de en az felsefeciler kadar çalışma yapmaktadır. 

Felsefeciler kürtaj üzerine yaptıkları çalışmaları ahlak felsefesinin alt dallarından biri olan Pratik Etik disiplini içerisinde gerçekleştirir. Bu yazımızda kürtaj tartışmalarına dair önemli gördüğümüz birkaç notu hatırlatmayı amaçlıyoruz; ayrıca her ne kadar yazarın kürtaj yanlısı bir eğilimi olsa da kürtaj tartışmalarına dair fikirlerini düzenli olarak değiştirmekte olduğu ve belirli bir pozisyonu ısrarlı olarak savunmakta zorlandığını da belirtmek isteriz. Bu nedenle yazımızı bir kürtaj savunusu veya reddi olarak okumaya başlamanızı tavsiye etmiyoruz.

Nick Bostrom

“Bi' dakika nasıl olabilir ne okuyorum ben anlamıyorum ya neden herkes bundan bahsetmiyor!” serimizin ikinci bölümüne hoş geldiniz.

Bilim insanları Mars'ın güney yarımküresinde 15 bin kilometreyi aşan uzunlukta antik nehir yatakları keşfetti. Bu izlerin Mars'taki diğer su kalıntılarından farklı olarak buzulların erimesi ile değil, doğrudan bir yağış sonucu oluşmuş olabileceği düşünülüyor. Bu bulgular kızıl gezegenin geçmişte nasıl bir su döngüsü olduğu hakkında merak uyandırmakla birlikte Mars iklimine dair yeni tartışmalar da ortaya çıkardı.

Bu araştırma, Open University doktora öğrencisi Adam Losekoot liderliğinde yürütüldü ve Birleşik Krallık Uzay Ajansı tarafından finanse edildi. Losekoot araştırmasının sonuçlarını Durham'da düzenlenen 2025 Kraliyet Astronomi Derneği Ulusal Astronomi Toplantısı'nda sundu.

Vücut geliştirme, vücuttaki kas ve tendonları kademeli bir şekilde artan dirence maruz bırakarak, yani giderek daha ağır yükler altına sokarak, iskelet kaslarının büyüklüğünü ve gücünü arttırmayı hedefleyen bir güç antrenmanıdır.

Çoğu durumda bu gelişmeyi sağlamak için, kütleçekim kuvvetinden faydalanılır: Büyük kütleler, Dünya'ya doğru daha büyük bir kuvvetle çekildiği için, bu kütlenin altına giren veya onu kaldırmaya çalışan kişiler daha büyük bir ağırlık kuvveti hissederler. Bir dambıl veya halterin yaptığı, kişinin kaslarıyla dengelemeye çalışacağı büyük bir kütle (dolayısıyla yere doğru büyük bir ağırlık kuvveti) görevi görmesidir. Düzenli olarak bu tür bir yük altına giren kaslar, burada detaylarını izah ettiğimiz fizyolojik süreçlerden geçerek irileşir ve güçlenirler.

21 Mart Dünya Down Sendromu Günü olarak belirlenmiştir. Bunun özel bir anlamı bulunur: 21 Mart, yani 21.3 gösterimi, Down sendromunun ana nedeni olan 21. kromozomun üçlenmesi (üç katına çıkması) olayına işaret eder. Biz de, Evrim Ağacı ailesi olarak, bu inceleme yazımızı tüm Down sendromlu okurlarımıza ve Dünya'daki tüm Down sendromlu türdaşlarımıza ithaf ediyoruz! 

Down Sendromu, az önce de belirttiğimiz üzere, bir bireyde 21. kromozomun 2 yerine 3 kopyası olmasından kaynaklanan bir kromozomal bozukluktur. Bu sebeple trizomi 21 olarak da bilinmektedir ("trizomi", "üçlenme" anlamına gelir). Aşağıda Down sendromlu bir erkeğe ait bir hücrenin içerisindeki koromozomların dağılımı gözükmektedir.

İşte size bir sonraki sefer hapşırırken ağzınızı kapatmak için bir teşvik: MIT araştırmacıları tarafından hapşırma sırasında çekilen yüksek hızlı kamera videolarına göre, hapşıran bir kişi bir "akışkan plakası" yayıyor. Bu plaka, balon gibi şişiyor ve sonrasında uzun iplikler (filamentler) halinde parçalara ayrılıyor ve nihayetinde bir damlacık spreyi olarak saçılıyor. Tıpkı bir kutu boyayı havaya fırlattığınızda olduğu gibi...

2 adet yüksek hızlı kamera kullanan uzmanlar, sağlıklı insan deneklere ait 100'den fazla hapşırığı kaydettiler ve sonrasında 1 saniyeden binlerce kat kısa zaman dilimlerinde inceleyerek, akışkanların ağızdan ve ciğerlerden nasıl çıktığını gözlediler.

Kanser hücresi içeren parazit insana geçti ve tümör hücreleri türler arası çizgiyi atlamış olabilir! Kolombiyalı bir adamın akciğer tümörü çok ender rastlanan bir vakaya dönüştü. Rapora göre hızlıca çoğalan kütle insan hücresi değil, hastanın içinde yaşayan tenyaya ait idi. Araştırmacıların söylediklerine göre bu durum, parazit içinde gelişen kanser yüzünden hastalanan kişinin şu ana kadar bilinen ilk raporuydu. Hastalık Kontrolü ve Bulaşıcı Hastalık Önleme Patoloji Dalı'ndan Dr. Atis Muehlenbachs şöyle diyor:

Araştırmacılara göre adamda, bağışıklık sistemini zayıflatan ve muhtemelen parazitin gelişmesine yol açan HIV virüsü vardı. Hastanın durumu her ne kadar ender olsa da araştırmacılar tenyaların ve HIV virüsünün dünya çapında milyonlarca insanı etkilediğini belirtiyorlar. Muehlenbachs, farkına varılmamış buna benzer durumların olabileceğini söylüyor.