Kendi Kendine Mesafelendirme: Daha Sağlıklı Kararlar Vermek İçin, Kendinizden Uzaklaşın!
Zor bir kararla karşı karşıya kaldığınızda, duygularınızı bir kenara bırakmak zordur. Bu sıkıntılı bir durumdur çünkü duygularımız, ilişkilerimiz, mali durumumuz ve sağlığımız da dahil olmak üzere hayatımızın önemli alanlarında sıklıkla yanlış kararlar vermemize neden olur.
Genel olarak çoğu insan, karar verme zamanı geldiğinde bu duyguları bir kenara koymanın oldukça zor olabileceğini düşünür. Ancak birkaç basit kendi kendine mesafe koyma tekniği kullanarak bu duyguların etkisini daha iyi kararlar vermenizi sağlayacak şekilde büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Aşağıdaki makalede kendi kendine mesafe koyma kavramı hakkında daha fazla bilgi edinecek, neden faydalı olduğunu anlayacak ve ihtiyaç duyduğunuz durumlarda kendi kendine mesafe koyma tekniklerini uygulamak için neler yapabileceğinizi göreceksiniz.
Kendi Kendine Mesafe Koyma Nedir?
Kendi kendine mesafe koyma, deneyimlediğiniz olayları ve duyguları değerlendirirken kendi benmerkezci bakış açınıza mesafe koymayı artırma eylemidir. Bu kavrama dayalı olarak, insanların durumları değerlendirirken kullandıkları iki ana bakış açısı vardır:[1], [2]
- Kendine Uzak Bakış Açısı: Kendine uzak bir bakış açısı, deneyimlediğiniz bir olayı düşünürken kullanabileceğiniz, olayı analiz eden benliğin onu deneyimleyen benlikten farklı olduğu düşünülen dış bir bakış açısıdır. Örneğin, kendine uzak bir bakış açısı, kendinize "Bunu neden yaptın?" diye sorduğunuzda kullandığınız bakış açısıdır.
- Kendine Odaklı Bakış Açısı: Kendine odaklı bir bakış açısı, deneyimlediğiniz bir olayı düşünürken de kullanabileceğiniz, olayı analiz eden benliğin onu deneyimleyen benlikle aynı olduğu düşünülen içsel bir bakış açısıdır. Örneğin, kendine odaklı bir bakış açısı, kendinize "Bunu neden yaptım?" diye sorduğunuzda kullandığınız bakış açısıdır.
Kendi Kendine Mesafe Koyma Örnekleri
Duygusal bir karar vermek istemedim. LeBron James için en iyisini ve onu mutlu edecek şeyi yapmak istedim. — Basketbol oyuncusu LeBron James, eski takımından ayrılma kararını anlatırken.
İnsanların kendi kendine mesafe koyma tekniğini nasıl kullanabileceğine dair güzel bir örnek, insanların düşündüklerinde (yani iç monologlarında) kullandıkları bir öz iletişim biçimi olan kendi kendine konuşma mekanizmasını inceleyen bir çalışmada ortaya çıkıyor.[3]
Araştırmacıların çıkış noktası, iç gözlem yaptığınız zamanlarda ikinci şahıs zamirini ("sen") kullanarak veya kendiniz hakkında düşünürken birinci şahıs zamirini ("ben") kullanmak yerine kendi adınızı (örneğin "John") kullanarak kendinize mesafeyi artırabileceğinizdi.
Bu kavram, bir alanda psikolojik mesafe yaratmanın diğer alanlarda psikolojik mesafeyi artırabileceğini, böylece insanların dilsel öz mesafelerini değiştirerek belirli bir olaya karşı psikolojik mesafelerini artırmanın, onların bu olaya duygusal bir açıdan ne kadar yakın hissettiklerini etkileyebileceğini öne süren yorumlama düzeyi teorisine dayanmaktadır.[4]
Buna dayanarak araştırmacılar, deneylerindeki katılımcılardan biri öfkeyle biri ise kaygıyla ilgili olan iki kişisel deneyimlerini hatırlamalarını istedi. İki grup katılımcı vardı:
- Taraf Olmanın Bedeli: Fanatizm Nedir? Futbolda Fanatizm, Holiganlık ve Şiddet Neden Bu Kadar Yaygın?
- Uçak Kazalarında Acil Tahliye ve İnsan Davranışları: Uçakta Kabinin Acil Tahliye Edilmesi Gerekirse Nelere Dikkat Etmelisiniz?
- Benmerkezci Ön Yargı: Olaylara Farklı Bir Açıdan Bakmak Neden Bu Kadar Zor?
- Birinci gruptaki katılımcılardan kendilerini birinci tekil şahıs gibi düşünmeleri istendi. Bu, örneğin, bu gruptaki katılımcıların kendilerine "Neden böyle hissettim?" diye soracakları anlamına gelir.
- İkinci gruptaki katılımcılardan ise ikinci şahıs zamirlerini veya kendi adlarını kullanarak kendileri hakkında düşünmeleri istendi. Bu, örneğin, bu gruptaki katılımcıların kendilerine "Neden böyle hissettin?" veya "Jane neden böyle hissetti?" diye soracakları anlamına gelir.
Araştırmacılar daha sonra katılımcıların geçmiş deneyimlerini hatırlamaları sırasında kendilerine olan mesafelerini ölçtüler. Buldukları şey, aşağıdaki tabloda da görüldüğü üzere, algıdaki basit değişikliğin, katılımcıların bu olayları göz önünde bulundurduklarında duygusal mesafelerini artırmalarına izin vermesiydi.
İnsanlar temelde kendilerine ikinci şahıs olarak atıfta bulunduklarında veya kendi adlarını kullandıklarında duygusal olarak söz konusu durumdan ayrılma yeteneklerini geliştirebildiler. Bu gelişme önemlidir, çünkü bir sonraki bölümde göreceğimiz gibi, artan duygusal mesafenin birçok önemli yararı olduğu gösterilmiştir.
Kendi Kendine Mesafe Koymanın Yararları
Araştırmalar, kendi kendine mesafe koyma tekniklerini kullanmanın çeşitli bakımlardan faydalı olabileceğini göstermiştir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
İlk olarak, yukarıdaki örnekte de gördüğümüz gibi, kendi kendine mesafe koymak insanların geçmişlerindeki zor olaylarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.[3] Bu, kendi kendine mesafe koymanın olumsuz duyguların süresini azaltabileceğini ve saldırgan düşüncelerin ve öfkeli duyguların azaltılmasına yardımcı olabileceğini gösteren konuyla ilgili diğer araştırmalarla da uyum içerisindedir.[5], [6] Ayrıca, kendi kendine mesafe koyma, insanların doğal olarak sosyal kaygıya yatkın olsalar bile sosyal anlamda sıkıntılı durumlarla başa çıkmalarına da yardımcı olabilir.[3] Dahası, artan öz mesafe, insanların duygu düzenleme stratejilerine erişimini iyileştirebilir ve bu da depresif belirtilerde azalma gibi başka faydalara vesile olabilir.[7]
Bunun bir kısmı, kendi kendine mesafe koymanın insanları zor duyguları olumlu bir şekilde ele almalarını sağlayan, uyarlanabilir öz-yansıtma yapmaya teşvik ettiği gerçeğine atfedilir.[8], [9] Bu, genellikle, örneğin, geçmiş olaylar üzerinde saplantılı bir şekilde düşünme eğilimini içeren, uyumsuz öz-yansımaya yol açan, kendine odaklı bir bakış açısı kullanmakla çelişir.
Kendi kendine mesafe koyma tekniğini kullanmanın bir başka avantajı da bilginizin sınırlarını tanımak ve uzlaşmaya istekli olmanın önemini hatırlamak gibi şeyleri yapma yeteneği olan insanların mantıklı fikirler yürütmeleriyle ilgilidir.[10], [2]
Özellikle, insanlar başkalarına tavsiye verirken yüksek düzeyde mantıklı bir muhakeme gösterme eğilimindedirler ancak bu kendilerinin nasıl bir yol izleyeceklerine karar vermeleri söz konusu olduğunda hiç de işe yaramaz. Bununla birlikte, insanlar kendi kendilerinden uzaklaşma tekniklerini kullandıklarında aynı durumda olsalar bir arkadaşlarına ne tür tavsiyelerde bulunacaklarını kendilerine sorarak iç görülerindeki bu asimetriyi azaltabilmekte ve aynı muhakeme becerilerini tıpkı arkadaşlarına uyguladıkları gibi kendi ikilemleri üzerinde de uygulayabilmektedirler.[11] Konuyla ilgili bir kitap olan Decisive: How to Make Better Choices in Life and Work kitabında belirtildiği gibi:[12]
Başkalarına verdiğimiz tavsiyenin iki büyük avantajı vardır: Alınan kararda doğal olarak en önemli faktörlere öncelik verilir ve kısa vadeli duygular önemsizleştirilir. Bu nedenle, bir karar verme tıkanıklığını açmamıza yardım ederken en etkili tek soru şu olabilir: Bu durumda en iyi arkadaşıma ne yapmasını söylerdim?
Son olarak, kendi kendine mesafe koymanın insanların karar verme yeteneğini geliştirmek söz konusu olduğunda doğrudan faydaları vardır, çünkü kendi kendine mesafe koymanın çeşitli koşullar altında karar verme ön yargılarını azalttığı ve aşırı bilgi yüklemesi olduğu zamanlarda ise karar vermeyi iyileştirdiği ortaya konmuştur.[13], [14] Bu, ben-merkezci ve bencil düşünce yapısındaki insanları bilişsel bir perspektiften "sıcak" ve duygusal bir akıl yürütme sürecini kullanmaya daha yatkın hale getirmesine, kendine mesafeli ve alçak gönüllü bir zihniyetin de "soğuk" ve rasyonel bir akıl yürütme sürecini kullanmaya daha muhtemel hale getirmesine bağlanabilir.[2]
Özetle, araştırmalar kendi kendine mesafe koyma tekniklerinin mantık çerçevesi içinde uygulanmasının birçok faydası olduğunu gösteriyor. Bunlar, diğerlerinin yanı sıra, olumsuz duygularla başa çıkma becerisinin artması, stresli durumlarla başa çıkma becerisinin artması ve rasyonel kararlar verme becerisinin artmasını içerir.
Kendi Kendine Nasıl Mesafe Koyulur?
Psikolojik anlamda kendinize olan mesafenizi artırmak için kullanabileceğiniz çeşitli teknikler vardır.
Birincisi, daha önce de gördüğümüz gibi, iç monoloğunuzda kendinizden ikinci veya üçüncü şahıs olarak bahsederek kendinize mesafeli bir dil kullanabilirsiniz. Örneğin bu, zor bir kararla karşı karşıya kalındığında kendinize "Bunun için neden endişeleniyorum?" diye sormak yerine kendinize "Bunun için neden endişeleniyorsun?" diye sormanız anlamına gelir.
Ayrıca duruma kendi bakış açınızdan farklı olan alternatif bir bakış açısıyla bakmaya çalışarak kendinize olan mesafenizi artırabilirsiniz. Örneğin, birisiyle bir kavgaya girdiyseniz kavganın nasıl göründüğünü yalnızca kendi bakış açınızdan değil aynı zamanda diğer kişinin veya tarafsız bir dış gözlemcinin bakış açısından da ele alabilirsiniz.[7]
Ayrıca, bazı durumlarda ne yapacağınıza karar verirken hayran olduğunuz örnek birinin bakış açısını görselleştirmeye çalışabilir ve ardından kendinize bu durumda o kişi ne yapardı diye sorabilirsiniz.[15], [16]
Son olarak, deneyimlediğiniz bir olayı analiz etmeye çalışırken kendi duygu ve düşünceleriniz hakkında yazı yazmayı içeren dışavurumsam yazılar gibi diğer yöntemlerle de kendinize mesafe yaratabilirsiniz.[17]
Sonuç olarak, kendinize daha rasyonel kararlar vermenize yardımcı olmak için kendi mesafenizi artırmak için kullanabileceğiniz birçok teknik vardır. Bunun için en dikkate değer iki teknik, iç monoloğunuzda mesafeli bir dil kullanmayı veya yaşadığınız olayları analiz ederken diğer insanların bakış açısını görselleştirmeyi içerir.
Özet ve Sonuçlar
- Kendi kendine mesafe koyma, yaşadığınız olayları değerlendirirken kendi ben merkezli bakış açınızdan psikolojik mesafeyi artırmayı içerir.
- Kendi kendine mesafe koyma, stres ve öfke gibi olumsuz duygularla başa çıkmanıza yardımcı olabilecek duygusal durumlardan uzaklaşmanızı sağlar.
- Kendi kendine mesafe koyma, ayrıca, daha rasyonel kararlar vermenize yardımcı olabilir ve nasıl davranacağınıza karar verirken etkili akıl yürütme becerilerini kullanmanız için sizi teşvik edebilir.
- İç gözlem yaptığınız zamanlarda birinci şahıs zamirini kullanmak yerine (örneğin "Ne yapmalıyım?") kullandığınız dili değiştirerek ve özellikle kendinizden ikinci veya üçüncü şahıs olarak bahsederek (örneğin, "Ne yapmalısın?" veya "John ne yapmalı?") kendi kendinize mesafe koyabilirsiniz.
- Olayları, konuştuğunuz bir kişinin perspektifi veya sizin de dahil olduğunuz bir olayı izleyen harici bir gözlemcinin perspektifi gibi, sizinkinden farklı bir dış perspektiften değerlendirerek de kişisel mesafe yaratabilirsiniz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 39
- 15
- 12
- 11
- 7
- 6
- 4
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ E. Kross, et al. (2011). Making Meaning Out Of Negative Experiences By Self-Distancing:. Current Directions in Psychological Science, sf: 187-191. doi: 10.1177/0963721411408883. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b c I. Grossmann. (2017). Wisdom In Context:. Perspectives on Psychological Science, sf: 233-257. doi: 10.1177/1745691616672066. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b c E. Kross, et al. (2014). Self-Talk As A Regulatory Mechanism: How You Do It Matters.. American Psychological Association, sf: 304-324. doi: 10.1037/a0035173. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Y. Trope, et al. (2010). Construal-Level Theory Of Psychological Distance.. American Psychological Association, sf: 440-463. doi: 10.1037/a0018963. | Arşiv Bağlantısı
- ^ P. Verduyn, et al. (2012). The Relationship Between Self-Distancing And The Duration Of Negative And Positive Emotional Experiences In Daily Life.. American Psychological Association, sf: 1248-1263. doi: 10.1037/a0028289. | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. Mischkowski, et al. (2012). Flies On The Wall Are Less Aggressive: Self-Distancing “In The Heat Of The Moment” Reduces Aggressive Thoughts, Angry Feelings And Aggressive Behavior. Journal of Experimental Social Psychology, sf: 1187-1191. doi: 10.1016/j.jesp.2012.03.012. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b L. M. Rodriguez, et al. (2020). Effects Of A Brief Interpersonal Conflict Cognitive Reappraisal Intervention On Improvements In Access To Emotion Regulation Strategies And Depressive Symptoms In College Students. Psychology & Health, sf: 1207-1227. doi: 10.1080/08870446.2019.1711090. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Ö. Ayduk, et al. (2010). Analyzing Negative Experiences Without Ruminating: The Role Of Self-Distancing In Enabling Adaptive Self-Reflection. Social and Personality Psychology Compass, sf: 841-854. doi: 10.1111/j.1751-9004.2010.00301.x. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Ö. Ayduk, et al. (2010). From A Distance: Implications Of Spontaneous Self-Distancing For Adaptive Self-Reflection.. American Psychological Association, sf: 809-829. doi: 10.1037/a0019205. | Arşiv Bağlantısı
- ^ E. Kross, et al. (2011). Boosting Wisdom: Distance From The Self Enhances Wise Reasoning, Attitudes, And Behavior.. American Psychological Association, sf: 43-48. doi: 10.1037/a0024158. | Arşiv Bağlantısı
- ^ I. Grossmann, et al. (2014). Exploring Solomon’s Paradox: Self-Distancing Eliminates The Self-Other Asymmetry In Wise Reasoning About Close Relationships In Younger And Older Adults:. Psychological Science, sf: 1571-1580. doi: 10.1177/0956797614535400. | Arşiv Bağlantısı
- ^ C. Heath, et al. (2013). Decisive: How To Make Better Choices In Life And Work. ISBN: 9780307956392. Yayınevi: Crown Business.
- ^ B. Keysar, et al. (2012). The Foreign-Language Effect: Thinking In A Foreign Tongue Reduces Decision Biases. Psychological Science, sf: 661-668. doi: 10.1177/0956797611432178. | Arşiv Bağlantısı
- ^ J. Fukukura, et al. (2012). Psychological Distance Can Improve Decision Making Under Information Overload Via Gist Memory.. American Psychological Association, sf: 658-665. doi: 10.1037/a0030730. | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. E. White, et al. (2016). What Would Batman Do? Self-Distancing Improves Executive Function In Young Children. Developmental Science, sf: 419-426. doi: 10.1111/desc.12314. | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. E. White, et al. (2017). The “Batman Effect”: Improving Perseverance In Young Children. Child Development, sf: 1563-1571. doi: 10.1111/cdev.12695. | Arşiv Bağlantısı
- ^ J. Park, et al. (2015). Stepping Back To Move Forward: Expressive Writing Promotes Self-Distancing.. American Psychological Association, sf: 349-364. doi: 10.1037/emo0000121. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 15:57:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10690
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.