Evinize aldığınız üçüncü Aloe vera bu. Önceki iki yetiştirme girişiminiz de başarısız olmuş, çiçekleriniz çürüyüp ölmüşler. Oysa kaliteli toprak ve vitaminler alıp, çiçeğinizi balkonda en uygun yere koymuştunuz. Hatta güneşin konumuna göre saksının yerini değiştiriyordunuz. Toprağında yuvalanan sineklerle bile amansız mücadelelere giriştiniz. Olmadı, bu da boynunu büktü, belli ki solup gidecek.

Üzülüyorsunuz.

Kısa kuyruklu Çamur Çulluğu kuşları, Yeni Zelanda ile Alaska arasında 13.000 kilometreden fazla göç ediyor. Güneydoğu Asya, Fransız Polinezyası ve Pasifik adalarındaki topluluklar büyük fırtınalardan ve doğal afetlerden sıklıkla etkilenirken, bu kuşlar her yıl yolculuktan yara almadan çıkıyor.

Fransız donanma subayı Jerome Chardon, radyoda kısa kuyruklu çamur çulluklarıyla ilgili bir programı dinledikten sonra bu konuda düşünmeye başladı. Acaba kısa kuyruklu çamur çulluklarının kıyı fırtınalarında nasıl yol aldığını incelemek, hayat kurtarmaya yardımcı olabilir mi?

Nörotrofinler omurgalı hayvanlarda sinir sistemi oluşumu ve devamlılığı için oldukça önemli bir protein ailesidir. Nörotrofin kelimesi sinir hücresi “nöron” ve Yunanca beslenme anlamına gelen “trophe” kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuştur. Bundan 50 yıl önce NGF (nerve growth factor; sinir büyüme faktörü) proteinin keşfi ile nörotrofinler üzerine yapılan çalışmalar hız kazanmış olup gelişimsel nörobiyoloji, nörodejeneratif ve psikiyatrik hastalıklar için yeni görüşler ve çalışma alanları sağladıklarından dolayı bu hız aynen devam etmektedir.

Daha önce yapılan çalışmalar nörotrofinlerin; sinir hücrelerinin varlığını sürdürmesinde, aksonal ve dendritik büyüme ve rehberliğinde, sinaptik yapı ve iletiminde, nörotransmitter salınımda, sinaptik plastisitesinde ve postsinaptik potansiyelinde kalıcı artışta görev aldıklarını açıkça ortaya koymuştur. Yer aldıkları mekanizmalara ve süreçlere bakıldığında ne kadar değerli oldukları ve sonraki yıllarda nörotrofinler üzerine olan merakı giderek artıracağı çok açık şekilde gözükmektedir. 

Reid Tekniği, Amerika Birleşik Devletleri'nde polis departmanları tarafından yaygın olarak kullanılan bir mülakat ve sorgulama sistemidir. "Reid Mülakat ve Sorgulama Tekniği" terimi John E. Reid and Associates A.Ş.'nin tescilli ticari markasıdır. Şirketin internet sitesine göre, 1974 yılında metodun ilk kez kullanılmasından bu yana 500.000'den fazla kolluk kuvveti ve güvenlik uzmanı, şirketin mülakat ve sorgulama eğitim programlarına katılmıştır.

Bazı eleştirmenler, Reid Tekniğinin insan davranışları hakkında deneysel kanıtlarla desteklenmeyen belirli varsayımlara dayandığını ve tekniğin yanlış beyanlara yol açabileceğini iddia etmektedir. Şirket, eleştirmenlerin Reid Tekniğini yanlış nitelendirdiğini ve yanlış beyanların, sorgulayıcıların şirket tarafından onaylanmayan uygunsuz yöntemlerin uygulamasından kaynaklandığını iddia etmektedir.

Bilim dendiğinde aklımıza deneycilik (empirizm) gelir; çünkü deney yapmak, bilimin temelinde yatar.^[1] Newton, Galileo, Curie, Einstein, Darwin gibi isimler; sanrılar, şahitlik veya vahiy gibi araçlarla kendilerine "bilgi aktarılması" yoluyla değil, gözlem, deney ve muhakeme yoluyla gerçekleri ortaya çıkarmayı başarmışlardır. Bunu yapabilmelerini sağlayan şey, Evren'e "bilim" dediğimiz perspektiften bakıp, onun metodolojisine uygun sorular sorup, onun araçlarını kullanarak, bu sorulara dürüst cevaplar aramaları olmuştur. Büyük fizikçi Max Planck, meşhur bir şekilde şöyle der:

Deneyciliğin (empirizm) bilimin temelinde yattığı açıktır; ancak bilim, sadece laboratuvarda yapılan deneylerden ibaret de değildir. Eğer öyle olsaydı, teorik fizik, antropoloji ve sosyoloji gibi sahaları bilimin dışına itmemiz gerekirdi. Öyleyse bilimin sınırlarını nasıl çizeriz? Onu nasıl tanımlarız? Bilimin uygulama alanı ne olmalıdır?

Okurlarımızdan en sık gelen taleplerden biri, piyasada bulunan popüler bilim kitapları arasından hangilerini tavsiye ettiğimiz... Biz de, bu soruya kalıcı ve kapsamlı bir cevap olabilmesi için, okurlarımızdan sevgili Nilüfer Tekin'in desteğiyle tam bir liste çıkardık. Aşağıda tam listeyi bulabilirsiniz.

Bu listedeki kitapların ezici çoğunluğu doğrudan veya dolaylı olarak evrimle veya evrimin doğrudan ilişkili olduğu alanlarla ilgilidir. Dolayısıyla fizik, astronomi, kozmoloji, genel bilim tarihi gibi konulardaki birçok tavsiyemize burada yer vermedik. Bunun için ayrıca bir liste oluşturabiliriz.

Çevre ve doğanın korunması, insanlık için hayati öneme sahiptir. Hayatımızın hemen her yerinde kimyasalları ve kimyasallar sayesinde üretilmiş ürünleri kullanırız. Genellikle "kimyasal" sözcüğünü duyduğumuz zaman pek çoğumuzun aklına doğaya ve insan sağlığına zararlı bileşikler gelir. Ancak hayatta gördüğümüz her şey kimyasal moleküllerden oluştuğundan, esasında bu düşünce yapısı bizleri zararlı ve yararlı kimyasallar arasında doğru ayrımı yapmaktan uzaklaştırmaktadır (bu konuda algılarınızı daha isabetli hâle getirmek için buradaki yazımızı okumanızı öneririz).

Örneğin su, 2 hidrojen ve 1 oksijen atomundan oluşan bir kimyasaldır ve hayat için olmazsa olmaz bir bileşiktir. Ancak 2 hidrojene ek olarak 1 yerine 2 oksijen atomundan meydana gelen hidrojen peroksit, antiseptiklerde ve çamaşır suyu üretiminde kullanılan çok önemli bir ticari kimyasaldır ve tüketilmesi hâlinde hızlı bir şekilde zehirlenmeye neden olabilir. Sadece 1 adet oksijen atomu fazlalığı, suya kıyasla çok daha farklı özelliklere sahip bir kimyasal oluşumuna sebep olmaktadır. Su molekülü çevre, doğa ve yaşam için kilit öneme sahipken, hidrojen peroksit çevreye boşaltıldığında canlılığa kalıcı zararlar verebilir, temas hâlinde ciddi cilt yanıkları ve göz hasarına sebep olur. Hidrojen peroksit buna rağmen hayatımızın pek çok alanında sıklıkla kullandığımız, önlem alındığı takdirde zararları kolaylıkla engellenebilecek ve faydaya çevrilebilecek bir kimyasaldır. Bu noktada çevreye ve insan sağlığına görünür düzeyde zararları olan kimyasalların tehlikelerinin önlenmesi, azaltılması ya da alternatiflerinin bulunması konusunda "yeşil kimya" terimi karşımıza çıkmaktadır.