Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!

İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!
5 dakika
2,619
Tüm Reklamları Kapat

İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü tarafından 1.629 kişinin katılımıyla yapılan ve 10.000'den fazla tweet'i de kapsayarak yapılan "İnfodemi ile Etkin Mücadele İçin Bireylerin Yanlış Bilgi Karşısındaki Tutumlarının ve Bu Tutumların Belirleyicilerinin Araştırılması: COVID-19 Örneği" başlıklı araştırmada, COVID-19 salgını süresince halkımızın bilgi arama süreçleri ve yanlış bilgi karşısındaki davranışları incelendi. Araştırmaya göre, beklendiği üzere, bilimsel bilgi azaldıkça komplo teorilerinin etkisi artıyor.

Gazete Duvar'dan Aynur Tekin tarafından aktarılan habere göre, bu çalışmanın sonuçlarına göre Evrim Ağacı, T.C. Sağlık Bakanlığı (%69,8) ve COVID-19 partnerlerimizden birisi olan BBC Türkçe'den (%31) sonra en çok duyulmuş bilgi kaynağı olarak (%11,3) kaydedildi. Listede Doğruluk Payı (%10,4) ve Teyit.org (%8,1) gibi yakından işbirliği içerisinde olduğumuz doğrulama platformları da yer alıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırma hakkında konuşan Koç Üniversitesi akademisyenlerinden Dr. Gizem Türkarslan’a göre çok sayıda kişi doğru ya da yanlış bilgi ayrımı yapamıyor. Şöyle diyor:

Kişiler bilgi ekosistemine dair yoğun bir güvensizlik duyuyor. Bu güvensizlik hükümet, siyasetçiler, üst düzey bürokratlar; DSÖ gibi uluslararası ve Bilim Kurulu, Sağlık Bakanlığı, yerel yönetimler gibi ulusal kurumların yanı sıra çeşitli medya araçlarına karşı da yoğun bir şekilde öne çıkıyor.

Bu araştırmada halkın inandığı, sahteliği tekrar tekrar ispatlanmış komplo teorilerinin başında (%55) ABD veya Çin'in SARS-CoV-2 virüsünü ürettiği inancı yer alıyor. Virüsün, yaşlı nüfustan kurtulabilmek için çıkarıldığı ya da COVID-19’un ucuz bir tedavisi olduğu ancak bu tedavinin gizlendiği, inanılan diğer komplo teorileri arasında yer alıyor; halbuki virüsün öldürdüğü yaşlı nüfus, var olan yaşlı nüfus yanında önemsenmeyecek kadar az. Benzer şekilde, COVID-19'un basit bir tedavisi yok ve bu nedenle son derece zengin, son derece ünlü isimler de bu salgın sırasında hayatını kaybetti. Elbette, COVID-19 salgınının sosyoekonomik bir boyutu var ve sağlık hizmetlerine daha az erişimi olan popülasyonlar daha ağır etkileniyorlar; ancak bunun sebebi zenginlerin sihirli bir ilaca sahip olması değil, yeryüzündeki en kaliteli sağlık hizmetlerine, en hızlı şekilde erişebilmesi (ve sağlık hizmetlerine daha az erişimi olan sosyoekonomik kısımda, COVID-19'un ölümcüllüğünü arttıran kronik sağlık sorunlarının daha yaygın görülmesi). Tekin, şöyle aktarıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Katılımcıların yüzde 77’si dünyada halkın hiç haberdar olmadığı çok önemli şeyler olduğuna inanıyor, yüzde 62’si ise siyasetçiler kararlarının ardındaki gerçek nedenleri bize söylemiyor diye düşünüyor. Bununla beraber katılımcıların yüzde 51’i birbiriyle ilişkisiz gözüken olayların çoğunlukla gizli eylemlerin sonucu olduğuna, yüzde 45’i ise hükümetlerin bütün vatandaşları yakından gözetlediğine inanıyor.

Buna karşılık, üniversitelerin önemi bu araştırmada bir kez daha öne çıkıyor. Kurumlara güven açısından yapılan bir incelemede, üniversitelere olan güven %59,7 ile en öndeyken, T.C. Sağlık Bakanlığı'na yönelik güven %57,9 ile ikinci sırada, Türk Tabipler Birliği'ne güven ise %51,9 ile üçüncü sırada yer alıyor. En az güvenilen kaynaklar arasında ise %45,1 ile Dünya Sağlık Örgütü, %44,6 ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve %27,5 ile basın kuruluşları geliyor.

Güzel haberlerden birisi, COVID-19 salgınının "sözde 2. dalgası" içerisinde yanlış bilgilerin sayısı ve çeşidinin azalmaya başlamış olması. 10 Mart-5 Haziran arasındaki haber ve köşe yazıları incelendiğinde yanlış bilgi ile karşılaşma oranı %5,7 iken bu oran Ağustos’ta %2,7, Eylül’de %3,2, Ekim’de %3,3’e geriledi. Aşıların ilan edilmeye başlandığı Kasım-Aralık aylarında infodemi, aşı karşıtı komplo teorisyenlerinin halkın iyi niyetini kötüye kullanması sonucunda bir miktar yükselişe geçerek %4,9 dolaylarına yükseldi.

Ne yazık ki "aşı ulusalcılığı" olarak bilinen, aşıların üretildiği ülkeye bağlı olarak aşı olmayı kabul etme oranları da halen oldukça yüksek. Katılımcıların %71,2'si Çin, %71'i Rusya, %69,2'si ABD, %60,7'si ise Almanya'dan gelen aşıları kullanmayacağını söylerken, %41'i Türkiye'nin ürettiği aşıları kullanmayacağını söylüyor. Halbuki bir aşının üretildiği ülke ile aşının güvenilirliği veya etkililiği arasında hiçbir ilişki bulunmuyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ne yazık ki salgın başından beri söylenen beslenme bilimi yalanları, insanlar arasında bir inanç olarak yer etmeye devam ediyor. Örneğin bunu gösteren hiçbir bilimsel veri olmamasına rağmen, sadece birkaç tanındık ismin iddiasından yola çıkan katılımcıların %49,5’i "İşkembe kelle paça çorbası gibi besinler bağışıklık sistemini güçlendirir korona virüsüne yakalanmamızı engeller." diye düşünüyor. Benzer şekilde, muhtemelen hiçbir alakası olmamasına rağmen, katılımcıların önemli bir bölümü (%29,2) salgının "yarasa çorbalarıyla" başladığına inanıyor. Sağlık için son derece tehlikeli olmasına ve hiçbir hastalığı iyileştirmediğinin bilinmesine rağmen, kolloidal gümüş ile tedavi olabileceğine inananların oranı ise %8,2 gibi kabul edilemez bir boyutta.

Ne yazık ki halkın bilgi kaynakları da son derece tehlikeli: Katılımcıların %68'i en güvenilir bilgi kaynağı olarak ailesini, %57,3'ü ise arkadaşlarını görüyor; halbuki halkın büyük bir kısmı bilgilerini güvenilir olmayan kaynaklardan alıyor, dolayısıyla ailenizin güvenilir bir bilgi kaynağı olma ihtimali çok düşük. Sağlık Bakanlığı'nı en güvenilir bulanların oranı ise %50,3.

Eğer sadece salgınla mücadele etmekle kalmayıp, bu salgını körükleyen ve ölüm sayılarını arttıran bilgi salgını (infodemik) ile de mücadele etmek isterseniz, güvenilirliği bilimsel olarak gösterilebilir bir kaynaktan gelmeyen hiçbir bilgiyi paylaşmayın ve mutlaka öncelikle güvenilir kaynaklardan doğrulayın. Bu kaynaklar, Dünya Sağlık Örgütü ve CDC gibi devlet kurumları olabileceği gibi, Science ve Nature gibi bilim dergileri, bu dergilerin popüler bilim ayakları ve ülkemizdeki güvenilir, saygınlığı belirlenmiş Türkçe popüler bilim kaynakları ve doğrulama platformları da olabilir.

Bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olmayın. Fikir sahibi olmadan, hiçbir bilgiyi yaymayın.

Bize güvendiğiniz için yürekten teşekkürler!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • Muhteşem! 3
  • Umut Verici! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • İnanılmaz 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/09/2023 16:55:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9922

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yeni Doğan
Yayılım
Hücreler
Akıl
Factchecking
Ornitoloji
Öğrenme Alanı
Alkol
Mikroevrim
Sinek
Evrim Teorisi
Ara Tür
Astronot
Hasta
Veri
Newton
Doğa
Odontoloji
Yapay Seçilim
Taklit
Modern
Enerji
Algı
İstatistik
Mars
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Uzayda Yaşam Dibimizde Olabilir mi?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
Işık Hızında Düşen Bir İğne, Dünyayı Yok Edebilir mi?
HAARP: Neyi Yapabilir, Neyi Yapamaz?
HAARP: Neyi Yapabilir, Neyi Yapamaz?
Titanik'te Batan İnsan Bedenlerine Ne Oldu?
Titanik'te Batan İnsan Bedenlerine Ne Oldu?
Su Altında Ateş Yakmak Mümkün mü?
Su Altında Ateş Yakmak Mümkün mü?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı. İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!. (9 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 30 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9922
Ağacı, E. (2021, January 09). İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!. Evrim Ağacı. Retrieved September 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/9922
E. Ağacı. “İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!.” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, 09 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/9922.
Ağacı, Evrim. “İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Araştırmasına Göre Evrim Ağacı, En Çok Tanınan 3 Bilgi Kaynağından Birisi!.” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, January 09, 2021. https://evrimagaci.org/s/9922.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close