Seboreik Dermatit Nedir? Bebeklerde Kepek Oluşması Normal mi?

- Hastalık Kataloğu
- Dermatoloji
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
- Türkçe Adı Seboreik Dermatit
- İngilizce Adı Seborrheic Dermatitis
- ICD L21
- Diğer İsimleri Yağlı Egzama, Saç Egzaması
Seboreik Dermatit; bulaşıcı olmayan, tedavisi kolay ve yaygın bir cilt hastalığıdır. Bu dermatit türü; özellikle kafa derisinde beyaz veya sarı renkte, pul pul dökülen kabuklu ve yağlı, kaşıntılı yaralar oluşmasına neden olur. Halk arasında "konak hastalığı" olarak da bilinir.
Seboreik Dermatit; vücudun özellikle yağ bakımından zengin olan sırt ve göğsün üst bölgelerinde, yüz ve alında, burun kanatlarında, kulak arkalarında, göbek deliğinde, kaşlarda, memelerin altında, kol ve bacakların kıvrımlarında görülür.
Bu cilt hastalığı; hayat boyunca devam eden alevlenme dönemleriyle gözlenir. Tedavi süreci alevlenmeleri bastırsa da hastalık başka bir alevlenmeyle tekrar kendini gösterecektir.
Belirti ve Bulgular
Seboreik dermatitin belirtileri şunlardır:
- Cilt veya saçlı deride kaşındığında saça karışan veya omuzlara dökülen kaşıntılı, beyaz pullar oluşması.
- Ciltte kırmızı pullanmalar.
- Yenidoğan bebeklerde kabuklu, sarı, kaşınmayan pullanmalar.
- Blefarit. (Göz kapaklarının kenarlarında pullu kızarıklıklar.)
- Yanaklarda pembemsi, pullu deri kalınlaşmaları.
- Göğüste veya saç çizgisinde halka veya yaprak şeklinde pullanma.
- Genital bölgelerde, koltuk altlarında ve meme altlarındaki kıvrımlarda kızarıklık.
- Yanak veya üst gövdede iltihaplı kıl köklerinin bulunması.
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Seboreik dermatitin kesin sebebi henüz bilinmemektedir, ancak hastalıkta etkili olduğu düşünülen faktörler şöyle sıralanabilir:
- Her insanın cildinde bulunan Malassezia mantarının bazı insanlarda fazla büyümesi,
- Yüksek androjen seviyesi,
- Ciltteki yağ seviyesinin yüksekliği,
- İnflamatuar (yangısal) tepki,
- Ailede seboreik dermatit geçmişi.
Seboreik dermatiti tetikleyen veya kötüleştiren etkenler ise şunlardır:
- Stres,
- Soğuk ve kuru iklimler,
- Yağlı cilt,
- Alkol bazlı losyonların kullanımı,
- Rozasea (gül hastalığı), sedef ve akne gibi başka cilt hastalıkları.
Bazı besinlerin de seboreik dermatiti tetiklediği veya azalttığı yönünde teoriler olsa da bu konuda kesin bir bilgi yoktur.
Teşhis Yöntemleri
Seboreik dermatitin teşhisi oldukça kolaydır, çünkü etkileri deride bariz bir şekilde gözlemlenebilir. Herhangi bir kan, idrar veya alerji testi yapılması gerekmez. Ancak tedaviden yanıt alınamaması durumunda dermatoloğunuz başka bir rahatsızlık olmadığına emin olmak için deriden biyopsi almak isteyebilir.
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Seboreik dermatit ergenlerde ve yetişkinlerde tedavi edilmelidir, çünkü genellikle kendiliğinden iyileşmeyecektir. Kullanılacak tedavi ise vücudun hangi bölümlerinin etkilendiğine ve etki şiddetine göre değişebilir.
Tedavinin amacı gözle görülebilen semptomlarla birlikte kaşınma ve kızarmayı azaltmaktır. Reçeteli veya reçetesiz ilaçlar yazılabilir. Kullanılan reçeteli ilaçlar arasında topikal antifungaller, kalsinörin inhibitörleri ve kortikosteroidler bulunur. Genellikle düzenli ilaç kullanımı gerekmektedir. Farklı bölgeler için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur.
Saç Derisi
8 ila 12 aylık bebeklerde saç derisinde görülen seboreik dermatit genellikle kendi kendine geçer. Günlük olarak bebek şampuanı kullanmak ve saçı hafifçe taramak işe yarayabilir. Bebek durumdan rahatsızsa veya kaşınıyorsa bir çocuk doktoruna veya dermatoloğa başvurulmalıdır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Yetişkinlerde çok ağır olmayan vakalarda selenyum, çinko pirition veya kömür katranı içeren şampuanların kullanımı denenebilir. Hastalığın uzun vadede kontrolü için doktorunuz siklopiraks veya ketokonazol içeren şampuanları reçete edebilir. Bu tür şampuanlar, döküntü geçene kadar günlük veya haftada 2-3 kez kullanılır, sonrasında ise alevlenmeleri önlemek için haftada bir kez kullanılmalıdır.
Daha ağır vakalarda ise betametazon valerat, klobetasol, fluosinolon veya fluosinolon çözeltisi içeren şampuanlar reçete edilebilir. Bunların bazıları günlük; bazıları ise iki hafta boyunca günde iki kez, sonrasında ise haftada iki kez kullanılır.
Yüz ve Gövde
Yüz ve gövdede gözlenen seboreik dermatit tedavisinde topikal antifungaller, kortikosteroidler ve kalsinörin inhibitörleri kullanılır.
Topikal antifungaller arasında siklopiroks, ketokonazol ve sertakonazol bulunur. Bunlar krem, jel veya köpük formunda bulunur. 8 haftaya kadar günde iki kez kullanılabilirler ve sonrasında ihtiyaç duyuldukça ilgili bölgelere uygulanmaları gerekir.
Topikal kortikosteroidler arasında betametazon valerat, desonid, fluosinolon ve hidrokortizon bulunur. Krem, losyon, köpük, jel, merhem veya yağ formunda bulunabilirler. Günde bir veya iki kez kullanılmaları gerekir. Antifungaller seboreik dermatiti iyileştirmez veya alevlenmeleri engelleyemezse doktorunuz kortikosteroid kullanmanızı isteyebilir. Kortikosteroidler derinin incelmesine sebep olabilir ve bu nedenle ara verilmeden haftalarca veya aylarca kullanılmaları önerilmez.
Topikal kalsinörin inhibitörleri, kortikosteroidlere alternatif olarak kullanılabilir. Etkilenen bölgeye günde iki kez uygulanmaları gerekir. Ağır vakalarda oral antifungaller veya fototerapi kullanılabilir.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Seboreik dermatit, çoğu bebeğin saç derisinde görülür ancak kendiliğinden iyileşir. Bu vakalar; genellikle ağrı, kaşıntı veya rahatsızlığa sebep olmayan zararsız vakalardır. Bu vakalar, bebeğin doğumundan birkaç ay sonra başlar ve genelde 12 aylıktan büyük bebeklerde bir daha görülmez. Tedavisi için evde yapılacak basit bir bakım yeterli olacaktır.
Yetişkin ve ergenlerde saç derisinde (kepek), yüzde veya gövdede gözlenen seboreik dermatit vakaları hayat boyunca yaşanabilir. Ancak bu durum tedaviyle kontrol altına alınabilir ve düzenli tedavi sayesinde kolaylıkla ilerleme kaydedilmektedir.
Evde denediğiniz çözümler işe yaramıyorsa ya da etkilenen bölgede acı hissi, kabuklanma, sıvı veya irin akışı varsa doktorunuza başvurun.
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
Seboreik Dermatit, insan nüfusunun yaklaşık %11'inde görülür. En sık görüldüğü gruplar 3 aylıktan küçük bebekler ve 30 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerdir. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Ayrıca şu hastalık veya durumlara sahip kişilerin seboreik dermatit geliştirmesi daha olasıdır:
- Organ nakli,
- Yetişkin lenfoması,
- HIV,
- Depresyon,
- Parkinson hastalığı,
- Tardif Diskinezi,
- Epilepsi,
- Yüz felci,
- Omurilik yaralanması,
- Down Sendromu.
Ayrıca lityum, buspiron, haloperidol dekanoat ve klorpromazin içeren psikotropik ilaçların kullanımı da sizi seboreik dermatit risk grubuna sokar.
Önlem Yöntemleri
Seboreik dermatiti önlemek için yapılabilecek pek az şey vardır. Bebeklerde saç derisinde görülen formu zararsız ve doğaldır. Ayrıca evde bakımı mümkündür.
Stres seviyelerinizi mümkün olduğunca düşük tutmak ve gün içinde az miktarda gün ışığına çıkmak basit önlemler olabilir.
Etimoloji
"Seboreik" ifadesi, Latincede "yağ" anlamına gelen "sebum" kelimesiyle Yunancada "akış" anlamına gelen "rhoia" kelimesinden oluşmuştur.
"Dermatit" kelimesi ise derinin alevlenmesi anlamına gelir ve "dermat-" ile "itis" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 6
- 3
- 3
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- C. C. M. Professional. Seborrheic Dermatitis: What Is It, Diagnosis & Treatment. Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- Online Etymology Dictionary. Seborrhea | Etymology, Origin And Meaning Of Seborrhea By Etymonline. Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: Online Etymology Dictionary | Arşiv Bağlantısı
- Online Etymology Dictionary. Dermatitis | Search Online Etymology Dictionary. Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: Online Etymology Dictionary | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/03/2025 14:30:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14579
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.