Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Sadık Berk Evren
Çeviren 15 Mayıs 2023
Uzaktan bakınca her şey bir kartal gibi gözüküyor. Ancak Kartal Bulutsusu'na daha yakından bakıldığında, parlak bölgenin aslında daha büyük, karanlık bir toz kabuğunun merkezine açılan bir pencere olduğu görülüyor. Bu pencereden bütün bir açık yıldız kümesinin oluştuğu parlak ışıklı bir atölye görünür. Bu boşlukta, yıldızların oluşmaya devam ettiği yerde, uzun sütunlar ve yuvarlak şekilli koyu renkli toz ve soğuk moleküler gaz kürecikleri kalır. Işığı ve rüzgarları ile kalan iplikçikleri, gaz ve toz duvarlarını geri iten birkaç genç, parlak mavi yıldız şimdiden görülebiliyor. Bir salma bulutsusu olan M16 kodlu Kartal, yaklaşık 6.500 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve yaklaşık 20 ışık yılı genişliğe sahip. Yılan (Serpens) takımyıldızı yönünde dürbünle gözlemlenebilir. Bu fotoğraf, uzun ve derin pozlamalar içeriyor ve kükürt (sarı), hidrojen (kırmızı) ve oksijen (mavi) tarafından yayılan üç belirli rengi bir araya getiriyor.
8
0 Yorum
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'na katkı sağlamanın bir yolu, Agora Bilim Pazarı'na uğrayarak, burada bilimseverlerle buluşturduğumuz bilim kitapları, ders kitapları, hediyelik eşyalar ve diğer ürünlerden satın almak. Bir göz atın, hoşunuza giden bir şeyler bulacağınıza hiç kuşkumuz yok!

Çağrı Mert Bakırcı
Yazar 28 Aralık 2016 28 dk.

Çamların neden hem "yeni yıl" hem "Noel ağacı" olarak kullanıldığını hiç düşündünüz mü? Veya Noel Bayramı ile yılbaşının neden bu kadar yakından ilişkilendirildiğini? Birçokları bunun "Hristiyanlara özenme" olduğunu iddia etse de, yeni yılın da, bir kutlama ağacı olarak çam ağaçlarının da tarihi, Hristiyanlık'ın icadından çok daha önceye uzanmaktadır. Dahası, yeni yıl kutlamalarının ve Noel Baba gibi figürlerin kökeni de Hristiyanlık'tan çok daha antiktir.

Bu yazımızda bu konuyu işleyip, her yıl tekrar eden bir döngüyü sonlandırmak istiyoruz. Çünkü bildiğiniz üzere Türkiye'de her sene birileri çıkıp "Noel Hristiyan bayramıdır, kutlanmamalıdır!" diyor, sonra hemen bir grup diğer insan türeyip, "Noel'i ve yılbaşını Türkler icat etmiştir, Hristiyanlar bizden çalmıştır." diyerek yerli ve millileştiriyor, herkes duymak istediğini duyduğu ve karşı tarafı "kitlediği" için mutlu oluyor ve zaten en başından kutlayacaksa kutluyor, kutlamayacaksa kutlamıyor; yani hiçbir şey değişmiyor. Ta ki ertesi sene aynı anlamsız döngü yaşanana kadar...

86
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı üyeliği tamamen ücretsiz ve sitemizi çok daha etkili, interaktif ve keyifli bir şekilde kullanmanızı sağlayacak. Üye değilseniz, birkaç saniyede üyelik oluşturabilirsiniz! Üyeyseniz de giriş yapmanızı tavsiye ederiz.

Doğukan İstanbul
Çeviren 29 Haziran 2022 1 dk.

Kısa kuyruklu Çamur Çulluğu kuşları, Yeni Zelanda ile Alaska arasında 13.000 kilometreden fazla göç ediyor. Güneydoğu Asya, Fransız Polinezyası ve Pasifik adalarındaki topluluklar büyük fırtınalardan ve doğal afetlerden sıklıkla etkilenirken, bu kuşlar her yıl yolculuktan yara almadan çıkıyor.

Fransız donanma subayı Jerome Chardon, radyoda kısa kuyruklu çamur çulluklarıyla ilgili bir programı dinledikten sonra bu konuda düşünmeye başladı. Acaba kısa kuyruklu çamur çulluklarının kıyı fırtınalarında nasıl yol aldığını incelemek, hayat kurtarmaya yardımcı olabilir mi?

29
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Utku Derin
Utku Derin
355K UP
Aktaran 5 gün önce 2 dk.

Öğrencileri yapay zekanın yön verdiği bir dünyaya hazırlamak, üniversiteden çok önce başlıyor. South Florida Üniversitesi (USF), Tampa Bay bölgesi ve ülke genelindeki sınıflara yapay zekayı entegre etmek için okul öncesinden 12. sınıfa kadar olan eğitimcilerle işbirliği yaparak gelecek nesillerin temel becerileri erken yaşta geliştirmelerini sağlıyor.

USF Eğitim Fakültesi’nden Profesör Zafer Ünal, öğretmenler için 1.000’den fazla ücretsiz yapay zekâ aracı içeren çevrimiçi bir platform olan TeacherServer’ı geliştirdi. 2024’te hayata geçirilen platformun kullanıcı sayısı kısa sürede patladı. Bugün yaklaşık 1,25 milyon öğretmen, ders planlama, sınav hazırlama, sunum oluşturma gibi işlerde bu araçlardan faydalanıyor. Ünal şöyle diyor:

6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Fatma Nur İnakçı
Yazar 5 gün önce 9 dk.

Sinirli Erkek Sendromu (İng: "Irritable Male Syndrome" , IMS) erkeklerde hormon seviyelerindeki dalgalanmalarla ilişkili olarak ortaya çıkan sinirlilik, depresif ruh hali, anksiyete ve genel huzursuzluk belirtileri ile karakterize edilen bir durumdur. Sendromun temelinde testosteron seviyelerindeki ani değişimler ve bu değişimlerin sinir sistemi üzerindeki etkileri yatmaktadır.

Testosteron seviyelerindeki dalgalanmaların erkek bireylerin psikolojik stres tepkileri üzerinde etkili olabileceğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır.[34] Bu durum, testosteronla ilişkili semptomların yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda psikososyal faktörlerle de bağlantılı olabileceğine işaret etmektedir. Jed Diamond, IMS'nin yalnızca biyolojik faktörlere değil, aynı zamanda psikososyal etkenlere de bağlı olduğunu şu sözlerle ifade ediyor:[25]

21
2
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tayfun Türkmen
Etkinliği Ekleyen 8 saat önce ÇevrimiçiÜcretsiz29 Mayıs
Tamamlayıcı Tıpta Yeni Ufuklar: İnovatif Yaklaşımlar Konferansı
29 Mayıs 2025 21:00 tarihinden 29 Mayıs 2025 22:00 tarihine kadar.

Modern tıp uygulamalarına entegre edilen tamamlayıcı yaklaşımlar, sağlıkta inovasyonun en dinamik alanlarından biri hâline geldi.

🔹 MİNTEK Derneği olarak; tıpta dönüşümün kapılarını aralayan bir canlı yayına imza atıyoruz.
🎙️ Moderatör: Prof. Dr. Ali AYYILDIZ
🎙️ Konuşmacı: Dr. Murat YILDIZ

🗓️ Tarih: 29 Mayıs 2025, Perşembe
🕘 Saat: 21:00 (TSİ)
📍 Canlı Yayın Adresi: www.mintekder.com/tv
Soru-Cevap Etkileşimi Canlı

➡️ Bilimsel zeminde, yenilikçi tedavi perspektiflerine ışık tutacak bu konferansı kaçırmayın!
📧 Sorularınız için: [email protected]

Devamını Göster
1
0 Yorum
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Akın Karahasan
Yazar 14 Ağustos 2020 15 dk.

Tardigradlar, çok çeşitli fiziksel ve kimyasal aşırılıklara dayanma konusundaki yeteneği sayesinde tüm bilimseverleri büyülemektedir. Son dönemlerde tardigradların sahip olduğu dayanıklılık yeteneği, karşılaştıkları zorlu koşullar sırasında ifade edilen proteinlerin koruyucu rollerine odaklanmamıza sebep olmakla birlikte bu küçük omurgasızlara duyulan ilginin artmasına yol açmıştır.

Dsup (hasar önleyici) adı verilen ve tardigradlara özgü benzersiz bir proteinin DNA'yı radyasyon ve radikallerin ürettiği hasardan koruduğunun keşfi, biyoteknoloji ve tıp alanındaki potansiyel uygulamalarıyla ilgili beklentileri artırdı.

63
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nı sosyal medya hesaplarından takip etmeyi unutmayın! Yeni paylaşımlarımızı görmek için bizi aşağıdaki sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

Görkem Bakırcı
Yazar 5 gün önce 35 dk.

Bilim, etik kaygılar dikkate alınmadığı durumlarda çok tehlikeli olabilir ve amacından kolayca sapabilir. Bilimsel metodları kullanan bilim insanları, etik ihlalleri temel almadıkları durumlarda korkunç deneyler ve ihlaller yapabilirler. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana, bilimi ve toplumu bilimsel araştırmalarda kötüye kullanılan deneyler, sahte araştırma raporları, mesleki kıskançlık, rekabet veya bilimsel fonların kötüye kullanılması gibi suistimallerden korumak için çok sayıda etik düzenleme geliştirilmiştir. Çeşitli bilimsel birlikler, dernekler, akademiler, üniversiteler ve bilimle ilgili diğer kurumlar, biçim ve içerik açısından geniş bir çeşitlilik ortaya koyan etik standartları benimsemiştir. Bazıları genel etik davranış ve sorumluluk ilkelerine dayanır, diğerleri disiplinlere özgü mesleki görevlere atıfta bulunur.

Bilim; sonsuz bir arayış ve merak, bilinmeyen sulara yapılan zorlu ve tehlikeli yolculuk, içinde yaşadığımız evreni anlamak ve bilmek için girişilen bir sorgulamadır. İnsanı en uzak kıtalara, vahşi yerlere, Ay'a bile götürmüştür bu arayış.

11
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Gencay Kaan Polat
Ekleyen 17 Aralık 2020 26 dk.

Huntington hastalığı, beyindeki sinir hücrelerinin aşamalı olarak parçalanmasına (dejenerasyonuna) neden olan, nadir görülen kalıtsal bir hastalıktır. Huntington hastalığı, bir kişinin işlevsel yetenekleri üzerinde geniş bir etkiye sahiptir ve genellikle hareket, düşünme (bilişsel) ve psikiyatrik bozukluklarla sonuçlanır.

Huntington hastalığı semptomları herhangi bir zamanda gelişebilir, ancak genellikle ilk olarak 30'lu veya 40'lı yaşlarda ortaya çıkar. Durum 20 yaşından önce gelişirse, buna genç (juvenil) Huntington hastalığı denir. Huntington hastalığı erken geliştiğinde semptomları biraz farklı olabilir ve hastalık daha hızlı ilerleyebilir.

30
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Begüm Sönmez, Emre Akman Ve Hüseyin Atala
Begüm Sönmez, Emre Akman Ve Hüseyin Atala Seslendiren 2 gün önce 22:43
Ortak Atalarımız, Karbin ve Yarı İletken Teknolojisi, Dünya Dışı Yaşam Formları... Hepsi ve daha fazlası bu bölümde kulaklarınızda!
2
Altay Kenger
Seslendiren 9 Ocak 2020 10:39
Et yemek, modern insanın diyetinin (beslenme prensiplerinin) son derece sıradan ve yaygın bir parçası. Lezzetli olması, çeşitli sunum seçenekleri ve günümüzdeki...
27
Melisa Arslan
Bu konuya ilgili olduğumdan araştırdım. 6 gün önce Sen de Cevap Ver

Selam!

Kan gruplarının çeşitli olmasının temel nedeni, insan vücudundaki alyuvarların (eritrositlerin)[2] zar yüzeyinde bulunan antijenlerin farklılık göstermesidir. Bu antijenler, genetik olarak belirlenir ve bağışıklık sistemimizin kendi hücrelerimizi tanımasını sağlar. Kan gruplarının çeşitliliği, evrimsel, genetik ve bağışıklıkla ilgili birçok faktöre dayanır.

1. Antijen-Antikor Sistemi ve Kan Grupları

İnsanlarda en yaygın bilinen iki kan grubu sistemi vardır:

🔸 ABO Sistemi

Bu sistem, alyuvarların yüzeyinde bulunan A ve B antijenlerine göre belirlenir:

  • A grubu: A antijeni var, anti-B antikoru taşır.
  • B grubu: B antijeni var, anti-A antikoru taşır.
  • AB grubu: Hem A hem B antijenleri var, antikor yok. Evrensel alıcıdır.
  • 0 grubu: Antijen yok, hem anti-A hem anti-B antikoru taşır. Evrensel vericidir.

🔸 Rh Sistemi

Rh sistemi, alyuvarlarda Rh faktörü (özellikle D antijeni) olup olmamasına göre belirlenir:

  • Rh pozitif (Rh⁺): D antijeni var.
  • Rh negatif (Rh⁻): D antijeni yok.

Bu iki sistem birleşince örneğin bir kişinin kan grubu A Rh⁺, B Rh⁻ gibi olur.

2. Genetik Çeşitlilik

Kan gruplarımızı belirleyen antijenler, kalıtsal olarak annemizden ve babamızdan aldığımız genlerle belirlenir. ABO sistemi 9. kromozomdaki bir genle, Rh sistemi ise 1. kromozomdaki genlerle kontrol edilir. Genetik çeşitlilik, farklı kan gruplarının ortaya çıkmasına yol açar.[4]

Örneğin:

A ve B alelleri eş baskındır. Yani bir bireyde hem A hem B aleli varsa, AB grubu ortaya çıkar.

0 aleli çekiniktir. Sadece 00 olduğunda 0 grubu olur.

3. Evrimsel ve Coğrafi Etkenler

Dünya genelinde kan grubu dağılımları farklılık gösterir. Örneğin:

Güney Amerika yerlilerinde 0 grubu çok yaygındır.

Asya’da B grubu daha sık görülür.

Avrupa’da A ve 0 yaygındır, AB daha nadirdir.

Bu farklar, evrimsel süreçlerde farklı coğrafyalarda yaşayan insanların bağışıklık sistemlerinin farklı enfeksiyonlara karşı geliştirdiği adaptasyonlardan kaynaklanır.[3]

4. Bağışıklık Sistemi ile olan İlişkisi

Bağışıklık sistemi yabancı antijenleri tanıyıp tepki verdiği için, uyumsuz kan grubuyla yapılan kan nakli ciddi ve bazen ölümcül sonuçlar doğurabilir. İşte bu yüzden kan grubu tayini ve uyum hayati önem taşır.

Sonuç olarak:

Kan gruplarının çeşitli olmasının nedeni, alyuvarların yüzeyindeki genetik olarak belirlenen antijenlerin farklılığıdır. Bu çeşitlilik, hem evrimsel avantajlar sağlamış hem de bireyler arasında kan alışverişinde dikkat edilmesi gereken biyolojik bir farklılık yaratmıştır.

Ayrıca:

  • Bir insanın kan grubu kemik iliği nakli sonrası değişebilir.
  • İlik naklinin yanı sıra çok nadir de olsa bazı hastalıklar kan grubunun değişmesine neden olabilir. Ayrıca sonuçları 2015 yılında Journal of the American Chemical Society dergisinde yayımlanan bir araştırmada bilim insanları kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki A ve B antijenlerini uzaklaştıran bir enzim keşfetti. Bu gelişme gelecekte kan grubunun yapay olarak değiştirilebileceği anlamına gelebilir.[1]

Umarım yardımcı olabilmişimdir!

Kaynaklar

  1. T. Sarıgül. Bir İnsanin Kan Grubu Değişebilir Mi?. (3 Mayıs 2017). Alındığı Tarih: 21 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Bilim Genc | Arşiv Bağlantısı
  2. C. Clinic. Function Of Red Blood Cells. Alındığı Tarih: 21 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
  3. A. Fleck. Blood Type By Region. (14 Haziran 2023). Alındığı Tarih: 21 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Statista | Arşiv Bağlantısı
  4. M. Genetics Editorial Team. Genetics Of Blood Type: Inheritance And Compatibility. (14 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 21 Mayıs 2025. Alındığı Yer: Medicover Genetics | Arşiv Bağlantısı
2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close