Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine

Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine
7 dakika
2,456
  • Kişilik Psikolojisi
  • Bilim Kitabı

Kitap Hakkında

  • Künye: Simon Baron-Cohen
  • Çevirmen: Tuna Tezgel
  • Kitabevi: Say Yayınları
  • Sayfa Sayısı: 248
  • İlk Baskı Yılı: 2018
  • Satın Almak İçin: Amazon

Tanıtım

Sınırda kişilik bozukluğu, psikopati, narsisizm, otizm... Bu tanıların konduğu kişilerin ortak bir noktası var: empati eksikliği.

Empati eksikliğinin sebep olabileceği durumlar bazen son derece tehlikeli boyutlara ulaşabilmekte. Verilecek en iyi örnek Nazi "bilim insanları" olsa da, Columbine Lisesi Katliamı, Uganda’daki isyancı askerlerin anneleri çocuklarını öldürmeye zorlamaları gibi dünyanın her yerinden birçok vaka bu durumun ne gibi sonuçlara varabileceğini kanıtlıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kötülüğün Anatomisi, ödüllü psikolog Simon Baron-Cohen’in insan zalimliğine dair geliştirdiği beyin temelli yeni teoriyi ele alıyor. Sadece biyolojik değil, sosyal ve çevresel etmenlerin de empati erozyonuna neden olabileceğini öne süren Baron-Cohen kötülüğe, yani kendi deyişiyle empati eksikliğine dair süregelen fikirlere yeni bir bakış açısı sunarak literatüre oldukça nitelikli bir kaynak sağlıyor.

İnsanların en dehşet verici türlerine dair daha güçlü bir anlayış oluşturmamız için oldukça önemli bir adım. - Boston Globe

Tüm Reklamları Kapat

Kötülük kavramına yeni bir bakış açısı getiren basit ama oldukça ikna edici bir hipotez. - New York Times

Kitap İncelemesi

"Kötülük" veya "zalimlik" olarak betimlediğimiz insan davranışlarını bilimsel bir izahata kavuşturmak gibi bir gaye ile yola çıkmış, merak uyandırıcı bir kitap. Nasıl oluyor da başka birine/birilerine noktalarda acı çektirmek, işkence yapmak kolaylaşabiliyor? Simon Baron-Cohen’in, Kötülüğün Anatomisi adlı bu kitabında, tam bu noktada kullandığı kavram "nesne"dir. Yani asla duygusal bir bağ kurulamayacak ve empati yapılamayacak bir eşya gibi düşünmek... Otoriter bir "ben" modu, diğer insanları nesneleştirdiğinde, zalimlik için ortam hazır hale geliyor.

Cohen’in kullandığı önemli bir kavram daha mevcut: Empati erozyonu. Kitapta tüyler ürperten bir örnekte, Kenya’da bir hırsızın, bir kadının parmağındaki alyansı çalmak için, onun parmağını aniden kopardığı ve kaçtığı ifade edilmektedir. Olayın dehşet vericiliğini bir tarafa bırakmak zor olsa da, alyansı almak için parmağı hızlıca kesip kaçan kişinin ne hissettiğini veya hissetmediğini düşünelim. Kesilen parmağın yaratacağı acı, onun için hiçbir anlam ifade etmemektedir. İnsan neden bu kadar hissiz ve düşüncesiz olabilir diye soruyor Cohen ve cevap olarak da empati mekanizmalarının eksik çalışmasının bir sonucu olduğu yanıtını veriyor. Dolayısıyla suçun da bu empati devrelerindeki etkinlik azlığından kaynaklandığını ifade ediyor. Bu konuyu, daha fazla açalım.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Cohen, öncelikle empatiyi iki temel bileşene ayırıyor: farkına varmak ve karşılık vermek. Eğer empatik bir davranış varsa, mutlak suretle sorunun ne olduğunu anlamakla yetinilmemiş olması ve yardım gibi bir karşılık verilmesi de gerekli. Cohen, bireylerin empati yeterliliğini ölçen bir empati katsayısı (EQ) ölçeği geliştirmiş, toplumda bir normal dağılım eğrisi üzerinde düşük-orta-yüksek EQ’lar belirlemiş, dağılımın düşük ucundaki bireylerin zalimce davranışlar sergilediğini ifade etmiştir. EQ testinden yola çıkarak, 0'dan 6'ya kadar dağılan yedi farklı seviye ortaya koymuştur. Yani sıfır ucundan altı ucuna doğru gidildiğinde, diğerlerine kötülük yapma dolayısıyla suç işleme sıklığında da düşüş olacaktır. Cohen, altıncı seviyede bulunan kişilerin ise inanılmaz bir empati dürtüsüne sahip olduklarını ifade eder. Örneğin, bir psikoterapist olan Hannah’nın danışanlarının sorunlarını hızlıca kavrayabildiğini örnek verir.

Cohen, zihnimizde bir empati devresi olduğunu da ifade eder. Bunu, fMRI kayıtlı çalışmaları referans göstererek vurgular. Prefrontal korteks bölgeleri, temporal ve pariyetal bağlantılar ve tabii ki amigdala gibi birçok bölgede, empati davranışı sırasında etkinlik gözlenir. Bölgelerin etkinlik örüntüsü, birlikte işleme şeklinde gerçekleşir. Burada, suçluların yoğun olarak görüldüğü empatinin sıfır derecesinin özellikle vurgulanması gereklidir. Çünkü Cohen, üç tip zihinsel rahatsızlığın kesiştiği bir 0- (sıfır-negatif) empati derecesi belirlemiş ve bu insanların başkalarını nasıl nesneleştirdiğinin etkileyici bir resmini ortaya çıkarmıştır. Cohen, sıfır derecesini çok güzel tanımlar:

Başkalarında nasıl bir izlenim uyandırdığınız, onlarla nasıl etkileşim kuracağınız veya duygularını ve tepkilerini nasıl sezeceğiniz ile ilgili bir farkındalığınızın olmadığı anlamına gelir.

Sıfır empati yeteneği! Empati yeteneğine sahip insanlar, muhtemelen bu durumu tahayyül bile edemezler. Çünkü sosyal yaşamın bir sonucu olarak, diğerlerinin zihinleriyle, orada dönen türlü yargı, eleştiri, his vb. ile aşırı meşgulüz. Zihin Kuramı, bunun insana has bir şey olduğunu ifade etmektedir (burada, bunun aksi yönde kanıtlar olduğunu da not düşelim.) O halde, "empatisiz" olarak yorumlanan üç rahatsızlığa göz atalım.

Borderline (B-tipi)

Sınırda kişilik bozukluğu olarak ifade edilen Borderline, kitapta anne Carol üzerinden anlatılmıştır. Çocuklarına acımasızca bağırıp, kötü sözler söyleyen bir anne, çocuklarında yarattığı duygusal hırpalanmaya hiçbir şekilde kafa yormayıp, akşam arkadaşlarının yanına eğlenmeye gidiyor. Başkalarının neler hissettiğini ifade etse de aslında yaptığı sadece kendisine dair, tehdit olarak algıladığı niyetleri varsaymasıdır. Dolayısıyla empati devresi bozuktur. Öyle ki, şaka yapıldığında bunu bir saldırı olarak algılıyor. Kitapta, Carol ile ilişkili daha nice empati yoksunu davranış paterni anlatılmaktadır. Yapılan beyin görüntüleme çalışmalarında, kitapta önemle vurgulanan empati devrelerindeki yapılarda aktivasyonun az olduğu bildirilmiştir.

Psikopati (P-tipi)

Kişinin daima kendiyle meşgul olduğu, arzularının ne gerektiriyorsa yaptığı, Freudyen perspektiften egonun çöküş yaşadığı bir bozukluktur. Kitapta Paul adlı cinayet suçlusu üzerinden açıklanan bu rahatsızlıkta ahlaki, vicdani bir kırıntı bulmak imkansızdır. Kişi, haklı olduğu görüşünden ödün vermez. Bu "haklılığı" çerçevesinde, ötekine ne olduğuyla hiçbir zaman ilgilenmez. "Öldüğü için üzgün müsün?" sorusunu "Okuldaki çocuklar bana kabadayılık ettiklerinde üzgün müydüler?" şeklinde yanıtlıyor. Diğerinin ne yaşadığına dair herhangi bir his veya fikir söz konusu değil. B tipi kişilikte belirtildiği üzere bunda da beynin empati devrelerinde etkinlik azlığı bağlantılarda kısıtlılık bulunmaktadır. Fakat burada bir parantez açarak nörofizyolojik durumların tek bir neden olmadığının altı çizilerek vurgulanması gerekir. Tüm tipler, hatta tüm bilimsel izahatı gerektiren olgularda bir genler ile çevre (İng: "nature vs. nurture") birlikteliği ifade edilir. Ki kitapta da bu noktada Bowlby’nin Bağlanma Kuramı'nın da söylediği gibi erken dönem ebeveyn-çocuk ilişkilerinin kişilik üzerinde önemli bir faktör olduğu kanıtlarla sunulmuştur. Psikopati hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Narsizm (N-tipi)

Kitapta James üzerinden anlatılan bu bozuklukta kişi yine empatiden yoksundur. Her şeyde kendi durumunu ortaya koyan, dışarıya karşı yoğun eleştirel tutumlar sergileyen ve anlaşılmamadan şikâyet eden bir tavır belirgindir. James’in bir suçlu olup olmadığı kitapta belirtilmemiştir; fakat başka insanların duygularıyla ilgilenmemesi, onu tek başına potansiyel bir suçlu yapmasa da, ilişkiler bağlamında değerlendirildiğinde onu oldukça sorunlu bir insan olduğu söylenebilecektir. Ki Cohen, N-tiplerinin zalimce suçlar işlemediğini, ama kibirleri ve yoğun kendilik meşguliyeti nedeniyle onların empatik olmayan davranış örüntüleri barındırdığını vurgulamaktadır. Beyin görüntüleme çalışmalarında, diğer tiplerde olduğu gibi empati devrelerinde anormallikler izlenmiştir. Narsisizm hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Sonuç

Bunlar empatinin sıfır (yani hiç olmadığı) ve negatif (hem kişi hem de çevresi için olumsuzluk) olduğu alt başlıklardı. Dolayısıyla hukuki anlamda suç doğursun ya da doğurmasın, başkalarının hislerini hiçbir şekilde umursamayanlar; kötülük, zalimlik, saldırganlık yapmaya her zaman potansiyel olarak daha yatkınlardır.

Burada, empati yoksunluğunun suç konusunda tek belirleyici olmadığını vurgulayalım. Zira Cohen, sıfır-pozitif bir grup da ortaya koyar. Bunlar, otizm spektrum bozukluğu olanlar, bilhassa Asperger Sendromu'na sahip olan bireylerdir. Bu insanların da gerek sosyal davranışlarındaki empatik paternlerin olmayışı, gerekse de empatinin nörofizyolojik devrelerinin kısıtlı olması nedeniyle sıfır kategorisinde yer alırlar. Ancak kendisine ve başkasına bir zarar vermedikleri için, pozitiftirler. Özellikle Asperger Sendromu olan insanlar örüntü çözmede yetenekleri, yani beyinlerinin her şeyi sistemleştirmeye dayalı olan alt yapısı, onların yaşama tutunmalarında en büyük faktörlerden birisidir. Belirsizlik ve değişim konularında ürkek davranırlar. Bir sistem halinde açıklanabilen her şeyi, güven verici ve rahatlatıcı olarak görürler.

Sonuç itibariyle Cohen, kötülüğün/zalimliğin, bir olayın izahatını yapan kavramlar olmadığını ve olmaması gerektiğini ifade eder. Bunu yaparken, bilimsel bir açıklama ortaya koyar. Empatinin bir spektrumu vardır ve bu spektrumun sıfır noktasında yer alanlar, suça daha meyilli olurlar. Bu spektrumun genetik, nörofizyolojik, çevresel, hormonal birçok bileşeni vardır. Eğer sorunlar bu perspektiften ele alınırsa, müdahaleler (çeşitli tedaviler ve terapiler) yoluyla sonuç almak daha olası olacaktır. Onun sözleriyle:

Empati, dünyadaki en değerli kaynaktır.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
6
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • İnanılmaz 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2023 04:03:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10324

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
V. Turgut, et al. Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine. (4 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 29 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10324
Turgut, V., Bakırcı, Ç. M. (2021, April 04). Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10324
V. Turgut, et al. “Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 04 Apr. 2021, https://evrimagaci.org/s/10324.
Turgut, Vural. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kitap Analizi: Kötülüğün Anatomisi: Empati ve Zalimliğin Kökenleri Üzerine.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, April 04, 2021. https://evrimagaci.org/s/10324.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.