Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir? Vecteezy
4 dakika
4,804
  • Klinik Psikoloji
  • Psikiyatri
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Yaygın Anksiyete Bozukluğu
  • Türkçe Adı Yaygın Anksiyete Bozukluğu
  • İngilizce Adı Generalized Anxiety Disorder
  • ICD F.41.1
  • Diğer İsimleri Yaygın Kaygı Bozukluğu, Genel Kaygı Bozukluğu

Yaygın Anksiyete Bozukluğu; kişinin en az 6 aylık bir zaman dilimi boyunca olay veya etkinliklerden bağımlı veya bağımsız şekilde kendini denetlemekte güçlük çektiği, yoğun kaygılı ve kuruntulu bir halde bulunması olarak tanımlanmaktadır.

Kişi kontrolü yitirmekten korkabilir, zihni sürekli tetik halindedir. Zaman zaman ortaya çıkan kalp çarpıntıları ve bedensel ağrılar kişinin kaygılı yapısından ötürü bir kısır döngüye dönüşerek daha da kaygılanmasına yol açabilir. Modern yaşamla birlikte anksiyetenin yaşanma sıklığı ve anksiyete bozukluklarının prevalansı, yani görülme sıklığı artmıştır. Anksiyete son 20 yılın en yaygın psikiyatrik bozukluğu olarak ilgi odağı haline gelmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Belirti ve Bulgular

DSM-5'te (Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı), Yaygın Anksiyete Bozukluğu için tanı kriterleri aşağıdaki maddelerden oluşur:[1]

  • Dinginleşememe (huzursuzluk), gergin ya da sürekli diken üzerinde olma.
  • Kolay yorulma.
  • Odaklanmada güçlük çekme ya da zihnin sürekli dolu olması hissi.
  • Kolay sinirlenme.
  • Kas gerginliği.
  • Uyku bozukluğu. (Uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte güçlük çekme ya da dinlendirmeyen, doyurucu olmayan bir uyku uyuma.)

Bu belirtilere ek olarak kişi, kuruntularını denetim altına almakta güçlük çeker. En az 6 aylık bir sürenin hemen hemen her gününde birtakım olay ya da etkinliklere yönelik aşırı bir kaygı ve kuruntu vardır. Bu durum iş veya okul hayatında gözlenebilir, kişi hayatının bu alanlarına yönelik kaygı hissedebilir veya kaygı içeren beklentilere sahip olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kişinin otonom sistemindeki aşırı duyarlılık, vücudun tüm sistemlerini etkileyerek farklı somatik şikayetlere neden olabilir. Örneğin solunum sisteminin etkilenmesi, göğüs kafesinde gerginlik hissi ve aşırı nefes alıp verme gibi semptomlar görülebilir. Bu nedenle de kardiyovasküler çarpıntı ve göğüs ağrısı şeklinde şikayetler ortaya çıkabilir.

Yaygın Kaygı Bozukluğu olan kişiler bu şikayetler sebebiyle psikolojikten ziyade fiziksel semptomlar deneyimledikleri için psikiyatri yerine iç hastalıkları veya kardiyoloji kliniklerine başvurabilirler. Hatta Yaygın Anksiyete Bozukluğuna sahip bireyler, bu hekimlere psikiyatrlara oranla 2 kat daha fazla başvurmaktadır. Kardiyak kökenli olmayan göğüs ağrısı yakınmaları bulunan hastaların çoğunluğunda Yaygın Anksiyete Bozukluğu görülür.

Tedavi veya İdare Yöntemleri

Yaygın Anksiyete Bozukluğu tedavisinde farmakolojik tedavi ve Bilişsel Davranışçı Terapi etkili olmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Farmakolojik tedavi yaklaşımında birçok farklı ilaç kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında Benzodiazepinler, Trisiklik Antidepresanlar, Seçici Seratonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI), Beta Blokerleri gibi birçok farklı ilaç türü yer alır.

Bilişsel Davranışçı Terapi'de ise Yaygın Anksiyete Bozukluğu yaşan kişilerin kendileri için yabancı olan herhangi bir durumu "tehlikeli" olarak değerlendirmesi ve bu varsayımla hareket etmesinin üstünde durulur. Anksiyete yaratan düşüncelerin altında yatan inançları saptayarak mantıklı ya da mantık dışı temellerini, geçerliliklerini ve kaygının gerçekten yaşanma olasılığını sorgulatmak temel amaçtır. Bu terapi yaklaşımının neticesinde, rahatsızlığı yaşayan kişi işlevsizlik yaratan düşünceleri akılcı ve gerçekçi alternatifleriyle değiştirmeyi öğrenecektir.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun gelişiminde genetik aktarım, çevresel faktörler, biyolojik faktörler ve kişilik yapısı etkili olmaktadır. Hastaların birinci derecede akrabalarının %15'inde Yaygın Anksiyete Bozukluğuna rastlanmaktadır. Yaygın Anksiyete Bozukluğunun belirtilerinin oluşmasında özellikle GABA Benzodiazepin kompleksinin ve Serotonerjik sistemin önemli rolleri olduğu düşünülmektedir.[2]

Psikososyal yaklaşıma göre anksiyete, bağ kurulan ebeveynden gerçek veya hayali bir ayrılmaya karşı geliştirdiğimiz bir güvensizlik tutumudur. Ebeveynin yeterli ilgi göstermediği, aşırı koruyucu tutum sergilediği veya duygularını ifade etmediği bir ilişki biçimi çocukta Yaygın Anksiyete Bozukluğu oluşmasına zemin hazırlar.

Psikoanalitik Teori'ye göre anksiyete, çözümlenmemiş bilinçdışı libidinal veya saldırganca dürtülerin yarattığı doyum arzusu ile bunun oluşturacağı tehlike arasındaki intrapsişik (düşünsel) çatışmadan kaynaklanmaktadır. Bir başka deyişle toplumun istekleriyle uyuşmayan bilinçdışı düşüncelerle duygular bilinç düzeyine çıkmaya çalışır ve kişinin eyleme geçme olasılığı doğar. Bu düşüncelerin baskılanmasıyla kişide anksiyöz bir yapı oluşabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bilişsel ekol, Yaygın Anksiyete Bozukluğu yaşayanların kendilerinin sürekli tehlike altında olduklarına inandığı düşüncesini benimser. Bu kişilerde çeşitli bilişsel çarpıtmalar söz konusudur. Bunun neticesinde kişi, çevredeki olayları kontrol edemeyeceği düşüncesini geliştirir. Kontrol edememe fikrinin sonucu olarak da süreğen bir şekilde çaresiz ve kaygılı hisseder.

Eşlik Eden Diğer Rahatsızlıklar (Komorbidite)

Yaygın Anksiyete Bozukluğuna çoğunlukla başka bir psikiyatrik rahatsızlık eşlik eder. Araştırmalarda komorbidite oranlarının %81'e kadar çıktığı görülmektedir. Majör Depresyon ve Panik Bozukluk, Yaygın Anksiyete Bozukluğuna en fazla eşlik eden rahatsızlıklardır. Yani Yaygın Anksiyete Bozukluğunun tek başına görülmesi nadir bir durumdur. Bu durum YAB'nun tespiti ve tedavisindeki güçlüklerden biridir.[3]

Bir başka önemli problem ise alkol ve sedatif-hipnotiklerin gevşetici etkilerinden yararlanarak kaygılarını dindirmeye çalışan hastalarda %25'i bulan oranlarda bağımlılık gelişmesidir. Yaygın Anksiyete Bozukluğuna eşlik eden en yaygın tıbbi rahatsızlıklar ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Huzursuz Bağırsak Sendromu,
  • Ülseratif kolit,
  • Diabetes mellitus,
  • Kronik Yorgunluk Sendromu.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Yaygın Anksiyete Bozukluğu erken yaşlarda ve sinsice başlayan bir rahatsızlıktır. Az sayıda remisyon (hastalığın görülmediği zaman aralığı) dönemleriyle birlikte, belirtilerde alevlenme ve sönmeler tipiktir. Toplumda ortalama görülme sıklığı %8'dır. YAB'nun kadınlarda görülme oranı erkeklere oranla daha yüksektir. Kadınların olumsuz hayat olaylarına erkeklere oranla daha duyarlı olmaları ve menstrüel döngüye eşlikçi olan ruhsal rahatsızlıklar nedeniyle erkeklerden daha fazla etkilendiği tahmin edilmektedir.[4]

Etimoloji

Anksiyete terimi, Latince bir kelime olan "anxius" kelimesinden gelmektedir. Kaygı ve üzüntü hali anlamına gelen "anxius" kelimesinin kökeni 1525 yılına kadar takip edilebilmiştir. Anksiyöz kelimesinin kökeni ise anlamı "boğulmak, nefes alamamak" olan Latince "angere" kelimesinden türemiştir.[3]

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
28
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Tebrikler! 6
  • Bilim Budur! 4
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Üzücü! 3
  • Muhteşem! 2
  • Grrr... *@$# 2
  • Korkutucu! 2
  • Güldürdü 1
  • İğrenç! 1
  • İnanılmaz 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/06/2023 19:02:36 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14527

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kuşlar
Spor
Yapay Zeka
Küçük
Evrimsel Tarih
Kadın
Sıvı
İnsan Evrimi
Hasta
Periyodik Cetvel
İnsanlık
Alan
Yatay Gen Transferi
Ses Kaydı
Nasa
Aşılar
Mikrobiyoloji
Doğal Seçilim
Sağlık
Canlılık Cansızlık
Zaman
Şüphecilik
Evrimsel Süreç
Diş Gelişimi
Hayatta Kalma
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
İlk Defa Ne Zaman Giysi Giydik?
İlk Defa Ne Zaman Giysi Giydik?
Kahvenin Kalitelisini Nasıl Anlarsınız? | Evrim Ağacı Kahvesi ile Tanışın!
Kahvenin Kalitelisini Nasıl Anlarsınız? | Evrim Ağacı Kahvesi ile Tanışın!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Depremden Etkilenen Tüm Çocuklara Sesleniyoruz!
Depremden Etkilenen Tüm Çocuklara Sesleniyoruz!
Son Çiçek Salgını Bir Lab Sızıntısı Nedeniyle Başlamış Olabilir mi?
Son Çiçek Salgını Bir Lab Sızıntısı Nedeniyle Başlamış Olabilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Gökçeoğlu, et al. Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?. (6 Mayıs 2023). Alındığı Tarih: 1 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/14527
Gökçeoğlu, E., Alparslan, E. (2023, May 06). Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved June 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/14527
E. Gökçeoğlu, et al. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 06 May. 2023, https://evrimagaci.org/s/14527.
Gökçeoğlu, Emre. Alparslan, Eda. “Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir? Semptomları ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, May 06, 2023. https://evrimagaci.org/s/14527.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close