Soma Kömür Madeni Yangını (13.05.2014) ve ICMM ilkelerine Göre Değerlendirilmesi

- Blog Yazısı
Soma Kömür Madeni Yangını Neler Yaşanmıştı
Olay günü, ana galerideki beklenmedik bir yangın, Soma Madeni genelinde elektrik kesintisine neden oldu.[1] Yangından yayılan zehirli karbon monoksit gazı madenin her yerine yayıldı ve hızla işçilere ulaştı. İki saat sonra, bir arama ve kurtarma ekibi sonunda olay yerine ulaştı.[2] Bu ekip, madendeki tüm ölen işçileri tamamen kurtarmak için yaklaşık üç gün harcadı.[1]Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, karbon monoksit gazının solunması dakikalar içinde ölüme neden olabilir.[3] İşçileri bu ölümcül gazdan korumak için, madenler yangın durumunda zararlı gazları filtrelemek için hava temizleyici solunum cihazları kullanırlar.[4] Bu cihazların sınırlı bir işlevsellik süresi vardır ve bundan sonra artık zehirli dumanları filtreleyemezler. Bu yüzden karbon monoksit yayılmaya başladığında bazı madenciler anında etkilendi. Bazı işçiler işlevsel maskeyle şanslı olsa bile, yine de sadece yaklaşık 45 dakikalık kullanım süreleri vardı.[2]
Soma Maden’inde küçük yangınlar sıklıkla meydana geliyordu. Madenin güvenlik prosedürleri yangın durumunda tahliyeyi gerektirse de, maden yönetim personeli yangınlar genellikle kontrol edilebilir olduğundan tahliyeyi bildirmeyi geciktirdiler. Genelde birisi yangını hemen söndürürdü ve maden operasyonları etkilenmezdi. Bu varsayım, yönetimin Soma Madeni yangınına ilk müdahalede gecikmesine yol açtı. Yangın büyüdüğünde, tahliye çağrısı yapmak için çok geçti. Dumanlar hem girişi hem de çıkışı tıkadı ve işlevsel maskeler olmadan işçiler mahsur kaldı. Arama ve kurtarma ekibi geldiğinde madene girmeye çalıştılar, ancak girişten çıkan duman çok güçlüydü. Bu dumanı yönlendirmek için maden yönetimi hava akışının yönünü değiştirdi, ancak bunun sonucunda zehirli dumanlar madenin daha önce etkilenmemiş alanlarına daha fazla yayıldı. Kısa bir süre sonra madenin farklı alanlarında çalışanlara ulaştı. (1)
Bu olayda 301 madenci dumandan etkilenerek hayatını kaybetti.

Uluslararası Madencilik ve Metaller Konseyi (ICMM) Madencilik İlkeleri
Soma kömür madeni yangınını analiz etmek için madencilik ve metal sektöründe sürdürülebilir kalkınmayı iyileştirme öncülüğünde, CEO liderliğindeki bir liderlik örgütü olarak 2001 yılında kurulan Uluslararası Madencilik ve Metaller Konseyi (ICMM) Madencilik İlkelerini, Etik Kuralları olarak kullanacaktır.
• Etik İş
• Karar Alma
• İnsan Hakları
• Risk Yönetimi
• Sağlık ve Güvenlik
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
• Çevresel Performans
• Biyolojik Çeşitliliğin Korunması
• Sorumlu Üretim
• Sosyal Performans
• Paydaş Katılımı.[5]
Risk Yönetimi; Sağlam bilime dayalı ve paydaşların risk algılarını hesaba katan etkili risk yönetimi stratejileri ve sistemleri uygulamaktır. ICMM Kodunun bu ilkesi özellikle yüksek riskli çalışma ortamlarında çalışanları korumak için uygun risk yönetimi altyapısına yatırım yapmanın önemini belirtir. Bu altyapı, güvenilir iletişim kurmak için dikkat ve kaynakların tahsisini içerir. Madencilik boyunca kaliteli güvenlik ekipmanı sağlamak, acil durum müdahalesi planlamak ve acil kaçış yolları ve güvenli odalar sağlamak v.b.[6]
Uluslararası Madencilik ve Metaller Konseyi (ICMM) Madencilik İlkeleri Doğrultusunda Soma Kömür Madeni Yangınındaki Önemli İhmaller
• Soma Maden’indeki işçiler ve maden yönetimi personeli arasında dayanıklı bir iletişim ağının eksikliği;
Olay sırasında madende mevcut olan tek iletişim yöntemi sabit telefonlardı. Yangının neden olduğu elektrik kesintisi nedeniyle bu telefonlar çalışmadı ve yeraltı işçileri maden yönetimiyle iletişim kurulamadı. Yangın boyunca, duman madene yayılmaya başladıktan sonra bile işçilere durumun doğası hakkında bilgi verilemedi.[2]
• Soma Maden’indeki her madenci bir güvenlik maskesiyle donatılmıştı, ancak bazılarının kullanım tarihi dolmuş ve işlevsizdi.
Madencilik iş yeri yangın açısından yüksek riskli bir ortam olduğundan, acil bir durumda çalışanları korumak için güvenlik maskeleri son derece önemlidir. Maskelerin sınırlı bir işlevsellik süresi vardır ve bundan sonra artık zehirli dumanları filtreleyemezler.[2]
• Acil durum hazırlıklarının eksikliği;
Yönetimin havalandırmayı tersine çevirmesi ile birlikte daha fazla işçinin dumandan etkilenmesine sebep oldu ve bir arama ve kurtarma ekibinin olmasının amacını büyük ölçüde ortadan kaldırdı. Bu ekip, hala hayatta olan mahsur kalan işçileri kurtarmayı amaçlıyordu. Arama ve kurtarma ekibi işlevsel maskelerle sadece birkaç madenciyi kurtarabildi.[1]

• Soma Maden’inin bir diğer önemli ihlali acil kaçış yollarının ve güvenli odaların olmaması;
Bu kaçış yolları, madencilerin acil durumlarda yeraltında mahsur kalmasını önlemede etkilidir. Ana yolların çalışmaz hale geldiği Soma Felaketi gibi durumlarda kritik öneme sahip olan yedek çıkış stratejileri sağlarlar. (1) Ayrıca, madende, maden havalandırmasından ayrılmış ve ayrı bir temiz hava kaynağı sağlayan belirlenmiş odalar olan gerekli güvenli odalar yoktu. Güvenli odaların inşası ve bakımı maliyetlidir ancak yerinde olsaydı işçilerin karbon monoksit zehirlenmesi önlenebilirdi.[2]
Sonuç
ICMM kodunun Dördüncü İlkesi, bir acil durumda mümkün olduğunca çok sayıda hayatı korumak için önceden planlamanın önemini vurgular. Genel olarak, Soma Madeninin riski yönetmek için uygun altyapıyı sağlayamaması önemli bir faktördü. Her bir risk yönetimi ilkesi, Soma Madeni Felaketinde hayatta kalma oranını artırma potansiyeline sahipti. Güvenilir bir iletişim yöntemiyle, işçiler yangın tırmanmadan önce tahliye edilebilirdi. İşlevsel güvenlik maskeleriyle, işçiler zehirli dumanlara karşı daha uzun süre korunabilirdi. Uygulanan acil durum müdahalesi, maden yönetiminin ek ölümlere neden olmasını önleyebilirdi. Son olarak, acil kaçış yollarının veya güvenli odaların varlığı, işçilere gaz etkisini göstermeden önce güvenliğe ulaşma olanağı sağlayabilirdi.[6]
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ a b c N. Leveson, H. S. Duzgun, et al. (). Analysis Of Soma Mine Disaster Using Causal Analysis Based On Systems Theory. Not: Safety Science, 2018.
- ^ a b c d e S. Hansen. (2024). The Mine Disaster That Shook Turkey. Not: The New York Times.
- ^ CDC. Center For Disease Control And Prevention. Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
- ^ Workplacesafety. Home | Workplace Safety North. Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: Workplacesafety | Arşiv Bağlantısı
- ^ ICMM. International Council On Mining And Metals. Alındığı Tarih: 14 Aralık 2024. Alındığı Yer: ICMM | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b R. Shah, A. Davies, C. Garcia, et al. (). 6- Ethical Analysis Of Soma Mining Inc.’s Role In The Soma Coal Mine Fire. Not: Turkey, 2014.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/04/2025 10:22:06 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19264
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.