Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?

5 dakika
3,091
İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?
Evrim Ağacı Akademi: İnsan Davranışları & Davranış Değişimi Yazı Dizisi

Bu yazı, İnsan Davranışları & Davranış Değişimi yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "İnsanlarda Modern Davranışlar Nasıl Evrimleşti?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Davranışlarımızı değiştirmek, eşine az rastlanır bir kendi kendine mühendislik mücadelesidir. Burada bahsettiğimiz, uzun vadeli ve kalıcı bir değişimdendir; gerçek bir değişim yaşanmadan önce giriştiğimiz kısa süreli ve geçici değişimlerden değil.

Yaşanmasını istediğimiz değişim ister diyet, egzersiz, alışkanlıklar, bağımlılıklar veya başka bir şeyle ilgili olsun, davranış değiştirmek bir insanın yapmaya çalışacağı en zor şeylerden biridir. O nedenle bu, iyi araştırılmış bir alandır ve sürekli değişimin neden son derece zor olduğu hakkında oldukça fazla şey bilinmektedir.

Bu makalede, istenmeyen davranışları değiştirmenin neden zor olduğunun 8 nedenini sunacağız. Bunları bilmek, değişim konusunda gösterdiğiniz çabayı güçlendirebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Davranışları Değiştirmenin Zor Olmasının 8 Nedeni

1. Olumsuz duygular tarafından motive ediliriz.

Pişmanlık, utanç, aşağılama, korku ve suçluluk gibi güçlü bir şekilde hissedilen olumsuz duyguların kalıcı davranış değişikliğini katalize edebileceğini düşünmek anlaşılabilir olsa da, gerçekte olan bunun tam tersidir. Aşağılanma, küçümsenme ve alaya alınma gibi olumsuz duygular, gerçekte yapmadığımız şeyleri yaptığımızı düşünmemizi veya bir şeyleri yanlış yaptığımızı hissetmemizi tetikleyebilir, ancak kalıcı değişiklikler yapmak için kesinlikle işlevsel bir motivasyon değildir. Hatta davranış değişikliği konusunda yapılmış 129 ayrı akademik makaleyi bir arada inceleyen bir derlemede, bu çalışmaların hepsinde istikrarlı bir şekilde en etkisiz değişim stratejilerinin korku ve pişmanlığa dayandığı görülmüştür. Kulağa her ne kadar basmakalıp bir söz gibi gelse de, gerçek değişimin olumlu bir temele inşa edilmesi gerekir; meydan okumayı üstlenmek için olumlu, kendini haklı çıkaran nedenlere ihtiyacınız vardır.

2. Düşünce yanılgıları tarafından tuzağa düşürülürüz.

Bir davranışı değiştirmeye çalışırken bunalmış hissetmek, "ya hep ya hiç düşüncesi"ni teşvik etme eğilimindedir: "Sorunlarıma birden saldırıp değişeceğim ve başarısız olursam, bu, yapamayacağım anlamına gelir." Bilişsel önyargılarınızdan ve kapılabileceğiniz zihinsel çarpıtmalardan haberdarsanız, ya hep ya hiç düşüncesinin tehlikeli bir düşünce tipi olduğunu bilirsiniz. Bizi kazanamayacağımız durumlara hapseder, çünkü bir davranışı değiştirmek için etkileyici düzeyde bir ivmeyi sürdürme şansınız çok da yüksek değildir. (Ssor salonu üyeliklerinin Ocak ayında patladığı ama Mart ayına doğru azaldığı gerçeği de bunu göstermektedir). Eğer gerçekten değişmek istiyorsak, yapmamız gereken ilk şeylerden biri ya hep ya hiç düşüncesini masadan kaldırmak ve bunu yaparken diğer birkaç düşünce hatasını da temizlemektir.

3. Değişimin hepsi bir anda olsun isteriz.

Davranış değişikliği, değiştirilmek istenen davranış ne olursa olsun büyük bir şeydir ve hepsini aynı anda alt etmek neredeyse hiçbir zaman mümkün değildir. Yine de bir yerden ve belirli, ölçülebilir eylemlerle başlamak zorundayız. Büyük ve belirsiz olan, yerini küçük ve spesifik olana bırakmalıdır. "Egzersiz yapmaya başlayacağım." yerine, "Bu akşam işten sonra Edgemont Yolu'nda 30 dakika yürümeye başlayacağım" demeyi öğrenmemiz gerekmektedir. Her bir spesifik eylem bir kaşık dolusu davranış değişikliğine denktir ve zaman içinde gerçekleştirilen bu eylemler, kümülatif değişimle sonuçlanır. Bu kümülatif eylemlere eşlik etmek için, davranış değişikliği araştırmalarının başarı için gerekli olduğunu öne sürdüğü çok spesifik hedeflere ihtiyacımız vardır, çünkü kendimizi ölçmek için performans hedeflerine sahip olmamız gerekir. Ancak bunlar da gerçekçi ve spesifik olmalıdır.

4. Alet çantasını ihmal ediyoruz.

Arabanızı tamir etmek istiyorsanız, doğru aletlere ihtiyacınız vardır. Kendimizle ilgili bir şeyi değiştirmek neden farklı olsun ki? Bunlara araç, gereç ya da ne derseniz deyin; önemli olan, sürekli değişimi desteklemek için bazı güvenilir araçlara ihtiyacımız olduğudur. Beslenme şeklimizi değiştirmek, en azından, daha sağlıklı beslenme yolları hakkında bilgi edinmemizi ve bunu gerçekleştirmek için pratik bir plan yapmamızı gerektirir. Belki de bu planın bir parçası, telefonunuzdaki not defterinde bir menü sayfası veya Outlook takviminizde yerleşik günlük hatırlatıcılar bulundurmak olabilir. Bu araçlardan bazıları kişiye özeldir, bazıları ise yaygın olarak benimsenmiştir ve ihtiyacı olan herkes tarafından kullanılabilir. Hepimizin uzun vadede güvenebileceği bu tür desteklerden oluşan bir araç kutusuna ihtiyacı vardır.

Tüm Reklamları Kapat

5. Çok fazla şeyi değiştirmeye çalışıyoruz.

Bir davranışı uzun vadede değiştirmeyi taahhüt edebilir ve gerçekten kalıcı hale getirebilirseniz, bu övgüye değerdir. Ancak aynı anda birden fazla davranışı değiştirmeye çalışmak, hepsini birden daha beter yapmanın kesin bir yoludur. Değişimi gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğumuz dikkat, özdenetim, motivasyon vb. kaynaklar sınırlıdır. Çok fazla şeyi değiştirmeye çalışmak, bu kaynaklara gerçekçi olmayan talepler yükler ve çabalarımızı erkenden boşa çıkarır. Hayatımızın diğer alanlarının da dönmeye devam ettiğini ve bu kaynaklara ihtiyaç duyduğunu unuturuz, bu nedenle sadece bir ek davranış değişikliği taahhüdü bile büyük bir meseledir.

6. Süreci hafife alıyoruz.

Değişim, asla tek bir şey değildir; birbiriyle bağlantılı pek çok şeydir ve tüm parçaları dikkate alan bir süreç olmadan sürdürülebilir değişim gerçekleşmez. Davranış değişikliği için trans-teoretik model gibi herhangi bir modele başvurabilirsiniz ve doğru modeli seçmek için bir miktar harcamak faydalı olacaktır, ancak daha önemli olan nokta, uzun vadeli davranış değişikliğinin çok sayıda adım içermesidir. Bunun çok daha basit olması gerektiğine inanarak kendimizi kandırmak kolaydır, ancak davranış değişikliği ile ilgili hiçbir şey basit değildir. İğneyi birazcık bile oynatmak zorlu, süreç odaklı bir mücadeledir.

7. Başarısızlığın varsayılan durum olduğunu unutuyoruz.

Bir değişiklik yapmaya çalışır ve başarısız olursanız, davranış değişikliğinin en sağlam gerçeklerinden birini kanıtlamış olursunuz: En az bir kez başarısız olmak sürecin bir parçasıdır ve muhtemelen bu durum birden fazla kez yaşanacaktır. Başarısızlık, bir sonraki turda (ve bir sonrakinde ve hatta bir sonrakinde!) dikkatinizi ve enerjinizi neyin hak ettiği konusunda size daha fazla bilgi verir. Zaman içinde test edilmiş değişim süreci modellerinin tümü başarısızlığı sürecin bir parçası olarak görür ve değişecek olanları başarısızlığı sürecin sonu ya da denemeyi bırakmak için bir bahane olarak değil, bir adım olarak görmeye teşvik eder.

8. Bir taahhütte bulunmuyoruz.

Son olarak, ama belki de en önemlisi, en iyi davranış değişikliği araştırmalarının bize söylediği şey, başarmak istediğimiz şeyi başarmak için bir taahhütte bulunmadığımız takdirde, bunun gerçekleşmeyeceğidir. Ne yapacağımızı ve nasıl yapacağımızı kesin olarak belirleyen bir "taahhüt cihazına" ihtiyacımız var. Diğer her şey bunun üzerine inşa edilmelidir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: İnsan Davranışları & Davranış Değişimi Yazı Dizisi

Bu yazı, İnsan Davranışları & Davranış Değişimi yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "İnsanlarda Modern Davranışlar Nasıl Evrimleşti?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
50
2
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 18
  • Tebrikler! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Psychology Today | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:18:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17984

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
D. DiSalvo, et al. İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?. (28 Haziran 2024). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/17984
DiSalvo, D., Bakırcı, Ç. M. (2024, June 28). İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?. Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/17984
D. DiSalvo, et al. “İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı, Evrim Ağacı, 28 Jun. 2024, https://evrimagaci.org/s/17984.
DiSalvo, David. Bakırcı, Çağrı Mert. “İstenmeyen Davranışları Değiştirmek Neden Bu Kadar Zor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 28, 2024. https://evrimagaci.org/s/17984.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close