Evrimin uzun bir süreç olduğunu biliyorum ancak yakın tarih aralığında -0 ve 500 yıl arası- gerçekleşen bir evrim örneği var mı?

Evrim yavaş bir doğa olayı ama kendi ömrümüzde bile birçok gözlemini yapabileceğimiz bir doğa olayıdır.

Öncelikle virüs olayını netleştireyim. Virüsler, canlı varlıklar olmasalar bile, genetik materyale sahip oldukları ve bu bilgiyi kopyalayabildikleri için doğadaki evrim yasasının şartlarını sağlıyorlar; dolayısıyla evrimleşmek zorundalar. Dolayısı ile şu an bile evrimi gözleyebilmekteyiz. Hatta virüsün evrim ağacı bile çıkarıldı. Buraya tıklayıp görebilirsiniz.

Evrimi laboratuvarda şu anda gözleyebiliyoruz. Bakteriler, yepyeni özellikler kazanıyor. 2012 senesinde Minnesota Üniversitesi'ndeki bir laboratuvarda, tek hücreli maya mantarları yapay seçilim yoluyla olan evrim sayesinde çok hücreli yapılara evrimleşti! Hem de sadece 60 günde! Bu tip yepyeni özellikler, uzun vadede bir araya gelerek yepyeni canlı türlerini yaratmak zorundadır; çünkü canlı türleri ve çeşitleri, birbirinden genetik, ekolojik ve eşeysel gibi çeşitli biçimlerde ayrılan canlılar olarak tanımlanırlar. Yeterince özellik bir bakteri türü üzerinde ufak ufak ama kademeli bir biçimde biriktiğinde, yeni bir canlı türü türleşmiş olacaktır. Çünkü o yeni özelliklerle donanmış canlı, deneyin başlangıcındaki atasından genetik, ekolojik ve eşeysel olarak farklı yapıda olacaktır. Bu yüzden laboratuvar deneylerinde gözlediğimiz değişiklikler, evrimin gözlenebilir kanıtlarıdır.

Benzer şekilde... Doğaya bakıp, hem günümüzde süregelen evrimsel değişimleri görebiliyoruz. Örneğin dikensırtlı balıklar, gölün farklı bölgelerinde farklı balık türlerine evrimleşiyorlar. Galapagos Adaları'nda yeni bir ispinoz türü evrimleşti.

Bunun gibi birkaç örneği alta link olarak bırakıyorum:

https://evrimagaci.org/galapagos-adalarinda-sadece-2-nesilde-yeni-bir-darwinin-ispinozu-evrimlesti-7309

https://evrimagaci.org/bir-balik-turu-gozlerimizin-onunde-superhizli-sekilde-2-yeni-ture-evrimlesiyor-4278

https://evrimagaci.org/tek-hucreliligin-cok-hucrelilige-evrimi-videoya-kaydedildi-7627

https://evrimagaci.org/turlesme-8-evrim-devam-ediyor-guncel-turlesme-ve-evrim-ornekleri-161

https://evrimagaci.org/esek-arilari-gozumuzun-onunde-yeni-bir-ture-evrimlesiyor-3924

https://evrimagaci.org/evrimin-gozumuzun-onundeki-ornekleri-halka-turler-340

https://evrimagaci.org/modern-turlesme-timsah-sirtli-kaplumbagalar-yakin-zamanda-3-ture-ayrildi-2273

https://evrimagaci.org/deneysel-evrim-lenskinin-uzun-donem-e-coli-deneyi-207

https://evrimagaci.org/sarscov2-secilim-baskisi-altinda-ve-koronavirus-gozumuzun-onunde-evrimlesiyor-8367

https://evrimagaci.org/bir-koronavirusun-evrimi-yarasalardan-insanlarin-akcigerlerine-sarscov2-nasil-evrimlesti-8425

500 yıllık bir süre bizler gibi ultra komplex organizmaların evrimi için çok ama çok kısa bir süredir. Fakat bakterilerde böyle bir evrim gözlemlemek mümkün olabilir. Virüslerde de(canlı gibi davranan cansız varlıklar olsa da, ve hatta canlı cansız oldukları konusunda çeşitli ihtilaflar olsa da günümüzde koronavirüsten dolayı oldukça popüler olan virüs kavramını kullanmaktan çekinmedim) kısa zamanda evrim geçirme olayları gündemden takip edebileceğiniz gibi (koronavirüsün evrim geçirip geçirmediği tartışmaları) mümkündür.

Böyle bir evrimi gözlemleyebilmek için sıkı bir takibe ihtiyaç vardır. Bunun için size Lenski'nin Escherischia Coli deneyini araştırmanızı tavsiye edebilirim. 1988 yılından bu yana e.coli bakterilerini yetiştiren ve nesiller boyu gözlemleyen Lenski, on binlerce nesli gözlemleyerek evrimsel değişim tespit etmeye çalışmaktadır. Dört yıl önce 70 bininci nesle ulaşmıştı. Günümüzde de bu sayı epeyi artmıştır tahmin ediyorum. Detaylarını araştırarak bilgi sahibi olabilirsiniz.