Sihirli mantarlar (İng: "magic mushrooms") olarak anılan mantarlar, metaboliti yani metabolizması tarafından üretilen kimyasal bileşiği psilosibin (4-fosforiloksi-N,N-dimetiltriptamin) olan mantarlardır. Bu mantarlar, şapkalı mantar türlerini içinde bulunduran bazidiyomisetler (İng: "basidiomycetes") mantar grubunda yer alır. Genel kanının aksine, bir veya birkaç tane sihirli mantar türü yoktur: Sihirli mantarlar, 200'den fazla farklı mantar türünü içerir! Bu mantarların içerdiği psilosibin miktarları türe, mantarların yetiştiği ortama ve tükettiği besinlere göre değişiklik gösterir.

Psilosibin içeren mantarların insanlar tarafından 5,3 milyon yıldır kullanıldığı tahmin edilmektedir. Sihirli mantarlar, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanıldığı gibi, çeşitli isimlerle de anılmıştır. Örneğin, dini ve iyileştirici ritüellerinde sihirli mantarları kullanan Güney Amerikalı Aztek yerlileri, bu mantarlara "Tanrı'nın eti" anlamına gelen "teonanacatl" adını vermiş ve mantarları "kutsal" kabul etmiştir. Bu isim, bu mantarların doğada bulunan sıradan mantarlardan farklı şekilde konumlandırıldığını, aynı zamanda manevi boyutlarının da bulunduğunu göstermektedir. Bu anlamda enteojen (İng: "entheogen") olduğu söylenebilen sihirli mantarlar, ruhani amaçlarla ritüellerde veya dini bağlamlarda kullanılmaktadır.

Mercan kayalıklarında çok fazla su yosunu bulunmaz (veya en azından bulunmamalıdır). Dolayısıyla mercanların veya kayaların çokça olduğu yerlerde bir otçul olarak yaşamak epey zordur. Çünkü yiyecek bulmak için uzun mesafeleri yüzmeniz gerekir ve bu sırada her mercan kayalığının arkasında yırtıcı bir orfozla karşılaşma olasılığını artırarak hayatınızı daha çok riske atarsınız. Bir balık türü bu sorundan kurtulmak için kendi yiyeceğini kendisi yetiştirir. İşte papaz balığı tam da bu nedenle kayalıklarda yaşadığı alanı diğer balıklara, hatta dalgıçlara karşı bile, canı pahasına savunur. Ve bu alanda yenmeyen su yosunlarını ayıklayarak yenebilen su yosunlarının çok yoğun bir şekilde yetişmesini sağlar.

Papaz balığı bu güç işin üstesinden gelebilmek için bir taraftan yenebilir su yosunu olan alanı diğer otçul balıklardan korurken diğer taraftan da bu alanı dışkısı ve sıvı atıklarıyla gübreleyerek verimli hale getirir. Su yosunu da bu tarımsal düzenlemeden gerçekten yarar sağlıyor gibi görünmektedir. Bu konuda yapılan bir çalışmaya göre papaz balığının hakimiyet alanı dışında bulunan su yosunlarının yarısı bir saatte yok olmuştur, papaz balığının yaşadığı bölgedekilerin ise %5’inden daha azı tüketilmiştir. Karşılığında papaz balığı da istediğinde yiyebileceği lezzetli bir yemeğe kavuşur.

Meşhur Pizza Rat videosunun yaratıcısı internet sanatçısı Zardulu, "bir mitin yaratılması ve sürdürülmesinin, sanatın en yüksek formu olduğunu" iddia eder.^[1] Zardulu'ya göre insanlar, dünyayı tuhaf ve harikulade tutmanın bir yolu olarak bu tür büyük sahtelikler yaratıyor. Ancak bu tür merak arayışları, yanlış bilgi çağından yararlanma isteğiyle çarpıştığında ne olur? Hele ki işin içinde utanmaz bir fırsatçılık, geçmişe saygısızlık ve geçmişi çarpıtma da varsa? Yakın zamanda kutusundan çıkarılan 1000 yıllık iki uzaylının, o uzaylıları gerçek kılmaya çalışan (ve bunu başaramayan) bir komplocu ekip tarafından dünyaya ifşa edilmesinin ışığında sormamız gereken sorular işte bunlar.

Meksika Kongresi, 13 Eylül 2023 Çarşamba günü Tanımlanamayan Anormal Fenomenlerin (UAP) varlığıyla ilgili bir oturum düzenledi. Bu oturumda söz alanlardan 3'ü bugün bizim için önemli: Kendini "UFO araştırmacısı" ilan etmiş olan bir gazeteci olan Jaime Maussan, adli bilimci José de Jésus Zalce Benitez ve geçtiğimiz aylarda Amerika'daki düzenlenen UFO oturumda ün kazanan Amerikalı Deniz Kuvvetleri eski pilotu Ryan Graves. Maussan, Kongre'ye konuşması sırasında "Perulu uzaylılar" olduğunu iddia ettiği varlıkları, tabut benzeri dramatik bir kutu içinde ilan etti. Kutuda, hortum benzeri boyunları üzerinde uzun kafatasları olan bir çift tozlu figür vardı.

Beyin çipi, çoğunlukla felçli hastalarda uygulanmak üzere; oldukça küçük bir tasarıma sahip olan ve beyin yüzeyine yerleştirilen cihazlardır. Bu cihazlar sayesinde beyinde gerçekleştirilen aktivitelerin izlenmesi amaçlanır.

2016 yılında Elon Musk’ın kurduğu Neuralink şirketi ile birlikte sıklıkla konuşulmaya başlayan beyin çipleri aslında ilk defa gerçekleştirilmiş bir çalışma değildir. Aksine, 1960’lı yıllardan itibaren bu konuda yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu konudaki ilk çalışmalar, beyindeki aktiviteleri takip edebilmek ve bunları belirli komutlara dönüştürebilmek için maymunlar üzerinde gerçekleştirildi. Günümüzde beyin çipleri ile ilgili yapılan çalışmalar genellikle 1970’li yılların başlarında ortaya çıkan "beyin-makine arayüzü" terimi ile anılmaktadır.

Rüyaları anlamadan önce, "uyku" dediğimiz biyolojik olayın ne olduğunu, ne zaman, nasıl ve neden evrimleştiğini anlamamız gerekiyor. Bu yazı içinde o yazımıza bir miktar referans bulacaksınız; anlam bütünlüğü açısından öncelikle buradaki yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Rüyalar, uykulardan söz edip de değinmeden geçemeyeceğimiz bir olgudur. Dolayısıyla bu konuda bazı temel bilgilere yer verip, konu hakkındaki bazı ilginç gerçeklerden bahsetmenin faydalı olacağını düşünüyoruz. Rüyalar öylesine ilgi çekici, öylesine ürkütücü ve öylesine etkilidir ki, insanlık tarihinde rüyalarla ilgili anlatı ve izlere Milattan Önce 3100’lü yıllarda Sümerlerde ve M.Ö. 2000’lerde Antik Mısır’da rastlayabiliyoruz. 

Ormanlar, gezegenimizdeki kara yüzeylerinin yaklaşık %31'ini kaplamaktadır. Sayısız canlı türüne yaşam alanı sağlarlar, karbon döngüsünde hayati bir rol oynarlar ve her zaman görünür olmayabilecek şekillerde insanların hayatta kalması için çok önemlidirler. Bu ekosistemlerin en dikkat çekici ancak daha az tartışılan rollerinden biri de su yönetimindeki işlevleridir. Doğal süngerler gibi davranan ormanlar suyu emer, depolar ve doğru zamanda salarak gezegenimizin hidrolojik dengesinin korunmasında kritik bir rol oynar. Bu yetenek sadece orman içindeki biyolojik çeşitliliği desteklemekle kalmaz, aynı zamanda su kaynaklarını dengeleyerek ve doğal afetleri azaltarak insan nüfusunu da besler. Ormanların suyu nasıl yönettiğini anlamak, odun ve yaban hayatının ötesindeki değerleri hakkında çok şey ortaya koyabilir.

Ormanların en iyi bilinen işlevi atmosferik karbondioksitin (CO2) emilimidir. Özellikle biyolojik olarak genç olan geniş bitki örtüsü kitleleri tarafından gerçekleştirilen fotosentez, atmosferin küresel ısınmasına neden olan en önemli gaz olan CO2'nin emilmesinde önemli bir unsurdur. Bu kabul, Kyoto Protokolü'nün imzalanması sırasında bir araya gelen tüm uzmanların, havadaki yüksek ve artan CO2 konsantrasyonunun azaltılmasına yardımcı olan ekosistemleri ifade etmek üzere "karbon yutağı" (İng: "carbon sink") terimini kullanmalarına yol açmıştır.

Laktasyon (İng: "lactation"), insan gibi memeli hayvan türlerinin dişilerinin, yavrularını beslemek amacıyla, süt bezlerinden salgıladıkları memeli sütünü vücut dışına akıtmalarına verilen isimdir. Tanım gereği laktasyon, sadece dişiler için tanımlanmıştır. Öte yandan, halk arasında varsayılanın aksine, insan da dahil bazı memeli türlerinde erkeklerin meme uçlarının da yavrular için besleyici olan biçimde süt üretebileceği bilinmektedir. (Ufak bir hatırlatma: Göğüs ile meme aynı şey değildir). Hatta yapılan bir çalışmada, erkek sütü ile kadın sütü incelenmiş; erkek sütünün yeni doğum yapmış bir kadının ürettiği ve en hayati memeli sütü olarak görülen kolostrum ile aynı besleyicilik aralığında olduğu görülmüştür.^[25]

Kimi zaman erkek laktasyonu (İng: "male lactation") olarak adlandırılabilen bu kontrolsüz süt sızması olayına tıpta erkek galaktoresi adı verilmektedir (kadınların %5-32 arası galaktore deneyimler).^[1][2] Örneğin Dayak meyve yarasalarının (Dyacopterus spadiceus), Bismarck maskeli uçan tilkilerinin (Pteropus capistratus), evcil keçiler ve gine domuzlarının (Cavia porcellus) erkekleri de dişileri gibi süt üreterek yavrularını besleyebilirler.^[3][4]