Müziğin ve Arka Plan Sesinin Faydaları: Çalışırken Müzik Dinlemek Faydalı mı Zararlı mı?

Birçok insan çalışırken, ders çalışırken veya antrenman yaparken müzik veya arkaplan seslerini dinlemeyi sever. Araştırmalar, müzik ve arka plan gürültüsünün üretkenlik, yaratıcılık, konsantrasyon ve ruh hali gibi faktörler değerlendirildiğinde bir dizi fayda sağladığını bulguluyor ve bu türde seslerin faydalı olabileceğini gösteriyor.

Herhangi bir planlama olmaksızın bu faydalardan basitçe yararlanmak mümkün olsa da, müzik dinlemeyi ve arka plan gürültüsünü daha etkili hale getirebilecek bazı stratejiler de bulunmaktadır. Bu makalede arka plan sesinin ve müziğin faydalarını öğrenecek ve bu faydaları en iyi şekilde nasıl kullanabileceğinizi öğreneceksiniz.

Müzik ve Arka Plan Sesinin Faydaları

Araştırmalar, çalıştığınız, ders çalıştığınız veya benzer türde bir faaliyet gerçekleştirdiğiniz durumlarda müzik veya arka plan gürültüsü dinlemenin çeşitli faydalar sağlayabileceğini göstermektedir. Bu faydalar arasında en dikkat çekici olanlar şu şekildedir:

• Bilişsel Performans Artışı: Müzik dinlemenin zeka ve çeşitli bilişsel işlevleri ölçen testlerde performansı artırdığı ve insanların zihinsel aritmetik yapma becerilerini geliştirdiği gösterilmiştir.^{[1], [2], [3]} Benzer şekilde arka plan gürültüsünün insanların daha önce karşılaşılan nesneleri, varlıkları ve olayları tanıma yeteneği ile ilişkilendirilen tanıma belleğini ve soyut kavramlar hakkında düşünme yeteneğiyle ilişkilendirilen soyut işlemleri güçlendirdiği gösterilmiştir.^{[4], [5]}
• Yüksek Performans: Müzik dinlemenin öğrencilerin okuduğunu anlama ve materyal öğrenme becerilerini geliştirdiği kanıtlanmıştır.^{[6], [7]} Benzer şekilde arka plan gürültüsünün insanların yaratıcılık performansını artırdığı bulgulanmıştır.^[5]
• Konsantrasyon Artışı: Müzik dinlemenin insanların uzun süreler boyunca tekrarlayan görevleri yerine getirirken konsantrasyonlarını korumalarına yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.^[8]
• Enerji Düzeyinde Artış: Müzik dinlemenin monoton görevlerle uğraşırken insanlara enerji verdiği kanıtlanmıştır.^[9]
• Daha iyi ruh hali: Müzik dinlemenin insanların ruh halini iyileştirdiği ve iş memnuniyetini artırdığı kanıtlanmıştır.^{[10], [11]}

Bu faydaların çoğunun birbiriyle ilişkili olduğu unutulmamalıdır. Örneğin müzik ile ruh halinin iyileştiğinde insanlar konsantrasyonu ve dolayısıyla ilgili görevlerdeki performansları artabilir.

Bütün bunların ötesinde müzik ve arka plan sesinin çalışma/ders çalışma alanlarının ötesinde faydalar sağlaması da muhtemeldir. Örneğin:

• Stres Azaltıcı Etki: Akan su ve kuş cıvıldaması gibi doğal seslerin stresi azaltmaya yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.^[12]
• Sosyal Etkileşimlerde İyileşme: Sosyal iletişim sırasında arka plan müziğinin insanların kendilerini daha rahat hissetmelerini sağladığı, böylelikle bu insanların daha iyi iletişim kurabildiği ve konuşmalardan daha fazla keyif aldığı kanıtlanmıştır.^[13]
• Spor ve Egzersiz: Spor veya egzersiz yaparken müzik dinlemenin fiziksel performansı ve sporla ilişkilendirilen olumlu duyguları artırdığı, algılanan eforu azalttığı kanıtlanmıştır.^[14]
• Sağlık: Müzik dinlemenin ağrıyı hafifletme, depresyon hislerini azaltma ve ameliyat sonrasında iyileşmeye destek olma dahil olmak üzere çeşitli şekillerde fiziksel ve zihinsel sağlığa katkıda bulunduğu kanıtlanmıştır.^{[15], [16], [17], [18], [19]}

Son olarak, belirli kesimler belirli müzik türlerinden veya arka plan gürültüsünden farklı şekillerde faydalanabilir. Örneğin bazı beyaz gürültü türlerinin DEHB olan kişilerde DEHB semptomlarını azaltarak ve bilişsel performanslarını artırarak yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.^{[20], [21], [22]}

Araştırmalar, genel olarak müzik ve arka plan gürültüsü dinlemenin konsantrasyon, bilişsel performans ve görev performansında iyileşme, enerji seviyelerinde artış ve ruh halinde iyileşme gibi çeşitli faydalar sağlayabileceğini göstermektedir. Bu faydalarla beraber müzik veya arka plan gürültüsü dinlemenin kolaylığı da göz önünde bulundurulduğunda konunun önemi özellikle çarpıcılık kazanmaktadır.

Not: Müziğin müzik yapmak, müzik eğitimi almak veya müzik terapisi alanlarında da faydaları olduğu açıktır; ancak bu makalede yalnızca müzik dinlemenin faydalarına odaklanılmaktadır.^{[23], [24], [25]}

Marcelo Chagas

Müzik ve Arka Plan Gürültüsü Konusunda Akılda Tutulması Gerekenler

Araştırmalar müzik ve arka plan seslerinin kayda değer faydaları olabileceğini gösterse de akılda tutulması gereken kimi önemli unsurlar da bulunmaktadır:

İlk olarak konuyla ilgili bazı araştırmalar eleştirilmiş ve faydalardan bazılarının sorgulanmıştır. Bilişsel performans üzerinde müziğin faydaları hakkındaki bazı araştırmalar buna örnek olarak verilebilir. Bu tür eleştiriler, bu faydaların gerçekleşip gerçekleşmediği ve gerçekleşiyorsa da tutarlı ve önemli bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediği sorusunu gündeme getirmektedir.^[26]

İkinci konu ise müzik ve arka plan gürültüsünün farklı kişilere sağladığı faydalar hususunda önemli farklılıklar bulunmasıdır. Bireysel farklılıklar nedeniyle bir kişide bu faydalar önemli ölçüde görülebilirken bir diğer kimsede çok daha düşük düzeyde görülebilir veya hiç görülmeyebilir.^[27]

Üçüncü konu ise çeşitli görevler arasında bu faydalar açısından önemli değişkenler gözlemlenmesidir. Örneğin ders çalışmak gibi belirli bir görevi yerine getirirken faydalı olabilen müzik, egzersiz yapmak gibi başka bir görev söz konusu olduğunda engel teşkil edebilir.

Dördüncü konu müzik türleriyle ilgilidir. Farklı müzik türlerinin faydaları arasında da kayda değer farklar bulunmaktadır. Örneğin bazı müzik türleri konsantrasyonu artırma konusunda başarılıyken diğer müzik türlerinin bu konuda bir faydası olmayabilir. Bu farklılık genellikle ilgili bireylerin müzik tercihleri gibi diğer faktörlerden de etkilenmektedir.

Son olarak, müzik ve arka plan gürültüsü bazı durumlarda zararlı da olabilir. Örneğin yüksek müzik sesi dikkat dağıtıcı olabilir ve üretkenliği artıracağı yerde dikkat dağıtabilir.^[28] Benzer şekilde, örneğin açık ofis ortamında arka plandaki konuşma sesleri rahatsız edici ve dikkat dağıtıcı olabilir.^[29] Önceki paragrafta da değinildiği gibi bu konular da ilgili kişilerin tercihleri ve meşgul oldukları görev türü gibi faktörlerden etkilenebilir.

Genel olarak, müzik ve arka plan gürültüsü çeşitli şekillerde faydaları bulunsa da, bazı varsayılan faydaları konusunda belirsizlik olduğunu ve faydalı oldukları durumlarda bile etkilerinin küçük veya ihmal edilebilir olabileceğini unutmamak önemlidir. Ayrıca müzik ve arka plan gürültüsünün etkisi söz konusu olduğunda, bireysel tercihler ve görev türü gibi faktörlerin bir sonucu olarak çok fazla değişkenlik gündeme gelmektedir ve bazı durumlarda müzik ve arka plan gürültüsü zararlı bile olabileceği unutulmamalıdır.

Jonas Mohamadi

Müzik ve Arka Plan Sesleri Neden Faydalıdır?

Müzik ve arka plan gürültüsünün faydalarından sorumlu olan tek bir mekanizma bulunmamaktadır. Müzik ve gürültüyü algılama biçimimizde rol oynayan çeşitli bilişsel ve sinirsel mekanizmalar ve müzik ve gürültünün yol açabileceği çok çeşitli faydalar göz önüne alındığında bütün bunlardan tek bir mekanizmanın sorumlu olmaması hiç de şaşırtıcı değildir.^[4]

Örneğin arka plan gürültüsünün yol açabileceği bilişsel faydalardan bazıları, stokastik rezonans olarak bilinen bir fenomene atfedilmektedir; stokastik rezonans ile bu bağlamda, optimum düzeyde beyaz gürültünün bir sonucu olarak zayıf bir sinyali algılama yeteneğindeki iyileşme ifade edilmektedir.^{[4], [21], [22]} Ancak stokastik rezonans fenomeni, bu tür gelişmelere yol açtığı kesin olan mekanizmalara ilişkin soruları da beraberinde getirmektedir.^[30] Konu hakkında bir çalışmada şu sözlere yer verilmektedir:^[4]

Sonuçlarımız, işitsel beyaz gürültünün öğrenme üzerindeki faydalı etkilerinin dopaminerjik nöromodülasyona ve orta beyin bölgeleri ile dikkat modülasyonunda kilit bir oyuncu olan [superior temporal sulkus] arasındaki gelişmiş bağlantıya bağlı olduğunu göstermektedir.

Buna ek olarak, yukarıda da belirtildiği gibi, müzik ve arka plan gürültüsünün faydalarının çoğu birbiriyle ilişkilidir; bir alandaki iyileşme diğer alanlarda da iyileşmelere yol açabilir. Yani görev performansları açısından müziğin faydalarının bazılarını müziğin insanların ruh hali üzerindeki olumlu etkisiyle ilişkilendirmek mümkündür. Bu da esasen müziğin insanların görevleri yerine getirmekten daha fazla keyif almasını sağladığı ve bunun da bu görevlerde daha iyi performans göstermelerine neden olduğu anlamına gelir.

Özetle müzik ve arka plan gürültüsünün farklı faydalarından çeşitli bilişsel ve sinirsel mekanizmalar sorumludur. Bu faydaların birçoğu birbiriyle ilişkilidir, yani bir alandaki iyileşme diğer alanlarda da iyileşmeye yol açabilir.

Not: Müzik algımızın ardındaki bu mekanizmalarla ilgili araştırmaların çoğu nöromüzikoloji alanında incelenmektedir.^[31]

Dinleyeceğiniz Müziği veya Arka Plan Sesini Nasıl Seçersiniz?

İçinde Bulunduğunuz Durumu ve Tercihlerinizi Göz Önünde Bulundurun!

Her durumda herkes için en iyi seçim olabilecek tek bir müzik veya arka plan gürültüsü türü yoktur.^[32] Bunun nedeni, farklı müzik ve gürültü türlerinin etkinliğinin farklı insanlar arasında, farklı görevlerde ve farklı koşullar altında değişiklik göstermesidir.^{[22], [33]} Örneğin bazı insanlar genel olarak klasik müziği tercih ederken, bazıları daha neşeli bir türü tercih ediyor olabilir. Ayrıca bir kimse bir tür müzik dinlemeyi tercih ederken egzersiz yaparken farklı bir müzik türünü tercih edebilir.

Bu nedenle dinleyeceğiniz müziği veya arka plan gürültüsünü seçerken içinde bulunduğunuz durumu ve kendi tercihlerinizi göz önünde bulundurmalısınız. Yani başkaları tarafından sıklıkla tavsiye edildiği için hoşlanmadığınız müzikleri dinlememelisiniz, çünkü bu tür müzikler size ya hiç fayda sağlamayacak, ya da çok az fayda sağlayacaktır.^[3]

Ne dinleyeceğinize ve hangi ses seviyesinde dinleyeceğinize karar verirken iki ana faktörü göz önünde bulundurmalısınız:

• Durumsal faktörler: Derin konsantrasyon gerektiren bir görev üzerinde mi çalıştığınızı yoksa sadece rahatlamaya mı çalıştığınızı göz önünde bulundurun.
• Kişisel faktörler: Genellikle hangi tür müzikleri dinlemekten hoşlandığınızı ve dinlediğiniz müziklerin hangi ses seviyesinde dikkatinizi dağıtmaya başladığını göz önünde bulundurun.

Müzik ve arka plan gürültüsünün en önemli avantajlarından biri, bu sesleri dinlemenin ve bulmanın kolaylığıdır. Yeni müzikler ve sesler keşfetmekten korkmayın ve sizin için en iyi müzikleri bulana kadar araştırmaya devam edin.

Agora Bilim Pazarı

İmkânsız Yaratıklar (Karton Kapak)

WATERSTONES YILIN KİTABI ÖDÜLÜ

Benzersiz Katherine Rundell, ödül ve övgülere boğulan kitabı İMKÂNSIZ YARATIKLAR’da bizi efsanelerdeki tüm o yaratıkların hâlâ yaşadığı vahşi ve büyüleyici bir yere götürüyor.

Büyükbabasının sözünü dinlemeyip boğulan bir griffin yavrusunu gizli gölden kurtardığı gün Christopher’ın hayatı sonsuza dek değişti.

O gün Christopher, hiçbir haritada görünmeyen takımadaların varlığını öğrendi: Hiç var olmadıklarını ya da çoktan yok olduklarını sandığımız tüm efsanevi yaratıkların yaşadığı yer, ARŞİPELAGO. Ve aynı gün, uçan paltolu Malu’yla tanıştı.

Peşindeki katilden kaçarken evinden fazlaca uzaklaşmış bu çaresiz kızı yalnız bırakamazdı. Üstelik katil, çok daha büyük bir kötülüğün parçasıydı.


İkili, deniz canavarları, ölümcül bilmeceler, yırtıcı yaratıklar, meymenetsiz tiplerle dolu vahşi bir yolculuğa çıkacak; yolda sfenkslere danışacak, krakenlerle savaşıp ejderhalarla pazarlık etmek zorunda kalacak. Dünyanın kaderi bu iki çocuğun ellerinin arasında.


“Önce Tolkien vardı, sonra Pullman ve şimdi artık Katherine Rundell var.” —Michael Morpurgo



“Katherine Rundell bir dâhi. Her yaştan ve her türden okuru memnun eden özgün ve heyecan veren kitaplar yazıyor.” —Neil Gaiman


“Günümüzün en yetenekli hikâye anlatıcılarından birinin elinden çıkmış bir klasik, âdeta bir mucize.” —Katherine Applegate

Devamını Göster

₺253.00

Satın Al Tüm Ürünler

İlerleyen bölümlerde, en uygun müzik ve arka plan gürültüsü seçimine ilişkin bazı ek bilgiler göreceksiniz. Akılda tutulması gereken önemli husus, bu bilgilerin seçimlerinize rehberlik etmesine rağmen, kendi özel durumunuza ve kişisel değerlendirmelerinize dayanarak ne dinleyeceğinizi bulmanın nihayetinde size bağlı olduğudur.

Andrea Piacquadio

Müzik Türü Nasıl Seçilmeli?

Çalışırken veya konsantre olurken müzik dinlemek söz konusu olduğunda, şarkı sözleri dikkat dağıtıcı olabileceğinden, söz içeren şarkılardan kaçınılması önerilir.^[34] Ancak şarkı sözü içeren müzikler dinlemek istiyorsanız çok fazla söz barındırmayan, sözlerin çok tekrar edildiği veya anlamadığınız bir yabancı dilde olan şarkıları, yani dikkatinizi daha az dağıtacak şarkıları değerlendirebilirsiniz. Bununla birlikte, egzersiz gibi konularda şarkı sözlerinin dikkatinizi dağıtmayacağını ve önceki bölümde belirtildiği gibi, bazı kimselerin dikkatleri dağılmaksızın şarkı sözleri içeren müzikleri de dinleyebileceğini göz önünde bulundurun.^[35]

Şarkı sözü içeren müziklerin yanı sıra, enstrümanların hızı veya ses yüksekliği gibi faktörler açısından karmaşık, farklı veya aşırı yapılar içeren şarkılar da dikkatinizi dağıtabilir. Nispeten tutarlı bir ritme ve dar bir ses aralığına sahip müzikler dikkatinizi daha az dağıtır. Bu da büyük ölçüde yaptığınız faaliyete ve kişisel tercihlerinize bağlıdır.

Bilişsel performans konusunda klasik müziğin özellikle faydalı olduğu söylenegelmiştir ve bu olgu Mozart Etkisi olarak adlandırılır.^[36] Ancak klasik müzik ve bilişsel performans alanında yapılan araştırmaların büyük bir kısmı eleştirilmektedir. Yani klasik müziğin bilişsel performansa yönelik faydaları varsa bile bu faydaların diğer türde müziklerin veya arka plan gürültülerinin faydalarına benzer olduğu düşünülmektedir.^{[26], [27], [37]} Ancak bu tabi ki klasik müziğin iyi bir seçim olmadığı anlamına gelmez; diğer müzik türlerine kıyasla, özellikle de önemli durumsal ve kişisel değişkenlik de göz önünde bulundurulduğunda, genel bağlamda istisnai olarak faydalı görülmemesi gerektiği anlamına gelir.

Son olarak, video oyunu müzikleri de sıklıkla arka planda çalınabilecek iyi bir müzik türü olarak tavsiye edilmektedir. Konuyla ilgili çok az bilimsel araştırma olmasına rağmen bu tavsiyenin arkasındaki mantık, video oyunu müziklerinin genellikle arka planda çalınması ve dinleyen kişinin elindeki göreve konsantre olmasına yardımcı olmasıdır.^[38] Farklı oyunların müzikleri ve aynı oyun içindeki farklı parçalar göz önünde bulundurulduğunda bu alanda kayda değer ölçüde çeşitlilik olduğu açıktır; yani size uygun video oyunu müziği türünü bulmak için biraz zaman harcamanız gerekecektir.

Genel olarak, daha önce de belirtildiği gibi, dinlenecek en iyi müzik türü, yaptığınız etkinlik ve kişisel tercihleriniz gibi faktörlere bağlıdır. Bununla birlikte arka plan müziği için yaygın öneriler arasında sözsüz ve ritim açısından tutarlı müziklerin yanı sıra video oyunu müzikleri de bulunmaktadır.

Dids

Arka Plan Gürültüsü Türü Nasıl Seçilmeli?

Yaptığınız faaliyet veya kişisel tercihleriniz çerçevesinde arka plan gürültüsü, belirli durumlarda müzikten daha iyi bir seçenek olabilir.

Arka plan gürültülerinde ritimleri tutarlı ve ılımlı, anlaşılır nitelikte insan konuşması içermeyen sesler tercih edilir. Bu tür sesler hafif yağmur sesi, rüzgar sesi veya dalga sesi olabilir.

Farklı arka plan gürültüsü türleri bazen renk terminolojisi kullanılarak kategorize edilir. Bu terminoloji kapsamında özellikle beyaz gürültü iyi bilinmektedir. Ancak beyaz gürültünün yanı sıra pembe gürültü ve kırmızı gürültü ("Brown gürültüsü" olarak da adlandırılır) gibi diğer renkler de bulunmaktadır. Bu gürültü türlerinin hepsi farklı özelliklere sahiptir ve bu nedenle farklı durumlarda farklı insanlar tarafından tercih edilmektedir.

Buna göre, tercih ettiğiniz arka plan gürültüsü türünü, tercih ettiğiniz müzik türünü seçtiğiniz şekilde, sizin için en uygun olanları bulana kadar farklı seçenekleri dinleyerek belirlemelisiniz. Arka plan seslerini internette bulmak veya çeşitli uygulamalarla yaratmak oldukça kolaydır.

Müziğin Sesi Ne Kadar Açık Olmalı?

Neyi dinleyeceğine ilişkin kararda olduğu gibi, ne kadar yüksek sesle dinleneceğine ilişkin karar da durumsal ve kişisel faktörlere bağlıdır. Bununla birlikte, genel olarak, müzik ve arka plan gürültüsü, duyabileceğiniz ve bunlardan yararlanabileceğiniz kadar yüksek; ancak dikkatinizi dağıtacak, işitme hasarına neden olacak veya başkalarını rahatsız edecek kadar yüksek olmamalıdır.

Aklınızda bulundurabileceğiniz genel bir kural, iş çalışırken müzik dinlemeye gelince, bazen ses seviyelerinin 65 dB – 75 dB civarında olması tavsiye edilir.^{[5], [33]} 70 dB, sizden birkaç metre uzakta gerçekleşen normal bir konuşma sesi kadar şiddetlidir.

Bazen Sessizlik En İyi Tercihtir!

Müzik ve arka plan gürültüsünün birçok potansiyel faydası olmasına rağmen sessizliğin bazen en iyi seçenek olduğunu unutmamak önemlidir. Örneğin mevcut tek müziğin sevmediğiniz veya dikkat dağıtıcı bulduğunuz bir müzik olduğu bir yerdeyseniz.^{[39], [40]}

Ayrıca, müziğin veya arka plan gürültüsünün olumsuz etkiye sahip olabileceği durumlarda da sessizlik daha iyi bir tercih olabilir.^{[32], [41]} Örneğin yüksek düzeyde konsantrasyon gerektiren sözlü bir görev üzerinde çalışıyorsanız veya uzunca bir süredir müzik dinliyorsanız ve bir molaya ihtiyacınız varsa müziği kapatmak isteyebilirsiniz.^[42]

Bu nedenle, müziğin veya arka plan gürültüsünün size zarar verdiğini düşünüyorsanız, kapatın veya engellemenin bir yolunu bulun. Müzik ve gürültünün etkisi konusunda da kayda değer bireysel farklılıklar bulunmaktadır; bunların size faydalı olup olmadığını veya zarar verip vermediğini en iyi bilecek kişi de sizsiniz.^[42]

Zetong Li

Başkaları için Müzik veya Arka Plan Gürültüsü Nasıl Seçilir?

Kimi zamanlar kendinizi başkaları için müzik veya arka plan gürültüsü seçmek durumunda bulabilirsiniz. Böyle bir durumda hatırlanması gereken en önemli şey, müzik ve arka plan gürültüsünün her zaman faydalı olmadığı ve ne tür bir müzik çalınacağına karar verirken durumsal ve kişisel faktörleri göz önünde bulundurmanız gerektiğidir.

Örneğin siz belirli bir müzik türünü faydalı bulsanız bile, bir başkası size faydalı olan müzik türünü dikkat dağıtıcı bulabilir. Bu nedenle hangi müziği veya arka plan sesini açacağınızı ve ne kadar yüksek sesle açacağınızı seçmeden önce müzikle amaçladığınız etkiyi ve dinleyecek kişilerin kişisel tercihlerini göz önünde bulundurun; eğer mümkünse bu kişilerin görüşlerini alın ve müziği veya arka plan gürültüsünü bu görüşler doğrultusunda değiştirin.

Özet ve Sonuçlar

• İş veya ders çalışma gibi faaliyetler sırasında müzik ve arka plan gürültüsü dinlemek, bilişsel ve görev performansında, konsantrasyonda, ruh halinde iyileşme ve enerji seviyelerinde artış gibi çeşitli faydalar sağlayabilir.
• Müzik dinlemek ve arka plan gürültüsü başkaca durumlarda da faydalı olabilir. Örneğin, sosyal etkileşimleri artırabilir, stresi azaltmaya yardımcı olabilir ve egzersiz sırasında olumlu duyguları artırabilir.
• Müzik ve arka plan gürültüsünün faydaları söz konusu olduğunda önemli farklılıklar bulunmaktadır, yani müziğin/arka plan gürültüsünün etkileri farklı koşullar altında farklı insanlar için farklı olabilir ve hatta etkilerinin zararlı olabileceği bazı durumlar da bulunmaktadır. Örneğin çok yüksek sesli müzik yerine sessizlik daha iyi bir seçenektir.
• Müzik seçiminde faaliyet türü gibi durumsal faktörlerin yanı sıra tercih edilen müzik türü gibi kişisel faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır.
• Müzik ve arka plan seslerine ilişkin kayda değer farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar arasında belirli durumlara ve faaliyetlere yönelik tercihlerinizi belirlemek için birçok farklı türde müzik dinlemeli ve araştırma yapmalısınız.