Uluslararası bir araştırma ekibi, Dünya'nın iki katı büyüklüğünde ve yıldızına Satürn'ün Güneş'e olan mesafesinden daha uzakta dönen bir gezegen buldu. Harvard ve Smithsonian Astrofizik Merkezi'nin (CfA) de aralarında olduğu ekip, bu keşfin diğer gezegen sistemlerinin bizimkinden ne kadar farklı olabileceğinin bir örneği olduğunu belirtiyor. CfA üyesi ve araştırmanın başyazarı Weicheng Zang şunları söylüyor:

Ekip, Samanyolu'ndaki gezegen popülasyonlarına dair yeni bilgiler elde etmek için yıldızlarına göre gezegen kütlelerini ölçtü. Çalışmada, uzak nesnelerden gelen ışığın gezegen gibi bir cisim tarafından bükülmesiyle oluşan mikromercekleme tekniği kullanıldı. Bu yöntem, özellikle Dünya ile Satürn yörüngeleri arasındaki mesafede bulunan gezegenleri tespit etmek konusunda etkili. Mikromercekleme ile şimdiye kadarki en kapsamlı veri setini sunan bu çalışma, önceki örneklerden üç kat daha fazla gezegen içeriyor ve tekniğin tespit edebildiği gezegen boyutunu sekiz kat küçülterek Dünya boyutuna yakın ölçeklere indirgiyor. Bu sayede, yöntemin hassasiyeti artırılarak daha küçük kütleli gezegenlerin keşfi mümkün hale geliyor.

Matta İncili'nin 14. bölüm, 25. ve 26. bablarında şöyle denir:

İsa boyutlarında bir canlının, dolayısıyla İsa'nın su üzerinde yürümesi bilimsel olarak imkansızdır ve hidrodinamiğin tüm temellerine aykırıdır. Hatta birçok sefer sıradan ayakkabılar, özel ayakkabılar ve çıplak ayakla bu tip denemeler yapılmış, her biri başarısız olmuştur.

Boğaziçi Üniversitesi Bilişim Kulübü (COMPEC) tarafından bu sene 8.'si düzenlenen Boğaziçi Bilişim Ödülleri’nde Evrim Ağacı, ''Yılın En İyi Bilgilendirme Kanalı'' kategorisinde aday gösterildi! Geçtiğimiz sene de aynı ekip tarafından "Yılın En İyi İçerik Sitesi" kategorisinde aday gösterilmiştik.

Bu bizim için çok onur verici bir durum; çünkü verilecek olan ödül falan bir yana, bilime yönelik çalışmaların bir yerlerde ilgi çektiğini görmek, bu tarz kıymetli ödüllere aday gösterilecek kadar insanların radarına girebilmek, bizler için en büyük ödül aslında. 

Çoğumuzun (en azından yazarımızın) çocukluk kahramanı John McClane’in maceralarını konu alan “Die Hard (Zor Ölüm)” serisinden haberi olmayan çok az kişi vardır diye umuyoruz. McClane, seri boyunca yüzlerce kurşundan kaçar, düşme tehlikesinden kurtulur, kırık camlardan basa basa geçer, patlayıcılardan korunur ve düşmanlarını bertaraf eder. Sayısız ölüm tehlikesine rağmen yaşamaya devam eder. 

Özellikle insanın davaya adanmışlık, başarma isteği gibi erdemlere ve yenilmezlik gibi üstün meziyetlere karşı olan hayranlığını hedef alarak ticari başarı kazanan bu tip Hollywood macera filmlerinden belki de binlercesi vardır. Die Hard serisinin konu olması sadece ilk gençliğin yazarda bıraktığı kalıntı olabilir. Kötünün cezasını bulduğu, iyinin ise biraz da Hollywood alt metniyle “ilahi müdahale”ye yorabileceğimiz şansının yardımıyla, güzel ihtimallerin art arda gelmesiyle kazandığı ve şiirsel adaletin tecelli ettiği Hollywood filmleri bu manada gerçeği tam olarak yansıtıyor diyemeyiz. Kahramanın kurşun yağmurunu “sorun değil, birkaç önemsiz sıyrık dostum”la atlatması, kahramana bağlı ipin tam zamanında ucu ucuna bir yerlere takılması, o ana kadar çatır çatır çalışan tabancanın kahramanın kafasına dayandığında tutukluk yapması, tam da ihtiyacı olduğu anda birinin ona yardım etmesi bizlere oldukça düşük ihtimaller olarak gelmektedir.

Bilimkurgu Kulübü​ tarafından hazırlanan bu muhteşem derlemede, bilimden gücünü alan gerçek bilimkurgunun ne demek olduğunu en harika bir şekilde temsil eden, yüzlerce kitap yayınlayarak gelmiş geçmiş en çalışkan yazarlar arasına giren ve bilimin halka ulaştırılmasında hakkı ödenemez düzeyde katkılar sağlamış büyük yazar Isaac Asimov'un Türkçeye çevrilmiş bütün kitaplarını göreceksiniz. 

Ne yazık ki günümüzde bu kitaplara artık basılı olarak erişmek imkansıza yakın. Birçoğunun baskısı artık bulunmuyor, çoğu adeta "antika" değeri kazandığı için arşivlerin tozlu raflarında saklanıyor. Bu kitapların bir kısmını normal şekilde kitapevlerinden bulabileceğiniz gibi, Nadir Kitap gibi sahaf sitelerinden de bulmanız mümkün olabilir. 

Blokzincir (İng: "blockchain") teknolojisinin ortaya çıkardığı alternatif yaklaşımlar sayesinde birçok alanda yenilikçi çözümler arayanların ilgisini üzerine çekmeyi başardı. Bu teknoloji, şu an için daha çok finans ve ödeme sistemleriyle, dahası kripto paralarla anılmaktadır. Ancak aynı zamanda kimlik doğrulama, telif haklarının korunması, tapu gibi mülkiyet belgelerinin dijitalleştirilmesi ve diplomaların güvenli ve kolayca doğrulanabilir şekilde blokzincir üzerinde saklanması gibi birçok yeniliği de hayatımıza kazandı\text{}rmaktadır.

Blokzincir teknolojisinin sağladığı yeniliklerden faydalanabilecek alanlardan bir tanesi de sağlık sektörüdür. Giderek artan tıbbi kayıtların elektronik ortamlarda toplanması ihtiyacı, çeşitli mahremiyet ve güvenlik tehditlerini beraberinde getirmektedir. Blokzincir teknolojisi yardımıyla hasta-hekim ilişkilerinde önemli ilerlemeler kaydedilebilir, tıbbi verilerin güvenli bir şekilde yönetilmesi ve kolaylıkla erişilmesi sağlanabilir. Bununla birlikte sigorta ve ilaç sektörleriyle akademi gibi birçok farklı alan blokzincirin getirilerinden faydalanabilir.

Modern bilim çerçevesinde evrimin nasıl gerçekleştiğini çok net bir şekilde bilmekteyiz. Ancak her bilim dalında olduğu gibi, oldukça iyi bildiğimiz süreçleri daha yakından inceledikçe, onlara dair çok daha ilginç ve ilk bakışta gözden kaçabilecek detayları keşfetmeye başlarız. İşte evrimsel biyoloji dahilinde Moleküler Evrimin Nötral Teorisi ya da kısaca Nötral Teori olarak bilinen teori, bu ilginç detayların en önemlilerinden birisidir. Ayrıca bu teori, Evrim Teorisi dediğimiz teorinin tek taraflı bir teorik altyapıdan gelmediğini, çok sayıda teorinin bir araya gelip, bir bütün olarak çalışarak, canlıların bugünkü çeşitliliğine nasıl ulaştığını açıklamamızı mümkün kıldığını göstermektedir. Bu da, Evrim Teorisi'nin bu kadar güçlü bir teori olmasının nedenlerinden sadece bir tanesidir.

Genel evrimsel süreci bilirsiniz, biz de bolca anlattık. Evrimin tamamını iki büyük aşamaya ayırmak mümkündür: Çeşitlilik Mekanizmaları ve Seçilim Mekanizmaları. İlki, popülasyon içinde durmaksızın çeşitlilik yaratan mekanizmalardır. Bunlar arasında mutasyonlar, kromozom çaprazlanması (crossing-over), yatay gen transferi gibi birçok mekanizma bulunur. Bunlar gerçekleştikçe, popülasyon içindeki genlere yeni varyantlar (çeşitler) katılır veya var olan varyantlar birbirleriyle karışır. Bu varyantlar, genler ve bu genlerin değişimi/karışımı yoluyla oluşur. Böylece popülasyon içi çeşitlilik dağılımı rastgele bir şekilde değişir. Ancak bu rastgeleliği eleyip, düzenli bir forma sokan ikinci basamak Seçilim Mekanizmaları'dır. Söz konusu var olan ve durmaksızın değişen çeşitlilik, çevresel etmenlere karşı her an sınava tabi tutulur. Kimi çeşitlilik, diğerlerine göre daha avantajlıdır ve o çeşitliliğe sahip bireylerin daha kolay hayatta kalmasına ve/veya daha kolay üremesine yardımcı olur. Böylece bu çeşitliliğe rastgele bir şekilde sahip olan bireyler daha kolay hayatta kalır ve/veya ürerler; bu sırada da kendilerini avantajlı kılan genleri gelecek nesillere daha sık aktarırlar. Bazı genlerden doğan bazı varyantlar ise, popülasyonun içinde bulunduğu çevre şartlarında diğer bireylere göre daha dezavantajlı konumda kalırlar. Bunlar ya daha az hayatta kalır ve/veya ürerler, ya da hiç hayatta kalamaz ve/veya hiç üreyemezler. Bu durumda, onları zayıf kılan dezavantajlı genler de gelecek nesillere ya hiç aktarılmaz ya da daha seyrek aktarılır. Böylece bu şekilde bol çeşitli varyantlar arasından, içinde bulunulan çevreye en uyumlu olan varyantların sayısı her nesilde birazcık artar; uyumsuz olanların sayısı ise her nesilde birazcık azalır. Böylece canlıların popülasyonunun geneli, çevrelerine giderek daha uyumlu hale gelecek biçimde değişir.

Nick Bostrom

“Bi' dakika nasıl olabilir ne okuyorum ben anlamıyorum ya neden herkes bundan bahsetmiyor!” serimizin ikinci bölümüne hoş geldiniz.