İslamiyet Arap Coğrafyasında ortaya çıkmıştır. Ve burada yayılmıştır. İslamiyetten önce Arap coğrafyasında cahiliye devri denen ve İslamiyet'in belli bir sürecinde devam eden bir süreç var idi. Bu süreçte insanlar kendi putlarina tapar ve kendi düşüncelerine göre ( kendilerine uygun olana) göre hareket ederdi. İnsanların bu davranışları İslamiyetle olabildiğince ters düştüğü için buradaki İslami halk onlara cahil demiş ve İslamiyet'in yayginlasma dönemine kadar olan dönem Cahiliye Devri olarak kalmıştir. Müşriklerin bazıları İslamiyet'e geçmiş ve kinanmislardir. Müşriklerin kendi dusuncelerini eyleme döktüğü gercekten aşırı cahil eylem İslamin Arap yarımadasında yayılışı ile son buldu.

Pentagon'un yapay zekayı platformlarına güvenli bir şekilde entegre etme çabasında önemli bir gelişme olarak, yapay zeka ile güçlendirilmiş sürücüsüz bir savaş uçağı, 2023 yılında Kaliforniya üzerinde ilk kez bir insan pilotla it dalaşına girdi. 

Kim galip geldi? Ne yazık ki yetkililer, "ulusal güvenlik" gerekçesiyle bunu açıklamıyor. Ancak DARPA'nın ACE olarak adlandırılan Hava Muharebe Evrimi programının program yöneticisi Yarbay Ryan Hefron, yapay zekanın testler boyunca çeşitli senaryolarda "iyi bir performans gösterdiğini" söylüyor:

Üreme sağlığı, insan hayatının devamlılığını sağlayan temel bir biyolojik süreçtir ve bu süreçte çeşitli zorluklar meydana gelebilmektedir. Bu konuda karşılaşılan zorluklarınsa yapay rahim teknolojisi (İng: "artificial womb technology") gibi inovatif teknolojilerle aşılması planlanmaktadır. Yapay rahim teknolojisi; doğal üreme sürecini desteklemek, gebeliği taklit etmek veya infertilite sorunları yaşayan bireylere alternatif çözüm yolları sunabilmek amacıyla tasarlanmıştır. Ayrıca bu teknoloji, özellikle kritik olarak tehlike altındaki türlerin korunmasında ve popülasyonlarını artırmada da kullanılabilmektedir. Yapay rahim teknolojisi; embriyonun gelişimini destekleme, döllenmiş yumurtayı taşıma veya rahmin fonksiyonlarını geçici olarak yerine getirme gibi çeşitli görevleri beraberinde üstlenebilmektedir.

Bu makalede ektogenez, sentetik embriyolar, yapay rahim teknolojisi, bu teknolojinin uygulama alanları ve yapay rahim uygulamaları gibi konular ele alınacaktır.

Çeşitlilik, bir canlı popülasyonunun içinde gen ve özellikler konusunda görülen farklı kombinasyonların tümüne verilen isimdir. Evrimsel biyolojinin halk arasında kolay anlaşılamama sebeplerinden birisi, doğada bulunan çeşitliliğin bilinmemesi veya göz ardı edilmesidir.

Canlılığı boy, renk, uzunluk, çeşitli organların varlığı, büyüklüğü, vb. çok sayıda fiziksel parametrenin farklı kombinasyonları şeklinde tanımlayacak olursak, çeşitlilik, "uçsuz bucaksız bir parametreler listesinde, atalardan veya çağdaşlardan farklı özellikler göstermek" şeklinde de tanımlanabilir.

Bin bir badire atlatarak uzaya gönderilmeyi başaran James Webb Uzay Teleskobu, ilk renkli derin uzay fotoğrafını gönderdi. Aşağıdaki fotoğrafın kenarında bulunan "İndir" tuşuna tıklayarak yüksek çözünürlükte indirebilirsiniz:

James Webb Uzay Teleskobu üzerindeki Yakın-Kızılötesi Kamerası (NIRCam) tarafından çekilen bu fotoğrafın gösterdiği alan, bir kum zerresini elinize alıp, kolunuzu vücudunuzdan olabildiğince uzağa açtığınızda, o kum zerresinin gökyüzünde görüş alanınızda kapladığı ufacık alan kadar bir alana denk geliyor. Ama bu fotoğraf içinde farklı uzaklıklarda yüzlerce galaski var. Her birinin içinde on milyarlarca yıldız, toplamdaysa bu kare içinde potansiyel olarak trilyonlarca gezegen bulunuyor. Bu yıldızların bir kısmı Güneş gibi, o gezegenlerin bir kısmıysa Dünya gibi...

Değerli okurlarımız, bu yazımızda sizlere FOTON-M3 projesinin tardigradlara odaklı üç misyonundan biri olan RoTaRad (Rotiferler, Tardigradlar ve Radyasyon) misyonundan bahsedilecektir. RoTaRad misyonu rotiferler ve tardigradlar üzerine gerçekleştirilmiş olmasına rağmen yazımızda sadece tardigradlar üzerindeki deneylere ve sonuçlara odaklanılmıştır. Uzay ortamındaki stres faktörlerinin tardigradlar üzerindeki etkilerini belirlemek adına oluşturulan diğer iki misyon olan TARDIS ve TARSE ile ilgili yazılarımıza linklere tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Tardigradlar veya su ayıları, dünyadaki en zorlu hayvanlar olmaya adaydır. Bu metazoanlar, tüm dünyada derin deniz bölgeleri, gelgit bölgeleri, göller, nehirler, Himalaya dağları, tropiklerin yeşil yağmur ormanları, en kurak çöller ve Kuzey Kutbu'nun sert tundrası gibi çeşitli habitatlarda bulunabilmektedirler. Bununla birlikte, tüm tardigradlar aktif olabilmek için su filmine ihtiyaç duyar. Karasal habitatlarda, nemin fazla olduğu ortamlarda yetişen yosunlarda ve likenlerde bulunurlar. Çevresel strese maruz kaldığında bu yarı karasal tardigradlar kriptobiyoz adı verilen “askı” durumuna girebilirler. Kendilerini gözlemleme fırsatı bulduk. Yaşam Ağacı projemizdeki gözlem kaydımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Tüm Dünya'daki Anglikan Hıristiyanlar'ın "ana kilisesi" ve İngiltere'nin resmi kilisesi olarak kabul edilen "İngiltere Kilisesi" (The Church of England), Darwin'in Türlerin Kökeni'ni yayımlayarak Evrim Teorisi'ni ilk defa sistematik olarak ortaya koymasından ve evrimsel biyolojinin temellerini atmasından 149 yıl sonra, 15 Eylül 2008'de, başlangıçta bu bilimsel teoriyi şahsi inançlara dayalı olarak reddettikleri için özür dileyen bir makale yayınladı. Bu makalenin yalnızca kilisenin görüşünü yansıttığı; ancak resmî bir özür yerine geçmediği vurgulandı.

Kilise, Darwin evrim yasasını net olarak izah edip, bu yasayı açıklamak üzere Doğal Seçilim'e dayalı olarak geliştirdiği Evrim Teorisi'ni ortaya koyduğunda, sert bir şekilde bu fikre karşı çıkmış ve Darwin'in dine saldırmayı hedeflediğini ileri sürmüştü. Dönemin bazı diğer kiliseleri ise Darwin'in keşfini, "Tanrı'nın Yaratış Biçimi" olarak değerlendirmiş ve bilimsel bir gerçeğe sırt çevirmek yerine onu inançlarına dahil etmişlerdi. Ancak din cemaatinin neredeyse tamamı, hem doğadaki evrim yasasına, hem de bunu açıklayan teorilere net bir şekilde sırt çevirmiş, görmezden gelmiş ve gerçekleri savunanlara karşı kampanyalar başlatmıştı. Bu da, bilimin ilerleyişi açısından ciddi engellerin doğmasına neden olmuştu.

İnsanlar için, bir yığının altına gömülü kayıp bir cüzdan bulmak oldukça basittir; cüzdanı bulana kadar yığından öğeleri çıkarırız. Bununla birlikte, bu görev, robotlar için zor bir meydan okuma sunan, yığın ve içindeki öğeler hakkında karmaşık akıl yürütmeyi gerektirir.

MIT araştırmacıları, bir anten tarafından gönderilen sinyalleri yansıtan RFID etiketleriyle etiketlenen nesneleri bulmak için daha önce görsel bilgi ve radyo frekansı (RF) sinyallerini birleştiren bir robotik kol üretmişlerdi.^[1] O zamandan beri bu çalışmayı geliştirerek, bir yığına gömülü herhangi bir nesneyi etkili bir şekilde bulabilen yeni bir sistem yarattılar. Bu yeni sistem, yığındaki diğer öğelerin bazılarında RFID etiketi olduğu sürece, hedef öğede bu etiket bulunmasa bile hedefi tespit edebiliyor.^[2]

Kütleli cisimlerin uzay-zamanı bükmesine aşinayız. Fakat dikkatimi çeken konu şu; eşit kütleli cisimlerden hacmi daha küçük olan, ışığı hacmi daha büyük olana göre daha fazla etkiliyor (karadelik ile onunla eş kütleli bir yıldız gibi mesela. Yıldız etrafa fotonlar saçarken karadelik foton saçamayacaktır, çünkü karadeliğin kaçış hızı ışık hızından daha yüksek olacaktır) bu konu da aklıma karadeliklerin birim hacimde daha fazla bükülme yaratıp yaratmadığı sorusunu getiriyor, aslında bir bakıma katı basıncı ile çok benzer. Kütle ve yüzey alanı (yüzey alanı hipotezimdeki hacimin yerini alır) etkenlerin oranlarına bağlıdır katı basıncı.

Bahsettiğim örneği biraz daha açmamız gerekiyor. Bir karadelik ve bir yıldız düşünelim, kütleleri eşit, hacimleri ise 20 kat farklı olsun (tabiki de karadeliğin hacimi daha azdır) ve bu iki cisime sınırlarına (dış bölüm desem daha anlaşılır olur) x metre uzaklıkta olacak şekilde foton demetleri gönderelim. Sizce ne olur? Çok basit! Karadelik fotonların bazılarını yutacak, bazılarını ise yolunu fazlasıyla bükmek şartıyla uzayın kaotik boşluğunda yalnız başına bırakacak. Peki yıldızda ne olur? Bu da çok basit! Yıldız belki fotonların bazılarını kendi içine çekebilir (tabi o kütlede bir yıldızın stabil kalmayı başaracağını düşünürsek, çünkü ışığın yolunu bükmek hiç de kolay değildir ve bunun için fazlasıyla yüksek kütleye ihtiyaç vardır, ve o kütledeki yıldızlardaki termal basınç ve kütleçekim basıncı çok dengesiz olacağı için yıldız fazlasıyla dramatik ve dengesiz bir hayat yaşayabilir) geri kalanını da karadeliğin yaptığı gibi uzayın kaotik boşluğuna yollayabilir (yolunu saptırmak şartıyla). Burada ise kendi kafamda karşılaştığım problem şu, eğer uzay-zamanın bükülmesinde hacim de rol oynamıyorsa karadelik ile yıldızın aynı kütleye rağmen ışık üzerinde yarattığı etkinin sebebi başka ne olabilir ki?