Şiddete neden bağımlıyız?

Hiç farkettiniz mi? çoğu insanın zevk aldığı durumlar, genelde şiddet içeriklidir. Oyunlar, filmler, konuşmalar, sosyal medya hatta insan fetişleri bile...

Bu garip bir durum, çünkü oynadığımız oyunlarda eğlenmemizi sağlayan şey genellikle, oyunda "öldürdüğümüz" kişilerdir. Çoğu oyunun ana noktası budur. Bir karakter olur, bu karakteri sizi "yok etmeye" çalışan yaratıktan yada karakterden kaçırmak için uğraşırsınız ya da tam tersi bir karakter seçersiniz ve oyundaki diğer npc'leri veya oyun online ise oyundaki diğer kişileri "öldürürsünüz" peki neden bu bize zevk verir? neden counter strike, valorant, league of legends gibi şiddet içerikli oyunlar her zaman daha fazla yükselişte olur? insanların bunlardan zevk alması garip bir davranış değil midir?

Bir diğer konu olan filmler ile dizilere göz atalım. Eğer imdb ve popülerlik açısından bakacak olursanız izleyiciler tarafından en fazla beğenilen ve tercih edilen dizilerin ortak bir özelliğini göreceksiniz: şiddet

Genelde uyuşturucu, silah ticareti, savaş, eski çağ savaşları, seri katiller vb. konuları işleyen diziler her zaman büyük beğeni toplar ve yükseliştedir. Bunun sebebi nedir? neden şiddete bu kadar bağlıyız ve şiddet ile iç içeyiz?

Böyle oyunların ve dizilerin tercih edilmesindeki başlıca sebepler elbette bambaşka konular üzerine olabilir. Mesela genelde suçlu insanlar ile ilgili olan dizilerin tercih edilmesinde sebep, insanların bu kişilerin hayatlarına aşina olmaması ve merak etmesi olabilir. Ancak hayatımızın her alanında şiddetin var olması ve hatta bunun boks, güreş vb. alanlarda spor haline bile getirilmesi bence değişik bir durumdur.

Elbette bunun çok kötü bir şey olduğunu iddia etmiyorum. Benim iddiam bunun tuhaf olduğu ve insanların şiddete bağımlı olduğunu kanıtlamaktır.

Aslında şiddet ile iç içe olmamız evrimsel süreçle açıklanabilir bir durumda olabilir:

Atalarımız yiyecek, su ve diğer kaynaklar için rekabet ederken agresif davranışlar belirli bir avantaj sağlayabilirdi. Örneğin avlanma veya topluluk içindeki liderlik pozisyonunu elde etme gibi rekabetçi aktivitelerde agresif davranışlar, bireyin hayatta kalma ve üreme şansını artırabilirdi. Genellikle bir hayvan sürüsüne baktığımızda, grubun lideri olan hayvan diğerlerinden daha güçlü, daha saldırgan ve cüretkardır. Belki de insanların şiddete bu kadar bağımlı olmasında ki sebep şiddetin evrimsel olarak bir avantaj sağlamasıydı. Daha cüretkar olan ve şiddet konusunda ön planda olan insanlar için şiddeti merkeze koymak, hayatta kalmak ve doğal seçilim açısından bir avantaj sağlamış olabilir. Bu yüzden belki de bu özellik, bize atalarımızdan kalmış bir durum olabilir.

Biliyorsunuz ki evrimsel süreçte atalarımız hayatta kalabilmek için şiddeti kullanmak zorundaydı. Vahşi doğada, yırtıcıların egemenliği altında avlarını avlayabilmek, yırtıcılara karşı kendilerini savunabilmek için atalarımızın şiddete belirli ölçüde ihtiyacı vardı. Eğer atalarımız şiddete yatkın olmasaydı, belki de şuanda hiçbirimiz hayatta olmayacaktık.

Eğer atalarımızın icat ettiği ilk aletlere bakarsak: bunlar genellikle şiddetle doğrudan ilişkilidir. Kendilerini savunmak için sivrileştirdiği taşlar ve mızraklar, onlara hayatta kalmak konusunda ön plana çıkarıyordu. Burada bu konuda atalarımız şiddeti kullanmak ve şiddet ölçüsünde beynini kullanmak zorundaydı. İnsanlar beyinlerini kendilerini savunabilmek ve avlarını daha kolay avlayabilmek, öldürebilmek için kullanmıştı. Bu yüzden belki de şiddete bu kadar eğilimli olmamız bir tesadüf veya tuhaflık değildir.

Belki de insan beyni bu şekilde çalışıyordur. İnsanların beyinlerinin çalışma prensipleri büyük ölçüde şiddete bağlıdır. İnsanların icat ettiği ilk aletlere de bakacak olursak beynimizin bu şekilde çalıştığı aşikar.

Ancak şiddet konusunun beyinde dopamin salgısına sebep olmasında başlıca sebep nedir? işte bu konu tam bir muamma, belki de bunun cevabı: şiddeti benimsemiş olmamız ve şiddete karşı bir ödül mekanizması geliştirmiş olmamızdır. Belki de oyunların ve filmlerin şiddet içerikli olması beynimizin çalışma prensibi ve evrimsel süreç ile ilgilidir.