Penguen Yumurtası Yenebilir mi? Penguen Yumurtasının Özellikleri Nedir?

İnsanlık tarihi boyunca beslenme alışkanlıklarımız, yaşam biçimimize ve kültürel gelişimimize paralel olarak sürekli evrim geçirmiştir. Bunların en eskilerinden biri de yumurta tüketimidir. Öyle ki, yaklaşık 6 milyon yıl önce ilk insansıların yumurta tüketmeye başladığı bilinmektedir.^[1] Bu erken dönem insanları, muhtemelen vahşi kuşların yuvalarından topladıkları yumurtaları çiğ olarak yemekteydi. Zira o dönemde pişirme teknikleri henüz bilinmiyordu ve salmonella gibi bakteriler henüz bilinen bir tehdit değildi.

Zamanla insanlar, yiyeceklerini pişirmeyi öğrendikçe yumurta tüketimi de bu süreçten payını aldı. Ateşin kontrol altına alınmasıyla birlikte, yaklaşık 1,5 milyon yıl önce insanlar yiyeceklerini pişirmeye ve böylece yumurtaları da pişirerek tüketmeye başladılar. Ancak, yumurtaların kaynatılarak tüketilmesi; seramik kapların icadından sonra, yaklaşık milattan önce 5000 yıllarında mümkün olacaktı.

Yumurta üretimi ve evcilleştirme konusuna gelince bilim insanları, evcilleştirilmiş tavukların kökeni hakkında uzun yıllardır tartışmaktadır. Güneydoğu Asya, Hindistan ve Kuzey Çin gibi bölgeler önerilen yerler arasındadır ve tavuğun ilk ortaya çıkışı, 4.000 ila 10.500 yıl öncesine kadar değişen bir zaman aralığında belirtilmiştir.^[2] Eti ve yumurtasıyla insanlığı besleyecek olan evcil tavuk daha sonrasında tüm dünyaya yayılım gösterecektir.

Günümüzde tavuk yumurtası, kahvaltılarımızın vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiştir. Yumurtanın birçok farklı pişirme ve tüketme biçimi bulunmaktadır. Örneğin, kimileri yumurtayı sahanda tercih ederken kimi omlet şeklinde tercih eder. Yumurtayı kaynatmak da başka bir pişirme yoludur. Günlük hayattan da bildiğiniz üzere tavuk yumurtası kaynatıldığında, normalde şeffaf olan kısmı katılaşarak beyaz renge dönüşür ve ortasında sarı kısmıyla klasik bir kaynamış yumurta görünümünü alır. Peki ya aynı işlemi bir penguen yumurtasına uyguladığınızda nasıl bir sonuç elde edersiniz?

Pixabay

Penguen yumurtası kaynatıldığında, tavuk yumurtasından oldukça farklı bir manzarayla karşılaşırsınız. Penguen yumurtasının beyazı (yani albümeni), katılaştığında bile şeffaf kalır ve bu sayede yumurtanın içindeki sarısı içi kesilmeden görünebilir hâle gelir. Bu durum, penguen yumurtasının benzersiz ve ilginç bir görünüme sahip olmasına neden olur.

Penguen Yumurtalarının Özellikleri

2024 yılı itibarıyla dünyada 18 penguen türü olduğu kabul edilmektedir ve bu türlerin birçoğunun yumurtası çeşitli zamanlarda gıda olarak tüketilmiştir.^{[3], [4]} Son yıllarda bazı bölgelerde penguen avlamak veya yumurtalarını toplamak yasaklanmış olsa da, Antarktika keşiflerinde penguen eti iskorbütle mücadelede ve yumurtaları ise yaşamı sürdürebilmek için hayati bir gıda kaynağı görevi görmüştür. Nitekim kutup kaşifleri zorlu koşullarda, ellerine geçirdikleri neredeyse her şeyi yemek zorundaydılar. Aksi hâlde gıda sorunu ile baş başa kalabilirlerdi.

Antarktika'ya yolu düşen gezginlerin ve bilim insanlarının en çok tükettiği penguen yumurtaları, gentoo penguenine aittir. Öyle ki gentoo penguenlerinin yumurtaları, eski Antarktik yemek kitaplarında sıkça yer almaktadır. Bunun olası nedeni, bu penguenlerin diğer türlere göre daha uzun bir yumurtlama dönemine sahip olmaları ve birden fazla yumurta bırakabilmeleridir. Öte yandan, imparator penguenler ise her sezon yalnız bir yumurta bırakırlar. Dolayısıyla imparator penguenlerin yumurtalarına erişim daha zor olmuş olabilir. Ayrıca gentoo penguenleri, yumurtalarını yırtıcılara kaptırdıklarında tekrar yumurtlayabilirler, ancak bu durum bir sonraki üreme sezonunu geciktirebilir. Aktarılanlara göre bu yumurtaları taze olarak elde etmek zordur.

iStock

Penguen yumurtası, yaklaşık olarak ördek yumurtası büyüklüğündedir. Tavuk yumurtalarından daha büyük ve daha yuvarlak bir yapıya sahiptir. Kabuğu, tavuk yumurtasına göre daha kalın ve dayanıklıdır. Bu yüzden oldukça dikkatli kırmak gerekir. Çiğken beyazı hafif yeşilimsi bir tonda ve şeffaftır. Sarısı ise çok daha parlak ve turuncudur. Kaynatıldığında (yaklaşık 10 dakika) ya da kızartıldığında beyazı katılaşır ancak şeffaflığını korur, tavuk yumurtasında olduğu gibi beyazlaşmaz. Sarısı katılaşır ve parlak rengini korur. Yumurtanın tüketimi ise tavuk yumurtasına kıyasla pek farklı değildir.

Penguen yumurtalarının bu özelliklere sahip olmasının nedeni, Polar Guidebook kuruluşuna göre, içerdikleri yüksek glikoprotein oranlarıdır. Glikoproteinler, proteinlere bağlı karbonhidrat zincirlerine sahip moleküllerdir ve proteinlerin işlevlerini ve stabilitelerini artırır. Tavuk yumurtaları, ağırlıklı olarak ovalbümin içerir ki bu, yumurtanın beyazında bulunan ana proteinlerden biridir ve pişirme sırasında katılaşmayı sağlar. Penguen yumurtaları ise %25 penalbümin içerir. Penalbümin, özellikle düşük sıcaklıklarda stabil kalabilen ve protein denatürasyonunu engelleyen bir glikoproteindir. Bu, penguen yumurtalarının donmasını engelleyerek embriyonun gelişimini korur. Bu özellik, penguenlerin bölgenin dondurucu sıcaklıklarında hayatta kalmasına ve başarılı bir şekilde üremesine yardımcı olur.

Penguen Yumurtaları Tarih Boyunca Nasıl Tüketildi?

Falkland Adaları'nda yaşayan "Kelpers" olarak bilinen yerel halk, yaklaşık 3.500 kişilik nüfusa karşılık bir milyondan fazla penguenle baş başadır. Halk için yiyecek temini karmaşık bir meseledir çünkü bol miktarda et ve balığa sahipken bitkisel ürün bulmak çok daha zordur. Toprakları ince ve asidik olduğundan tarıma uygun değildir, bu yüzden taze ürünlerin çoğunu yüksek maliyetlerle ithal etmek zorundadırlar.

Bu nedenle Kelpersler ellerindeki kaynakları en iyi şekilde değerlendirmeyi öğrenmişlerdir. Öyle ki kaz, tavuk ve penguen yumurtalarının turşusunu yapıp saklamaktadırlar.

Başka yerlerde, penguen yumurtası toplamak, insanların penguenlerle kesiştiği bölgelerde genellikle yasal değildir. Antarktika'nın hiçbir zaman yerli bir nüfusu olmamıştır, ancak bir zamanlar kaşifler yiyecek stoklarını doldurmak için "yumurtacılık" yaparlardı. Genel olarak Antarktika'da, penguen ve diğer kuşların yumurtaları yaz aylarında toplanırdı. Her yuvadan en fazla bir yumurta (genellikle iki yumurtayı bırakırlar) alınır ve bu yumurtalar kışın kullanılmak üzere saklanırdı.^[5] Bunların kabukları, şu anda kuru ve boş halde, hâlâ bazı tarihi kulübelerde görülebilir. Büyük bir stok elde etmek için erken ve hızlı olmak esastı, bu stok dikkatli kullanıldığında kışa kadar dayanabilirdi.

CoolAntarctica

Penguen Yumurtasının Tadı Nasıldır?

Kaynatılmış bir penguen yumurtasının tadına gelince, şeffaf ve yağlı albümeni çiğnemek muhtemelen çoğu insanın hoşuna gitmeyecektir. Ek olarak, penguenlerin diyetleri deniz temelli besinlerden oluştuğundan, yumurtalarında balığımsı tatlar olduğu da aktarılmıştır.^[6] Bazı bilim insanlarının aktardığına göre, penguen yumurtasının tadı şu şekildedir:

Kaynatıldığında pek lezzetli değillerdi ve yenilebilir hale getirmek için sirkeye ihtiyaç duyuluyordu.