Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım?

15 dakika
3,977
Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım? Pedram Türkoğlu
Gözlemlerimizden birkaç tanesi.
Tüm Reklamları Kapat

Yaşam Ağacı, Evrim Ağacı tarafından başlatılan ve Evrim Ağacı ekibi ve Evrim Ağacı'na katkı sağlayanlar tarafından geliştirilen bir türler kataloğudur. Bu türler, evrimsel akrabalık ilişkilerine göre, filogenetik bir ağaç olarak gösterilmektedir. Dolayısıyla birbirine yakın dallarda bulunanlar daha yakın, uzak dallarda bulunan daha uzak akraba türlerdir.

Yaşam Ağacı, sabit bir ağaç değildir; Evrim Ağacı üyesi olan doğa gözlemcilerimizin ve doğa fotoğrafçılarımızın yaptıkları gözlemler ve çektikleri fotoğraflara bağlı olarak zaman içinde gelişmekte, değişmekte, evrimleşmektedir. Dolayısıyla Yaşam Ağacı'na her uğradığınızda, yeni dalların oluştuğunu görebilirsiniz. Ayrıca proje yapım aşamasında olduğu için, dalların ve ara basamakların eksik olduğunu görebilirsiniz. Bu eksikler zaman içerisinde tamamlanacaktır.

Dünya'da yaşayan ortalama 8.7 milyon ökaryotik, on milyonlarca prokaryotik canlı türü bulunmaktadır. Bu yaşayan türler, bugüne kadar yaşamış ve yok olmuş bütün türlerin %0.1 civarını oluşturmaktadır. Bu sayılar ışığında, Yaşam Ağacı projesinin ne kadar azimli, zorlu ve uzun dönem bir proje olduğunu anlamak mümkündür. Ancak amacımız, başta Türkiye'de bulunan türleri, Türkiye'deki doğa gözlemcilerimizin özgün tespitleriyle kategorize etmek, bir yandan da tüm Dünya'daki türleri yavaş yavaş Yaşam Ağacı'na eklemektir.

Tüm Reklamları Kapat

Yaşam Ağacı'nın dallarının bir bölümü. Kırmızı ile gösterilenler dallanabilir.
Yaşam Ağacı'nın dallarının bir bölümü. Kırmızı ile gösterilenler dallanabilir.
Evrim Ağacı

Nasıl Kullanırım?

Yaşam Ağacı'ndaki dalların ucundaki isimlerin üzerine tıklayarak, o takson ile ilgili bilgi alabileceğiniz içeriğimize gitmeniz, dalların ucundaki içi dolu renkteki yuvarlakların üzerine tıklayaraksa alt taksonları görüntülemeniz mümkündür.

Eğer bir taksonun alt taksonları henüz girilmediyse, o nokta içi boş bir yuvarlakla temsil edilmektedir. Taksonlara yönelik bilgileri barındıran içerikler (özellikle de tür ve cins gibi alt taksonlardaki içerikler), çoğunlukla, Evrim Ağacı bünyesinde çalışan gözlemci ve fotoğrafçılarımızın özgün gözlem ve fotoğraflarından oluşmaktadır.

Yaşam Ağacı'na Nasıl Katkı Sağlarım?

Yaşam Ağacı'na herkes katkı sağlayabilir. Bunun için sitemize ücretsiz bir şekilde üye olmanız yeterli, böylece gözleminizi kullanırken kaynak olarak sizi gösterebiliriz (üyeliği olmayan kişileri yazılara atamamız mümkün değildir).

Yaşam Ağacı'na katkı sağlamanın 3 yolu vardır:

Tüm Reklamları Kapat

1) Tür Girdisi

Yaşam Ağacı'ndaki eksik taksonları minimal bilgiyle Tür Girdisi olarak ekleyebilirsiniz. Bir örnek üzerinden, adım adım gidelim:

Diyelim ki ev kedisi (Felis catus) türünü girmek istiyorsunuz. Bunun için, öncelikle Yaşam Ağacı'na gidip, ilgili taksonomik hiyerarşinin ne kadarının girildiğini incelemeniz gerekiyor. Bu planlama evresi, doğru bir taksonomik hiyerarşi girdisi yapmanın en önemli adımıdır. Yaşam Ağacı'nda arama kutusunu kullanarak veya girmek istediğiniz türün taksonomi hiyerarşisini biliyorsanız bunu takip ederek, ilgili dalı bulmanız gerekmektedir. Ev kedisi için bu yazının yazıldığı sırada en yakın taksonomi Küçük Kediler (Felinae) taksonudur ve altında şu anda sadece 1 tane tür (Saz kedisi, Felis chaus) bulunmaktadır:

Yaşam Ağacı

Dolayısıyla ev kedisi, Küçük Kediler (Felinae) taksonu altına eklenebilir. Ancak bunu yaparken, Felis cinsinin de girilmediğini fark ediyoruz. Dolayısıyla hem ev kedisini hem de genel olarak Felis cinsini Yaşam Ağacı'na seri bir şekilde eklemek mümkün. Bu eklemeyi yapabilmek için, sayfa akışınızın tepesinde bulunan paylaşım panelini kullanabilirsiniz:

Yaşam Ağacı'na Tür Girdisi eklemek için yapmanız gerekenler.
Yaşam Ağacı'na Tür Girdisi eklemek için yapmanız gerekenler.

Bunu yaptığınızda açılan panel, katmerli olarak çalışabilmektedir. Yani her bir taksonu eklerken, daha üst taksonlarını da eklemeniz mümkündür. Felis catus örneği üzerinden devam edelim:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Tür ismini eklerken, her bir kısımda ayrıca çıkan "Alternatif Ekle" tuşunu kullanarak olası tüm alternatiflerini eklediğinizden emin olunuz.
Tür ismini eklerken, her bir kısımda ayrıca çıkan "Alternatif Ekle" tuşunu kullanarak olası tüm alternatiflerini eklediğinizden emin olunuz.

Burada bir parantez açalım: Bazı türlerin Türkçe isimleri yoktur. Özellikle entomoloji ve araknoloji alanlarında sık rastlanır. Bu durumda canlının taksonomik tür adından yola çıkılarak Türkçe isim elde edebilirsiniz. Örneğin Pogonosoma maroccanum türü suikastçi sineği, tür ismindeki Morocco'dan yola çıkarak "Fas suikastçi sineği" şeklinde yazabilirsiniz. Ancak bir tür adı uydurmadan önce mutlaka Türkçe literatürü taramanız, sonrasında İngilizce literatürü taramanız ve (varsa) İngilizce tür adını Türkçeleşirmeniz gerekmektedir.

Devam edelim: Girdiğimiz takson bir "tür" olduğu için, Taksonun Seviyesi kısmında da bu seçimi yapmalısınız:

Takson seviyesini doğru seçtiğinizden emin olunuz.
Takson seviyesini doğru seçtiğinizden emin olunuz.

Buradaki en kritik nokta, Üst Takson Seç kısmıdır. Bu, eklediğiniz türün Yaşam Ağacı üzerinde nereye bağlanacağını belirleyecektir; dolayısıyla doğru seçilmesi elzemdir. Ayrıca bu kısım, Yaşam Ağacı'nda henüz var olmayan üst taksonları eklememizi de sağlamaktadır. "Üst Takson Seç"e tıkladığımızda, karşımıza şöyle bir arama kutusu çıkmaktadır ve o kutuya Felinae yazdığımızda, aslında ekleyebileceğimiz üst taksonu bulabilmekteyiz:

Arama kutusu siz yazdıkça en uygun olan taksonu getirmeye çalışmaktadır.
Arama kutusu siz yazdıkça en uygun olan taksonu getirmeye çalışmaktadır.

Ancak bu noktada Felis cinsini de araya eklemek istediğimiz için, şimdi bunu yapabiliriz. Dikkat ederseniz, sadece Felis yazacak olursak çıkan taksonlar, ihtiyacımız olan değildir (zaten Felis'in henüz eklenmediğini biliyoruz). Bu nedenle, aşağıdaki mavi kutu içindeki bağlantıya tıklayarak, bir üst katmanı açabiliriz:

Eğer aradığınız takson henüz girilmediyse, alttaki "buraya" yazan linke tıklayarak bir üst takson katmanını açabilirsiniz.
Eğer aradığınız takson henüz girilmediyse, alttaki "buraya" yazan linke tıklayarak bir üst takson katmanını açabilirsiniz.

Bunu yaptığımızda, az önce Felis catus türünü girerken gördüğümüz panelin aynısı yeniden açılmaktadır. İşte "katmerli" derken kastettiğimiz de buydu: Bu şekilde, sürekli Üst Takson Seç -> Yeni Takson Ekle ("buraya" linkine tıkla) adımlarını takip ederek, en alt taksondan başlayıp en üste doğru istediğimiz kadar gidebiliyoruz. Her bir seviyede, o taksonun bilgilerini doğru ve eksiksiz olarak girdiğimizden emin olmalıyız.

Bazen Latince, İngilizce ve Türkçe isimleri birebir aynı olabilir. Bunun ana sebebi, taksonominin dilinin Latince olmasıdır ve diğer dillerde o taksonlar için bir kelime türetilmemiş olmasıdır. Bu bir sorun değildir; hepsine aynı kelime girilebilir. Varsa, alternatifleri de eklenmelidir.
Bazen Latince, İngilizce ve Türkçe isimleri birebir aynı olabilir. Bunun ana sebebi, taksonominin dilinin Latince olmasıdır ve diğer dillerde o taksonlar için bir kelime türetilmemiş olmasıdır. Bu bir sorun değildir; hepsine aynı kelime girilebilir. Varsa, alternatifleri de eklenmelidir.

Bu defa, Felis cinsi hâlihazırda girilmiş olduğunu bildiğimiz Felinae'ye bağlanacaktır, çünkü arada artık başka takson kalmamıştır (veya onları girmek istemiyor olabiliriz). "Üst Takson Seç" tuşuna tıkladıktan sonra çıkan arama kutusuna "Felinae" yazıp, çıkan taksona tıkladığımızda, Felis taksonumuz bu üst taksona bağlanmış olacaktır:

Tüm Reklamları Kapat

Üst Takson Seç'e tıkladıktan sonra, var olduğunu bildiğimiz taksonu seçiyoruz.
Üst Takson Seç'e tıkladıktan sonra, var olduğunu bildiğimiz taksonu seçiyoruz.
Seçim sonrasında taksonumuz bu şekilde gözükecektir.
Seçim sonrasında taksonumuz bu şekilde gözükecektir.

Tür girmeden önce Yaşam Ağacı'na uğrayarak var olan taksonları tespit etmek (bir plan yapmak), işte bu nedenle önemliydi.

Takson kaydımızı girmeden önce eklememiz gereken son bir adım, Takson Açıklaması kısmını girmektir. Bu kısımda taksona ait en az 3 cümlelik bir paragraf girmemiz gerekmektedir. Bunun için güvenilir kaynaklar kullandığınızdan emin olunuz:

Taksonumuzun girilmeye hazır, son hâli.
Taksonumuzun girilmeye hazır, son hâli.

Bu noktada, Gönder tuşuna bastığımızda, Felis taksonumuz girilmiş olacaktır. Ama unutmayın: Bu, girmek istediğimiz ara taksondu. Daha işimiz bitmedi, çünkü biz Felis catus türünü girmek istiyoruz. Zaten Gönder tuşuna bastıktan sonra sistemimiz, kaldığınız yere geri dönecektir. Bu defa, bir değişim yaşandığını fark edebilirsiniz. Artık ihtiyacımız olan Felis cinsi de arama sonuçlarımıza girmiştir (bunu seçebiliriz):

Tüm Reklamları Kapat

Felis catus'u ilk girmeye çalıştığımızda arama sonuçlarında Felis cinsi çıkmıyordu. Ama artık üst taksonu eklediğimiz için, arama sonuçlarımız da buna göre güncellenmektedir. Artık Felis'i seçebiliriz.
Felis catus'u ilk girmeye çalıştığımızda arama sonuçlarında Felis cinsi çıkmıyordu. Ama artık üst taksonu eklediğimiz için, arama sonuçlarımız da buna göre güncellenmektedir. Artık Felis'i seçebiliriz.

Artık Felis catus ile ilgili takson açıklamalarımızı da girip, Gönder tuşumuza bir kez daha basarak işlemimizi tamamlayabiliriz:

Takson açıklamamızı girip, Gönder tuşuna basmamızla birlikte işlemimiz tamamlandı.
Takson açıklamamızı girip, Gönder tuşuna basmamızla birlikte işlemimiz tamamlandı.

Gönder tuşuna bastıktan sonra çıkan "Türe Git" tuşuna basarsak, türümüzün sayfasını da görebiliriz (sağ taraftaki taksonomik hiyerarşiye dikkat ederseniz, araya Felis cinsi de gelmiştir):

2) Tür Gözlemi (Fotoğraf) Girdisi

Yaşam Ağacı'na katkı sağlamanın bir yolu da türlere dair gözlem kayıtlarınızı girmektir. Yani bir türü kendi fotoğraf makinenizle yakaladığınızda, bunu Evrim Ağacı'na yükleyerek tüm bilimseverlerle paylaşabilirsiniz ve kalıcı bir gözlem kaydı oluşturabilirsiniz.

Bunun için yine ana sayfa akışımızdaki paylaşım panelinden Ekle -> Tür Gözlemi adımlarını takip edebilirsiniz:

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
C ++ ile Programlama

ISBN: 9786053556244
Sayfa Sayısı: 1023
Baskı Sayısı: 9
Ebatlar: 16.5×23 cm
Basım Yılı: 2018

Devamını Göster
₺800.00
C ++ ile Programlama
  • Dış Sitelerde Paylaş

Alternatif olarak, tür kaydının içinden de Gözlem Ekle tuşuna basarak gözlem girmeye başlayabilirsiniz:

Eğer bu alternatif yöntemi kullanarak, tür kaydı içindeki "Gözlem Ekle" tuşuna bastıysanız, tür otomatik olarak seçili gelecektir. Eğer ana sayfadaki Gözlem Ekle tuşuna bastıysanız, öncelikle türü belirlemeniz gerekmektedir:

Yine Felis catus örneğimizden gidelim ve "Tür Seç" tuşuna bastıktan sonra açılan kutuya "Felis catus" yazarak aramamızı tamamlayalım:

Otomatik arama sistemimiz, siz harfleri girerken aramaya başlayacaktır.
Otomatik arama sistemimiz, siz harfleri girerken aramaya başlayacaktır.

Gözleminizdeki canlının hangi tür olduğunda kararsızsanız, öncelikle iNaturalist sitesine yükleyerek uzmanlar tarafından onaylanması gerekmektedir. iNaturalist platformunun nasıl bir sistem olduğunu şu yazımızda açıklamıştık, ondan faydalanabilirsiniz. Eğer kuş gözlemi yaptıysanız, Collin's Bird Guide gibi ek rehberlerden de yararlanabilirsiniz. Bu rehberleri açıkladığımız yazımıza da buradan erişebilirsiniz.

Eğer tür teşhisini hiçbir şekilde başaramazsanız, gözlem kaydınızı temel düzeyde bir açıklama ekleyerek (kesinlikle coğrafya, ekipman vb. bilgileri veriniz) mail adresimize gönderebilirsiniz. Böylece değerlendirip, eğer teşhiste bulunabilirsek gerekli dönüşü yapacağız.

Türümüzü biliyorsak, Fotoğraf Ekle tuşuna basarak fotoğrafımızı yükleyebiliriz:

Fotoğraf ekleme paneli, "Fotoğraf Ekle" tuşuna bastıktan sonra açılacaktır.
Fotoğraf ekleme paneli, "Fotoğraf Ekle" tuşuna bastıktan sonra açılacaktır.

Gözlem fotoğrafımızı seçtikten sonra, "Gözlemin Yapıldığı Ülke" ve "Şehir" bilgilerini girip, varsa diğer bilgileri de girmeyi unutmayınız:

Bu panelde, en fazla 6 adet olmak üzere, isterseniz birden fazla fotoğraf ekleyebilirsiniz. Şimdilik, bunları tek tek seçmeniz gerekmektedir. Örneğin yukarıdaki gözleme bir tane daha fotoğraf eklemek isterseniz, "Fotoğraf Ekle" tuşuna tekrar basarak ikinci bir fotoğraf ekleyebilirsiniz.

Sonrasında çıkan "Gözleme Git" tuşuna basarsanız, Felis catus altına gözlem kaydınızın girildiğini göreceksiniz:

Gözlemin nerede, hangi ekipmanlarla çekildiğini kesinlikle belirtmeniz gerekmektedir.
Gözlemin nerede, hangi ekipmanlarla çekildiğini kesinlikle belirtmeniz gerekmektedir.

Kaliteli Gözlem Şartları

Bu projenin tamamen Evrim Ağacı tarafından yürütüldüğünü hatırlatmakta fayda görüyoruz. Bu yüzden gözlemler konusu en can alıcı kısmıdır.

Tüm Reklamları Kapat

  • Fotoğraf veya vidyo kaydınız, DSLR kameralar gibi profesyonel kameralar ve türevleri ile çekilmiş olmalıdır.
  • Eğer hiç imkanınız yoksa, yüksek çözünürlüklü akıllı telefonlar ile olabildiğince net fotoğraflar da kabul edilebilir. Ancak bunun ihtimali biraz daha düşük olacaktır.
  • Mikroskop çekimleri de kaliteli ve net olmalıdır.
  • Gözlem kaydında dışarıdan insan müdahelesi (parmak, kol, el) kesinlikle bulunmamalıdır.
  • Arka planda şehir veya bina olabilir. Buradaki amaç, canlıyı doğal ortamından izole etmemektir.
  • Hayvanat bahçesi ve türevlerinde yapılan gözlemler geçerli değildir.
Bazı örnek gözlemler.
Bazı örnek gözlemler.
Pedram Türkoğlu

3) Taksonomi Yazarı Olarak Makale Girişi

Bütün Evrim Ağacı üyeleri, Evrim Ağacı'nda makale yayınlayabilirler. Bu makaleler editör denetiminden geçmektedir ve farklı içerik tiplerine göre ayrılmaktadır. Bu içerik tiplerinden biri de Taksonomi tipidir.

Tür Girdisi ile Taksonomi Arasında Ne Fark Var?

Bu farkı basitçe şu şekilde anlatabiliriz:

  • Önceki basamaklarda anlatılan "Tür Girdisi", bir tür ile ilgili ham takson girdisidir. Bir örnek olarak Siyamang türü incelenebilir.
  • Taksonomi makalesi ise, o takson ile ilgili detaylı bilgilerin anlatıldığı bir araştırma / popüler bilim makalesidir. Bir örnek olarak, Siyamang türüne ait Taksonomi makalesi incelenebilir.
  • Yani Taksonomi makalesi, hâlihazırda girilmiş Tür Girdisi'ni bir makaleye çevirmektedir.

Burada minimal düzeyde bilgi ve (varsa) gözlemler bulunmaktadır. Tür ve Tür Gözlemi girdileri, çok daha basit girdi türleri olduğu için, Evrim Ağacı genelinde çok daha kısıtlı kullanılmaktadır. Dolayısıyla:

  1. Tür girdisi, profilinizin gelişimine (örneğin UP bakımından) çok daha kısıtlı katkı sağlamaktadır. Örneğin tür girdileri, Evrim Ağacı'nın sosyal medya hesaplarında paylaşılmamaktadır.
  2. Taksonomi girdisi resmi bir makale yayınıdır, buna uygun biçimde UP kazandırmaktadır ve Taksonomi girdileri Evrim Ağacı'nın resmi sosyal medya paylaşımlarında sizin adınızla/profilinizle yer almaktadır.
  3. Tür girdisi yapanlara ek bir ayrıcalık tanınmamaktadır; ancak Taksonomi makalesi kabul edilenler Evrim Ağacı Yönetim Paneli'ne erişebilmeye başlamakta ve Evrim Ağacı'nda bir yazar olarak yükselebilmektedir.
  4. Sadece Tür Gözlemi girenler, yalnızca görsellerinin makale içinde özel olarak kullanılması hâlinde, ilgili Taksonomi Makalesi içinde "Katkı Sağlayan" olarak yer alırlar. Taksonomi makalesi girenler, ilgili tür kaydı içinde "Yazar" olarak gösterilmektedir.

İlk Kez Makale Yayınlayacaklar ve İnaktif Yazarlar İçin Yönergeler

Evrim Ağacı'nda ilk kez makale yayınlayacak kişiler, yine paylaşım panelini kullanarak Yaz -> Makale sırasını takip edebilirler:

Tüm Reklamları Kapat

Sonrasında "İçerik Tipi Seç" kutusundan "Taksonomi" seçilmelidir:

Bu yapıldığında, içerik tipine özgü bazı kutular açılacaktır; bu kutuların eksiksiz olarak doldurulması önemlidir:

Eğer girdiğiniz türe ait bir Tür Girdisi yoksa, yukarıda anlatılan basamakları takip ederek öncelikle Tür Girdisi'ni yaptığınızdan emin olunuz.

İlgili kutular doldurulduktan sonra, "Taksonomi Şablonunu Getir" tuşuna tıklanmalıdır:

Tüm Reklamları Kapat

Bunu yaptığınızda, yazının sonunda göreceğiniz şablon yüklenecektir. Buradaki bilgileri takip ederek şablonu doldurunuz ve yazınızı gönderiniz. Tabii ki her tür için hepsini doldurmak şimdilik mümkün değil, fakat olabildiğince doldurmak en verimlisi olacaktır. Ne kadar eksik olursa, içeriğinizin reddedilmesi ihtimali de o kadar yüksek olacaktır.

Gerekli bilgileri derlerken ise öncelikle Wikipedia'nın (İngilizce) baz alınmasını tavsiye ederiz. Çünkü taksonomik sınıflandırılmalarda en güncel ansiklopedi şu an Wikipedia... Ardından IUCN Red List ve Britannica gibi kaynaklardan yararlanabilirsiniz. Türkçe ise TRAMEM, TRAKEL, TRAKUS ve Herptil gibi siteler mevcut.

Evrim Ağacı Yazarları İçin Yönergeler

Evrim Ağacı yazarları, Yönetim Paneli'nde "İçerik Ekle" tuşuna tıkladıktan sonra çıkan metin ekleme ekranında İçerik Tipi'ni "Taksonomi" olarak seçmelidirler:

Bu yapıldıktan sonra, "Tür Seç" butonu aktive olacaktır. Buna tıkladığınızda, yukarıdaki basamaklarda anlatılan Tür Arama ve Ekleme paneli yeni sekmede açılacaktır. Eğer hâlihazırda Tür Girdisi olan bir türü makaleleştirecekseniz, arama kutusuna türün adını yazabilirsiniz ve ihtiyacınız olanı seçebilirsiniz:

Tüm Reklamları Kapat

Eğer Tür Girdisi henüz yapılmadıysa, aşağıdaki mavi kutu içindeki "buraya" sözcüğüne tıklayarak türü yukarıda ("Tür Girdisi" alt başlığında) anlatıldığı gibi ekleyebilirsiniz. Nihayetinde türü seçtiğinizde, söz konusu sekme kapatılacaktır ve seçtiğiniz tür, İçerik Paneli'ne taşınacaktır:

Taksonomi makalelerine de diğer tüm içerik tiplerinde olduğu gibi uygun bir ana görsel girilmelidir. Bir örnek aşağıda verilmiştir:

Görselinizi seçtikten sonra "Görseli Kaydet" tuşuna basmayı unutmayınız.
Görselinizi seçtikten sonra "Görseli Kaydet" tuşuna basmayı unutmayınız.

Son olarak, "Taksonomi Şablonunu Getir" tuşuna basıldığından emin olunmalıdır:

Geri kalan kısımlar, diğer içerik tipleriyle aynı şekilde girilecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Taksonomi Makalesi Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

  1. Gözlemlediğiniz canlıyı nasıl araştıracağınızı merak ediyorsanız, şu yazımıza göz atabilirsiniz.
  2. İçerikte sadece cins ve tür isimleri italik yazılır. Aile, takım, sınıf gibi büyük taksonlar italik yazılmaz.
  3. İçerikteki başlıkların isimleri değiştirilemez, açıklamaları olabildiğince kategorize etmek en doğrusu olacaktır. Örneğin canlının dış görünüşü ile ilgili bilgiler Tanım ve Genel Bilgiler başlığı altında yazılırken, çiftleşme ve iletişim gibi özellikleri Davranış ve Etoloji başlığı altında yazılması gerekir.
  4. Gözlemin nerede, hangi ekipmanlarla çekildiğini kesinlikle belirtmeniz gerekmektedir.
  5. Hayvanat bahçesi ve türevlerinde yapılan gözlemler geçerli değildir.
Örnek Yaşam Ağacı gözlem kaydı.
Örnek Yaşam Ağacı gözlem kaydı.
Evrim Ağacı

İçeriğe Girilmesi Gereken Bilgiler

"Yönetim Paneli > İçerikler > İçerik Ekle - İçerik Özgünlüğü/Tipi > Taksonomi" işaretledikten sonra otomatik olarak açılan başlıklar aşağıda gösterilmiştir. Bu başlıkları kendi elinizle girmeniz gerekmemektedir; "Taksonomi" içerik tipi seçildiğinde, bu şablon otomatik olarak gelmektedir.

Başlıkların altındaki paragrafları silip, yerine gerekli bilgileri girdiğinizden, sonrasındaysa kullanmadığınız veya dolduramadığınız başlıkları sildiğinizden emin olunuz.

***

Girdiğiniz taksona dair genel bilgileri ve açıklamaları buraya giriniz. Burada, türe ait genel fiziksel (boy, kütle, dişi-erkek farkları, vb.) ve fizyolojik (üreme organları, deri özellikleri, sinir sistemi, vb.) bilgileri anlatınız. Taksonun ayırt edici özelliklerini ve taksona ait ilginç bilgileri buraya girebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Taksonun evrimsel tarihini, yaşayan ve soyu tükenmiş yakın akrabalarını, evrimsel tarihindeki ilginç olabilecek bilgileri, evrimsel kökenlerini vb. burada anlatınız. Taksonun filogenetiğiyle ilgili bilgilere (taksonomik tartışmalara, yakın akrabalarına, atalarına, alt ve üst taksonomik gruplara, fosil kaydına, vb.) burada yer verebilirsiniz.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Taksonun yaşam alanını, bulunabileceği yerleri ve ekolojik ilişkilerini (av-avcı ilişkileri, parazitik ilişkiler, vb.) burada anlatınız.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Taksonun altındaki tür sayısını veya biliniyorsa taksonun koruma altında olan ve vahşi yaşamda bulunan birey sayısını burada anlatınız. Ayrıca taksonun soyunun devamlılığının tehdit altında olup olmadığını, IUCN Kırmızı Liste bilgilerini buraya giriniz.

Davranış ve Etoloji

Eğer girdiğiniz taksonun davranışsal özellikleri varsa, bunlardan burada bahsediniz. Üreme davranışları, avlanma davranışları, kamuflaj gibi savunma davranışları, vb. özelliklerden bahsedebilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Diyet ve Metabolizma

Taksonun genel beslenme pratiklerini, ne tür besinler tükettiğini veya enerji ihtiyacını genel olarak nasıl karşıladığını burada anlatınız.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Taksonun insanlar için güncel ve tarihsel önemini, insan kültüründe ne tip alanlarda kendine yer bulduğunu, insanlar tarafından kullanılıp kullanılmadığını ve ne amaçlarla kullanıldığını, insan mitolojisindeki/kültüründeki yerini burada anlatınız.

Etimoloji

Taksonun halk arasındaki adının ve/veya bilimsel adının etimolojik kökenleri biliniyorsa veya herhangi bir ilgi çekici anlama sahipse, burada anlatınız.

Gözlem Bilgileri

Eğer girdiğiniz taksonu kendiniz gözlediyseniz, gözlemi yaptığınız coğrafi bölgeyi (ülke, eyalet, il, vb.), gözlem ve arazi koşullarını (hava koşulları, yaşadığınız güçlükler, vb.), kullandığınız ekipmanı buraya girebilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
68
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • Muhteşem! 8
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Umut Verici! 5
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 23:22:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7893

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Radyoaktif
Genetik Mühendisliği
Erkek
Kütleçekimi
Karar
Hukuk
Bağışıklık Sistemi
Diş Gelişimi
Güve
Doğa Olayları
Çocuklar
Yapay
Öne Çıkan
Yanlış
Sağlık Bilimleri
Elektromanyetizma
Astronomi
Kimya Tarihi
Gen İfadesi
Grip
Hareket
Elektrik
Güneş Sistemi
Savunma
Genetik
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu, et al. Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım?. (12 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7893
Türkoğlu, P., Bakırcı, Ç. M. (2022, August 12). Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım?. Evrim Ağacı. Retrieved December 14, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7893
P. Türkoğlu, et al. “Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 12 Aug. 2022, https://evrimagaci.org/s/7893.
Türkoğlu, Pedram. Bakırcı, Çağrı Mert. “Yaşam Ağacı Projesi Nedir? Bu Projeye Nasıl Katkı Sağlarım?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 12, 2022. https://evrimagaci.org/s/7893.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close