Mitolojik Varlıklar: Bladud ve Icarus

Havacılık tarihinin başlangıcında pek çok mitolojik olaylar vardır. Pek çok kültürün mitolojisi, havada dolaşan tanrılar ve krallarla doludur. Bunlardan en bilinenleri ise Bladud ve Icarus'un hikayesidir.

Bladud, Antik Britanya'nın efsanevi bir kralı olarak bilinmektedir. Kendisi, İngiliz mitolojisinin erken dönemlerine, özellikle de Kral Lear ve Kral Arthur zamanına dayanır.

Bladud, çocukluğunda okumayı ve öğrenmeyi seven biriydi, ancak bir gün Roma'dan getirilen kitaplar arasında dolaşırken bir cadı tarafından lanetlendi. Cadının laneti sonucunda, cüzzam hastalığına yakalandı. Yaraların iyileşmediği ve giderek daha kötüleştiği bir süreç yaşandı. Böylelikle Somerset kontluğunda bulunan Swainswick köyüne sürgün edildi. Sürgünden sonra domuz çiftçisi olarak yaşamayı kabul eden Bladud, bir gün domuzlarının bölgedeki doğal bir kaplıcanın çamurunda debelendikten sonra her türlü cilt rahatsızlığından kurtulmuş gibi göründüğünü fark etti. Bladud, bu mucizevi iyileşmeyi bölgedeki doğal bir kaplıcanın çamurunda debelendikten sonra kendi yüzü üzerinde denemiş oldu ve yaraları iyileşti. Durum böyle olunca Britanya'ya geri döndü ve tahta çıktı. Hükümdarlığı sırasında özellikle Bath şehrine büyük bir kompleks yaptırdığı bilinir. Bu kompleks içinde sıcak su kaynaklarını kullanarak bir hamam ve sağlık tesisleri bulunmaktaydı. Ancak tek özelliği sağlıya verdiği önem değildir, kendisinin Bath şehrini büyü kullanarak yarattığını ve ölülerle iletişim kurabildiğini söyleyen bir büyücü olduğunu söyler. Fakat bunlar, onun için yeterli değildir. Bladud uçmak istiyordu. Bahsettiği yetenekleri onun bunu başarabileceği konusunda çeldirici bir güç oldu böylelikle bunu denemeye karar verdi. Böylelikle kendisine devasa tüylerden bir çift kanat inşa etti. Ardından, bu kanatları kullanarak bir tepeye çıktı ve oradan uçmaya çalıştı. Peki ne mi oldu dersiniz? Tabii ki uzun bir süre uçarak havacılığa adını altın harflerle yazdı diyemeyeceğim, “Historia Regum Britanniae” kitabına göre kendisi otuz parçaya bölünerek hayatını kaybetti. Fakat ne olursa olsun Bladud uçmayı isteyen ilk veya son insan değildi. Öncesinde de, sonrasında da uçmak uğruna havacılığa zayiat verenler oldu. Bunun en iyi örneği diğer bir hikaye olan Icarus'tur. Aslında Icarus'un hikayesi kendi doğumunun çok öncesinden başlıyor.

Icarus'un babası olan Daidalus, eşsiz bir heykeltıraştı. Daidalus'un sanatı o kadar gerçekçiydi ki Yunan eserlerindeki birçok resmin onun eseri olduğunun söylenmesi tesadüf değildir. Fakat Diadalus sadece heykeltıraş değildi, aynı zamanda bir mucitti. En önemli alanı marangozluktu. Fakat bu yatarıcılığı ve dehası onu kıskançlık ve tehlike dolu bir yolculuğa sürükledi.

Daidalus'un kız kardeşi, oğlu Talos'un Atina'da amcasının yanında eğitim görmenin büyük fayda sağlayacağına inanıyordu. Böylelikle Daidalus Talos'u aldı ve ona bildiği her şeyi öğretti. Talos gerçekten çok zekiydi ve öğretilen her şeyi kısa süre içinde öğrendi. Daidalus çok geçmeden çocuğun sadece akıllı değil, ondan daha akıllı olduğunu fark etti. Eğer bu şekilde devam ederse Daidalus tamamen onun gölgesinde kalacaktı. Bu kıskançlığı yüzünden Talos'u Akropolis'in uçurumundan attı. Tanrıça Athena, Talos'u annesinin adını alan Perdix kuşa dönüştürerek kurtardı ama yine de Daidalus bu eylemi nedeniyle yargılandı ve Atina'dan sürüldü.

Daidalus Atina'dan kovulduktan sonra Girit kralı Kral Minos'un hizmetine girdi. Kral Minos, mitolojik hikayelere göre, denizlerde hakimiyet kurmuş ve Girit adasını çevreleyen sulara eşi benzeri olmayan güçlü bir filoyla hükmediyordu. Minos'un deniz gücü ve kontrolü, onun hükümdarlık yeteneklerini simgeler. Böylelikle Minos'un bu gücü, Daidalus'un sarayında olmasıyla durdurulamaz bir güç haline geldi.

Girit'e sığınan Daidalus artık yeni bir çevrede kendine bir yer edinmeye çalışır. Bunun üzerine orada Naukrate adında bir saray kölesinden bir oğul sahibi oldu. Çocuğun adı Icarus'tu.

Daidalus Girit'te huzur içinde yaşarken, bir gün aniden Minos'un karısı Pasiphae'ye yardım teklif etmesi istendi. Her şey Minos'un Poseidon'dan kendisine güzel bir boğa biçiminde ilahi bir lütuf işareti göndermesini istemesiyle başlamıştı. Kral, hayvanı kurban olarak iade edeceğine söz verdi. Tanrı, Minos'un dileğini yerine getirdi ve denizden eşsiz güzellikte bir boğa çıkardı. Minos, Poseidon'un kendisini tercih ettiğini görmekten memnundu ancak hayvanı kurban etmeye pek de istekli değildi. Bunun yerine boğayı alıkoymaya ve onun yerine başka bir boğayı kurban etmeye karar verdi. Poseidon anlaşmanın kendi tarafına düşen kısmını yerine getirmişti ama Minos bunu yapmamıştı. Bu yüzden karısı Pasiphae'yi ele geçiren ilahi bir lanet tarafından cezalandırıldı. Minos'un karısı, Poseidon'un gönderdiği boğayla çiftleşme dürtüsünü kontrol edemiyordu. Bu nedenle kral, Daidalus'tan yardım istedi.

Daidalus, Pasiphae'nin sorununu çözmek için tahtadan tekerlekli bir inek oydu. Daha sonra onu aldı, içini oydu, derisini yüzdüğü bir ineğin derisine dikti ve boğanın otladığı çayıra koydu. Pasiphae, boğayı kandıran tahta heykelin içine girdi. İnsan ve hayvanın birleşmesinden yarı insan yarı boğa Minotaur doğdu.

Minos, korkunç yaratığı görünce Daidalus'tan onu orada saklamak için bir Labirent inşa etmesini istedi. Minos daha sonra Minotaur'u, şehirden yedi genç kadın ve yedi genç erkeğin canavara haraç olarak beslenmesini isteyerek Atina üzerinde terör saltanatını sürdürmek için kullandı. Sonunda Atinalı bir kahraman olan Theseus Girit'e geldi ve Minos'un kızı Ariadne'nin yardımıyla Minotaur'u öldürdü (Hatta bazı antik yazarlar Daidalus'un Minotaur'u kolayca yenebilmeleri için, kafasını işaretleyerek Theseus ve Ariadne'ye yardımcı olduğunu ve çifte rol oynadığını bile iddia ederler).

Daidalus yaşananlardan dolayı Girit'ten nefret etmeye başladı ve evine dönmeye karar verdi. Ancak Minos, onu hapsetmek anlamına gelse bile mucidini yakınında tutmaya kararlıydı (Diğerinde olduğu gibi bazı yazarlar bu konu hakkında farklı düşünceleri var. Diğer düşünce Minos'un Daidalus'u, Theseus'un kaçışındaki rolünü öğrendikten sonra veya sadece Labirent'in gizemlerini bir sır olarak saklamak için bir hücreye attığını iddia ediyor).

Hapishanede yaşam kolay değildi ama en azından Daidalus yalnız değildi, sevgili oğlu İkarus da yanındaydı. Yine de Daedalus, Girit'ten kaçmak konusunda kararlıydı. Böylece Daidalus en iyi bildiği şeyi yaptı, kalıpların dışında düşündü. Kendisi uşların hareketlerini inceledi ve onları taklit eden bir kanat yaptı. Daha sonra birden fazla tüyü en kısadan en uzuna doğru sıraladı ve bunları balmumu ve iplik kullanarak birbirine bağladı.

Daidalus işini bitirdiğinde kanatları taktı ve oğlunun önünde uçarken Icarus'a baktı ve ona kanatları nasıl kullanması gerektiğini ve nelerden kaçınması gerektiğini anlattı: “Orta yolda uç, ne çok yükseğe çık, ne de çok alçakta kal. Çünkü eğer çok yükseğe çıkarsan güneş balmumu eritecek ve kanatların kırılacaktır. Eğer çok alçakta kalırsan deniz suyu kanatları ıslatacak ve yine kırılacaktır.” Daidalus'un uyarıları ve talimatları dramatik bir tona sahipti. Bunun bir oyun değil, sonu kötü bitebilecek bir yolculuk olduğunu anlamıştı. Oğlunun hayatıyla ilgili korku onu ele geçirmişti. Gözlerinden yaşlar akıyordu ve elleri titriyordu. Icarus'un tepkileri uçuşun tehlikelerini fark etmediğini gösterdi. Ancak başka seçeneği yoktu. Daidalus, Icarus'a yaklaştı ve onu öptü. Daha sonra tekrar gökyüzüne çıkarak Icarus'a kanatlarını nasıl düzgün kullanacağını öğretti.

Daidalus ve Icarus uçup Girit'i arkalarında bıraktılar. Artık Minos'un ulaşamayacağı yerdeydiler ama güvende değillerdi. Samos adasına yaklaşırken Icarus kibirlendi. Cennete doğru, güneşe mümkün olduğu kadar yakın uçmak için inanılmaz bir istek duydu. Babasının uyarılarını göz ardı ederek, kanatları bir arada tutan balmumu eriyene ve hızla düşmeye başlayana kadar daha yükseğe uçtu. Icarus uçmaya çalıştı ama elleri artık çıplaktı. Ona kalan tek şey babasının adını haykırmaktı. Daidalus her ne kadar bağırıp etrafa baksada Icarus çoktan İkaria Denizi olarak bilinen karanlık denizde boğulmuştu.

Sonunda Daidalus oğlunun cesedini tüylerin arasında yüzerken buldu. İcatlarına lanet okuyarak cesedi en yakın adaya götürüp oraya gömdü. Icarus'un gömüldüğü adaya İkaria adı verildi. Daidalus oğlunu gömdüğünde başının yanında küçük bir kuş uçtu. O kuş, onu kıskançlığı inadına öldüren adamın acısının tadını çıkarmak için geri dönen kişi, artık Perdix olarak adlandırılan yeğeni Talos'tu.

Evet, her Yunan Adaları ziyaretimde bu isimler ve mitler aklıma gelir böylelikle gezi sırasında hem hissiyat olarak hem o anı yaşamışcasına içimde garip hisler doğar ve etkisinden kolay kolay çıkamam. Sizlere anlattığım ve şahsen favorim olan ve havacılıkla ilgili önem arz eden bu hikaye aslında sadece havacılık değil, insan doğası hakkında önemli bilgiler ve ifadeler barındırıyor. Icarus'un düşüşü Kibrin, insan doğasının vazgeçilmez bir unsuru olduğunu, kendi kapasitesini bildiği halde aşma eğilimini ve doğal sınırlara saygısızlığı temsil eder.