Cinsel Performans Kaygısı Nedir? Seks Öncesinde Kaygı Hissetmek Normal mi?
Focus on the Family
- Hastalık Kataloğu
- Klinik Psikoloji
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
- Türkçe Adı Cinsel Performans Kaygısı
- İngilizce Adı Sexual Performance Anxiety
- ICD F41.9
- Diğer İsimleri Performans Anksiyetesi
Cinsel performans kaygısı, özellikle cinsel aktiviteyi etkileyen bir tür performans kaygısıdır. Cinsel performans kaygısı yaşayan kişi, genellikle cinsel aktivitelerden önce veya aktivite esnasında (iyi veya yeterli) performans gösteremeyeceği korkusuna kapılır.
Bu kaygı bozukluğu, erkeklerde kadınlardan daha yaygındır. Ayrıca erektil disfonksiyon (sertleşme sorunu) gibi cinsel bozuklukların gelişmesine de yol açabilir.
Cinsel performans kaygısı, günümüz dünyasında en yaygın cinsel sorunlarından biridir. Bazı araştırmalar, erkeklerin %9 ila %25'inin ve kadınların %6 ila %16'sının cinsel performans kaygısına sahip olduğunu göstermektedir.[1]
Cinsel performans kaygısı, seks sırasındakine kıyasla seksten önce olduğunda biraz daha farklı görülür. Seksten önce ortaya çıktığında, seks yapmayı neredeyse imkânsız hale getirir. Bu kaygıya kapılan erkekler büyük ihtimalle erekte olamaz veya ereksiyonunu sürdüremez. Bununla birlikte seks sırasında kaygı gelişirse, kişi seksten ve hatta orgazmdan zevk alamayacaktır.
Cinsel performans kaygısı eğer tedavi edilmezse, başka cinsel işlev bozukluklarına yol açabilir ve cinsel etkinliklere olan ilginizi kaybetmenize neden olabilir. Bir araştırmada araştırmacılar, performans kaygısının hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel işlev bozukluğunun gelişmesinde büyük bir rol oynadığını bulmuştur.[1]
Belirti ve Semptomlar
Cinsel performans kaygısı olan kişiler, farklı kaygılarla da yüzleşebilir. Erkeklerde cinsel performans kaygısının belirtileri tipik olarak şunları içerir:
- Cinsel etkinliklerde bulunmaya çok az ilgi duymak ya da hiç ilgi duymamak.
- Seks esnasında erken boşalma.
- Erekte olamamak veya ereksiyonu sürdürememek.
- Seks sırasında orgazm olmada zorluk.
Bununla birlikte, cinsel performans kaygısının belirtileri kadınlarda biraz daha farklıdır. Bu durumu yaşayan kadınlarda şunlar görülebilir:
- Vajinal kuruluk.
- Uyarılmada zorluk.
- Seks sırasında belli miktarda ağrı yaşamak.
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Cinsel performans anksiyetesi karmaşık bir sorundur ve tamamen genlere bağlı olmadığı için doğrudan belirli genlerle ilişkilendirilmez. Bununla birlikte cinsel sağlık, cinsel istek ve performans üzerindeki etkileri düşünüldüğünde bazı genlerin bu hastalıkta rol oynayabileceği araştırmalarla gösterilmiştir.
Örneğin serotonin taşıyıcı gen (5-HTT) ve dopamin reseptör geni (DRD4) gibi bazı genetik varyasyonların, cinsel işlev bozuklukları ve cinsel istek üzerinde etkili olabileceği öne sürülmüştür. Yapılan bazı çalışmalar, bu genlerdeki belirli varyasyonların cinsel işlev bozukluklarına, düşük cinsel isteğe ve ilişki memnuniyetsizliğine yatkınlıkla ilişkili olabileceğini göstermiştir.
Vücudunuz, cinsel performansınızı etkileyebilecek kadar endişeli olduğunuzda belirli değişiklikler yaşar. Endişeli olduğunuzda, genellikle norepinefrin ve kortizol gibi hormonlarda artış yaşarsınız.
Bu hormon düzeylerindeki artış aynı zamanda kan basıncı seviyelerinizde de bir artışa neden olur, bu da penisinize giden kan akışının azalmasına neden olarak erekte olmanızı veya ereksiyonunuzu sürdürmenizi engelleyebilir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Cinsel performans kaygısının tek bir nedeni yoktur. Tipik olarak aşağıdakiler gibi bir dizi biyolojik ve psikolojik faktörden kaynaklanır:
- Beden imajı ve benlik saygısı sorunlarına sahip olmak: Boy, kilo veya belli vücut bölümlerinin görünümü hakkında aşırı kaygı duyan kişiler, cinsel etkinliklerde bulunduklarında cinsel performans kaygısı yaşayabilir.
- Partnerinizden duygusal olarak kopmuş hissetmek: Cinsel performans kaygısı bazen partnerinizle yaşadığınız duygusal sorunlar nedeniyle ortaya çıkar.
- Ruh hastalıklarına sahip olmak: Depresyon ve yaygın kaygı bozukluğu, cinsel performans kaygısını artırabilir.
- Cinsel deneyim eksikliği: Daha az cinsel deneyime sahip kişiler, seks yapmaya başladıklarında bir miktar performans kaygısı hissedebilirler.
- Stresli hissetmek: Stres, cinsel yaşamımız da dahil olmak üzere hayatımızın tüm yönlerini etkiler. Bazen işte veya başka bir durumda stresli olduğunuz için cinsel performans anksiyetesi yaşayabilirsiniz.
- Önceki olumsuz cinsel deneyimler ya da travmalar: Geçmişte, şu anki ya da eski bir partnerinizle olumsuz cinsel deneyimler yaşamış olmak, cinsel performans kaygısına yol açabilir.
- Aşırı pornografik içerik tüketmek: Bu, sizde seksin nasıl görünmesi ve hissettirmesi gerektiği konusunda yanlış bir algı oluşturabilir. Araştırmalar, aşırı pornografi tüketimini cinsel işlev bozukluğu gelişimiyle ilişkilendirmiştir.[2]
Cinsel performans kaygısı bazen kendi kendini besleyebilir ve talihsiz bir döngüye neden olabilir. Kişinin, cinsel ilişkiden önce performansını etkileyecek kadar endişeli hissetmesiyle başlar ve ardından bir sonraki cinsel aktivitesinde, son seferinde iyi performans gösterememesinden ötürü daha da endişelenmesiyle sürekli devam eder.
Teşhis Yöntemleri
Cinsel performans kaygısı bazen erektil disfonksiyon olarak yanlış teşhis edilir. Cinsel performans kaygısı erektil disfonksiyona neden olabilse de bunlar iki farklı durumdur. Genellikle cinsel işlev bozukluğuna eklenen utanç, insanların bir doktordan veya sağlık uzmanından yardım almasını engellemektedir.
Cinsel performans kaygısı teşhisinin koyulabilmesi için diğer tıbbi durumlar gibi, cinsel performansınızın azalmasına neden olan diğer nedenlerin de gözden geçirilmesi gerekecektir. Cinsel performans kaygısı teşhisi psikiyatristler tarafından koyulabilir.
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Cinsel performans kaygısının tedavisi, tipik olarak buna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Genel olarak, tedavisi için ilaç ve psikoterapi kombinasyonu kullanılabilir.
- Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi, cinsel performans kaygısının tedavisi için önerilebilir.
- İlaç tedavisi: Viagra veya Cialis gibi erektil disfonksiyonu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar, bazen cinsel performans kaygısı olan kişiler için de önerilir.
Cinsel performans kaygısında uygun tedavinin bulunması için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Bilişsel davranışçı terapi ve ilaçların şimdiye kadar cinsel performans kaygısı için en etkili tedavilerden bazıları olduğu kanıtlanmıştır. Buspiron, bupropion ve trazodon gibi ilaçlar da bu tür performans kaygısının semptomlarını tedavi etmede potansiyel göstermiştir.[3]
İdare Yöntemleri
Cinsel performans kaygısıyla başa çıkmanın ilk adımı, ideal bir cinsel yaşama sahip olamamakla ilgili hissedilen tüm utancı ortadan kaldırmaktır. Özellikle yeni bir cinsel partnere sahip olmanın neden olduğu veya partnerinizle ilişkinizdeki bazı sorunların çözüldüğü durumlarda, cinsel performans kaygısı zamanla ortadan kalkar.
Cinsel performans kaygısı olan kişiler genellikle bir şekilde yetersiz olduklarına veya partnerlerini tatmin etmekten aciz olduklarına dair yanlış bir inançla hareket eder. Performansınızın ne kadar yeterli olduğunu düşünmek yerine, kendinizin ve partnerinizin zevkine daha fazla odaklanmak, kaygınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir.
Cinsel performans kaygısının üstesinden gelmenize yardımcı olabilecek bazı ipuçları şunlardır:
- Meditasyon: Meditasyon genellikle herhangi bir performans kaygısıyla başa çıkmak için önerilen bir yöntemdir.
- Mastürbasyon: Kendi ihtiyaçlarınızı daha iyi anlamak ve vücudunuzu daha iyi tanımak için mastürbasyon önemli bir araçtır.
- Ana odaklanın: Seks yaparken neyin ters gidebileceği konusunda endişelenmek yerine zevk almaya odaklanmaya çalışın.
- Seksin her zaman mükemmel olmadığını kabul edin: Her insanın seks yapmak istemediği zamanlar olabilir. Bunun büyük olasılıkla fiziksel yeteneğinizle hiçbir ilgisi yoktur.
- Yavaşlayın ve acele etmeyin: Hem kendiniz hem de partneriniz için ön sevişmeye yeterince zaman ayırmaya dikkat edin.
- Stresi hayatınızdan çıkarın: Cinsel performans kaygısının nedenlerinden biri, mali durum veya iş gibi yaşamınızdaki diğer faktörlerden kaynaklanan strestir. Meditasyon, egzersiz ve düzenli uyku; stresi yönetmenizde yardımcı olabilir.
- Bir terapistle konuşun: Bir seks terapistiyle konuşmak, cinsel performans kaygınızın kökenini keşfetmenize yardımcı olabilir.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Cinsel performans anksiyetesinin tedavisi süresi, kişiden kişiye değişebilir ve tedavi süreci genellikle bireysel ihtiyaçlara ve tedavi yaklaşımına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Cinsel performans anksiyetesi, genellikle tedavi edilebilir bir durumdur.
Cinsel performans anksiyetesinin tedavisinde psikoterapi ve ilaç tedavisinin kombinasyonu kullanıldığından, tedavinin ne kadar süreceğini kesin olarak bilmek mümkün değildir. Terapi, haftalar veya aylar sürebilir ve terapinin sıklığı, kişinin ihtiyaçlarına ve terapistin önerisine göre değişebilir.
İlaç tedavisi, cinsel performans anksiyetesini tedavi etmek için kullanılabilir. Bu amaçla kullanılan ilaçlar genellikle anksiyete ve depresyonla ilişkili semptomları hafifletmek amacıyla kullanılan antidepresanlar veya anksiyolitik ilaçlardır. İlaç tedavisinin etkileri kişiden kişiye değişebilir ve birkaç hafta veya daha uzun sürebilir.
Cinsel performans anksiyetesinin tedavi sürecinde, destekleyici bir terapistin veya sağlık profesyonelinin rehberliği önemlidir. Tedavinin süresi; bireyin motivasyonu, tedaviye verdiği yanıt, semptomların şiddeti ve kişinin genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Görülme Sıklığı ve Dağılımı
2000'den 2018'e kadar yapılan incelemeler, erkeklerin %9 ila %25'inin cinsel performanslarıyla ilişkili kaygı yaşadıklarını bulmuştur. Bu kaygı, çoğu durumda erektil disfonksiyon ve erken boşalma semptomlarıyla bağlantılı olmaktadır.[3]
Aynı incelemeler, cinsel performans kaygısı olan kadınların kadın popülasyonunun tahmini olarak %6 ila %16'sını oluşturduğunu ve kaygının genellikle düşük cinsel dürtü semptomuyla ortaya çıktığını bulmuştur.
Sonuç
Cinsel hayatınız boyunca dönem dönem kaygılı hissedebilirsiniz ve bu durum hayatınızı ciddi derecede etkileyecek boyutlara ulaşabilir. Cinsel performans kaygınız, birden fazla sebepten ortaya çıkmış olabileceğinden, kaygının kökenini dikkatli bir şekilde tespit etmek büyük önem taşımaktadır. Bu süreçte düşülen en büyük yanılgılardan biri, kişinin hayatındaki en büyük sorunu çözdükten sonra kesin bir sonuç beklemesidir. Hayatınızdaki büyük bir sorunu çözmek, cinsel performans kaygınızı azaltabilir ancak kaygınızın birden fazla kaynağı olabileceği unutulmamalıdır.
Cinsel performans kaygısının tedavisinde yapılan hatalardan bir diğeri ise bilinçsiz ilaç kullanımıdır. Kolayca ulaşılabilen ilaçlardan biri olan Viagra; baş ağrısı, baş dönmesi, buğulu görme, mide bulantısı ve hazımsızlık gibi yan etkiler yapabilir ve doktora danışmadan kesinlikle kullanılmalıdır. Aksi takdirde bu yan etkiler, mevcut kaygının üstüne eklenebilir ve kişinin seks esnasında daha da kaygılı hissetmesine sebep olabilir.
Özetle, cinsel performans kaygısı yaşayan kişilerin ilk hedefi hayatlarındaki kaygıyı azaltmak ve bununla başa çıkmayı öğrenmek olmalıdır. Sorunun büyük boyutlara ulaşması durumunda doktora gitmek ve gerekirse psikoterapi almak, en doğru çözüm olacaktır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
9
-
6
-
3
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ a b M. P. McCabe. (2006). The Role Of Performance Anxiety In The Development And Maintenance Of Sexual Dysfunction In Men And Women.. American Psychological Association (APA), sf: 379-388. doi: 10.1037/1072-5245.12.4.379. | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Y. Park, et al. (2016). Is Internet Pornography Causing Sexual Dysfunctions? A Review With Clinical Reports. Behavioral Sciences, sf: 17. doi: 10.3390/bs6030017. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b R. E. Pyke. (2020). Sexual Performance Anxiety. Sexual Medicine Reviews, sf: 183-190. doi: 10.1016/j.sxmr.2019.07.001. | Arşiv Bağlantısı
- Verywell Mind. What To Know About Sexual Performance Anxiety. Alındığı Tarih: 4 Mayıs 2023. Alındığı Yer: Verywell Mind | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 17:49:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14515
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
