SARS-CoV-2 Hızlı Evrimleşmiyor ve Bu, Aşı Geliştirme Açısından Umut Verici!

Tüm virüsler zamanla evrimleşirler. Konak bir hücrenin içinde, kusurlu bir şekilde, çok büyük sayılarda çoğalırlarken mutasyonlar biriktirirler ve ardından o mutasyonların bazıları doğal seçilim sürecinde korunurken bir popülasyona yayılırlar.

Lakin yeni koronavirüs, bir okumalı düzeltme (İng: "proofreading") sistemine sahip ve bu durum "hata oranını" ve mutasyonun hızını düşürüyor. Bilim insanlarının belirttiklerine göre virüs, ortaya çıktığı her yerde hemen hemen aynı gözüküyor ve bazı suşların diğerlerinden daha ölümcül olduğuna dair bir herhangi kanıt mevcut değil.

SARS-CoV-2, yani COVID-19 hastalığına sebep olan virüs, yarasalar arasında doğal olarak dolaşımda olan koronavirüslerin bir benzeri. Virüs, insan türüne geçen sene Çin'in Wuhan kentinde sıçradı. Bu geçiş büyük ihtimalle bir aracı tür yoluyla gerçekleşti. Geçişi sağlayan aracı türün geleneksel tıpta kullanılmak üzere pullarının kaçakçılığı yapılan ve nesli tükenen bir karıncayiyen olan pangolin olması muhtemel.

Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarında moleküler genetikçi olan ve bir süredir virüs üzerinde çalışan Peter Thielen, Washington Post'a şunları söyledi:

Bilim insanları şu anda virüsün 1.000'i aşkın farklı numunesi üstünde çalışıyor. ABD'deki insanları enfekte eden suşlar ve Wuhan'da yayılan orijinal virüs arasında yalnızca dört ila on arası genetik farklılık mevcut. Virüsün çok sayıda insan üzerinden geçtiği düşünülürse, bu göreceli olarak küçük bir sayı. Bu noktada, virüsün mutasyon oranı, SARS-CoV-2 için geliştirilecek bir aşının her yıl yenisi geliştirilen grip aşısının aksine tek bir aşı olacağını gösteriyor.

Thielen'e göre geliştirilecek aşı daha çok kızamık ya da su çiçeği aşılarına benzeyecek; yani uzun bir süre bağışıklık sağlayabilecek. Thielen ayrıca şunu ekledi:

Koronavirüs için geliştirilecek bir aşının bu aşılara benzer bir profile sahip olacağını tahmin ediyorum. Bu harika bir haber!

COVID-19'a karşı üretilen birkaç aşı şu an gelişim aşamasında ama uzmanlar bunlardan birinin kullanılabilir hale gelmesi için en az bir yıl ila 18 ay arası bir süre gerekeceğini öngörüyor.

Croucher

Yeni koronavirüse SARS-CoV-2 ismini veren uluslararası komitede yer almış iki diğer virolog, Iowa Üniversitesinden Stanley Perlman ve Texarkana'daki Texas A&M Üniversitesinden Benjamin Neuman, Washington Post'a virüsün göreceli olarak kararlı olduğunu söyledi.

Perlman'a göre virüs önemli bir ölçüde mutasyon geçirmedi. Neuman ise şöyle söyledi:

Şu ana kadar herkes için 'epey kötü' olan tek bir suş var. Eğer virüs bir yıl içinde ortadan kaybolmazsa, biraz çeşitlilikle karşılaşabiliriz.

Neuman koronavirüsü değişkenliğiyle nam salmış griple kıyasladı ve şöyle söyledi:

Grip, koronavirüsün sahip olmadığı bir yeteneğe sahip: Grip virüsünün genomu her biri bir adet geni kodlayan birkaç segmente ayrılır. İki grip virüsü aynı hücredeyken bazı segmentleri değiş tokuş edebilirler ve potansiyel olarak anında yeni bir kombinasyon yaratabilirler. H1N1 'domuz' gribi de böyle ortaya çıkmıştı.

Uzmanlara göre virüste meydana gelecek küçük bir mutasyonun COVID-19'un klinik neticeleri üzerinde büyük çapta etkileri olması mümkün. Bunun diğer virüslerde gerçekleştiği biliniyordu fakat yeni koronavirüste gerçekleştiğini gösteren bir bulgu yok.

Örnek olarak İtalya'daki dramatik ölüm oranları büyük ihtimalle patojenin kendisindeki bir farklılıktansa durumsal faktörlerin (yaşlı nüfus, hastanelerin taşması, solunum cihazı yetersizliği ve bunların sonucunda hayat kurtarıcı bakımın tayınlanması) bir sonucu. Thielen, son olarak şunları söyledi:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Şu ana kadar herhangi bir hastalık şiddeti skorunu virüsün belirli bir suşuyla ilişkilendiren hiçbir kanıta sahip değiliz. Şu anda hastalık şiddetinin başka faktörler tarafından belirleniyor olması çok daha muhtemel.

2020'nin başlarında bir grup araştırmacının virüsün farklı hastalık şiddeti seviyelerine sahip iki ayrı suşu olduğunu öne sürmesine rağmen bu hipotez bilim camiasında pek kabul görmedi.