Seboreik Dermatit Nedir? Bebeklerde Kepek Oluşması Normal mi?

Seboreik Dermatit; bulaşıcı olmayan, tedavisi kolay ve yaygın bir cilt hastalığıdır. Bu dermatit türü; özellikle kafa derisinde beyaz veya sarı renkte, pul pul dökülen kabuklu ve yağlı, kaşıntılı yaralar oluşmasına neden olur. Halk arasında "konak hastalığı" olarak da bilinir.

Seboreik Dermatit; vücudun özellikle yağ bakımından zengin olan sırt ve göğsün üst bölgelerinde, yüz ve alında, burun kanatlarında, kulak arkalarında, göbek deliğinde, kaşlarda, memelerin altında, kol ve bacakların kıvrımlarında görülür.

Bu cilt hastalığı; hayat boyunca devam eden alevlenme dönemleriyle gözlenir. Tedavi süreci alevlenmeleri bastırsa da hastalık başka bir alevlenmeyle tekrar kendini gösterecektir.

Belirti ve Bulgular

Seboreik dermatitin belirtileri şunlardır:

• Cilt veya saçlı deride kaşındığında saça karışan veya omuzlara dökülen kaşıntılı, beyaz pullar oluşması.
• Ciltte kırmızı pullanmalar.
• Yenidoğan bebeklerde kabuklu, sarı, kaşınmayan pullanmalar.
• Blefarit. (Göz kapaklarının kenarlarında pullu kızarıklıklar.)
• Yanaklarda pembemsi, pullu deri kalınlaşmaları.
• Göğüste veya saç çizgisinde halka veya yaprak şeklinde pullanma.
• Genital bölgelerde, koltuk altlarında ve meme altlarındaki kıvrımlarda kızarıklık.
• Yanak veya üst gövdede iltihaplı kıl köklerinin bulunması.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Seboreik dermatitin kesin sebebi henüz bilinmemektedir, ancak hastalıkta etkili olduğu düşünülen faktörler şöyle sıralanabilir:

• Her insanın cildinde bulunan Malassezia mantarının bazı insanlarda fazla büyümesi,
• Yüksek androjen seviyesi,
• Ciltteki yağ seviyesinin yüksekliği,
• İnflamatuar (yangısal) tepki,
• Ailede seboreik dermatit geçmişi.

Seboreik dermatiti tetikleyen veya kötüleştiren etkenler ise şunlardır:

• Stres,
• Soğuk ve kuru iklimler,
• Yağlı cilt,
• Alkol bazlı losyonların kullanımı,
• Rozasea (gül hastalığı), sedef ve akne gibi başka cilt hastalıkları.

Bazı besinlerin de seboreik dermatiti tetiklediği veya azalttığı yönünde teoriler olsa da bu konuda kesin bir bilgi yoktur.

Teşhis Yöntemleri

Seboreik dermatitin teşhisi oldukça kolaydır, çünkü etkileri deride bariz bir şekilde gözlemlenebilir. Herhangi bir kan, idrar veya alerji testi yapılması gerekmez. Ancak tedaviden yanıt alınamaması durumunda dermatoloğunuz başka bir rahatsızlık olmadığına emin olmak için deriden biyopsi almak isteyebilir.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Seboreik dermatit ergenlerde ve yetişkinlerde tedavi edilmelidir, çünkü genellikle kendiliğinden iyileşmeyecektir. Kullanılacak tedavi ise vücudun hangi bölümlerinin etkilendiğine ve etki şiddetine göre değişebilir.

Tedavinin amacı gözle görülebilen semptomlarla birlikte kaşınma ve kızarmayı azaltmaktır. Reçeteli veya reçetesiz ilaçlar yazılabilir. Kullanılan reçeteli ilaçlar arasında topikal antifungaller, kalsinörin inhibitörleri ve kortikosteroidler bulunur. Genellikle düzenli ilaç kullanımı gerekmektedir. Farklı bölgeler için farklı tedavi seçenekleri mevcuttur.

Saç Derisi

8 ila 12 aylık bebeklerde saç derisinde görülen seboreik dermatit genellikle kendi kendine geçer. Günlük olarak bebek şampuanı kullanmak ve saçı hafifçe taramak işe yarayabilir. Bebek durumdan rahatsızsa veya kaşınıyorsa bir çocuk doktoruna veya dermatoloğa başvurulmalıdır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Lloyds Pharmacy

Yetişkinlerde çok ağır olmayan vakalarda selenyum, çinko pirition veya kömür katranı içeren şampuanların kullanımı denenebilir. Hastalığın uzun vadede kontrolü için doktorunuz siklopiraks veya ketokonazol içeren şampuanları reçete edebilir. Bu tür şampuanlar, döküntü geçene kadar günlük veya haftada 2-3 kez kullanılır, sonrasında ise alevlenmeleri önlemek için haftada bir kez kullanılmalıdır.

Daha ağır vakalarda ise betametazon valerat, klobetasol, fluosinolon veya fluosinolon çözeltisi içeren şampuanlar reçete edilebilir. Bunların bazıları günlük; bazıları ise iki hafta boyunca günde iki kez, sonrasında ise haftada iki kez kullanılır.

Yüz ve Gövde

Yüz ve gövdede gözlenen seboreik dermatit tedavisinde topikal antifungaller, kortikosteroidler ve kalsinörin inhibitörleri kullanılır.

Topikal antifungaller arasında siklopiroks, ketokonazol ve sertakonazol bulunur. Bunlar krem, jel veya köpük formunda bulunur. 8 haftaya kadar günde iki kez kullanılabilirler ve sonrasında ihtiyaç duyuldukça ilgili bölgelere uygulanmaları gerekir.

Topikal kortikosteroidler arasında betametazon valerat, desonid, fluosinolon ve hidrokortizon bulunur. Krem, losyon, köpük, jel, merhem veya yağ formunda bulunabilirler. Günde bir veya iki kez kullanılmaları gerekir. Antifungaller seboreik dermatiti iyileştirmez veya alevlenmeleri engelleyemezse doktorunuz kortikosteroid kullanmanızı isteyebilir. Kortikosteroidler derinin incelmesine sebep olabilir ve bu nedenle ara verilmeden haftalarca veya aylarca kullanılmaları önerilmez.

Topikal kalsinörin inhibitörleri, kortikosteroidlere alternatif olarak kullanılabilir. Etkilenen bölgeye günde iki kez uygulanmaları gerekir. Ağır vakalarda oral antifungaller veya fototerapi kullanılabilir.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Seboreik dermatit, çoğu bebeğin saç derisinde görülür ancak kendiliğinden iyileşir. Bu vakalar; genellikle ağrı, kaşıntı veya rahatsızlığa sebep olmayan zararsız vakalardır. Bu vakalar, bebeğin doğumundan birkaç ay sonra başlar ve genelde 12 aylıktan büyük bebeklerde bir daha görülmez. Tedavisi için evde yapılacak basit bir bakım yeterli olacaktır.

Yetişkin ve ergenlerde saç derisinde (kepek), yüzde veya gövdede gözlenen seboreik dermatit vakaları hayat boyunca yaşanabilir. Ancak bu durum tedaviyle kontrol altına alınabilir ve düzenli tedavi sayesinde kolaylıkla ilerleme kaydedilmektedir.

Evde denediğiniz çözümler işe yaramıyorsa ya da etkilenen bölgede acı hissi, kabuklanma, sıvı veya irin akışı varsa doktorunuza başvurun.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Seboreik Dermatit, insan nüfusunun yaklaşık %11'inde görülür. En sık görüldüğü gruplar 3 aylıktan küçük bebekler ve 30 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerdir. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Ayrıca şu hastalık veya durumlara sahip kişilerin seboreik dermatit geliştirmesi daha olasıdır:

• Organ nakli,
• Yetişkin lenfoması,
• HIV,
• Depresyon,
• Parkinson hastalığı,
• Tardif Diskinezi,
• Epilepsi,
• Yüz felci,
• Omurilik yaralanması,
• Down Sendromu.

Ayrıca lityum, buspiron, haloperidol dekanoat ve klorpromazin içeren psikotropik ilaçların kullanımı da sizi seboreik dermatit risk grubuna sokar.

Önlem Yöntemleri

Seboreik dermatiti önlemek için yapılabilecek pek az şey vardır. Bebeklerde saç derisinde görülen formu zararsız ve doğaldır. Ayrıca evde bakımı mümkündür.

Stres seviyelerinizi mümkün olduğunca düşük tutmak ve gün içinde az miktarda gün ışığına çıkmak basit önlemler olabilir.

Etimoloji

"Seboreik" ifadesi, Latincede "yağ" anlamına gelen "sebum" kelimesiyle Yunancada "akış" anlamına gelen "rhoia" kelimesinden oluşmuştur.

"Dermatit" kelimesi ise derinin alevlenmesi anlamına gelir ve "dermat-" ile "itis" kelimelerinin birleşimiyle oluşmuştur.