Passiflora Nedir, Nasıl Kullanılır? Passiflora Nelere İyi Gelir?
Passiflora olarak da bilinen çarkıfelek (Passiflora incarnata) bitkisi, geleneksel olarak Amerika'da ve daha sonra Avrupa'da anksiyete, uykusuzluk, ADHD, ağrı, nöbetler ve histeri için sakinleştirici bir bitki olarak kullanılmıştır. Günümüzde hala anksiyete ve uykusuzluk tedavisinde kullanılmaktadır. Ancak bu kullanımları destekleyen iyi bir bilimsel kanıt yoktur. Passiflora, ayrıca bazı yiyecek ve içeceklere tat vermesi için çarkıfelek çiçeği eklenir.
Passiflora Nedir?
Amerika'nın güneydoğu bölgelerine özgü olan çarkıfelek (Passiflora), günümüzde tüm Avrupa'da yetiştirilmektedir. Otsu sürgünleri ve yaklaşık 10 metre uzunluğa kadar büyüyen sağlam odunsu gövdesi olan, çok yıllık bir tırmanıcı asmadır. Her çiçeğin 5 beyaz taç yaprağı ve eflatundan maviye kadar değişen renklerde 5 çanak yaprağı vardır. Halk inanışına göre Passiflora, İngilizce olan "passionflower" adını, taç kısmı İsa'nın çarmıha gerilmesi sırasında taktığı dikenli tacı andırdığı için almıştır. Passiflora'nın olgun meyvesi, sarı veya mor olabilen yumurta şeklinde bir meyvedir. Bazı çarkıfelek türleri yenilebilir.
Passiflora hakkında daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.
Passiflora Ne İşe Yarar?
Bitkilerin ve takviyelerin çoğu kapsamlı bir şekilde test edilmemiştir ve ürünlerin içeriği veya güvenliği konusunda hiçbir garanti yoktur.
Ancak bilim insanları, passifloranın, beyinde gama aminobütirik asit (GABA) adı verilen bir kimyasalın seviyelerini artırarak çalışıyor olabileceğini düşünmektedir. GABA bazı beyin hücrelerinin aktivitesini düşürerek daha rahat hissetmenizi sağlar. Passifloranın çalışıyor olabileceği iki alan şunlardır:
- Anksiyete: Passiflora çiçeğinin ağız yoluyla alınması anksiyete belirtilerini azaltabilir. Passiflora, bazı reçeteli ilaçlar kadar işlevsel olabilir.
- Ameliyat Öncesi Anksiyete: Passiflora, bir ameliyattan 30-90 dakika önce ağızdan alındığında anksiyeteyi azaltabilir. Passiflora, melatonin veya midazolam gibi ameliyat öncesi anksiyete için diğer bazı tedaviler kadar işe yarayabilir. Ancak passiflora, bazı anestezi ilaçlarıyla da etkileşime girebilir, bu nedenle bir sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından önerilmedikçe ameliyattan önce passiflora kullanmayınız.
Passiflora ailesinin bazı üyeleri, mide sorunlarının tedavisine yardımcı olabilir. Indian Journal of Pharmacology'de yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar,daha yaygın olarak "kokuşmuş çarkıfelek" olarak da bilinen Passiflora foetida bitkisinin mide ülserlerini tedavi etme potansiyelini incelemişlerdir. Sıçanlarda ülserleri hafifletmeye yardımcı olduğunu ve ayrıca antioksidan potansiyeli gösterdiğini bulmuşlardır.
BioMed Research International'da bildirilen bir başka çalışmada bilim insanları, Passiflora serratodigitata'nın yapraklarından ve saplarından bir özüt oluşturarak sıçanların ülser tedavisinde umut vaat eden sonuçlar elde etmişlerdir. Ancak insanlar üzerinde daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Passifloranın aynı zamanda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), yanıklar, kalp ritmi sorunları, hemoroid, ağrı, uyku sorunları, menopoz ile ilişkili semptomlar ve stres için de kullanılabileceğine yönelik iddia ve fikirler de vardır; ancak bu alanlarda yararlı olup olmayacağını söylemek için henüz yeterli ve güvenilir bilgi yoktur.
Passifloranın etkileri, kediotu (Valeriana officinalis) ve kava (Piper methysticum) gibi anksiyete tedavisinde kullanılan diğer bitkilerden daha hafif olma eğilimindedir. Passiflora, genellikle kediotu, melisa (Melissa officinalis) veya diğer sakinleştirici bitkilerle birleştirilir. Ne var ki çarkıfeleğin anksiyete veya uykusuzluk için gerçek bir tedavi olduğunu gösteren akademik çalışma sayısı yok denecek kadar azdır. Passiflora, genellikle diğer sakinleştirici bitkilerle birleştirildiğinden, çarkıfeleğin tek başına ne gibi etkileri olduğunu söylemek zordur.
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler üzerinde yapılan çalışmalar, passifloranın semptomları tedavi etmek için oksazepam (Serax) ilacı kadar etkili olduğunu göstermektedir. Ortalama 7 günde etki eden passiflora, 4 günde etki eden oksazepam kadar hızlı etki göstermemiştir. Bununla birlikte passiflora, kullanıcıların iş performansı üzerinde oksazepamdan daha az olumsuz etki yaratmıştır. Diğer çalışmalar, ameliyattan önce çarkıfelek verilen hastaların plasebo verilenlere göre daha az anksiyete yaşadığını ve anestezinin etkilerinden aynı hızla kurtulduklarını göstermektedir.
Kullanılan Parçaları ve Kullanım Biçimleri
Çarkıfeleğin toprak üstü kısımları (çiçekler, yapraklar ve saplar) tıbbi amaçlar için kullanılır. Bu kullanım, çeşitli biçimlerde olabilir:
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
- İnfüzyonlar: 2,5 gram, günde üç ila dört kez
- Çaylar: Günlük 4 ila 8 gram kurutulmuş bitkiden yapılan çay
- Sıvı ekstrakt: 10 ila 30 damla, günde üç kez
- Tentür: 10 ila 60 damla, günde üç kez
Passiflora kullanmak için, kurutulmuş Passiflora çiçeğini kaynar suya ekleyebilirsiniz. Kurutulmuş çarkıfelek veya hazır paketlenmiş çayı birçok sağlıklı gıda mağazasında bulabilirsiniz. Ayrıca sıvı özler, kapsüller ve tabletler de bulabilirsiniz.
Passiflorayı alternatif bir tedavi olarak denemeden önce mutlaka doktorunuzla konuşun. Uzmanlar, potansiyel fayda ve riskleri değerlendirmenize yardımcı olabilirler.
Yan Etkiler ve Önlemler
Vücudu güçlendirmek ve hastalıkları tedavi etmek için bitki kullanmak çok eski bir gelenektir. Ancak tüm bitkisel ürünler gibi passiflora da yan etkileri tetikleyebilir ve tüketilen diğer bitkiler, takviyeler veya ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu nedenlerden dolayı, bitkileri bir sağlık uzmanının gözetimi altında dikkatli bir şekilde almalısınız.
Passifloranın nadiren de olsa bazı yan etkileri olabilir:
- Ağız yoluyla alındığında: Passiflora, gıdalarda tatlandırıcı olarak kullanıldığında çoğu insan için muhtemelen güvenlidir. Çay olarak 7 gece boyunca veya ilaç olarak 8 haftaya kadar alındığında muhtemelen güvenlidir. Uyuşukluk, baş dönmesi ve kafa karışıklığı gibi yan etkilere neden olabilir.
- Cilde uygulandığında: Passiflora çiçeğinin güvenli olup olmadığını veya yan etkilerinin neler olabileceğini bilmek için yeterli güvenilir bilgi yoktur.
Yetişkinler de doktor gözetiminde, kilolarıyla uygun dozda passiflora kullanmalıdırlar.
Çarkıfeleğin çocuklardaki etkilerini inceleyen hiçbir çalışma yoktur, bu nedenle doktor gözetimi olmadan çocuklara passiflora verilmemelidir.
Yapılan küçük çaplı bir araştırma, çarkıfelek çiçeğinin hamilelik komplikasyonları ile ilişkili olabileceğini göstermiştir. Bu potansiyel riski daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Hamileyseniz veya emziriyorsanız çarkıfelek çiçeği ALMAYINIZ.
Passiflora kullanırken, sizi nasıl etkilediğinden emin olana kadar araba veya ağır makine kullanmadığınızdan emin olunuz.
Diğer insanlar için çarkıfelek, genellikle önerilen dozlarda ve bir seferde 2 aydan daha kısa bir süre kullanıldığı müddetçe güvenli ve toksik olmadığı düşünülmektedir.
Doz
Passiflora ürünleri tipik olarak doz başına 250-900 mg içerir. Ancak uygun bir passiflora dozunun ne olabileceğini bilmek için yeterli güvenilir bilgi yoktur. Doğal ürünlerin her zaman güvenli olmayabileceğini ve dozajın hayati önemi olduğunu unutmayın. Ürün etiketlerindeki ilgili talimatları takip ettiğinizden ve kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danıştığınızdan emin olun.
Olası Etkileşimler
Çarkıfelek aşağıdaki ilaçlarla etkileşime girebilir:
- Antidepresanlar
- Antihistaminikler
- Benzodiazepinler
- Barbitüratlar
- Narkotik
Aşağıda, özellikle tehlikeli olabilecek bazı etkileşimler üzerinde durulmaktadır.
Sakinleştiriciler (Uykuya Neden Olan İlaçlar)
Sakinleştirici etkisi nedeniyle passiflora, yatıştırıcı ilaçların etkilerini daha güçlü hale getirebilir. Bu ilaçlar şunları içerir:
- Fenitoin (Dilantin) gibi antikonvülsanlar
- Barbitüratlar
- Alprazolam (Xanax) ve diazepam (Valium) gibi benzodiazepinler
- Zolpidem (Ambien), zaleplon (Sonata), eszopiclone (Lunesta), ramelteon (Rozerem) gibi uykusuzluk ilaçları
- Amitriptilin (Elavil), amoksapin, doksepin (Sinequan) ve nortriptilin (Pamelor) gibi trisiklik antidepresanlar
- Antiplateletler ve antikoagülanlar (kan sulandırıcılar)
Passiflora, kanın pıhtılaşması için gereken süreyi artırabilir, bu nedenle kan inceltici ilaçların etkilerini daha güçlü hale getirebilir ve kanama riskinizi artırabilir. Kan inceltici ilaçlar şunları içerir:
- Klopidogrel (Plavix)
- Varfarin (Coumadin)
- Aspirin
Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAO İnhibitörleri)
MAO inhibitörleri, günümüzde eskisi kadar sık reçete edilmeyen bir antidepresan sınıfıdır. Teorik olarak passiflora, MAO inhibitörlerinin etkilerini ve tehlikeli olabilecek yan etkilerini artırabilir. Bu ilaçlar şunları içerir:
- İzokarboksazid (Marplan)
- Fenelzin (Nardil)
- Tranilsipromin (Parnate)
Diğer
Bazı ilaçlar, hücrelerin içine ve dışına pompalar tarafından taşınır. Passiflora, bu pompaların çalışma şeklini değiştirebilir ve vücutta ne miktarda ilaç kaldığını etkileyebilir. Bazı durumlarda bu, Organik Anyon Taşıyıcı Polipeptit Substratları olarak bilinen ilaç gruplarının etkilerini ve yan etkilerini değiştirebilir.
Kan sulandırıcı veya anti-enflamatuar ilaçlar kullanıyorsanız dikkatli olun, çünkü bunların da olası çarkıfelek etkileşimleri olduğu gösterilmiştir. Passiflora ile bir arada kullanıldığında sorunlara neden olabilecek diğer bitkisel ilaçlar arasında kava ve kediotu kökü bulunmaktadır. Son olarak, passiflora kullanımı sırasında alkol, kafein ve aspirin tüketiminden de uzak durulmalıdır.
Passiflora Alternatifleri
Eğer passiflora umduğunuz veya ihtiyaç duyduğunuz şekilde çalışmıyorsa veya başka seçenekleri denemek istiyorsanız, göz önünde bulundurabileceğiniz başka tedaviler ve ilaçlar da vardır.
Diğer Bitkisel Takviyeler
Papatya gibi anksiyete için önerilen diğer birçok takviye, çeşitli çalışmaların anksiyeteyi azaltmada etkili olduğunu ve hatta belki de bir antidepresan olarak etki ettiğini göstermiştir. Papatya, eski Yunanlılar, Mısırlılar ve Romalılar da dahil olmak üzere binlerce yıldır kullanılmaktadır.
Birçok depresyon hastasının faydalı bulduğu bir diğer seçenek de sarı kantaron otudur. Araştırmalar, sarı kantaron otunun hafif ve orta dereceli depresyon tedavisinde faydalı olduğunu göstermektedir, ancak anksiyete tedavisi olarak değeri hala belirlenmemiştir.
İlaç ve Psikoterapi
Hayatınızda sıkıntıya ve aksamaya neden olan anksiyeteniz varsa, uygun bir teşhis ve tedavi önerisi için bir sağlık uzmanıyla konuşun. Anksiyeteyi hafifletmeye yardımcı olabilecek etkili tedaviler mevcuttur ve passiflora gibi alternatif bir tedaviyi denemeden önce bu seçenekler ilk savunma hattınız olmalıdır.
İlaç ve bilişsel-davranışçı terapi (BDT) gibi kanıta dayalı tedavilerin anksiyete semptomlarını azaltmada etkili olduğu kanıtlanmıştır. Tanı ve tedavi için nitelikli bir ruh sağlığı uzmanına sevk konusunda doktorunuzla konuşun.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 8
- 3
- 3
- 2
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Mount Sinai Health System. Passionflower Information. Alındığı Tarih: 31 Aralık 2023. Alındığı Yer: Mount Sinai Health System | Arşiv Bağlantısı
- WebMD. Passionflower: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing And Reviews. Alındığı Tarih: 31 Aralık 2023. Alındığı Yer: WebMD | Arşiv Bağlantısı
- NCCIH. Passionflower. Alındığı Tarih: 31 Aralık 2023. Alındığı Yer: NCCIH | Arşiv Bağlantısı
- K. Appel, et al. (2010). Modulation Of The Γ‐Aminobutyric Acid (Gaba) System By Passiflora Incarnata L.. Wiley, sf: 838-843. doi: 10.1002/ptr.3352. | Arşiv Bağlantısı
- Mayo Clinic. Herbal Treatment For Anxiety: Is It Effective?. (2 Mart 2018). Alındığı Tarih: 31 Aralık 2023. Alındığı Yer: Mayo Clinic | Arşiv Bağlantısı
- A. Movafegh, et al. (2008). Preoperative Oral Passiflora Incarnata Reduces Anxiety In Ambulatory Surgery Patients: A Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Anesthesia & Analgesia, sf: 1728-1732. doi: 10.1213/ane.0b013e318172c3f9. | Arşiv Bağlantısı
- A. Ngan, et al. (2011). A Double‐Blind, Placebo‐Controlled Investigation Of The Effects Of Passiflora Incarnata (Passionflower) Herbal Tea On Subjective Sleep Quality. Wiley, sf: 1153-1159. doi: 10.1002/ptr.3400. | Arşiv Bağlantısı
- R. Sathish, et al. (2011). Antiulcer And Antioxidant Activity Of Ethanolic Extract Of Passiflora Foetida L.. Medknow, sf: 336. doi: 10.4103/0253-7613.81501. | Arşiv Bağlantısı
- M. Strasser, et al. (2014). Antiulcerogenic Potential Activity Of Free And Nanoencapsulated Passiflora Serratodigitata L. Extracts. BioMed Research International, sf: 1-7. doi: 10.1155/2014/434067. | Arşiv Bağlantısı
- Verywell Mind. How This Herbal Supplement Can Improve Anxiety. Alındığı Tarih: 31 Aralık 2023. Alındığı Yer: Verywell Mind | Arşiv Bağlantısı
- K. Toda, et al. (2017). Passionflower Extract Induces High-Amplitude Rhythms Without Phase Shifts In The Expression Of Several Circadian Clock Genes In Vitro And In Vivo. International Journal of Biomedical Science : IJBS, sf: 84. | Arşiv Bağlantısı
- J. Sarris. (2018). Herbal Medicines In The Treatment Of Psychiatric Disorders: 10‐Year Updated Review. Wiley, sf: 1147-1162. doi: 10.1002/ptr.6055. | Arşiv Bağlantısı
- D. Anheyer, et al. (2017). Herbal Medicines In Children With Attention Deficit Hyperactivity Disorder (Adhd): A Systematic Review. Complementary Therapies in Medicine, sf: 14-23. doi: 10.1016/j.ctim.2016.11.004. | Arşiv Bağlantısı
- M. Miroddi, et al. (2013). Passiflora Incarnata L.: Ethnopharmacology, Clinical Application, Safety And Evaluation Of Clinical Trials. Journal of Ethnopharmacology, sf: 791-804. doi: 10.1016/j.jep.2013.09.047. | Arşiv Bağlantısı
- Z. Ozturk, et al. (2018). Pregnancy Outcomes In Psychiatric Patients Treated With Passiflora Incarnata. Complementary Therapies in Medicine, sf: 30-32. doi: 10.1016/j.ctim.2017.11.008. | Arşiv Bağlantısı
- P. J. Gow, et al. (2019). Fatal Fulminant Hepatic Failure Induced By A Natural Therapy Containing Kava. Wiley, sf: 442-443. doi: 10.5694/j.1326-5377.2003.tb05286.x. | Arşiv Bağlantısı
- J. Sarris, et al. (2009). Kava And St. John's Wort: Current Evidence For Use In Mood And Anxiety Disorders. Mary Ann Liebert Inc, sf: 827-836. doi: 10.1089/acm.2009.0066. | Arşiv Bağlantısı
- B. Bandelow, et al. (2020). Treatment Of Anxiety Disorders. Informa UK Limited, sf: 93-107. doi: 10.31887/dcns.2017.19.2/bbandelow. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:20:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16387
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.