Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor!

12 dakika
3,070
Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor! livescience.com
Büyük Patlama
Evrim Ağacı Akademi: Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon Yazı Dizisi

Bu yazı, Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon yazı dizisinin 12. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Teorisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Belki de dikkat çekici bir hikayenin en ilgi çekici kısmı, kökenidir: Her şey nasıl başladı; başlangıçta ne vardı ve kendisinden sonra gelen şeyleri nasıl doğurdu? Bu soruyu, kendimizi ta Evren'in kökenini düşünürken bulana kadar geriye götürebiliriz. Bu, muhtemelen binlerce şairin, filozofun, din bilimcinin ve bilim insanının zihnini meşgul eden, en büyük sorudur.

Enflasyon sırasında meydana gelen kuantum dalgalanmaları evren boyunca gerilir ve enflasyon sona erdiğinde yoğunluk dalgalanmalarına dönüşürler. Bu, zaman içinde bugünkü evrenimizdeki büyük ölçekli yapıya ve kozmik mikrodalga arka planındaki sıcaklık dalgalanmalarına yol açar.
Enflasyon sırasında meydana gelen kuantum dalgalanmaları evren boyunca gerilir ve enflasyon sona erdiğinde yoğunluk dalgalanmalarına dönüşürler. Bu, zaman içinde bugünkü evrenimizdeki büyük ölçekli yapıya ve kozmik mikrodalga arka planındaki sıcaklık dalgalanmalarına yol açar.
Forbes

Bilim, ancak 20. yüzyılda bu soru üzerine çalışmaya başladı ve bu soru, Büyük Patlama Teorisi ile sonuçlandı: Bu teoriye göre Evren, önceleri son derece sıcak ve yoğundu, ardından genişledi, soğudu ve bugünkü haline geldi. Fakat Büyük Patlama'nın kendisi bir başlangıç değildi - ve bize, Büyük Patlama'dan önce neyin geldiğini ve Büyük Patlama'yı neyin oluşturduğunu gösteren 4 kanıtımız var.

Bugün gördüğümüz yıldızlar ve galaksiler hep var olmadılar. Biz ne kadar geriye yani daha sıcak, daha yoğun ve daha tekdüze durumlara gittiğimizde evren de görünür tekilliğe o kadar yaklaşır. Fakat tahmin yürütmenin de bir sınırı var çünkü bir tekilliğe dönmek çözemeyeceğimiz bulmacalar yaratır.
Bugün gördüğümüz yıldızlar ve galaksiler hep var olmadılar. Biz ne kadar geriye yani daha sıcak, daha yoğun ve daha tekdüze durumlara gittiğimizde evren de görünür tekilliğe o kadar yaklaşır. Fakat tahmin yürütmenin de bir sınırı var çünkü bir tekilliğe dönmek çözemeyeceğimiz bulmacalar yaratır.
Forbes

Büyük Patlama'nın Küçük Tarihi

1920'lerde, Genel Görelilik Teorisi'nin ilk zamanlarında, Büyük Patlama, gevşek bir şekilde tasarlanmış bir fikirdi. 1922'de Alexander Freidmann, "eğer tercih edilen herhangi bir yön veya konum olmaksızın her yeri madde ve enerjiyle dolu bir evreniniz varsa bunun statik ve kararlı olamayacağını" fark eden ilk kişi oldu. Uzay dokusunun kendisi, Einstein'ın yasalarına göre ya genişlemek ya da daralmak zorundaydı.

Tüm Reklamları Kapat

1923'te Edwin Hubble, Andromeda Galaksisi'nin ilk mesafe ölçümünü yaptı ve Samanyolu Galaksisi'nin dışında bir başka galaksi olduğunu gösteren ilk kişi oldu. Aslında Vesto Slipher'ın kırmızıya kayma verileriyle kendi verilerini birleştirerek, Evreni'n genişlemesini doğrudan ölçebilirdi; ancak bunu yapmadı. George Lemaitre, 1927 yılında tüm bu parçaları bir araya getiren ilk kişi oldu. Bugün genişleyen Evren'imiz geçmişte daha küçüktü, daha yoğundu ve tahmin etmeye cesaret edebildiğimiz kadar geriye giden bir geçmişin var olduğuna işaret ediyordu.

Evrenin orijinal 1929 Hubble genişlemesinin gözlemlenmesini detaylı ancak kesin olmayan gözlemler takip etti. Hubble'ın grafiği, öncüllerine ve rakiplerine üstün verilerle göre kızıla kayma uzaklık verilerini açıkça gösteriyordu.
Evrenin orijinal 1929 Hubble genişlemesinin gözlemlenmesini detaylı ancak kesin olmayan gözlemler takip etti. Hubble'ın grafiği, öncüllerine ve rakiplerine üstün verilerle göre kızıla kayma uzaklık verilerini açıkça gösteriyordu.
Forbes

1940'lardan başlayarak George Gamow ve meslektaşları, geçmişte daha sıcak ve yoğun olan ama günümüzde genişleyen ve soğuyan bir evrenin sonuçları üzerine çalışmaya başladılar. Bu çalışmalardan, özellikle şu dört ana sonuç elde edildi:

  1. Evren'in genişleme oranı ne tür ve ne oranda madde ve enerji mevcut olduğuna bağlı olarak zaman içinde değişmelidir.
  2. Evren; başlangıçta küçük olan yoğunluk öbeklerinin zamanla yıldızlara, galaksilere ve büyük kozmik ağa dönüşeceği, kütleçekimsel büyümeye maruz kalmış olmalıdır.
  3. Geçmişte daha sıcak olan Evren, nötr atomların oluşmasını önleyecek kadar erken bir zamanda sıcak olmalıdır. Bu da, nihayet nötr atomlar oluştuğunda yayılan radyasyonun bir parıltısı olması gerektiği anlamına gelir.
  4. Ve daha da önce Evren, protonlar ve nötronlar arasındaki nükleer füzyonu ateşleyebilecek kadar sıcak ve yoğun olmalıdır.
Arno Penzias ve Robert Wilson, kozmik mikrodalga arka plan ışımasının ilk kez tanımlandığı New Jersey Holmdel'deki antenin bulunduğu yerdeler. Birçok kaynak düşük enerjili radyasyon arka plan ışıması üretebilse de kozmik mikrodalga arka planı ışımasının özellikleri onun kozmik kökenini doğrulamıştır.
Arno Penzias ve Robert Wilson, kozmik mikrodalga arka plan ışımasının ilk kez tanımlandığı New Jersey Holmdel'deki antenin bulunduğu yerdeler. Birçok kaynak düşük enerjili radyasyon arka plan ışıması üretebilse de kozmik mikrodalga arka planı ışımasının özellikleri onun kozmik kökenini doğrulamıştır.
Forbes

1964 ve 1965'te Bell Laboratuvarları'nda iki radyo astronomu olan Arno Penzias ve Robert Wilson, yukarıdaki bulgulardan 3.'sünü doğrulayan bir şekilde, gökyüzünün her yerinden yayılan bir radyasyonun zayıf parıltısını keşfettiler. Kısa süreli bir sürpriz, karışıklık ve gizem döneminden sonra, bu sinyalin Büyük Patlama'dan kaynaklanan radyasyon tahminine uyduğu bulundu. Önümüzdeki yıllarda yapılan gözlemler, Büyük Patlama tahminlerini yüksek doğrulukla eşleştiren daha kesin detaylar ortaya çıkardı.

Galaksilerin büyümesi ve evrimi, Evren'deki büyük ölçekli yapı,Evren'in evrimsel tarihi boyunca genişleme hızı ile sıcaklık değişimlerinin ölçümleri ve ışık elementlerinin bolluğunun ölçülmesi, Büyük Patlama Teorisi çerçevesinde mümkün oldu. Verilerin var olduğu her metrikte Büyük Patlama Teorisi, ezici bir başarı ortaya koyuyordu. Bugün bile alternatif teorilerin hiçbiri, Büyük Patlama Teorisi'nin bu başarılarının tamamını yeniden elde etmeyi başaramamıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Samanyolu'nun bugünkü haliyle karşılaştırılabilir olan galaksiler çok fazladır. Ancak Samanyolu benzeri genç galaksiler doğaları gereği daha küçük, daha mavi, daha kaotik ve bugün gördüğümüz galaksilerin genelinden daha fazla gaza sahiptirler.
Samanyolu'nun bugünkü haliyle karşılaştırılabilir olan galaksiler çok fazladır. Ancak Samanyolu benzeri genç galaksiler doğaları gereği daha küçük, daha mavi, daha kaotik ve bugün gördüğümüz galaksilerin genelinden daha fazla gaza sahiptirler.
Forbes

Büyük Patlama'nın Sınırı

Ama Büyük Patlama fikrini ne kadar geriye götürebilirsiniz? Eğer Evren, günümüzde genişliyor ve soğuyorsa, geçmişte daha sıcak, daha yoğun ve daha küçük olmak zorundadır. Sağduyularımız, fizik yasalarının (özellikle de Genel Görelilik Teorisi'nin) gitmemize izin verdiği kadar geriye gidebileceğimizi söyler. Kısacası, konuya içgüdüsel yaklaşacak olursak, bir tekilliğe geri dönüş yapabileceğimizi düşünebiliriz. Tekillikte, belirli bir anda, Evren'in tamamı sonsuz enerjinin, yoğunluğun ve sıcaklığın tek noktasına sıkıştırılacaktır.

İşte bu, fizik yasalarının çöktüğü "tekillik" kavramına karşılık gelmektedir. Uzay ve zamanın ilk yaratıldığı yerin burası olduğunu düşünülebilir. Ve Evren'imize olan modern bakış açımız sayesinde, belirli bir âna kadar olan sonlu zaman dilimi olduğunu tahmin edebiliriz. Evren'imizin 13.8 milyar yaşında olduğunu hesaplıyoruz. Eğer Büyük Patlama var olan her şey olsaydı, bu tekillik de Evreni'mizin nihai kökeni olurdu. Yani Evren'imizin ilk gününü, "dünü olmayan günü" bulmuş olurduk.

Eğer geriye doğru gidersek daha erken, daha sıcak ve daha yoğun durumlara ulaşırız. Bu, fizik kurallarının kendisini çökerttiği doruk noktası mıdır? Bu mantıksal bir yürütmedir ancak tam olarak doğru değildir.
Eğer geriye doğru gidersek daha erken, daha sıcak ve daha yoğun durumlara ulaşırız. Bu, fizik kurallarının kendisini çökerttiği doruk noktası mıdır? Bu mantıksal bir yürütmedir ancak tam olarak doğru değildir.
Forbes

Ama gördüğümüz şekliyle Evren'in, Büyük Patlama'nın açıklayamadığı bazı özellikleri var. Eğer her şey sınırlı bir zaman önce bir tekillikten başladıysa, şunları görmeyi bekleriz:

  • Uzayın farklı bölgeleri farklı sıcaklıklarda olurdu; çünkü Evren'in iletişim ile parçacık, radyasyon ve diğer bilgi formlarını değiştirme yeteneği olmazdı.
  • Manyetik monopoller ve diğer topolojik kusurlar gibi, en erken, en sıcak zamanlardan kalan parçacık kalıntıları görmeyi beklerdik.
  • Ve bir dereceye kadar mekansal eğrilik görmeyi beklerdik. Çünkü bir tekillikten kaynaklanan büyük bir patlamanın ilk genişlemesinin oranını ve toplam madde enerji yoğunluğunu mükemmel bir şekilde dengelemenin bir yolu yoktur.

Ancak bunların hiçbiri doğru değildir. Evren, her yerde aynı sıcaklığa sahiptir; arta kalan yüksek enerjili parçacıklar yoktur ve Evren, mekansal olarak mükemmel bir şekilde düzdür. Dolayısıyla ya evren öngörülebilir bir sebep olmadan sadece basit özelliklerle doğmuş olmalıdır ya da Evren'in zaten bu özelliklerle var olmasına sebep olan bir mekanizma olmalıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Eğer evren biraz daha madde yoğunluğuna sahip olsaydı (kırmızı eğri) kapanır ve çoktan kendi üstüne çökerdi. Eğer biraz daha az yoğunluğa sahip olsaydı (ve negatif eğrilikte) çok daha hızlı genişler ve çok daha büyük olurdu. Büyük patlama kendi başına evrenin doğum anındaki ilk genişleme hızının toplam enerji yoğunluğunu neden bu kadar mükemmel bir şekilde dengelediğine bir açıklama sunamıyor. Evrenimiz, uzamsal olarak mükemmel bir şekilde düz görünüyor.
Eğer evren biraz daha madde yoğunluğuna sahip olsaydı (kırmızı eğri) kapanır ve çoktan kendi üstüne çökerdi. Eğer biraz daha az yoğunluğa sahip olsaydı (ve negatif eğrilikte) çok daha hızlı genişler ve çok daha büyük olurdu. Büyük patlama kendi başına evrenin doğum anındaki ilk genişleme hızının toplam enerji yoğunluğunu neden bu kadar mükemmel bir şekilde dengelediğine bir açıklama sunamıyor. Evrenimiz, uzamsal olarak mükemmel bir şekilde düz görünüyor.
Forbes

Enflasyon Teorisi: Büyük Patlama'nın Öncesi

7 Aralık 1979'da fizikçi Alan Guth, muhteşem bir farkındalık yaşadı. Bizim kozmik enflasyon olarak bildiğimiz, Büyük Patlama'nın üstel genişlemesinin erken bir döneminin, Evren'in bütün bu spesifik özellikleriyle doğmuş olmasına sebep olabileceğini fark etti. Enflasyon sona erdiğinde, bu geçiş, Büyük Patlama'ya yol açmış olmalıdır.

Elbette eski teorinize şıp diye yeni bir fikir ekleyemezsiniz ve yenisinin de daha iyi olduğunu ilan edemezsiniz. Çünkü bilimde yeni teorinin ispat yükü çok daha ağırdır.

Üstteki panelde modern evrenimiz her yerde aynı özelliklere sahip (sıcaklık dahil) çünkü aynı özelliklere sahip bir bölgeden geliyorlar. Ortadaki panelde herhangi bir keyfi eğriliğe sahip uzay, bugün bugün herhangi bir eğrilik gözlemleyemeyeceğimiz noktaya kadar şişirilir ve düzlük problemi çözülür. Ve alttaki panelde, yüksek enerjili kalıntı problemine çözüm sunan önceden var olan yüksek enerjili kalıntılar şişirilir. Enflasyon, büyük patlamanın kendi başına çözemediği üç büyük sorunu böyle çözüyor.
Üstteki panelde modern evrenimiz her yerde aynı özelliklere sahip (sıcaklık dahil) çünkü aynı özelliklere sahip bir bölgeden geliyorlar. Ortadaki panelde herhangi bir keyfi eğriliğe sahip uzay, bugün bugün herhangi bir eğrilik gözlemleyemeyeceğimiz noktaya kadar şişirilir ve düzlük problemi çözülür. Ve alttaki panelde, yüksek enerjili kalıntı problemine çözüm sunan önceden var olan yüksek enerjili kalıntılar şişirilir. Enflasyon, büyük patlamanın kendi başına çözemediği üç büyük sorunu böyle çözüyor.
Forbes

Yeni bir teorinin geçerli olan teorinin yerine geçebilmesi için şu üç şeyi yapması gerekir:

  1. Geçerli olan teorinin tüm başarılarını yeniden üretmelidir.
  2. Eski teorinin açıklayamadığı gizemleri açıklamalıdır.
  3. Eski teorinin tahminlerinden farklı, test edilebilir yeni tahminler üretmelidir.

1980'ler boyunca enflasyonun ilk iki maddeyi kolaylıkla sağlayabildiği açıktı. Nihai testler, gözlemsel ve ölçüm yeteneklerimiz, Evren'in bize verdiklerini enflasyonun yeni tahminleriyle karşılaştırmamıza izin verdiğinde ortaya çıkacaktır. Eğer enflasyon doğruysa, sadece bu potansiyel olarak gözlemlenebilir sonuçların ne olacağını değil, aynı zamanda bu verileri toplamak ve buna dayanarak sonuçlar çıkarmak zorunda kalacağız.

Şimdiye kadar bu tahminlerden dördünü sınandık ve veriler, sonuçları değerlendirmek için yeterince iyi.

Bugün gözlemlediğimiz tamamı galaksilerle ve karmaşık yapılarla dolu genişleyen evren daha küçük, daha sıcak, daha yoğun ve daha tekdüze bir durumdan ortaya çıktı. Ancak bu ilk durumun bile kökenleri vardı.
Bugün gözlemlediğimiz tamamı galaksilerle ve karmaşık yapılarla dolu genişleyen evren daha küçük, daha sıcak, daha yoğun ve daha tekdüze bir durumdan ortaya çıktı. Ancak bu ilk durumun bile kökenleri vardı.
Forbes

Enflasyon Teorisi'nin 4 Kanıtı

Kanıt-1: Üst Sıcaklık Limiti

Evren, sıcak Büyük Patlama'da maksimum ve sonsuz olmayan üst sıcaklık limitine ulaşmış olmalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Büyük Patlama'dan arta kalan parıltının (kozmik mikrodalga arka plan ışıması) bazı bölgeleri ortalamadan biraz daha sıcak ve bazı bölgeleri de ortalamadan biraz daha soğuktur. Farklar çok küçüktür (yaklaşık 30.000'de 1 kadar), fakat yine de genç evren hakkında muazzam miktarda bilgi içerir.

Eğer Evren enflasyona maruz kaldıysa, üst sıcaklık limiti, Planck ölçeğinden (yaklaşık 1019 GeV) önemli ölçüde düşük olmalıdır. Bu, keyfî derecede geçmişe gittiğimizde görmeyi beklediğimiz sıcaklıktır. Bu dalgalanmalar hakkındaki gözlemlerimiz, bize Evren'in herhangi bir noktada bu maksimumun yaklaşık %0.1'inden (~1016 GeV) daha sıcak olmadığını göstermektedir - ki bu enflasyonu doğrular ve Evren'imizde neden manyetik monopoller ya da topolojik kusurlar olmadığına dair bir açıklama yapmamızı sağlar.

Enflasyon boyunca meydana gelen kuantum dalgalanmaları gerçekten de evren boyunca gerilir ve ayrıca toplam enerji yoğunluğunda dalgalanmalara sebep olurlar. Bu alan dalgalanmaları erken evrende yoğunluk kusurlarına  neden olur, bu da kozmik mikrodalga arka plan ışımasından deneyimlediğimiz sıcaklık dalgalanmalarına yol açar. Enflasyona göre dalgalanmalar, doğada adyabatik olmak zorundadırlar.
Enflasyon boyunca meydana gelen kuantum dalgalanmaları gerçekten de evren boyunca gerilir ve ayrıca toplam enerji yoğunluğunda dalgalanmalara sebep olurlar. Bu alan dalgalanmaları erken evrende yoğunluk kusurlarına neden olur, bu da kozmik mikrodalga arka plan ışımasından deneyimlediğimiz sıcaklık dalgalanmalarına yol açar. Enflasyona göre dalgalanmalar, doğada adyabatik olmak zorundadırlar.
Forbes

Kanıt-2: Kuantum Dalgalanmaları

Enflasyon, Evren'de %100 adyabatik olan yoğunluk kusurları haline gelen kuantum dalgalanmalarına sahip olmalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Eğer bir bölgesi ortalamadan daha yoğun (ve daha soğuk) ya da daha az yoğun (ve daha sıcak) bir evreniniz varsa, bu dalgalanmaların doğası ya adyabatik ya da izoeğri olabilir. Adyabatik terimi "sabit entropi" anlamına gelirken, izoeğrilik "sabit uzamsal eğrilik" anlamına gelir. En büyük farkları ise normal madde, karanlık madde, nötrinolar vb. farklı parçacık türleri arasında enerjiyi dağıtma şekilleridir.

Evren'in bugünkü büyük ölçekli yapısında görünen bu imza, bu dalgalanmaların ne kadarının adyabatik, ne kadarının izoeğri olduğunu ölçmemize olanak sağlamaktadır. Gözlemlerimiz, bu erken dalgalanmaların en az %98.7'sinin adyabatik (%100 ile eşdeğer) ve en fazla %1.3'ünün (%0 ile eşdeğer) izoeğri olduğunu göstermektedir. Enflasyon olmadan, Büyük Patlama böyle bir tahminde bulunamazdı.

Kozmik mikrodalga arka planından gelen en  iyi ve en son polarizasyon verileri Planck'tan gelir ve Planck, 0.4 mikroKelvin kadar küçük sıcaklık farklarını ölçebilir. Polarizasyon verisi enflasyonun olmadığı bir evrende açıklanamayan bir şey olan süper ufuk dalgalanmalarının varlığını güçlü bir şekilde gösterir.
Kozmik mikrodalga arka planından gelen en iyi ve en son polarizasyon verileri Planck'tan gelir ve Planck, 0.4 mikroKelvin kadar küçük sıcaklık farklarını ölçebilir. Polarizasyon verisi enflasyonun olmadığı bir evrende açıklanamayan bir şey olan süper ufuk dalgalanmalarının varlığını güçlü bir şekilde gösterir.
Forbes

Kanıt-3: Büyük Ölçekli Dalgalanmalar

Bazı dalgalanmalar, süper ufuk ölçeklerinde olmalıdır. Bunlar, ışığın Büyük Patlama'dan beri kat edebileceğinden daha büyük ölçekteki dalgalanmalardır.

Sıcak Büyük Patlama'dan itibaren parçacıklar, uzay boyunca sonlu bir hızla hareket ediyorlar; ışıktan daha hızlı değiller. "Kozmik ufuk" adını verdiğimiz ışık sinyalinin sıcak Büyük Patlama'dan beri ne kadar mesafe kat ettiğini temsil eden spesifik bir ölçeğimiz var. Enflasyon olmadan, dalgalanmalar, kozmik ufkun ölçeğiyle sınırlı olurdu.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kimyasal Proseslerin Temel İlkeleri
  • Boyut: 19,5*27,5
  • Sayfa Sayısı: 675
  • Basım: 1
  • ISBN No: 9786052822593
Devamını Göster
₺750.00
Kimyasal Proseslerin Temel İlkeleri
  • Dış Sitelerde Paylaş

Enflasyon, bu üstel olarak genişleyen enflasyon evresinde meydana gelen kuantum dalgalanmalarını uzattığından, kozmik ufuk ölçeğinden daha büyük süper ufuk dalgalanmalarına sahip olabilirsiniz. Bu dalgalanmalar, WMAP ve Planck uyduları tarafından sağlanan polarizasyon verilerinde görüldü ve enflasyonla mükemmel bir şekilde uyuştu.

Erken evrenin enflasyonist döneminden büyük, orta ve küçük ölçekli dalgalanmalar büyük patlamanın artık parıltısının sıcak ve soğuk (az yoğun ve aşırı yoğun) noktalarını belirler. Enflasyonda evren boyunca gerilen bu dalgalanmalar küçük ölçeklerde büyük ölçeklere göre biraz daha farklı büyüklükte olmalıdır.
Erken evrenin enflasyonist döneminden büyük, orta ve küçük ölçekli dalgalanmalar büyük patlamanın artık parıltısının sıcak ve soğuk (az yoğun ve aşırı yoğun) noktalarını belirler. Enflasyonda evren boyunca gerilen bu dalgalanmalar küçük ölçeklerde büyük ölçeklere göre biraz daha farklı büyüklükte olmalıdır.
Forbes

Kanıt-4: Daha Büyük Ökçeklerde Daha Büyük Dalgalanmalar

Bu dalgalanmalar neredeyse mümemmel ama tamamen de mükemmel olmayan bir şekilde boyuttan-bağımsız (İng: "scale-invariant") olmalıdır ve büyük ölçeklerde, küçük ölçeklerden biraz daha büyük büyüklüklere sahip olmalıdır.

Evren'deki bütün temel alanların doğası gereği kuantum yapılı olduğu düşünülmektedir ve enflasyondan sorumlu olan alanlar da buna dahildir. Kuantum alanların hepsi dalgalanır ve enflasyon boyunca bu dalgalanmalar modern kozmik yapımızın neden olduğu Evren boyunca gerilirler.

Enflasyonda bu dalgalanmalar neredeyse kusursuz bir şekilde boyuttan-bağımsız olmalıdır; yani büyük ve küçük, bütün ölçeklerde aynı büyüklükte olmalıdır. Ama daha büyük ölçeklerde sadece yüzde birkaç oranında birazcık daha büyük olmalıdırlar.

Bunu ölçmek için skaler spektral indeks adını verdiğimiz ns=1 mükemmel değişmezlik değerine karşılık gelen bir parametre kullanmaktayız. Ölçüm yapacak olursak, yaklaşık %1 belirsizlikle 0.965 sonucunu elde ederiz. Enflasyon olmaksızın ölçek değişmezliğinden kaynaklanan bu hafif sapmanın hiçbir açıklaması yoktur; fakat Enflasyon Teorisi, bunu mükemmel bir şekilde öngörebilir.

Sıcak ve soğuk noktaların büyüklükleri ve ölçekleri evrenin eğriliğini göstermektedir. En iyi olanaklarımızla evrenimizi mükemmel bir şekilde düz olarak ölçüyoruz.
Sıcak ve soğuk noktaların büyüklükleri ve ölçekleri evrenin eğriliğini göstermektedir. En iyi olanaklarımızla evrenimizi mükemmel bir şekilde düz olarak ölçüyoruz.
Forbes

Sonuç

Kozmik enflasyonun başka öngörüleri de vardır. Enflasyon, Evren'in neredeyse mükemmel bir şekilde eğrilik derecesi %0.0001 ile %0.01 arasına düşen bir değerde düz olduğunu öngörmektedir. Ölçek değişmezliğinden biraz uzaklaşmak için ölçülen skaler spektral indeks, yaklaşık %0.1 oranında yuvarlanmalıdır (veya enflasyonun son aşamalarında değişmelidir). Ve sadece yoğunluk dalgalanmaları değil, enflasyondan kaynaklanan kütleçekim dalgası dalgalanmaları da olmalıdır. Şimdiye kadar gözlemler tüm bunlarla tutarlıydı; ancak henüz onları test etmek için gerekli hassasiyet seviyesine ulaşmadık.

Ancak dört adet bağımsız test, bir sonuç çıkarmak için fazlasıyla yeterli. Bu kanıtları kabul etmeyi reddeden birkaç sese rağmen, artık güvenle Büyük Patlama'dan öncesine ve Evren'in doğumuna yol açan kozmik enflasyona gittiğimizi söyleyebiliriz. Bir sonraki soru, enflasyonun sona ermesinden önce ne olduğu... Bu soru, artık 21. yüzyıl kozmolojisinin konusu...

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon Yazı Dizisi

Bu yazı, Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon yazı dizisinin 12. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Teorisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
49
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 11
  • Tebrikler! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • İnanılmaz 2
  • Muhteşem! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Forbes | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/11/2024 11:03:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12514

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göz
Fil
Mitler
Hominid
Sinirbilim
İklim Değişikliği
Karar Verme
Veri Bilimi
Charles Darwin
Hayvan Davranışları
Kanıt
Maske Takmak
Entomoloji
Kimya
Kırmızı
Kurt
Kelebek
Astronomi
Etimoloji
Yılan
Protein
Geometri
Arkeoloji
Pandemik
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Siegel, et al. Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor!. (4 Ekim 2022). Alındığı Tarih: 5 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12514
Siegel, E., Üzücek, M., Bakırcı, Ç. M. (2022, October 04). Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved November 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12514
E. Siegel, et al. “Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Melike Üzücek, Evrim Ağacı, 04 Oct. 2022, https://evrimagaci.org/s/12514.
Siegel, Ethan. Üzücek, Melike. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kozmik Enflasyon Teorisinin Kanıtları: Bu 4 Kanıt, Modern Kozmolojiyi Büyük Patlama'nın Ötesine Taşıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Melike Üzücek. Evrim Ağacı, October 04, 2022. https://evrimagaci.org/s/12514.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close