Yalan söylemek yüksek zeka belirtisi mi? Yoksa tam tersi: aptalların başvurduğu bir yöntem mi?
Neden bazı insanları absürt şekilde yalan söyledikleri için bununla övünürler?

- Blog Yazısı
Çok güzel bir söz vardır: "Yalancılık meslek dalı ilan edilmeli artık, o kadar çok ustası var ki...",
Ne kadar haklı bir söz öyle değil mi? çünkü günümüzde nereye baksak, bir sahtekarlık görüyoruz. Artık iyi yalan konuşan insanlara "zeki" denmektedir. İyi yalan konuşan insan gerçekten de böyle midir? politikacılar zeki midir? veya o absürt eserleri ile insanları kandıran kişisel gelişim yazarları zeki insanlar mı?
Tabi ki hayır! size zeki insanların iyi bir özelliğini söyleyeyim mi? onlar yalanları anlıyorlar. Evet, yalan konuşmuyorlar ama yalanları çok iyi anlıyorlar. Yalan söylemenin bir prestij olduğu algısı oldukça yanlıştır. Tıpkı zeki insanların iyi yalan söylemesi, aptal insanların da yalan söyleyememesi saçmalığı gibi. Şuanda yaşadığımız dönemde iyi insanlar, iyi işler yapan insanlar "saf" adı altında linçleniyor ve küçük duruma düşüyorlar. İnsanlar kitap okumak, ailesi ile vakit geçirmek veya birilerine yardım etmek gibi davranışlar sergilediğinde hemen "saf" damgası yiyorlar. Toplumda yaşayan cahil insanlar bu "saflık" kelimesini iyice tabu haline getirmiş bulunmaktadır.

Şimdi o zeki dediğiniz insanların diğerlerine söyledikleri yalanlara bir göz gezdirelim : mesela geçmişte söylenen en büyük yalanlardan birisi: erkeklerin kadından daha üstün olduğu yalanıdır. Sadece bir anlığına düşünmenizi istiyorum. Çünkü hala buna inanan ve bunu benimseyen insanlar var. Erkekler neden kadınlardan üstündür?
Eğer böyle bir soru sorarsanız size gelecek cevap: ya fiziksel üstünlük üzerine ya da tanrının kadınları öyle yarattığı üzerine olacaktır.
Ancak günümüzde bunun tam anlamıyla bir yalan olduğunu biliyoruz. Evet, kadınlar ve erkekler fiziksel olarak farklıdır, ancak neden eşit değiller? yani fiziksel üstünlüğün gerçek manada üstünlük ile ne alakası var? işte bu yine cahil insanlar tarafından ortaya atılan ve bir dayanağı bulunmayan yalanlardan birisidir.
Veya burçlar, burçların gerçek olmadığı konusu bence tartışmaya açık değildir. Ancak hala bu şekilde insanları gruplandıran ve yalan söyleyen kişiler hala: "sen boğa burcusun, bu yüzden bu şekilde davranıyorsun" gibi absürt sözler sarf etmektedir. Burçlar konusu yine hiçbir bilimsel dayanağı bulunmayan konulardan birisidir ve o kadar da iyi bir yalan olmadığı konusu açıktır.

Peki insanlar neden yalan söylemeyi bir marifet olarak algılar? çünkü insanlar kolay yapılabilen işleri, yöntemleri vb. daha çabuk benimsemektedir. Yalan söylemek ve bunu bir yetenek olarak atfetmek var iken, neden doğruyu söyleyerek insanlara fayda sağlasınlar?
Bildiğiniz üzere çoğu konuda eleştirel düşünmenin pek yaygın olmadığı aşikar, insanların kapı köşesine çivi takmak, kurşun döktürmek veya büyü yaptırmak gibi tuhaf ve nasıl inandıklarına şaşırdığımız batıl inançları bulunmaktadır.
Yalanlar her yerdedir. Etrafınıza bakacak olursanız, şan ve şöhret için size yalan vaatler veren, bilimsel bir gerçeği, mesela evrimi, sanki kanıtlanmamış gibi gösteren insanlar çok fazladır.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
İnsan en fazla kendisine yalan söyler, bir yalanı, bir kişiye empoze ettikten sonra daha fazla yapacağınız bir şey yoktur. Çünkü o kişi sürekli olarak ona inanmak istediği için kendisine ne kadar absürt olursa olsun kanıtlar bulmaya çalışacaktır.
Aslında yapılması gereken doğrularımız neler olursa olsun, sorgulamak, eleştirmek ve yalanlara, uydurmalara hemen inanmamaktır. Eğer dünyaya eleştirel ve sorgulayıcı bir biçimde yaklaşırsak, kendimize yalan söylememize gerek kalmayacaktır. İnsanları gereksiz yere, renklerine göre, sağ elli, sol elli diye, doğdukları aya göre veya konuştukları dile, sahip oldukları dine göre ayırmanın ve bu yalanlara inanmanın hiçbir manası ve getirisi yoktur.
Böyle bir dönemde, böyle batıl inançlar ve yalanlar ile dolu bir çağda, bize düşen, akıllı, bilgili insanlara düşen şey: yalan söylemek değil, yalanları ortaya çıkarmak ve insanları bilinçlendirmektir. İşte bunu yapan insanlar gerçekten değerli ve akıllı insanlardır. Çünkü yalanı herkes söyler, ama kimse doğruyu söylemeye cesaret edemez...
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/04/2025 16:45:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17334
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.