Astroloji, buradaki yazımızda etraflıca işlediğimiz gibi, gök cisimleriyle davranışlarımız ve kişilik özelliklerimiz arasında anlamlı ilişkiler olduğunu iddia eden bir sahtebilim türüdür. Bu bakımdan astroloji, bilimsel geçerliliği olan bir pratik değildir. Bilimin temel kriterlerine neden uymadığını buradaki yazımızda anlatmıştık. Tüm bunlara rağmen insanların astrolojinin iddialarının kendilerine neden uyduğunu sandıklarını, yani astrologların insanları nasıl kandırdığının psikolojisini ise buradaki yazımızda anlatmıştık. Modern bilim, astrolojinin antik zamanlarda kalma, bilimin en temel ilkeleriyle çelişmesi dolayısıyla bilimsel geçerliliği bulunmayan, çoğunlukla kendini astrolog olarak gören kişilerin hayal gücüyle beslenen bir sahtebilim olduğu konusunda hemfikirdir. Bu konularda daha fazla bilgi edinmek için, Dr. Tevfik Uyar tarafından kaleme alınan Astrolojinin Bilimle İmtihanı isimli eseri edinmenizi tavsiye ederiz.

Astrolojinin iddiaları akademik çalışmalarla tekrar tekrar çürütülmüştür. 2006 yılında Personality and Individual Differences dergisinde yayınlanan akademik bir çalışmada, 15.000'den fazla kişinin doğum tarihleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki incelenmiş ve tek bir kişide bile istatistiki olarak anlamlı sonuç elde edilememiştir.

Birlikte yaşayan ya da birbirleriyle çok fazla zaman geçiren kadınların adet döngülerinin senkronize olduğu iddiasını destekleyen hiçbir bilimsel veri yoktur.^[1]

Kadınların adet döngülerinin senkronize olabileceği fikri, ilk olarak 1971 yılında Nature dergisinde yayımlanan Menstrüal Senkronizasyon ve Baskılama başlıklı makalede, Martha K. McClintock tarafından tespit ve tarif edilmiştir.^[2] Bu sebeple, buna "McClintock Etkisi" adı da verilmektedir. 

Soyu tükenmiş canlıların gerçekte nasıl göründüğünü anlamak zordur. Özellikle de milyonlarca yıl önce ölmüş canlılardan geriye bize pek bir şey kalmadığını hesap edecek olursak... Bu yüzden dinozor gibi canlılara olan bakış açımız sürekli değişebilmektedir. Uzun süre bu görkemli canlıların yavaş hareket eden, hantal ve aptal sürüngenler oldukları sanılıyordu. Daha fazla fosilin ortaya çıkarılması ve teknolojinin de gelişmesiyle birlikte bu algının yanlış olduğu ortaya çıktı. Fakat hâlâ onlar hakkında öğreneceğimiz çok şey var. Science dergisinde yayımlanan bir araştırma, dinozorların yüzleri, özellikle de dudakları hakkında bildiklerimizi değiştirebilir.^[2]

İnsan da dahil olmak üzere şu an yaşamakta olan bir sürü canlıda dudak yapısı görmekteyiz. Genelde dişleri nemli ve güvende tutmak amacıyla seçilim göstermiş bu yapı kas ve deri ile desteklenmektedir. Asıl görevi dişleri korumak olsa da bu yapının evrimleşmesi bazı ek özellikler de sağlamaktadır. Örneğin biz insanlar dudaklarımızı hareket ettirerek konuşmaktayız. Benzer bir biçimde diğer primatlar da dudaklarını farklı şekillerde hareket ettirerek değişik sesler çıkarmakta ve iletişim kurmaktadırlar. Dudaklar sadece biz gibi memelilerde değil, balıklardan tutun sürüngenlere kadar farklı yaşam formlarında da görülebilir. Bu da evrimsel süreçte omurgalılar arasında bir ortak seçilim baskısı oluştuğu, farklı şekillerde ama aynı görevde yapılar evrimleştiğini destekler niteliktedir.

Evrim Ağacı olarak İstanbul/Beylikdüzü'nde yere konmak üzere olan saksağan veya Avrupa saksağanı olarak bilinen Pica pica kuşunun 10 saniyelik kaydından elde ettiğimiz birleştirilmiş bir fotoğraf. Video kaydı ardından yaklaşık 8 kareyi Photoshop türevi bir uygulamada birleştirerek elde ettik.

Kendisi Kargagiller (Corvidae) ailesine üye olan ötücü kuşlardan biridir. Kafası, boynu ve göğüs kısmı menekşe renginde. Tüyleri ise siyah ve beyaz renkten oluşmaktadır. Erkekler, birçok hayvanda olduğu gibi dişilere göre daha büyüktür. Uçarken kanat çırpışı güçlü ve hızlıdır. Sesleri de oldukça karakteristiktir. Yüksek ve tekrarlayıcı bağırmalardan oluşur.

Politika ve ekoloji kavramlarının bir sentezinden oluşan politik ekoloji, bu iki disiplinin yöntemlerinden önemli ölçüde faydalanır. Teorik altyapısı oldukça yeni olan politik ekoloji önemi giderek artan bir kavram haline gelmiştir. Son zamanlarda günümüzde yaygın olarak algılanan insan kaynaklı çevre sorunlarına siyasi bir zemin bulma ihtiyacı, politik ekolojiyi gündemde tutmaya yetmiştir.^[1] Politik ekoloji, kabaca doğal çevre ile insan arasındaki etkileşimden kaynaklanan çevre sorunlarının siyasallaştırılması olarak tanımlanabilir. Sonuç olarak bu disiplin çok geniş bir çalışma ve araştırma alanına sahiptir. Bu nedenle politik ekolojinin tüm uygulama alanlarını incelemek mümkün değildir.^[3]

Öncelikle kitap serisinde (Buz ve Ateşin Şarkısı) "diğerleri" dizide (Taht Oyunları) ise "akgezenler" olarak geçen fantastik varlıklar Martin'in yarattığı bu evrende kuzeyliler tarafından nihai savaş sebebi olarak görülmektedirler. Bu varlıkların oluşumu direkt olarak İlk İnsanlar'ın Ormanın Çocukları ile savaşa tutuşmaları ile bağlantılıdır. İlk İnsanlar, Ormanın Çocukları'nın aksine tarım yapmakta, yerleşim alanları ve köyler kurmaktadırlar. Bunları yaparken Ormanın Çocukları için kutsal bir yere sahip olan yüz oymalı büvet ağaçlarını da kesmeye başladılar ve Ormanın Çocukları bu yüzden onlara saldırınca iki taraf arasında yüzyıllarca süren bir savaş başladı. Bu savaş beraberinde çok büyük bir yıkım da getirecekti. Ormanın Çocukları'nın İlk İnsanlar'dan birini esir alıp güçlü bir büyüyle beraber esirin kalbine bir ejderha camı hançeri saplaması üzerine ilk akgezen ya da bir başka deyişle diğerleri yaratılmıştı.

Bu yazımızda FOTON-M3 projesinin “Tardigrade Resistance to Space Effects” (TARSE) misyonu yani "Uzay Etkilerine Tardigrad Direnci" misyonu üzerinde durulup ilk deney sonuçlarına dair bilgiler verilmeye çalışılmıştır. FOTON-M3 projesinin diğer misyonları olan TARDIS misyonuna ait yazımıza buradan, RoTaRad misyonuna ait yazımıza ise buradan ulaşabilirsiniz.

Foton, Rus bilim uydu ve yeniden giriş aracı programlarının proje adıdır. Foton projesinin ana odağı ise genel anlamda malzeme bilimi araştırmalarını kapsar, ancak bazı görevlerde biyoloji dahil pek çok farklı disiplini içeren araştırmalar da yapılmıştır. Orijinal Foton serisi, 1985-1999 yılları arasında Plesetsk Cosmodrome'dan 12 lansmanı içeriyordu. Foton-M adı altında ikinci seri ise orijinal Foton üzerinde birçok tasarım geliştirmesini içermekle beraber günümüzde de hala devam ettiriliyor.

Her ne kadar Akdeniz Ormanları gibi yangına-bağlı ekosistemler milyonlarca yıldır doğal nedenlerle, düzenli olarak yanıyor olsa da (ve bu, o ormanlar için sağlıklı bir durum olsa da), günümüzdeki yangınların ezici çoğunluğunun nedeni, doğrudan doğruya insanlar veya insan-kaynaklı dolaylı nedenlerdir.

Daha önceden izah ettiğimiz üzere, bir yangının başlayıp başlamayacağını belirleyen 3 faktör vardır ve bunlara ateş üçgeni adı verilir:^[1]

Ezan Çiçekleri olarak popülerleştirilmeye çalışılan çiçeklerin bilimsel adı Oenothera biennis olarak geçer ve aslında botanikte "akşam çuhaçiçekleri" olarak bilinirler. Bu çiçekler, Kuzey Amerika kıtasının doğusunda ve ortasında, ezanın icadından milyonlarca yıl önce evrimleşmiştir. Günümüzde İslami geleneklerin olduğu ve olmadığı onlarca ülkede yetiştirilirler ve hepsinde güneş batarken açar, gün doğarken kapanırlar. Ezanın okunduğu ülkelerde, ezan okunsa da, okunmasa da normal şekilde açılıp kapanırlar. Ezan saatlerinin de Güneş'e göre belirlenmiş olması, çiçeğin açıp kapanma saatlerinin kaçınılmaz olarak bununla çakışmasına neden olmuştur. Dolayısıyla kronolojik olarak bakılacak olursa, ezan saatlerinin çuhaçiçeklerine göre belirlendiğini söylemek, çuhaçiçeklerinin ezana göre açıp kapandığını söylemekten daha mantıklıdır. 

Bu iddia, mitolojik argümanları bilimsel gerçeklere dönüştürme çabasıyla anlatılan halk efsanelerinden birisidir.

Çağdaş felsefede ön planda olan iki felsefe geleneği olduğunu görüyoruz. Bu gelenekler analitik felsefe ve kıta felsefesi olarak adlandırılıyor. Bu yazıda iki gelenek hakkında bilgi vermek, bu gelenekleri karşılaştırmak ve analitik felsefe/kıta felsefesi ayrımına dair bazı noktaları açıklığa kavuşturmak istiyorum.

Başlamadan önce bir uyarı yapmam gerekiyor: Ben, analitik felsefe ve kıta felsefesi ekolleri arasından analitik felsefeye yakınım. Dolayısıyla söz konusu ekoller arasında yaptığım karşılaştırmanın ve yaptığım çıkarımların taraflı görünebileceğinin farkındayım. Bu ayrım, kişilerin felsefeye nasıl baktığıyla öyle yakından ilişkili ki, kamplardan herhangi birine yakınsanız, analitik felsefe ve kıta felsefesi karşılaştırmasını taraflardan birini ‘kayırmadan’ yapmanız pek mümkün değil. Bu nedenle konu hakkındaki taraflılığımla ilgili olarak okuyucuyu uyarma ihtiyacı hissediyorum.

Dünya’da yaşıyor olmak ne garip, değil mi? Aklımızın alamayacağı kadar büyük bir karanlık içinde sürüklenmekte olan Dünya’da. Büyük bir hızla... Buradan yazıyorum size, kısa sürede alıştığım yerden. Dünya denen gezegenden...

Pek çok insan şanssız olduğundan yakınır. Oysa farkında değildirler ki Dünya’ya gelmek şanssızların işi değildir. Bugün bilim bizlere ana-babamızın ilişkisi sonucu ne büyük olasılıktan Dünya’ya geldiğimizi açıklıyor. Daha büyük şans ise insan olarak Dünya’ya gelmemiz değil midir?