Borderline Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Teşhis Edilir, Nasıl Tedavi Edilir?

Borderline Kişilik Bozukluğu, kararsız ve uçlarda ruh halleri, çarpık benlik duygusu, dengesiz ilişkiler, yoğun öfke patlamaları ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip bireyler, ani ruh hali değişiklikleri yaşayabilir. Bu durum kendilerini ve hayatı algılayış biçimlerinde soruna yol açabilir.

Ani ruh hali değişimleri ile, kendinizi neşeli hissederken dakikalar ya da saatler içinde öfke patlamaları yaşayabilirsiniz. Bir gün iyi anlaştığınızı düşündüğünüz, sevdiğiniz birisini ertesi gün çok kötü birisi olarak görebilirsiniz. Bu da insan ilişkilerinde problem yaşamanıza, dengesiz ve geçici ilişkiler kurmanıza yol açabilir. En nihayetinde bu durum, sizi ve sosyal ilişkilerinizi büyük ölçüde yıpratabilir.

Tüm bu zorluklar; dürtüselliğe, zayıf benlik imajına, fırtınalı ilişkilere ve stres faktörlerine karşı yoğun duygusal tepkilere yol açabilir. Öz düzenleme ile mücadele etmek, kendine zarar verme gibi tehlikeli davranışlarla da sonuçlanabilir.^{[23], [24], [25]}

Belirti ve Semptomlar

Borderline Kişilik Bozukluğu'nun belirtileri 4 ana alanda gruplandırabilir:

• Duygusal düzensizlik,
• Bozulmuş düşünce kalıpları,
• Dürtüsel davranış,
• Kararsız ilişkiler.

Borderline Kişilik Bozukluğu olanların hepsi bu semptomların tamamını yaşamaz. Bazı bireylerde sadece birkaç semptom görülürken, bazılarında çok sayıda semptom görülebilir. Semptomlar görünüşte sıradan olaylar tarafından tetiklenebilir. Örneğin borderline bir birey, arkadaşı işi çıktığı için buluşmayı reddetti diye arkadaşının ondan nefret ettiğini düşünebilir.

Duygusal Düzensizlik

Bu semptomları biraz daha açacak olursak:

• Saatler içerisinde değişebilen öfke, mutluluk, utanç veya kaygı,
• Uygunsuz yoğun öfke, alaycı veya sert olma,
• Birini yücelttikten sonra birdenbire o kişinin çok kötü birisi olduğuna inanma,
• Yoğun bir terk edilme korkusu, gerçek veya hayali olabilen ayrılma ya da reddedilmekten kaçınmak için önlemlere başvurma,
• Genellikle terk edilme korkusuna karşı gösterilen intihar tehditleri veya girişimleri, kendine zarar verme,
• Sürekli devam eden boşluk hissi,
• Kendinden kopmuş hissetme, gerçekliliği algılamada sorun yaşama,
• Çarpık ve kararsız benlik imajı veya duygusu.

Bozulmuş Düşünce Kalıpları

Bu semptomları biraz daha açacak olursak:

• Korkunç bir insan olduğunu düşünmek, var olmadığını hissetmek,
• Kendine zarar verme ve intihar etme ile ilgili duyulan sesler ve yoğun istek içeren düşünceler,
• Kolay vazgeçirilemeyen gerçek olmayan inanışlar (arkadaşlarınızın sizin ölmenizi istediğine inanmak gibi).

Dürtüsel Davranış

Madde bağımlılığı, kumar, dikkatsizce araba kullanma, güvensiz seks, sonunu düşünmeden para harcama, aşırı yemek yeme veya uyuşturucu kullanımı gibi risk içeren davranışlar, bu başlık altında görülen semptomlardır.

Kararsız İlişkiler

Geçici duygusal ilişkiler ile değişen hedefler ve değerlere sahip olma ise, bu başlık altında görülen diğer semptomlardır.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Araştırmacılar, Borderline Kişilik Bozukluğu'na neyin neden olduğundan tam anlamıyla emin değildir. Ancak psikologlar ve psikiyatristler, Borderline Kişilik Bozukluğu'nu tek bir nedene bağlamazlar. Bununla birlikte, borderline kişilik bozukluğuna nelerin neden olduğunu anlamak için birden çok faktörü incelemek gerekir. Araştırmalar; genetik, çevresel ve sosyal faktörlerin bu durumu geliştirme riskini artırabileceğini öne sürmektedir. Bu faktörler aile öyküsü, beyin yapısı ve işlevi, çevresel, kültürel ve sosyal faktörler olarak ayrılabilir. 

Genetik

Borderline Kişilik Bozukluğu'nun görülme oranı, kardeş veya ebeveyn gibi birinci dereceden bir akrabası olan kişilerde daha yaygındır. Bununla beraber, ikiz kardeşlerde bu oran daha da yüksektir. Ancak genetik durumun çevreyle de ilişkisi vardır. Kardeşlerin aynı ebeveynler tarafından "büyütülmesi" durumu ise çevresel faktörlere girer.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Çevresel Faktörler

Çocukluk çağı travması Borderline Kişilik Bozukluğu'nun gelişiminde etkili olabilmektedir. Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerin %70’i cinsel istismar, terk edilme, ebeveynlerinin duygusal olarak yetersizliği gibi problemler yaşamıştır. Borderline Kişilik Bozukluğu'ndaki varyasyonun %42'sinin genetikten ve %58'inin çevre gibi diğer faktörlerden kaynaklandığını gösteren birkaç ikiz BPD çalışması yapılmıştır.^[1]

• Beyin Anormallikleri: Borderline Kişilik Bozukluğu olan hastaların beyin görüntülemesi, amigdala, hipokampus ve medial temporal loblarda düzensizlikler olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar, beyindeki bu farklılıkların, bir kişinin nötr yüz ifadelerini yanlış bir şekilde kızgın veya tiksinti olarak yorumlamasını daha olası hale getirdiğine inanıyor.
• Serotonin: Serotonin, ruh hali ve kaygıyı düzenlemeye yardımcı bir kimyasaldır. Çalışmalar, BKB’li bireylerde serotonin işlevinin bozulduğunu göstermektedir.
• Travmatik Deneyimler: Çocukluktaki travmatik deneyimler, Borderline Kişilik Bozukluğu'nun gelişimini tetikleyebilir. BKB'ye sahip bireylerin büyük çoğunluğunun çocukluğunda cinsel istismar görüldüğü kaydedilmiştir.

Risk Faktörleri

Borderline Kişilik Bozukluğu'nun nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar genetik, beyin yapısı ve işlevi ile çevresel, kültürel ve sosyal faktörlerin bir arada rol oynadığını veya Borderline Kişilik Bozukluğu geliştirme riskini artırabileceğini öne sürmektedir.

• Genetik yatkınlık: Ebeveyn veya kardeş gibi yakın bir aile üyesi olan kişilerde, Borderline Kişilik Bozukluğu geliştirme riski daha yüksek olabilir. İkiz kardeşlerde ise, bu oran çok daha fazladır.
• Beyin Faktörleri: Araştırmalar, Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip kişilerin beyinlerinde, özellikle dürtüleri ve duygusal düzenlemeyi kontrol eden alanlarda yapısal ve işlevsel değişiklikler olabileceğini göstermektedir. Nörogörüntüleme çalışmaları, BKB'ye sahip hastalarda amigdala, hipokampus ve medial temporal loblardaki farklılıkları tanımlamıştır. Bu tür çalışmalar ayrıca, Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip olan hastaların, mutlu ve üzgün yüz algılarına sahip olmalarına rağmen, olumsuz duyguları (korku, öfke, iğrenme) diğer insanlara kıyasla daha fazla yanlış anlam yüklediklerini göstermektedir.
• Çevresel, Kültürel ve Sosyal Faktörler: Borderline Kişilik Bozukluğu olan birçok kişi, çocukluk döneminde cinsel istismar, terk edilme gibi travmatik yaşam olayları yaşadığını bildirmektedir.^[2] Aile araştırmaları, Borderline Kişilik Bozukluğu'nun gelişiminde önemli olabilecek bir dizi faktörü belirlemiştir; örneğin, diğer aile üyelerinde duygudurum bozuklukları ve madde kötüye kullanımı öyküsü görülmüştür. Çocuklarda yapılan ileriye dönük araştırmalar, ebeveynin duygusal olarak yetersiz katılımının, çocuğun sosyalleşmedeki güçlüklerine ve belki de intihar girişimi riskine katkıda bulunduğunu göstermiştir. Bu faktörler kişinin riskini artırsa da, bu kişide yüzde yüz bir şekilde BKB geliştireceği anlamına gelmez. Aynı şekilde, yaşamları boyunca BKB geliştirecek bu risk faktörlerine sahip olmayan kişiler de olması gayet normaldir.

Beraber Görülen Sorunlar

Borderline Kişilik Bozukluğu, nadiren tek başına görülür. Eğer, Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahipseniz başka bir sağlık sorununa sahip olma ihtimaliniz oldukça yüksektir. Buna örnek olarak aşağıdaki sorunlar sayılabilir:

• Yaygın anksiyete bozukluğu,
• Alkol veya uyuşturucu sorunları,
• Anoreksiya ve bulimia gibi bir yeme bozukluğu,
• Depresyon,
• Bipolar Bozukluk,
• Antisosyal kişilik bozukluğu gibi bir başka kişilik bozukluğu.

Borderline Kişilik Bozukluğu'nda Kendine Zarar Verme ve İntihar

İntihar davranışları ve tamamlanmış intiharlar, Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişilerde çok yaygındır. Araştırmalar, Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişilerin yaklaşık %75'inin yaşamları boyunca en az bir intihar girişiminde bulunacağını ve birçoğunun birden fazla intihar girişiminde bulunacağını göstermiştir.

Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip olan kişilerin intiharı tamamlama olasılığı diğer herhangi bir psikiyatrik bozukluğu olan bireylere göre çok daha fazladır. Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişilerin %3 ila %10'unun intiharı tamamladığı tahmin edilmektedir - ki bu, genel popülasyondaki intihar oranının 50 katından fazladır.^[3]

Teşhis Yöntemleri

Ruhsal bozuklukları teşhis etme ve tedavi etme konusunda deneyimli psikiyatrist veya klinik sosyal hizmet uzmanı gibi lisanslı bir ruh sağlığı uzmanı, kapsamlı bir görüşme ve semptomlar hakkında bir tartışmaya dayalı olarak Borderline Kişilik Bozukluğu'nu teşhis edebilir. Dikkatli ve kapsamlı bir tıbbi muayene, semptomların diğer olası nedenlerini ekarte etmeye de yardımcı olabilir.

Hastalık teşhisi esnasında kişide görülen semptomlar tartışılmakta ve akıl hastalığı geçmişi de dahil olmak üzere aile tıbbi geçmişleri incelenmektedir. Borderline kişilik bozukluğu genellikle geç ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde teşhis edilir. Nadiren, semptomlar önemliyse ve en az bir yıl sürerse, 18 yaş altı bir bireye Borderline kişilik bozukluğu teşhisi konabilir.^[29]

Amerikan Psikoloji Birliği (İng: "American Psychological Association") sınıflandırmasına göre Borderline Kişilik Bozukluğu tanısı koyabilmek için erken ergenliğin başından itibaren birçok bağlamda kendini gösteren aşağıdaki 9 kriterden 5'inin ya da daha fazlasının varlığı gereklidir:

• Gerçek veya hayali terk edilmekten kaçınmak için olağanüstü çabalar,
• İdealleştirme ve yerme uç noktaları arasında gidip gelmekle karakterize edilen, istikrarsız ve yoğun kişilerarası ilişkiler örüntüsü,
• Belirgin ve sürekli olarak kararsız kendilik imajı veya benlik duygusu,
• Potansiyel olarak kendine zarar verebilecek en az iki alanda dürtüsellik; örneğin, aşırı harcama, madde kullanımı, dikkatsiz araç kullanma, seks, aşırı yemek yeme vb.
• Duygudurumun belirgin bir tepkiselliğinin neden olduğu afektif dengesizlik; örneğin, yoğun epizodik disfori, anksiyete veya sinirlilik, genellikle birkaç saat sürer ve nadiren birkaç günden fazla sürer,
• Kronik boşluk hissi,
• Uygunsuz, yoğun öfke veya öfkeyi kontrol etmede güçlük; örneğin, sık sık öfke gösterileri, tekrarlayan fiziksel kavgalar,
• Geçici paranoid düşünce veya şiddetli dissosiyatif semptomlar.

Ayırıcı Tanı

Borderline Kişilik Bozukluğu'nun ayırıcı tanısında birçok psikolojik bozukluk onunla birlikte bulunmaktadır.

1. Bipolar Bozukluk: Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip birisi Bipolar Bozukluğa da sahip olabilir. Burada şunu belirtmekte fayda var: Borderline Kişilik Bozukluğu, Bipolar Bozukluk ile oldukça benzer özelliklere sahip bir psikolojik hastalıktır. Bu nedenle de, tanının konulması epey zorlaşmaktadır. Ancak Borderline Kişilik Bozukluğu'nun Bipolar Bozukluk'tan ayrılan yönleri elbette mevcuttur. Borderline Kişilik Bozukluğu olan bir birey Bipolar Bozukluğa sahip birisine göre çok daha istikrarsızdır. Çünkü Bipolar Bozukluk gibi belli duygu dönemleri yoktur. Gün içinde sıklıkla duyguları değişebilir. Bipolar Bozukluk, sinir sisteminin biyolojisine daha fazla dayanır ve ilaca daha fazla duyarlıdır. Borderline Kişilik Bozukluğu'nda bu daha azdır. Borderline Kişilik Bozukluğu'ndaki ruh hali değişimleri Bipolar Bozukluğa göre olaylarla daha yakından ilgilidir.
2. Histrionik Kişilik Bozukluğu ya da Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluklardan herhangi birine sahip olan hastalar dikkat çekici ve manipülatif olabilir. Ancak Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip olan hastalar da kendilerini kötü birisi olarak görürler. Bununla birlikte, bazı hastalar birden fazla kişilik bozukluğu kriterlerini karşılar.
3. Depresif bozukluklar ve anksiyete bozuklukları: Bu bozukluklar, Borderline Kişilik Bozukluğu'nun öne çıkan özellikleri olan ve genellikle duygudurum veya anksiyete bozukluğu olan hastalarda bulunmayan olumsuz benlik imajı, güvensiz bağlanma ve reddedilme duyarlılığına dayalı olarak Borderline Kişilik Bozukluğu'ndan ayırt edilebilir.
4. Madde kullanım bozuklukları
5. Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Borderline kişilik bozukluğu, tarihsel olarak tedavi edilmesi zor bir ruhsal hastalık görülmüştür. Ancak tıp dünyasındaki yenilikler ve gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar ışığında, kanıta dayalı tedaviyle bu bozukluğa sahip olan birçok kişi daha az şiddetli semptomlar, daha iyi işlevsellik ve daha iyi yaşam kalitesine erişebilmektedir.

Borderline kişilik bozukluğu olan hastaların lisanslı bir ruh sağlığı uzmanından tedavi almaları önemlidir. Diğer tedavi türleri veya uygun şekilde eğitilmemiş bir sağlayıcıdan alınan tedaviler etkisiz ve tehlikeli olabilir.

Tedavi başladıktan sonra semptomların düzelmesi için geçen süreyi birçok faktör etkiler. Borderline kişilik bozukluğuna sahip kişilerin ve yakınlarının tedavi sırasında sabırlı olmaları ve destek almaları önemlidir. Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü (İng: "National Institutes of Health") tarafından finanse edilen araştırmalar, yeterli tedavi almayan bireylerin diğer kronik tıbbi veya zihinsel hastalıklara yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu ve sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapma olasılıklarının daha düşük olduğunu göstermektedir.^{[30], [31]}

Psikoterapi

Psikoterapi, Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip olan kişiler için birinci basamak tedavidir. Terapist liderliğindeki grup seansları, Borderline Kişilik Bozukluğu olan kişilere başkalarıyla nasıl etkileşimde bulunacaklarını ve kendilerini nasıl etkili bir şekilde ifade edeceklerini öğretmeye yardımcı olabilir.

Agora Bilim Pazarı

Kuantum Sınırında Yaşam: Yaklaşan Kuantum Biyolojisi Çağı

KRALİYET AKADEMİSİ BİLİM KİTABI ÖDÜLÜ 2015 FİNALİSTİ

YILIN EN İYİ BİLİM KİTABI – Amazon

“Kuantum teorisi karşısında hayrete düşmemiş bir kimse, onu anlamamış demektir.” Niels Bohr

Yaşam bilinen evrendeki en olağanüstü fenomen. Peki ama nasıl işliyor? İçinde bulunduğumuz klonlama ve sentetik biyoloji çağında dahi şu gerçekle yüz yüzeyiz: bugüne kadar hiç kimse tamamen cansız bir maddeden canlı yaratabilmiş değil. Yaşamı oluşturmanın tek yolu hâlâ yaşamın yine kendisi. Öyleyse yaşamın mayasına dair hayati bir bileşeni gözden kaçırıyor olabilir miyiz?

Richard Dawkins’in, evrime bakışımızı tümden değiştiren kitabı Gen Bencildir gibi Kuantum Sınırında Yaşam da yaşam dinamiklerine dair anlayışımızı baştan şekillendiriyor. Jim Al-Khalili ve Johnjoe McFadden, birikimlerini benzersiz anlatım yeteneğiyle bir araya getirerek, gözden kaçırdığımız bileşenin, varlıkların aynı anda iki farklı yerde bulunabildiği, hayaletimsi bağlantılar kurabildiği ve geçilmez görünen engellerin içinden geçebildiği kuantum mekaniği dünyasında gizli olduğunu ortaya koyuyor. Bizleri göz alıcı bir hızla gelişen ve uygulamalarıyla çığır açması beklenen kuantum biyolojisi ile tanıştırırken muammaların en büyüğü olan “Yaşam nedir?” sorusuna yepyeni bir bakış getiriyor: Yaşam kuantum sınırında yaşar.

Bilgiler ve Uyarılar:

1. Bu ürün sipariş alındıktan 1-3 gün içinde postalanacaktır.
2. Lütfen sipariş vermeden önce iade ve ürün değişikliği ile ilgili bilgilendirmemizi okuyunuz.
3. Bu kampanya, Domingo Yayınevi tarafından Evrim Ağacı okurlarına sunulan fırsatlardan birisidir.

Devamını Göster

₺249.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Terapideki kişilerin terapistleriyle iyi geçinmeleri ve terapistlerine güvenmeleri önemlidir. Borderline Kişilik Bozukluğu'nun doğası, bozukluğu olan kişilerin terapistleriyle rahat ve güvene dayalı bir bağ kurmasını zorlaştırabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu'nu tedavi etmek için kullanılan psikoterapi örnekleri şunları içerir:^[4]

• Diyalektik Davranış Terapisi (DBT): DBT, özellikle borderline kişilik bozukluğunu tedavi etmek için tasarlanmış grup ve bireysel terapiyi içerir. DBT, duygularınızı nasıl yöneteceğinizi, sıkıntıyı nasıl tolere edeceğinizi ve ilişkileri nasıl geliştireceğinizi öğretmek için beceri temelli bir yaklaşım kullanır.
• Şema Odaklı Terapi: Şema Odaklı Terapi, bireysel olarak veya grup halinde yapılabilir. Bir zamanlar hayatta kalmak için yardımcı olabilecek, ancak bir yetişkin olarak hayatınızın birçok alanında incitici olan olumsuz yaşam kalıplarına yol açan karşılanmamış ihtiyaçları belirlemenize yardımcı olabilir. Terapi, olumlu yaşam kalıplarını teşvik etmek için ihtiyaçlarınızı sağlıklı bir şekilde karşılamanıza yardımcı olmaya odaklanır.
• Zihinselleştirmeye Dayalı Terapi (MBT): MBT, herhangi bir anda kendi düşüncelerinizi ve duygularınızı tanımlamanıza ve duruma alternatif bir bakış açısı yaratmanıza yardımcı olan bir tür konuşma terapisidir. MBT, tepki vermeden önce düşünmeyi vurgular.
• Duygusal Öngörülebilirlik ve Problem Çözme (STEPPS) için sistem eğitimi: STEPPS, aile üyelerinizi, bakıcılarınızı, arkadaşlarınızı veya diğer önemli kişileri tedaviye dahil eden gruplar halinde çalışmayı içeren 20 haftalık bir tedavidir. STEPPS, diğer psikoterapi türlerine ek olarak kullanılır.
• Aktarım Odaklı Psikoterapi (TFP): Psikodinamik psikoterapi olarak da adlandırılan TFP, sizinle terapistiniz arasında gelişen ilişki yoluyla duygularınızı ve kişilerarası zorluklarınızı anlamanıza yardımcı olmayı amaçlar.
• İyi bir psikiyatrik yönetim: Bu tedavi yaklaşımı, tedaviyi iş veya okul katılımı beklentisine bağlayan vaka yönetimine dayanır. Duygular için kişilerarası bağlamı göz önünde bulundurarak duygusal olarak zor anları anlamlandırmaya odaklanır. İlaçları, grupları, aile eğitimini ve bireysel terapiyi entegre edebilir.

İlaçlar

İlaçlar, belirli semptomlar için az miktarda ve sistematik olarak kullanıldığında en iyi sonucu verir. Aşağıdaki ilaçlar Borderline Kişilik Bozukluğu'nun semptomlarını iyileştirmede etkili olabilir:

• Antidepresanlar: Borderline Kişilik Bozukluğu nadiren tek başına görüldüğü için beraberinde görülen depresyon sorunu varsa onun için antidepresanlar verilebilir.
• Duygudurum düzenleyiciler: Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerin depresyon, anksiyete, duygudurum değişikliği ve dürtüsellik gibi durumlarını dengelemek için kullanılırlar.
• Atipik (2. nesil) antipsikotikler: Anksiyete, öfke, duygudurum değişkenliği ve stresle ilgili geçici bilişsel çarpıtmalar ("örneğin, paranoid düşünceler, siyah-beyaz düşünme, şiddetli bilişsel düzensizlik") dahil olmak üzere bilişsel belirtiler için kullanılırlar.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Mevcut epidemiyolojik veriler yaygınlığın, genel toplumda %2-2.8 arasında olduğunu göstermiştir. Kadınlarda erkeklere nazaran 3 kat fazla görülmektedir.^[5] Ancak daha güncel çalışmalar bozukluğun her iki cinsiyeti de eşit olarak etkilediğine işaret etmektedir.^{[26], [27]}

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Çoğu zaman, borderline kişilik bozukluğu semptomları yaşla birlikte yavaş yavaş azalır. Bazı insanların semptomları 40'lı yaşlarında kaybolur. Doğru tedavi ile borderline kişilik bozukluğu olan birçok kişi semptomlarını yönetmeyi ve yaşam kalitelerini iyileştirmeyi öğrenir.

Tedavi olmadan, borderline kişilik bozukluğuna sahip kişilerde uyuşturucu ve alkol kötüye kullanımı, depresyon, kendine zarar verme ve intihar riski artar. Bozukluğa sahip birçok kişi, istikrarsız veya kaotik kişisel ilişkiler ve bir işi sürdürmekte sorun yaşar. Boşanma, aile üyelerinden uzaklaşma ve zorlu arkadaşlıklar yaşama riskleri yüksektir. Hukuki ve mali sorunlar da yaygındır.^{[32], [33]}

Önlem Yöntemleri

Borderline kişilik bozukluğunu önlemenin bir yolu yoktur. Borderline kişilik bozukluğu genellikle kalıtsal yollarla geçer. Ailenizde hastalık öyküsü varsa, durumu geliştirme riskiniz artar. Sağlayıcınıza, bozukluğun belirltilerini nasıl tanıdığını sorun, böylece tedaviyi mümkün olduğunca erken alabilirsiniz.^[34]

Yaşam Tarzı ve Çevre

Borderline Kişilik Bozukluğu'nun belirtileri ile mücadele etmek için yaşam tarzı çok önemlidir. Sağlıklı yemekler yemek, sigara ve alkolden kaçınmak, uykuyu iyi almak, düzenli egzersiz yapmak, benzer deneyimlere sahip insanlarla destek grubu oluşturmak, duygularınızı dengelemenize yardımcı olabilecek stratejiler bulmak, müzik dinlemek, enstrüman çalmak, kitap okumak ve yürüyüş yapmak duygudurum değişikliklerine olumlu etki sağlayabilmektedir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Bireyi Anlamak

Borderline bireyin verdiği yıkıcı tepkiler nadiren kasıtlıdır. Bunun bilincinde olmak, karşıdaki insanı anlamak ve ruh sağlığınızı korumak açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Bunun yanında, Borderline Kişilik Bozukluğu olan tanıdığınız aşırı derecede hassas olabilir, bu nedenle küçük şeyler genellikle yoğun tepkileri tetikleyebilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireyler bir kez üzüldüklerinde, genellikle doğru düşünemezler veya kendilerini sağlıklı bir şekilde sakinleştiremezler. Karşısındakine incitici şeyler söyleyebilir veya tehlikeli ya da uygunsuz davranışlarda bulunabilirler. Bu duygusal değişkenlik, ilişkilerinde kargaşaya ve aile üyeleri, ortaklar ve arkadaşlar için strese neden olabilir.

Sınırda bir kişiyle iletişim kurmak bazen oldukça zor olabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireyler, karşısındakinin beden dilini okumakta zorlanırlar. Acımasız, haksız veya mantıksız şeyler söyleyebilirler. Terk edilme korkuları, küçük görülen bir duruma aşırı tepkiler vermelerine neden olabilir ve saldırganlıkları dürtüsel öfke nöbetlerine, sözlü tacize ve hatta şiddete neden olabilir.

Borderline Kişilik Bozukluğu Olan Biriyle Nasıl İletişim Kurulmalı?

• Borderline Kişilik Bozukluğu, birey ve çevresi için oldukça zorlayıcı olabilmektedir. Bu sebeple çevrenizde bu bozukluğa sahip birisi varsa, sabırlı olmanız, duygusal destek göstermeniz (bu çok önemlidir) ve anlayışlı olmanız gerekmektedir. Hastalığın içinde bulundurduğu özellikler nedeniyle, kişi tedaviye devam etmek istemeyebilir. Bu durumda tedaviye devam etmesi için çaba göstermelisiniz. Hastalık hakkında bir uzmandan yardım almalı, aynı zamanda siz de mutlaka sık sık araştırmalısınız.
• Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerle iletişim kurarken oldukça dikkatli olmak gerekir. Konuşmayı doğru zamanda başlatmak ve birey yoğun öfke patlamasına sahipse konuşmayı ertelemek önemlidir. Sakinleştiklerinde ise, onları aktif olarak dinlemeli ve anlayışlı olmalısınız. Konuşmalarını kesmeniz, suçlama ve eleştirileriniz sert bir geri dönüşe neden olabilir.
• Duygular onlar için sözlerden daha kıymetlidir ve onları anlamanızı, sağlıklı bir iletişim kurmanızı kolaylaştırır.
• Söyledikleri tamamen mantıksız olsa ve haksız olsalar bile bu durumu onlara ifade ediş şekliniz tepkilerini belirleyecektir. Kendinizi savunmak ve tartışmayı kazanmaya çalışmak onları sinirlendirir.
• Duyguları yükseldiğinde dikkatlerini dağıtacak ve sakinleşmelerine yardımcı olacak aktivitelere teşvik etmek, sakin ve anlayışlı olmak çok etkilidir.
• Yoğun öfke durumlarında intihar tehditleri olabilir, bunların gerçekleştirilme tehlikesi olduğu unutulmamalı ve önemsenmelidir.

Etimoloji

İngilizce bir sözcük olan "borderline", "sınır" anlamına gelmektedir. "Sınırda kişilik" terimi, ilk olarak 1938’de Amerika Birleşik Devletlerinde Adolph Stern tarafından önerilmiştir. Stern "açıkça ne psikotik ne de psikonevrotik gruba uymayan" bir grup hastayı tanımlamış ve diğer koşullarla "sınırlı" olduğu için tanımlamak amacıyla "sınırda" terimini kullanmıştır.^[6]