Beyaz Gürültü Nedir? Pembe veya Kahverengi Gürültü, Uyumanıza veya Odaklanmanıza Yardımcı Olabilir mi?
Interesting Engineering
-
Çeviri
Çeviri Nedir?
Bu yazı, WebMD isimli kaynaktan birebir çevrilmiştir. Çevirmen tarafından, metin içerisinde (varsa) açıkça belirtilen kısımlar haricinde, herhangi bir ekleme, çıkarma veya değişiklik yapılmamıştır. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.
- Psikoakustik
Özet
Son zamanlarda popülerleşen Beyaz Gürültü kavramı, rahatsız edici sesleri geri planda bırakıp uyumanıza yardımcı olan sürekli ve durağan sesleri ifade eder. Peki ya Pembe ve Kahverengi gürültüler? Yapılan bir araştırma, daha az bilinen bu renkli gürültülerin de sakinleşmenize veya daha kaliteli uyumanıza yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Beyaz Gürültü, duyabileceğiniz ses frekanslarının her birine ait seslerden eşit miktarda içeren, genellikle yapay olarak üretilen bir gürültüdür. "Geniş Bant Gürültü" olarak da bilinir. Beyaz Gürültü oluşturulurken farklı frekanslarda sesler kullanılarak durağan bir ses yaratılır. Bu ses; vantilatör, klima veya elektrik süpürgesinin sesleri gibi şiddetli ve tiz olabilir. Araştırmalara göre Beyaz Gürültü;
- Uyku kalitenizi artırabilir.
- Bebeklerin ağlamasını durdurabilir.
- Daha verimli çalışmanızı sağlayabilir.[3]
- DEHB semptomlarınızı hafifletebilir.[1], [2]
Başka bir çalışmada ise birçok insan, Beyaz Gürültü'nün kendilerini olumlu yönde etkilediğini belirtmiştir. Yine de uzmanlar, olumlu etkilere dair daha fazla kanıt bulunması gerektiğini düşünmektedir.[4]
Pembe Gürültü Nedir?
Pembe Gürültü, arka planda kalan sürekli bir sestir. İnsanların konuşması veya yanınızdan geçen arabaların sesi gibi dikkat dağıtıcı sesleri filtreleyerek bunların uykunuzu bölmesini engeller. "Ambiyans Gürültüsü" ismiyle de anılır.
/evrimagaci.org%2Fpublic%2Fcontent_media%2F24616c340df398ea480406f1f67e80de.jpeg)
Beyaz Gürültü gibi Pembe Gürültü de geceleri daha iyi uyumanızı sağlayabilecek sürekli bir arka plan sesidir. Ancak Pembe Gürültü, Beyaz Gürültü'ye göre daha kalın sesler ve daha düşük frekanslı ses dalgaları kullanır, bu nedenle de daha yatıştırıcı bulunabilir. Başka bir deyişle Pembe Gürültü, Beyaz Gürültü'ye göre daha pes sesler kullanır.
Pembe Gürültü; sadece belirli bir frekanstaki sesleri kullanarak yağmur, ağaçları hışırdatan rüzgâr veya sahildeki dalgalar gibi daha tekdüze sesler oluşturur. Daha pes sese (daha düşük dalga boylarına) sahip olması, yüksek sesleri filtrelemenizi sağlar. Bunun sonucunda rahatlatıcı ve düşük frekanslı sesleri diğer seslerden daha iyi duyarsınız.
Kahverengi Gürültü Nedir?
Kırmızı Gürültü adı da verilen Kahverengi Gürültü, daha önce anlattığımız gürültü renklerine göre daha bas bir sestir. Kahverengi Gürültü'nün frekansı Pembe Gürültü'ye göre daha yüksek olduğundan ses şiddeti de daha yüksektir. Sağanak yağışın veya yüksek tazyikli bir duş başlığının sesine benzer bir sestir. Daha iyi uyumak için kullanılan bazı uygulamalar, daha derin ve biraz daha iniş çıkışlı bir deneyim yaratmak için Pembe Gürültü yerine Kahverengi Gürültü kullanır.
Çalışmalara göre Kahverengi Gürültü, kulakları uğuldayan insanlarda bu uğultuyu bastırmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda daha iyi düşünmenizi sağladığı da tespit edilmiştir. Bunlara karşın Kahverengi Gürültü'nün uyku üzerinde bir etkisi olup olmadığını (ve nasıl bir etkisi olduğunu) anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
Beyaz, Kahverengi ve Pembe renkte gürültülere birer örnek olması için bu videoyu izleyebilirsiniz:
Farklı Gürültü Renkleri
Beyaz, Pembe ve Kahverengi gibi başka gürültü renkleri de mevcuttur. Aşağıda gördüğünüz bu gürültü renklerinin uyku üzerinde bir etkisi olmayabilir:
- Mavi Gürültü: Bu gürültüde sesin frekansı yükseldikçe gücü de artar. Mavi Gürültü, Pembe ve Beyaz Gürültülere göre biraz daha tizdir. Fıskiyelerin çıkardığı tıslama sesine benzetilebilir.
- Mor Gürültü: Kahverengi Gürültü'nün tam tersidir. Kullanılan seslerin frekansı yükseldikçe volümü de yükselir ve Mavi Gürültü'den daha hızlı güçlenirler. Gürültü renkleri arasında en tiz olanlardan biridir. Bir veya iki kulakta meydana gelen çınlamanın (Tinitus'un) tedavisinde kullanılır.
- Gri Gürültü: Bu gürültüde düşük ve yüksek seslerden frekanslar kullanılsa da ikisinin ortası pek kullanılmaz. Beyaz Gürültü'ye benzer, ancak daha dengelidir.
Beyaz, Pembe veya Kahverengi Gürültü Uykunuzu İyileştirebilir mi?
Bazı insanlar, Beyaz Gürültü sayesinde daha iyi uyuyabilir. Bunun sebebi Beyaz Gürültü'nün arka plan seslerini maskelemesi ve düzenlemesidir. Yakın zamanda yapılan bir çalışmada insanların %38'inin Beyaz Gürültü dinlerken daha hızlı uykuya daldığı bulunmuştur.
Pembe Gürültü; kapı çarpması, araba kornası veya horlama gibi sizi uykudan uyandıracak yüksek ve sarsıcı seslerle arka plan uğultusu arasındaki farkı azaltır. Böylece daha hızlı uykuya dalmanıza ve derin uykuda daha uzun süre kalmanıza yardımcı olur. Uyandığınızda daha dinlenmiş hissetmenizi de sağlayabilir.
Pembe Gürültü'nün nasıl çalıştığını veya uyku kalitesine ne kadar yararlı olduğunu tam olarak anlayabilmek için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Yine de bir çalışmada beyin aktivitesini azaltarak daha stabil bir uyku çekmenizi sağladığı bulunmuştur. Başka bir çalışmada ise uyurken Pembe Gürültü kullanan insanların daha derin uyuduğu gösterilmiştir.
Bu konuda yeterince araştırma olmasa da Pembe Gürültü'nün hafızanızı artırma ihtimali de mevcuttur. Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, gece Pembe Gürültü ile uyuyan orta yaşlı kişiler ertesi gün girdikleri hafıza testinde daha iyi sonuçlar almıştır.
Daha önce de belirttiğimiz gibi Pembe Gürültü'nün odaklanma, uyku ve hafıza üzerindeki etkilerini anlamak için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Ancak herhangi bir zararı olmadığını söylemek mümkündür, yani deneyerek sizde işe yarayıp yaramadığını görebilirsiniz.
Aynı şekilde Kahverengi Gürültü hakkında da yeterli sayıda araştırma bulunmamaktadır. Yani bu gürültülerin iyi uyumanıza kesinlikle yardım edeceği söylenemez. Ancak deneyimlerinize göre işe yarıyorlarsa kullanmanızda bir sakınca yoktur. Dikkat etmeniz gereken tek şey çok yüksek ses kullanmamaktır, CDC'ye göre 70 desibelin üstündeki seslere uzun süre maruz kalmak işitme sorunlarına yol açabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
![Tebrikler!]()
10
-
![Mmm... Çok sapyoseksüel!]()
5
-
![Muhteşem!]()
3
-
![İnanılmaz]()
2
-
![Bilim Budur!]()
1
-
![Merak Uyandırıcı!]()
1
-
![Güldürdü]()
0
-
![Umut Verici!]()
0
-
![Üzücü!]()
0
-
![Grrr... *@$#]()
0
-
![İğrenç!]()
0
-
![Korkutucu!]()
0
- Çeviri Kaynağı: WebMD | Arşiv Bağlantısı
- ^ G. B. Söderlund, et al. (2010). The Effects Of Background White Noise On Memory Performance In Inattentive School Children. Behavioral and Brain Functions, sf: 1-10. doi: 10.1186/1744-9081-6-55. | Arşiv Bağlantısı
- ^ G. Söderlund, et al. (2007). Listen To The Noise: Noise Is Beneficial For Cognitive Performance In Adhd. Wiley, sf: 840-847. doi: 10.1111/j.1469-7610.2007.01749.x. | Arşiv Bağlantısı
- ^ L. J. Loewen, et al. (2007). Cognitive And Arousal Effects Of Masking Office Noise. SAGE Publications, sf: 381-395. doi: 10.1177/0013916592243006. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. A. Baker, et al. (2010). The Effects Of Noise And Speech On Cognitive Task Performance. The Journal of General Psychology, sf: 339-355. doi: 10.1080/00221309.1993.9711152. | Arşiv Bağlantısı
- E. Boynton. What Is Pink Noise?. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: RightAsRain | Arşiv Bağlantısı
- B. A. S. Team. Can Pink Noise Help You Sleep?. (28 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- N. Medicine. The Promise Of Pink Noise. Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Northwestern Medicine | Arşiv Bağlantısı
- J. Zhou, et al. (2012). Pink Noise: Effect On Complexity Synchronization Of Brain Activity And Sleep Consolidation. Journal of Theoretical Biology, sf: 68-72. doi: 10.1016/j.jtbi.2012.04.006. | Arşiv Bağlantısı
- N. A. Papalambros, et al. (2017). Acoustic Enhancement Of Sleep Slow Oscillations And Concomitant Memory Improvement In Older Adults. Frontiers in Human Neuroscience. doi: 10.3389/fnhum.2017.00109. | Arşiv Bağlantısı
- American Tinnitus Association. Sound Therapy | American Tinnitus Association. (21 Mart 2019). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: American Tinnitus Association | Arşiv Bağlantısı
- CDC. Good Sleep Habits. (13 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
- Centers for Disease Control and Prevention. What Noises Cause Hearing Loss? | Nceh | Cdc. (8 Kasım 2022). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
- Libretexts. 2.5: Noise Modeling - White, Pink, And Brown Noise, Pops And Crackles. (19 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Engineering LibreTexts | Arşiv Bağlantısı
- S. LaMotte. White Noise (And Pink And Brown): The Science Behind The Sounds. (18 Mart 2021). Alındığı Tarih: 2 Mayıs 2023. Alındığı Yer: CNN | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/05/2023 18:27:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14485
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in WebMD. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
