Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar?

Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar? Center for Professional ​Education of Teachers
12 dakika
23,853
Evrim Ağacı Akademi: Bilime Dayalı Kişisel Gelişim Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilime Dayalı Kişisel Gelişim yazı dizisinin 33. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Stanford Marshmallow Deneyi Nedir? Çocukken Sergilenen Öz Kontrol, Yetişkinlikte Başarıyı Nasıl Etkiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
17:51
İbrahim Uzun
Seslendiren
Bionluk Logo sponsorluğunda seslendirildi.
57
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Yansıtıcı Düşünme (İng: Reflective Practice), kendinizi geliştirmek için deneyim ve eylemlerinizi aktif olarak analiz etmek demektir. Örneğin bir atlet, bir antrenmanda yaptığı hataları gözden geçirip tekrarını önlemek için çözümler bularak, yansıtıcı düşünme yapabilir.

Yansıtıcı Düşünme, birçok durumda işinize yarayabilir ve bu nedenle anlaşılması önemlidir. Bu makalede yansıtıcı düşünmenin ne olduğunu, nasıl uygulayabileceğinizi ve başkalarını kullanmaya nasıl teşvik edebileceğinizi öğreneceksiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Yansıtıcı Düşünmeye Örnekler

Her antrenmandan sonra neyi doğru neyi yanlış yaptığını, bunları neden doğru veya yanlış yaptığını ve performansını nasıl yükseltebileceğini düşünen bir atlet yansıtıcı düşünme yapmış olur.

Ek olarak birçok alanda yansıtıcı düşünme örnekleri görülebilir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Bir öğrenci, bir sonraki sınavda daha iyi performans göstermek üzere son sınavına nasıl çalıştığını ve nasıl sonuç aldığını değerlendirerek yansıtıcı düşünme yapabilir.
  • Bir sağlık çalışanı yaptığı hataları görmek ve bunları engellemek adına yaptığı bir uygulamayı gözden geçirerek yansıtıcı düşünebilir.
  • Bir insan kaynakları temsilcisi çalışan adaylarıyla yaptığı görüşmeleri gözden geçirerek, tüm aşamaların gerekli olup olmadığını veya yeni aşamalara ihtiyaç olup olmadığını düşünerek yansıtıcı düşünme yapabilir.

Yansıtıcı Düşünmenin Yararları

Yansıtıcı düşünmenin birçok yararı mevcuttur. Bunlardan en dikkat çekenlerin arasında şunlar bulunmaktadır:[1]

  • Yeni bilgiler elde etmek,
  • Eldeki bilgileri düzenlemek (bazı yanlış kanıları düzeltmek gibi),
  • Teori ile pratik arasındaki bağları daha iyi anlamak,
  • Yaptıklarınızı neden yaptığınız veya neden belirli bir şekilde yaptığınız gibi açılardan eylemlerinizin gerekçelerini daha iyi anlamak,
  • Hedeflerinizi ve karar vermede izlediğiniz yolu geliştirmek - ki bu, Çift Döngülü Öğrenme kavramıyla da ilişkilidir[2]
  • Kendinizi daha iyi tanımak (güçlü ve zayıf yönlerinizi görmek gibi),
  • Üstbilişsel becerilerinizi geliştirmek (düşüncelerinizi daha etkili şekilde analiz edebilmek gibi),
  • Yeterlilik, özerklik ve kontrol duygularının gelişimi,
  • Motivasyon artışı,
  • Daha etkili bir şekilde eyleme geçmeyi öğrenmenizden veya eyleme geçmek için daha motive olmanızdan kaynaklanan performans gelişimi.

Bu sayılan faydalar tek bir alanda değil, birçok alanda kendini gösterebilir. Örneğin bir müzisyen, enstrümanını nasıl çaldığı konusunda yansıtıcı düşünme yaparak öğrenme stilini tanıyabilir ki bu da akademik çalışmalarında kendisine yardımcı olacaktır.

Son olarak, Yansıtıcı Düşünmenin bazı durumlarda yararlı olmakla kalmayıp, hedefe ulaşmak için gerekli olabileceğini unutmayın. Bir bilim insanının belirttiği gibi:[3]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Öğrenmek için, sadece tecrübe edinmek işe yaramaz. Edinilen deneyim üzerinde düşünülmezse çabucak unutulabilir veya öğrenilme potansiyeli kaybolabilir. Ancak deneyimle ilgili duygu ve düşüncelerden genellemeler ve kavramlar çıkarılabilir. Yeni karşılaşılan durumların etkili bir şekilde değerlendirilmesini sağlayan da genellemelerdir.

Benzer olarak, öğrenmenin davranışları değiştirmesi beklenen durumlarda sadece yeni kavramlar öğrenmek ve yeni genellemeler üretmek yeterli olmayacaktır. Öğrenme, yeni durumlarla test edilmelidir. Kişi eylemi planlayarak, gerçekleştirerek, üstünde düşünerek ve teoriye göre değerlendirerek teori ile eylem arasındaki bağı kurmalıdır.

Yansıtıcı Düşünmenin eylemlerinizin altında yatan sebepleri anlamak, kontrol duygusunun pekişmesi, performans gelişimi gibi birçok faydası var. Bu faydalar yansıtıcı düşünme yaptığınız alanın dışında başka alanlarda da kendini gösterebilir.

Yansıtıcı Düşünme Nasıl Yapılır?

Yansıtıcı Düşünme, kabaca yaptıklarınızı neden ve nasıl yaptığınızı, ayrıca neden yaptığınız şekilde yaptığınızı ve nasıl daha iyi yapabileceğinizi sorgulamaktır. Bu nedenle yansıtıcı düşünmenin birçok yolu vardır. Farklı yaklaşımlar, farklı koşullarda, farklı bireylerde daha etkili olabilir.

Yansıtıcı Düşünmenin göze çarpan yollarından biri yönlendirici sorular sormaktır. Örneğin bir olay üzerine yansıtıcı düşünürken şu soruları sorabilirsiniz:

Tüm Reklamları Kapat

  • Olay sırasında nasıl hissettim?
  • Amacım neydi?
  • Yaptığım asıl şey neydi?
  • Ne iyi gitti?
  • Ne kötü gitti?
  • Gelecek sefere neleri aynı şekilde yapmalıyım?
  • Gelecek sefer neleri farklı bir şekilde yapmalıyım?

Ayrıca yönlendirici soruları cevaplamak, bir olayla ilgili detaylı bir yazı yazmak veya düşüncelerinizi analiz etmek için bir şema çizmek gibi birçok yöntemi olan Yansıtıcı Yazma ile yansıtıcı düşünmeye katkı sağlayabilirsiniz. Bu, düşünme yeteneğinizi geliştirmenin yanında özellikle yazılarınızı defter gibi bir yerde topluyorsanız düşünceleriniz üzerine düşünme şansını da verir.[4], [5]

Yansıtıcı düşünme yaparken içinde bulunduğunuz durumda işinize en çok yarayacak yaklaşımı bulmak önem arz eder. Örneğin yansıtıcı yazma yapmaktansa sesli düşünmenin sizin için daha etkili olduğunu düşünüyorsanız sesli düşünme tekniğine geçmek oldukça iyi bir fikirdir. Benzer şekilde akran geribildirimi bazı durumlarda yararlı olabilirken bazılarında yansıtıcı düşünmeyi engelleyebilir, yani bu tekniği de sadece sizde işe yaradığını düşünüyorsanız kullanmalısınız.[6]

Son olarak, kısa vadede yansıtıcı düşünmeye başvurarak hareket etmek olayları akışına bırakmaktan daha zordur ve daha fazla zaman alır, özellikle de olaylar gelişmeye devam ederken düşünmek söz konusuysa...[1], [7] Bu zorluk da insanların yansıtıcı düşünmeden kaçınmasına sebep olabilir. Dahası, yansıtıcı düşünmenin güçlükleri bazı durumlarda işi zora sokabilir; bu belirli durumlarda yansıtıcı düşünmeden kaçınmak daha doğru olacaktır. Yine de uygun bir şekilde yapılabileceği durumlarda yansıtıcı düşünme yapmak uzun vadede hem performans açısından hem de kişisel gelişim gibi bazı yararları açısından genelde doğru seçim olacaktır.

Kısaca, kendinize eylemlerinizle ilgili yönlendirici sorular sormak veya deneyimleriniz hakkında yazmak gibi yöntemlerle yansıtıcı düşünme yapabilirsiniz. Farklı yansıtıcı düşünme yolları, farklı koşullar altında farklı kişilerde daha iyi sonuç verebilir. Bu yüzden kendinize en uygun yöntemi bulana kadar farklı yöntemleri denemelisiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Yansıtıcı Düşünme Döngüsü

Gibbs'in yansıtıcı düşünme döngüsü yansıtıcı düşünmeye yardımcı olmak üzere oluşturulmuş bir şemadır.[8] Sırasıyla aşağıdaki adımları içerir:

  1. Tanım: Analiz etmeden veya yargılamadan olanları tanımlayın. Örneğin kendinize olay sırasında nerede olduğunuzu, başka kimlerin orada olduğunu ve neler yaşandığını sorabilirsiniz.
  2. Duygu ve Düşünceler: O anda nasıl hissettiğinizi, ne düşündüğünüzü, şimdi ne hissettiğinizi yine yargılamadan ve analiz etmeden düşünün.
  3. Değerlendirme: Kendinize neyin doğru ve neyin yanlış gittiği gibi sorular sorarak olayın her yönünü değerlendirin.
  4. Analiz: Durumu analiz edin ve yaşanan her şeyi anlamlandırmaya çalışın. Örneğin doğru giden şeylerin neden doğru gittiğini, yanlış gidenlerin neden yanlış gittiğini ve neden davrandığınız şekilde davrandığınızı kendinize sorabilirsiniz.
  5. Sonuç: Şimdiye kadar ulaştığınız bilgilerden bir sonuca varın. Genel çıkarımlarla başlayıp durumunuza uyan daha özel sonuçlara ulaşın. Örneğin insanların belirli durumlarda nasıl davrandığıyla ilgili bir çıkarımdan sonra bunun içinde bulunduğunuz durumda ne anlam ifade ettiği gibi daha özel sonuçlara varabilirsiniz.
  6. Eylem Planı: Öğrendiklerinize dayanarak bir sonraki sefere neyi farklı yapacağınıza karar verin. Örneğin dikkatsizliğinizden ötürü yaptığınız bir hata işlerin kötü gitmesine sebep olduysa ileride bu hatayı nasıl önleyeceğinizi düşünebilirsiniz.
Gibbs'in Yansıtı Düşünme Döngüsü
Gibbs'in Yansıtı Düşünme Döngüsü
DergiPark

Not: Gibbs'in yansıtıcı düşünme döngüsüne ek olarak Kolb'un deneysel öğrenme döngüsü gibi yansıtıcı düşünmeye yardımcı olacak başka şemalar da mevcuttur. Bu modeller genelde yaşayarak öğrenmek demek olan deneysel öğrenme kavramı etrafında şekillenirler.

Yansıtıcı Düşünme Çeşitleri

Yansıtıcı düşünme, düşündüğünüz olayın zamanına göre sınıflara ayrılabilir.[9] Bu ayrıma göre yansıtıcı düşünmenin 3 ana çeşidi vardır:

  • Olaydan Önce Yansıtıcı Düşünme: Olay yaşanmadan önce yapılan düşünmedir. Bu tür yansıtıcı düşünme; kendinize neler yaşanabileceğini, karşınıza çıkabilecek zorlukları, nasıl davranmanız gerektiğini ve olaylara hazırlanmak için ne yapabileceğinizi sorarak yapılabilir.
  • Olay Sırasında Yansıtıcı Düşünme: Yansıtıcı düşünmenin olay anında yapılan halidir. Örneğin kendinize şu anda ne olduğunu, olayların beklendiği gibi gidip gitmediğini, nasıl hissettiğinizi veya farklı yapmanız gereken bir şey olup olmadığını sorabilirsiniz.
  • Olaydan Sonra Yansıtıcı Düşünme: Olay yaşandıktan sonra yapılan yansıtıcı düşünmedir. Bu tür düşünme için neler yaşandığını, neyin iyi gittiğini ve neyi farklı yapmanız gerektiğini düşünebilirsiniz.

Bu türler, aralarındaki basit farklara rağmen kavramsal olarak benzerdirler. Örneğin Olay Öncesi türü için daha önce yaşadıklarınız veya anılarınızı kullanarak daha iyi tahminler yapabilirsiniz ancak geçmiş olaylar yerine yaptığınız tahminlere güvenmeniz gerekir. Benzer olarak Olay Sırasında türünde olaylar gelişirken yansıtıcı düşünmeden yararlanmak istiyorsanız daha fazla baskı altında daha hızlı düşünmeniz gerekir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Matt Haig Tüm Kitaplar Seti

Gece Yarısı Kütüphanesi
“Yaşamla ölüm arasında bir kütüphane var,” dedi. “Bu kütüphanedeki raflar sonsuza kadar gider. Her kitap yaşamış olabileceğin başka bir hayatı yaşama şansını sunar sana. Farklı seçimler yapmış olsan, şu an nasıl bir hayatın olacağını görürsün…Pişmanlıklarını telafi etme şansın olsaydı, bazı konularda farklı davranır mıydın?”

Nora Seed berbat halde. Kedisi öldü. İşinden kovuldu. Abisi onunla konuşmuyor. Kimsenin ona ihtiyacı yok. Art arda alınmış kötü kararların sonucunda bir kütüphanede buluyor kendini. Zamanın hiç akmadığı bir gece yarısı kütüphanesinde, sonsuz sayıda kitabın ortasında… Kitapların her birinde Nora’nın farklı bir hayatı yazılı. Başka kararlar verseydi yaşamış olabileceği hayatlar. Farklı kariyerler, farklı eşler, farklı arkadaşlar, farklı şehirler arasında gidip gelen Nora’nın aklı sorularla doluyor. Mutluluk sadece önemli sandığımız seçimlerde mi gizli? Yanlış giden her detayın sorumlusu gerçekten biz miyiz? Hayatı yaşanılır kılan ne? Yanlış bir karar insanın tüm hayatına mal olabilir mi?

İngiliz edebiyatının önemli isimlerinden Matt Haig; Nora’nın pişmanlıklara, ihtimallere ve yeniden seçme imkânına dair çıktığı bu yolculukta, ona eşlik edecek okurlara sürükleyici ve insanın en temel sorunlarını konu alan bir kurgu sunuyor.

İnsanlar
“Bu satırları okuyanlarınızın büyük çoğunluğunun, insanların bir mitten ibaret olduğuna inandığını biliyorum ama ben size onların gerçekten var olduklarını bildirmek üzere buradayım. Bilmeyenler için söyleyeyim, insan dediğimiz şey orta zekâlı ve iki ayaklı bir yaşam formu; evrenin çok ıssız bir köşesinde yer alan küçük ve sulu bir gezegende, büyük ölçüde yanılsamalarla dolu bir varoluş sürdürüyor.”

Yağmurlu bir akşamda Profesör Andrew Martin, önce dünyanın en büyük matematik bilmecesini çözmeyi başarıyor, ardından sırra kadem basıyor. Nihayet bir yol kenarında çırılçıplak halde bulunduğunda, kıyafetsizlikten daha ciddi bir meselesi olduğu ortaya çıkıyor: Andrew Martin artık insanlardan tiksiniyor; görünüşlerinden de yiyip içtiklerinden de bitmeyen şiddet ve savaş arzularından da… Yabancı bir tür arasında kaybolmuş hissediyor kendini. Sevgi ve aile kavramları onda şaşırtıcı bir ilgi uyandırsa da tüm sakinlerinden nefret ediyor bu gezegenin. Newton hariç… Ama o da bir köpek işte…

Sahi, kim bu adam? Onun –ya da herhangi birinin– insanlık hakkındaki tüm fikrini değiştiren şey ne olabilir?

Son yılların en önemli romancılarından Matt Haig, onca karmaşıklığına rağmen hayatın içindeki mutluluğa ve insan doğasına dair alışılmadık bir hikâye sunuyor. İnsanlar, neşeli ve etkileyici bir üslupla “bizi” bize anlatıyor.

Nevrotik Bir Gezegenden Notlar
Dünya aklımızı zorluyor. çılgın ve gergin bir gezegen, telaşlı ve gergin insanlarını yaratıyor; politikadan vücut kitle endeksimize hemen her şey bizi dehşete düşürüyor.

Çılgın bir dünyada çıldırmadan nasıl yaşarız?
Çevremiz kesintisiz anksiyete kaynağına dönüşmüşken nasıl mutlu hissedebiliriz?

Matt Haig, haberlerden sosyal medyaya, iş ortamından bağımlılıklara çevremizi kuşatmış dış etkenlerin “nasıl hissettiğimiz” üstündeki etkisini anlamaya, dijital çağın törelerini sorgulamaya, biraz daha serinkanlı olmaya çağırıyor bizleri. Nevrotik Bir Gezegenden Notlar, anksiyete ve panik atakla uzun yıllar mücadele etmiş bir 21. yüzyıl insanından, böyle bir yüzyılda kendimizi mutlu, bütün ve insan hissedebilmek üzerine kişisel ve yaşam dolu bir bakış. Duygularımızın, sahip olduklarımız kadar mühim olduğunu gösteren, dünyadaki o pek kıymetli vaktimizi nasıl harcadığımızı değiştirebilecek bir kitap.

Rahatlama Kitabı: Suyun Üstünde Kalmamı Sağlayan Düşünceler
Hiçbir şey, pes etmeyen ufacık bir umuttan daha güçlü değildir.

Rahatlama Kitabı, zor günlerden çıkarılmış derslerin ve öyle zamanlarda biraz olsun iyi hissettirecek önerilerin bir derlemesi.

Gece Yarısı Kütüphanesi ve İnsanlar gibi sevilen kitapların yazarı Matt Haig, Rahatlama Kitabı’nda kendi deneyimlerinden öğrendiklerini, Marcus Aurelius, Emily Dickinson, James Baldwin gibi fikirleriyle ilham vermiş isimlerden edindikleriyle harmanlayarak yaşamın iniş ve çıkışları üzerine kısa ve umut dolu metinler sunuyor. Zihnin zindanlar yaratabileceğini ama yanında anahtarlarını da verdiğini gösteriyor bizlere. Mutluluğun ancak “olmanız beklenenleri” bir kenara bıraktığınızda filizlenebildiğini hatırlatarak, yaşama telaşı arasında şöyle bir yavaşlayıp, var olmanın güzelliği ve tahmin edilmezliğinin değerini bilmeyi yüceltiyor.

Bir dostun aklına, sarılmanın huzuruna –ve en kötü zamanlarda bile umudu hatırlamaya– ihtiyaç duyduğunuzda elinizde olmasını isteyeceğiniz bir kitap.

Zamanı Durdurmanın Yolları
Tom Hazard’ın tehlikeli bir sırrı var. 41 yaşında sıradan bir tarih öğretmeni gibi görünse de nadir rastlanan bir hastalık yüzünden aslında yüzyıllardır hayatta. Shakespeare’le aynı sahnede yer almış, Kaptan Cook’la açık denizleri fethetmiş, Fitzgerald’larla içki içmiş. Ama şimdi, tek istediği normal bir hayat sürmek. Kimliğini değiştirmeye devam ettiği sürece geçmişini geride bırakabilir ve hayatta kalabilir.

Yapmaması gereken tek bir şey var, âşık olmak.

İngiltere’nin en önemli yazarlarından Matt Haig’in büyükövgü toplayan, 37 dile çevrilen ve yakında Benedict Cumberbatch tarafından sinemaya aktarılacak kitabı Zamanı Durdurmanın Yolları, insanın kendini kaybedip tekrar bulmasına dair güzel bir roman.

Yaşama Tutunmak İçin Nedenler
“Yaşamak istiyorum. Hayatı yazmak, okumak, hissetmek; yaşamak istiyorum. Göz açıp kapayıncaya dek geçen ömrümüz süresince hissedilebilecek her şeyi hissetmek istiyorum. Depresyondan nefret ediyorum. Ondan korkuyorum. Hatta düşündükçe dehşete düşüyorum. Ama diğer yandan beni ben yapan şey de o. Ve eğer –benim için– yaşamı hissetmenin bedeli buysa, ödemeye değer.”

Yaşama Tutunmak İçin Nedenler, dünyadaki vaktimizi en iyi şekilde geçirebilmek hakkında. Matt Haig yirmi dört yaşındayken kelimenin gerçek anlamıyla uçurumun kenarındaydı ve atlamak üzereydi. Bu kitap onun neden atlamadığının, nasıl iyileştiğinin, anksiyete ve depresyonla yaşamayı nasıl öğrendiğinin hikâyesi. Aynı zamanda, nasıl daha iyi yaşanır, daha iyi sevilir, daha iyi okunur ve daha fazlası hissedilir gibi sorulara dair iyimser ve cesaretlendirici bir keşif yolculuğu.

Haig’in zihninden geçenleri okudukça kendimizi daha iyi görüyor, içimizdeki dehlizlere inmeye daha kolay cesaret ediyoruz. Yaşama Tutunmak İçin Nedenler, iyi hissetmenin mümkün olmadığını düşündüğümüzde, halimizden dolayı suçluluk duymadan, yaşama bir ucundan tutunabilmek için yazılmış alçakgönüllü bir manifesto.

“Muhteşem. Bir oturuşta bitirdim. Dokunaklı, komik, kışkırtıcı ve içten. Depresyondan mustarip olan ya da böyle birini tanıyan herkesin –yani hepimizin– okuması gerek.
S. J. Watson

“Haig’in zihinsel çöküşünün ve iyileşme sürecinin hikâyesi, depresyona dair anlatılar arasında en samimi ve yararlısı.”
Sunday Times

“Hayat kurtarabilecek küçük bir başyapıt”
Joanna Lumley

Devamını Göster
₺745.00
Matt Haig Tüm Kitaplar Seti
  • Dış Sitelerde Paylaş

Yansıtıcı Düşünmenin Seviyeleri

Farklı seviyelerde ve farklı yöntemlerle yansıtıcı düşünme yapabilirsiniz.[10] Örneğin kendinize "İyi miydim?" diye sormakla "Ne kadar iyiydim, yaptıklarımı neden yaptım, neyi daha iyi yapabilirim?" diye sormak arasında fark vardır.

Bu iki farklı soru birbirinden farklı seviyelerde görülebilir.[11], [12] Buna dayanarak yapılan bir seviyelendirmeye yüzeysel yansıtıcı düşünme ile derin yansıtıcı düşünme arasındaki ayrım örnek verilebilir, derin yansıtma çeşitli yönlerden daha derinlikli bir düşünme gerektirir.[13]

Pratikte önemli olan, farklı durumlarda farklı seviyelerde yansıtıcı düşünce kullanmanın yararlı olmasıdır. Örneğin bazı durumlarda yüzeysel düşünme yaparak sadece hatalı olduğunuzu kabul etmek daha uygunken başka durumlarda derin yansıtıcı düşünme ile neden hata yaptığınızı ve ileride bu hatayı tekrarlamamak için ne yapabileceğinizi düşünmek daha faydalı olabilir.

Not: Derin ve yüzeysel yansıtıcı düşünme için başka terimler de kullanılabilir. Yüzeysel yansıma yerine sığ yansıma veya yüzey yansıması, derin yansıma yerine ise tam yansıma kelimeleriyle karşılaşabilirsiniz.[4]

Yansıtıcı Düşünmeye Yardımcı Olarak Kendi Kendine Mesafelendirme

Bazı durumlarda Kendi Kendine Mesafelendirme yansıtıcı düşünmeyi destekleyebilir. Benmerkezci Önyargı gibi sorunları azaltarak eylemlerinize daha sağlıklı bakmanızı sağlayabilir. Kendi kendine mesafelendirmeyi bu amaçla kullanmak için bunları deneyebilirsiniz:

  • Aynı durumda başkası olsa ona ne tavsiye vereceğinizi düşünün.
  • Performansınızı değerlendirirken birincil değil ikincil şahısları kullanın ("Neyi farklı yapabilirdim?" yerine "Neyi farklı yapabilirdin?" gibi).
  • İçinde bulunduğunuz olayları düşünürken sadece kendi açınızdan bakmak yerine başkalarının bakış açısını veya olayın dışarıdan bakılsa nasıl görüneceğini düşünün.

Birlikte Yapılan Bir Aktivite Olarak Yansıtıcı Düşünme

İnsanlarla beraber yansıtıcı düşünme yapmak mümkündür. İnsanlarla yansıtıcı düşünme yapmanın deneyimlerinizi bir grup insanla paylaşma veya uzman bir kişinin size yönlendirici sorularla yol göstermesi gibi çeşitli yolları olabilir.

Birlikte yapılan yansıtıcı düşünmenin hem iyi hem de kötü yönleri vardır. Örneğin insanlar grup halindeyken kendi başlarına göreceklerinden daha fazla sorunu saptayabilirler. Ancak bu durum utangaç insanlar için oldukça zorlayıcı da olabilir.

Bu nedenlerle başkalarıyla beraber yansıtıcı düşünme yapmaya veya nasıl yapılacağına karar verirken çeşitli yaklaşımların iyi ve kötü yönlerini gözden geçirmelisiniz.

Not: Protege Etkisi, bilgiyi öğretmenin, öğretiyor gibi yapmanın veya öğretmek için çalışmanın, bilgiyi daha iyi öğrenmeye sebep olduğu psikolojik bir fenomendir. Bu fenomene göre başkalarında yansıtıcı düşünmeyi teşvik etmek sizin de daha sık yansıtıcı düşünme yapmanızı sağlayabilir ve bilgi edinirken size yardımcı olabilir.

İnsanları Yansıtıcı Düşünmeye Nasıl Teşvik Edersiniz?

İnsanları yansıtıcı düşünme yapmaları için teşvik etmeye şunlarla başlayabilirsiniz:

Tüm Reklamları Kapat

  • Yansıtıcı düşünmenin ne olduğunu açıklayın.
  • Yansıtıcı düşünmenin neden faydalı olduğundan bahsedin.
  • Nasıl yansıtıcı düşünme yapabileceklerini anlatın.

Bu makalenin önceki bölümlerinde yansıtıcı düşünme için verilen tavsiyeler başkalarını teşvik etmek için de kullanılabilir.

Bunları yaptıktan sonra yansıtıcı düşünmeye elverişli bir ortam yaratıp insanlara nasıl yapacakları konusunda yardımcı olabilirsiniz. Bunları yaparken farklı kişilerin farklı yaklaşımlardan daha çok verim alabileceğini unutmayın. Örneğin bazı insanlar yansıtıcı düşünme döngüsünün her evresinde birinin kendileriyle beraber düşünmesiyle verim alırken bazıları nasıl yapılacağını dinledikten sonra kendileri deneyerek daha verimli sonuçlar alabilirler.

Bunların yanı sıra insanlara sadece kavramı söyleyip açıklama yapmadan kendinizi sürecin dışında tutacağınız bir yaklaşım da seçebilirsiniz.

Son olarak, insanları yansıtıcı düşünmeye veya neyi yanlış yaptıklarını "itiraf etmeye" zorlamamanız gerektiğini aklınızda bulundurun; bu davranışlar etkisiz bir düşünmeye veya başka çeşitli sorunlara yol açabilir. Örneğin insanlar düşünce süreçlerinin değerlendirileceğini bildiklerinde dürüst olmayan ve stratejik cevaplar verebilirler.[14] Benzer olarak zorlamalı bir yansıtıcı düşünme strese ve süreçte yol gösteren kişiye karşı bir düşmanlığa sebep olabilir.[14]

Tüm Reklamları Kapat

Bu sebeplerle, uygun ve yararlı olduğu durumlarda insanların yansıtıcı düşünmelerini kendilerine özel tutmalarına izin vermelisiniz. Ek olarak yaratıcılığı azaltabileceği durumlarda belirli bir şemaya sıkı sıkıya bağlı kalmamalı, bunun yerine insanları kendileri için en iyi çalışan yöntemi tercih etmeye yönlendirmelisiniz.

İlgili Kavramlar

Yansıtıcı düşünme ile ilgili üzerinde sıkça durulan iki kavram vardır:[15]

  • Düşünümsellik: İnsanların kendilerinin farkında olma, kendilerini çevreleriyle ilişkili olarak düşünme eğilimi ve becerisidir.[16], [17]
  • Eleştirel Düşünce: Varsayımlarınızın sizi nasıl etkilediğini düşünmek, eylem ve sorumluluklarınızı ahlaki, etik ve sosyal olarak değerlendirmek gibi kapsamlı ve derin bir düşünme biçimidir.[18]

Ek olarak öğrenme sürecinde bilgi, yetenek ve performansı izlemek ve iyileştirmek adına değerlendirmek demek olan Yansıtıcı Öğrenme de ilgili bir kavramdır. Yansıtıcı düşünme ve yansıtıcı öğrenme benzer kavramlar oldukları, tanımları değişkenlik gösterdiği ve hatta bazı kaynaklarda tamamen aynı anlamı karşıladıkları için birbirlerinin yerine kullanıldıklarını görebilirsiniz.[19], [20]

İkisini ayırmak adına insanların ana amacı öğrenmek olduğunda yansıtıcı öğrenme, asıl amaçları öğrenmek olmadığında ise yansıtıcı düşünme yaptıklarını söyleyebiliriz. Örneğin bir hemşirelik öğrencisi bir tedavi uygulamayı öğrenmek için yansıtıcı öğrenme kullanabilirken deneyimli bir hemşire her gün tekrarladığı bu tedavi üzerine düşünerek yansıtıcı düşünme yapabilir. Ayrıca yansıtıcı öğrenmeyi kişinin öğrenme kabiliyetini artırmaya odaklanmış bir yansıtıcı düşünme biçimi olarak düşünebiliriz.

Özetle, yansıtıcı öğrenme ile yansıtıcı düşünme arasında keskin bir ayrım yok ve bu terimler sık sık birbirinin yerine kullanılıyor. Aslında bu terimler arasında yapılacak bir ayrım pratik açıdan pek önemli değil çünkü temeldeki kavramların uygulamaları ikisi için de benzer.

Özet ve Sonuçlar

  • Yansıtıcı düşünme, kendinizi geliştirmek amacıyla eylem ve deneyimlerinizi aktif olarak analiz etmektir.
  • Eylemlerinizin ardında yatan sebepleri daha iyi anlama, daha gelişmiş bir kontrol duygusu ve daha iyi bir performans gibi birçok faydası vardır ve ve bu faydaların yansıtıcı düşünme yaptığınız konunun sınırlarını aşması olasıdır.
  • Koşullara, tercihlerinize ve hedeflerinize göre ne tür yansıtıcı düşünme yapacağınıza karar verebilirsiniz. Örneğin olaylar hala devam ederken kısa bir düşünme yararlı olabilirken olay bittikten sonra daha derin düşünmek daha iyi olabilir.
  • Yansıtıcı düşünmede kullanabileceğiniz bir şema Gibbs'in yansıtıcı düşünme döngüsüdür. Bu döngüde (1) ne olduğunu tanımlar, (2) olay esnasında ne düşündüğünüzü ve hissettiğinizi düşünür, (3) iyi ve kötü giden şeyleri belirler, (4) bu durumda başka neler yapılabileceğine karar verir, (5) genel ve özel sonuçlara varır ve (6) gelecekte kullanmak üzere bir eylem planı hazırlarsınız.
  • Başkalarını yansıtıcı düşünmeye teşvik etmek için; yansıtıcı düşünmenin ne olduğunu, neden yararlı olduğunu, nasıl yapabileceklerini anlatabilir veya örneğin yönlendirici sorularla onlara direkt olarak yol gösterebilirsiniz.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Bilime Dayalı Kişisel Gelişim Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilime Dayalı Kişisel Gelişim yazı dizisinin 33. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Stanford Marshmallow Deneyi Nedir? Çocukken Sergilenen Öz Kontrol, Yetişkinlikte Başarıyı Nasıl Etkiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
31
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 16
  • Tebrikler! 11
  • Muhteşem! 6
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Umut Verici! 3
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 12:42:30 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11019

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
I. Shatz, et al. Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar?. (14 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11019
Shatz, I., Bakırcı, Ç. M., Alparslan, . (2021, October 14). Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11019
I. Shatz, et al. “Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Oct. 2021, https://evrimagaci.org/s/11019.
Shatz, Itamar. Bakırcı, Çağrı Mert. Alparslan, . “Yansıtıcı Düşünme: Neyi, Nasıl Yaptığımız Üzerine Düşünmek, Sizi Neden Daha İyi Bir İnsan Yapar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 14, 2021. https://evrimagaci.org/s/11019.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close