Londra Üniversitesi Akademisinden araştırmacıların balıklar üzerinde yaptığı yeni bir araştırmada nöronlar arasında uyanıkken kurulan yeni bağların gece uykusunun ilk yarısında zayıfladığı ortaya çıktı. Araştırmacılar, Nature dergisinde yayınlanan bulgularının uykunun rolü hakkında fikir verdiğini ancak gece uykusunun ikinci yarısının hâlâ gizemini koruduğunu belirtiyor.

Çalışma yine de uykunun rolü hakkında bir fikir veriyor ve bu konuda önemli bir teori olan ve uykunun beyin için bir sıfırlama görevi gördüğünü öne süren Sinaptik Homeostaz Hipotezini destekleyen sonuçlar ortaya koyuyor. UCL Hücre ve Gelişim Biyolojisi ve UCL Kulak Enstitüsü’nden araştırmanın ilk yazarı Dr. Anya Suppermpool şöyle anlatıyor:

Güzel olmak için "bütün" olmanıza gerek yok. Kimse kusursuz değildir, doğa da değildir. Ancak istemsiz olarak ortaya çıkan hataları, doğanın kusurluluğundan kaynaklanan sorunları, bilimle aşabiliriz!

Biyonik dış iskelet takımlarını düşündüğünüzde, akla sık sık geleceksel yüksek teknolojili süper askerlerin görüntüleri gelir. Bu yazın bilim kurgu filmi Yarının Sınırında’daki Tom Cruise’u düşünün, veya Aliens’teki Ripley’in kraliçe xenomorph ile kapışmasını. Dünya çapındaki ordular silahlandırılmış dış iskeletleri tasarlamakla elbette gelecekteki orduları için ilgilenirken, güçlendirilmiş dış iskeletler aslında şimdi çok daha faydalı bir iş yapıyor: engelleri aşma.

Bir önceki yazımızda mutasyonların sandığımızdan çok daha hızlı ve fazla miktarda popülasyonlara dahil olduğundan bahsetmiştik. Hatırlayacak olursanız, türümüzde bile en kötü ihtimalle her nesilde ortalama 2 yeni mutasyonun popülasyona dahil olduğunu açıklamıştık. Peki bu mutasyonların evrime etkisi nedir? Bu yazımızda buna göz atacağız. Evrim ve genel olarak bilim karşıtları mutasyonlardan söz ederken "Mutasyonların hepsi zararlıdır." gibi bir argüman kullanmaktadır. Bunun ne kadar büyük bir hata olduğunu bir önceki yazımızda göstermiştik. Evrimsel biyologlar ise, bir doğa yasası olan evrimi ve bu yasanın mekanizmalarından biri olan mutasyonları anlatırken "Evrim mutasyonlarla olmaz. Mutasyonlar sadece çeşitlilik yaratabilir. Kendi başlarına evrime neden olamaz." derler. Biz de, Evrim Ağacı olarak bunu sıklıkla söyleriz. Peki bu ne demektir? Neden mutasyonlar evrime neden olamaz? Mutasyonların evrimdeki yeri nedir?

Mutasyonların evrimle ilişkisini görmek için öncelikle evrimin "ölçü birimi" olarak düşünebileceğimiz uyum başarısı (fitness) kavramını anlamamız gerekiyor. Bunun matematiğine sonradan, özellikle seçilimin matematiksel analizini yaparken gireceğiz. Ancak şu etapta bilmeniz gereken, bir türün bir popülasyonu içerisinde yaşayan bir bireyin hayatta kalma ve üreme başarısının 0 ile 1 arasındaki (ya da yüzdelik dilimdeki) ifadesine uyum başarısı adını veririz. Uyum başarısı, hayatta kalabilme oranı ile üreme miktarına bağlı olarak hesaplanmaktadır. Bunların detaylarına daha sonradan gireceğiz. En temel düzeyde uyum başarısının, tüm popülasyon için hesaplanabileceğini bilmenizde fayda vardır. Bu tür uyum başarısına ortalama uyum başarısı adını veririz. Bir türün ortalama uyum başarısı ve bunun değişim miktarı, yönü ve hızı; o türün ne yöne doğru evrimleştiğini, yok olup olmayacağını, nesiller sonra gen frekanslarının neye evrimleşeceğini belirlemektedir. Dolayısıyla evrimin en temel kavramlarından birisi uyum başarısıdır.

Bilim iletişiminin ve bilim felsefesinin en önemli konularından birisi, bilimsel argümanların seviye ve niteliğini doğru bir şekilde belirleyebilmektir. Burada karşımıza kanun, yasa, olgu, ilke, prensip, gözlem, kanıt, bulgu, veri, hipotez, teori gibi çok sayıda terim çıkmaktadır ve bunların hiçbiri, keskin sınırlarla tanımlanmamış olduğu için, ne anlamlara geldikleri net bir şekilde bilinememektedir. Buna ek olarak, bilim camiasında bir sözcüğün kullanılma biçimiyle, halk arasında bir sözcüğün kullanılma biçimi köklü bir şekilde farklı olabilmektedir (göreceğimiz gibi, kimi durumda zıt anlamlı bile olabilmektedir!). Bunun üstüne bir de, bilimi çarpıtma yoluyla kazanç sağlamayı hedefleyen kötü niyetli tarafların yaydıkları yalanlar da eklenince, halkın bilimsel bilginin nasıl organize edildiğini anlaması iyice zorlaşmaktadır.

Elbette, işin bir de coğrafi problemleri mevcuttur: Eğitim sistemlerinin modern bilim terminolojisini yakından takip etmemesi ve modern çağın geri kalmasından ötürü, aynı eğitim sisteminden geçen kişiler tamamen hatalı yargılara varabilirler. Bunlara bir örnek, ülkemizde uzun süreler öğretilen "Hipotezler kanıtlanınca teori olurlar, teoriler daha da çok kanıtlanıp kabul görünce kanun olurlar." şeklindeki tamamen hatalı bilimsel yaklaşımdır.

İnsanlığın var oluşundan bu yana, insanlar kimi zaman besin, kimi zaman bazı kişisel ihtiyaçları için bir birlerine sorun çıkarmaktan çekinmemişlerdir.Ki çoğu insan bencildir, bu bencillik insanlığın sonunu bile getirecek seviyelere ulaşabilir.Keza bunun örnekleride vardır, kendi ve toplumunun ideallerini yerine getirmek için savaşan insanlar 1. ve 2. Dünya savaşı olarak adlandırdığımız bu felaketleri oluşturmuşlardır.Bunu oluşturan kişiler Tarihteki liderler,komutanlar,diktatörlerdir.İşte bu yazımızdada bunlardan bahsedeceğiz.O halde hadi gelin bu konu hakkında konuşmaya başlayalım.

En iyi liderlik için en önemli şey tabikide halkını önemsemesi ve özgürlüklerini kısıtlamamasıdır ancak bunların yanında diğer maddelerde vardır.Örnek olarak; Ekonomik başarı,askeri başarı,Diplomatik başarıda ek olarak söylenebilir.Benim düşüncem ise bunlardan ziyade kendi düşünceleridir, aklı serin, objektif, mantıklı.Bu dünyadaki barışı önemsemekde oldukça önemlidir.İyi bir lider kendi halkınında dışında diğer ulustan kişilerede örnek olabilecek bir kişi olmalıdır, öldükten sonra bile fikirleri daima yaşamalıdır.Bu saydığım maddelere uyan kişilerden örnek olarak bilindik kişilerden Mustafa Kemal Atatürk buna söylenebilir.

Elbette evrimsel biyoloji söz konusu olduğunda, soruların ucunun Tanrı inancına ve dinlere gelmemesi oldukça zor. Doğadaki evrim yasasının her ne kadar kütleçekimi yasasından veya kimyasal maddelerin tepkime dinamiklerini belirleyen yasalardan hiçbir farkı olmasa da ve her ne kadar Evrim Ağacı olarak biz, bugüne kadar bütün konuları bilimsel bir çerçeveden ele alıp, şahsi inançlara yönelik yorumlardan kaçınmış olsak da, ister istemez okurlarımız bizim halk arasında yaygın olarak Tanrı inancını bilimsel olarak nasıl izah edebileceğimizi, tanrıların, dinlerin ve bu inançların spesifik argümanlarının gerçeklik payı olup olmadığını ve Tanrı/din kavramını var oluşun neresine yerleştirmemiz gerektiğini soruyorlar.

Ne yazık ki bu soruların hepsinin cevabını veremeyiz; çünkü... Bilmiyoruz. Hatta halk arasında yoğun bir kamplaşma olsa da ve tutkuyla savunulan argümanlar/iddialar aksi yönde bir izlenim verse de, tarafların hiçbirinin yukarıdaki soruların nihai ve gerçek yanıtlarını bilmediğini de rahatlıkla iddia edebiliriz. Dolayısıyla biz, bu konuda bilimsel olarak sonlandırılmamış bir tartışmayı Evrim Ağacı olarak sonlandırma iddiasında olamayız - bugüne kadar hiç olmadık da. Ancak şunu yapabiliriz: İnsanı ve Evren'i tamamen doğal bir varlık olarak gören bilimin, "Eğer Evren bir süperbilinç tarafından var edilmediyse ve insan da dahil her şey doğal süreçlerle var olduysa, insanlar arasında görülen dini inançları ve Tanrı kavramlarını bilimsel ve doğal olarak nasıl izah edebiliriz?" sorusuna verdiği yanıtları size aktarabiliriz. Bu yazıda da yapacağımız bu olacak.

GitHub, "GitHub Copilot Workspace" adlı çığır açan bir geliştirme ortamını tanıttı ve geliştiricilerin doğal dil aracılığıyla kodla etkileşim kurma biçimini yeniden şekillendirdi. GitHub Blog üzerinden yayınlanan teknik bir önizleme ile ilan edilen bu yenilikçi platform, geliştiricilerin beyin fırtınası ve planlama yapmasına; yazılım oluşturmasına, test etmesine ve yazılımları düşünceden ürüne kadar tamamen doğal dilde (örneğin sadece İngilizce yazarak) çalıştırmasına olanak tanıyor.

GitHub Copilot'un 2022'de kullanıma sunulması, geliştiricilere kodlama verimliliğini %55'e kadar artıran yapay zeka destekli bir "otomatik tamamlama" özelliği sunduğu için önemli bir sıçramaya işaret ediyordu. Bu başarının ardından GitHub, 2023 yılında Copilot Chat'i kullanıma sunarak geliştiricilerin kodlarıyla konuşarak gerçek zamanlı olarak etkileşime girmesine olanak tanıdı ve kodlama sürecini daha da geliştirdi. Şimdi, GitHub Copilot Workspace'in ortaya çıkmasıyla GitHub, tüm yazılım geliştirme yaşam döngüsünü tek ve uyumlu bir arayüzde destekleyen bir ortam yaratarak bir adım daha atıyor.

Bildiğimiz üzere ışık hızı, evrendeki en yüksek hızdır ve modern fizik dahilinde bu hız sınırı hiçbir cisim tarafından, asla aşılamaz. Ancak Teorik olarak mümkün olmasa da, hayal gücümüzü sınırlandırmayalım ve bir otomobilin içinde 300.000 km/sn'lik bir hızla seyrettiğimizi düşünelim. Bu hız ile giderken aracımızın farlarını açarsak ne olur? Normalde duran bir arabanın farlarından çıkan ışık, ışık hızında araçtan uzaklaşır. Ancak araç ışık hızında hareket ediyorsa, bu defa ışık nasıl gözükecektir? Yine ışık hızında mı araçtan uzaklaşacaktır? Bu durumda arabamızın farlarından çıkan ışık, ışık hızını aşmış mı olur? Bu soru bize başta bir paradoks gibi gözükse de, Özel Görelilik Teorisi'nin temel ilkelerini anladığımız ve öğrendiğimiz zaman, sorunun basit bir cevabı olduğunu görürüz. Gelin hep birlikte inceleyelim.

Görelilik Kuramı:

Antik Yahudi kanunlarına göre mahkemede bir şüpheli, bütün yargıçlar tarafından mutlak bir oy birliği ile suçlu bulunursa, şüpheli beraat ettirilirdi. Bu düşünce ilk etapta mantığa aykırı gibi gelebilir. Ama o dönemin yasa koyucuları, yargı sürecinde mutlak oy birliği ile varılan anlaşmalarda sistemik bir önyargının var olabileceğini fark etmişti. Bu hatanın doğası ve mutlak oy birliğinin neden hataya işaret edilebileceği o dönemlerde tam olarak anlaşılamamıştı.

The Proceedings of The Royal Society A’de yayımlanan bir makalede, Avustralya ve Fransa’dan bir araştırmacılar grubu oy birliği paradoksu dedikleri bu fikri incelediler. Avustralya'daki Adelaide Üniversitesi'nden fizikçi ve elektronik mühendisi Derek Abbott şöyle diyor: