Kuşlar, Bizi Tsunami Gibi Doğal Afetlere Karşı Uyarabilir mi?

Kısa kuyruklu Çamur Çulluğu kuşları, Yeni Zelanda ile Alaska arasında 13.000 kilometreden fazla göç ediyor. Güneydoğu Asya, Fransız Polinezyası ve Pasifik adalarındaki topluluklar büyük fırtınalardan ve doğal afetlerden sıklıkla etkilenirken, bu kuşlar her yıl yolculuktan yara almadan çıkıyor.

Fransız donanma subayı Jerome Chardon, radyoda kısa kuyruklu çamur çulluklarıyla ilgili bir programı dinledikten sonra bu konuda düşünmeye başladı. Acaba kısa kuyruklu çamur çulluklarının kıyı fırtınalarında nasıl yol aldığını incelemek, hayat kurtarmaya yardımcı olabilir mi?

Bu yılın başında, Fransa Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nden (NMNH) bir ekip, Chardon'ın fikrini incelemek için deneylere başladı. Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanlığı tarafından finanse edilen araştırmacılar, beş türde 56 kuşu izledi. Son teknoloji olan bu etiketler, kuşların konumlarını Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) iletti ve bu da kuşların konumlarını, göçlerini izleyen bilim insanlarına ulaşmasını sağladı.

Bilim insanları, kuşların fırtınaları ve tsunamileri hissetmelerini sağlayan şeyin, kuşların ses-altı (İng: "infrasound", yani insanların duyamayacağı kadar düşük frekanslı sesler) denilen duyma yeteneği olduğuna inanıyor.

2014 yılında yapılan bir araştırma, kuşların herhangi bir kötü hava koşulundan 24 saat önce çok düşük frekansları sesleri bile duyabilme yetenekleri sayesinde fırtınalardan kaçtığını gösterdi. Çamur çullukları, Pasifik fırtınalarının ürettiği en zayıf ses dalgalarını bile algılayabiliyorsa, doğal afetlerden kaçınmak için hareketlerini takip etmek, insanlar için erken bir fırtına uyarı sistemi olarak kullanılabilir.

Aslında araştırma yapan takımın temel hedefi tsunamiler. Ayrıca hareketleri hakkında veri toplamaya devam edebilmek için Pasifik boyunca yüzlerce kuşu daha etiketlemek istiyorlar. NMNH'de bir kuşbilimci olan Frédéric Jiguet şöyle anlatıyor:

Bence adalara yayılan bir dalga varsa bizler daha fazla benzer davranışların olup olmadığını incelemeliyiz ve bunun için de farklı konumlardaki farklı türlerden veri almalıyız. Daha iyi analiz için yerel sistemleri geliştirmeye ve türleri etiketlemeye kesinlikle değer.

Kuş temelli tsunami tahmin sistemi başarısız olsa bile, proje bilim insanlarının bu önemli türü korumalarına ve çabalarını geliştirmelerine yardımcı olmaya devam edecek.