KAN VE KAN GRUPLARININ ÖZELLİKLERİ (BÖLÜM 2)
Temel (Ana) Ve Yardımcı (Yan) Kan Grupları, Kan Gruplarının İsimlendirilişi
-Giriş
Öncelikle yeniden selamlar. Serimizin ikinci ve son bölümünde ise asıl mesele ve konumuz olan ''Kan Gruplarının Özellikleri''ni ele alacağız. Önceki yazımıza ''Hematoloji'' ve ''Kanın Yapısı''nı ele almıştık. Eğer ki önceki yazımızı okumadıysan önce okumanı öneriyor ve konuya başlıyorum.
Hematoloji ve Kan'ın Yapısı (Bölüm 1)-->https://evrimagaci.org/blog/kan-ve-kan-gruplarinin-ozellikleri-bolum-1-17342
-Yazımızın İçindekiler
.Temel (Ana) ve Yardımcı (Yan) Kan Grupları
.ABO Sistemi[1][2]
.Kan Gruplarının Farklı İsimlendirilişinin Sebebi Nedir?
.Dünya Üzerinde ABO Kan Grubunun Dağılışı
-Temel (Ana) ve Yardımcı (Yan) Kan Grupları
İnsanda temel olarak iki ana kan grubu bulunmaktadır. Bir de ana gruptan bağımsız yardımcı kan grubu da bulunmaktadır. Ana kan grupları ‘’ABO sistemi’’ ve ‘’MN sistemi’’dir lakin ‘’MN sistemi’’ni çok az kişi bilmekte ve kullanmaktadır. Yardımcı kan grubu ya da bilimsel adıyla kan faktörleri ise ‘’RH faktörü’’dür. Bizler bu yazıda en çok tercih edilen kan grubu olan ‘’ABO sistemi’’ ve ‘’RH sistemi’’ni ele alacağız faka yazıya geçmeden önce şunu belirtmemizde fayda var ki Uluslararası Kan Aktarımı Cemiyeti tarafından 30 farklı kan grubu kabul edilmiştir.
.ABO Sistemi
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
ABO Sistemi’ne göre Dünya üzerinde 4 çeşit kan grubu vardır. Bunlar: A, B, AB, O ve her bir grubun alyuvar hücreleri belirli antijenler taşırlar. Örneğin; A antijeni, B antijeni, hem A hem B antijeni ya da hiçbir antijen taşımazlar. Bu antijenler daha çok serumlarda kendini göstermektedir. Örneğin; A antikoruna sahip olan insanlar B antijenine sahip serum antikoruna sahiptirler.
-Kan Gruplarının Farklı İsimlendirilişinin Sebebi Nedir?
Yukarıdaki şemada da görüldüğü gibi kan grupları farklı sistemlerle farklı isimlendiriliyorlar. Bizim ele alacağımız Temel (Ana) Kan Grubu ‘’ABO Sistemi’’dir. ABO Sistemi’ndeki farklı isimlendirilişin sebebini bu yazıdan sonra anlayacağınızı umarak başlıyorum.
Öncelikle meseleyi anlamak için Antijeni bilmek ve anlamak gerekmektedir. Antijen; kırmızı kan hücreleri olan alyuvarlarda bulunur ve kan grupları bu antijenlerin kimyasal reseptörlerinin tiplerine göre belirlenirler. Antijenlerin yapısında karbonhidrat, protein, glikoprotein veya glikolipit olabilir. Antijenlerin temel görevi ise vücuttaki belirli antikorların üretiminin tetiklenmesidir. Buraya kadar her şey anlaşılmıştır umarım. Asıl mesele bundan sonra başlayacaktır. Göründüğü gibi antijenler ve antikorlar arasında birebir bir ilişki varmış gibi görünüyor lakin işin aslı hiç de öyle değildir. Bilakis antijenler ve antikorlar arasında birebir zıt bir ilişki vardır. Bir antijen bir antikoru tanıdığı zaman antikor beyaz kan hücrelerini çoğaltarak bu antijeni yok etmeye çalışır. Bu sebeple bireyin vücudundaki antikorlarla uyumlu antijenler enjekte edilirse vücut tepki göstererek bu yabancı antijeni yok etmeye çalışacaktır. Bu kısmı minik bir tablo ile şematize ederek özetleyelim.
Görülebileceği üzere kırmızı kan hücrelerinde (alyuvarlar) bulunan antijenlerin tipleri, belli antikorlarla uyuşmaktadır. İşte bu antijenlerin yapısına göre kan grupları belirlenmektedir. A kan grubu, belli bir biyokimyasal yapıdaki antijenlerden dolayı bu ismi almaktadır. B kan grubu ise A'dan farklı bir tiptedir. Bir takım insanlarda ise hem A, hem B antijenleri bir arada bulunur ve AB kan grubuna sahip olurlar. Bu antijenlerden hiçbirine sahip olmayanlar ise 0 kan grubuna sahiptirler.
-Dünya Üzerinde ABO Kan Grubunun Dağılımı
Dünya üzerinde var olan yaklaşık 8 milyar insandan, 2.26 milyarı hakkında sahip olduğumuz istatistiki verilere göre;
. 0 Rh(+): %36.44
.A Rh(+): %28.27
.B Rh(+): %20.59
.AB Rh(+): %5.06
.0 Rh(-): %4.33
.A Rh(-): %3.52
.B Rh(-): %1.39
.AB Rh(-): %0.45
-Son Söz ve Kapanış
Bir yazı serimizin daha sonuna gelmiş bulunmaktayız. Bu yazı serimizde maksadımız Kan Gruplarının Tespiti, Kanın özellikleri ve Kanın Yapısını irdelemek ve anlaşılır kılmak idi. Bir sonraki yazılarda görüşmek dileğiyle şimdilik hoşça kalın, bilimle kalın efendim.
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- -, et al. Kaynak-1. Alındığı Tarih: 14 Nisan 2024. Alındığı Yer: Khan Academy | Arşiv Bağlantısı
- -, et al. Kaynak-2. (28 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 14 Nisan 2024. Alındığı Yer: NTV Haber | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/01/2025 10:52:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17349
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.