Hayata Döndürebileceğimiz 8 Soyu Tükenen Canlı Türü

ık iseBaba ve oğul olan iki bilim insanı soyu tükenmiş canlı türlerini nasıl hayata döndüreceğimiz konusunda bilgi veriyor.

"De-extinction" (Soy tükenmesini tersine çevirmek)

George ve Hendrik Poinar, son yıllarda büyük gelişmeler kaydedilen "soyu tükenmiş canlı türlerini canlandırma" konusundaki aşamaları anlatıyorlar. George, önemli teknolojik gelişmeler henüz icat edilmeden önce bu fikir doğrultusunda yapılan öncü çalışmalara liderlik ediyordu. Daha sonra Hendrik ve George birlikte, antik DNA'ların elde edilmesi ve dizilenmesi konusunda yeni metotlar geliştirdiler.

Ancak, elde edilen genetik taslakların yaşayan organizmalara nakledilmesi, çok zorlu bir süreç. Önde gelen yaklaşımlardan biri, hayatta olan benzer bir türün genlerini modifiye ederek, soyu tükenmiş akrabasının benzerini elde etmek. Fakat, bu durumda elde edilen canlı türü tam olarak soyu tükenen tür olamayacak.

Bir diğer yaklaşım ise yumurtanın modern bir canlıdan alınıp, DNA'nın ise soyu tükenen canlınınkiyle değiştirip bu canlıyı geri getirmek.

Hazırlanmış olan listede hayata döndürülmeye aday sekiz soyu tükenmiş tür ile onların yeniden var olmalarını sağlayacak yollar görebilirsiniz.

1- Pyrenean Dağ Keçisi

Sol: R. Lydekker/Wild Oxen Sheep & Goats of All Lands, Living and Extinct (1898)/Biodiversity Heritage Library; Sağ: L Rabanedo/Shutterstock

Dünyanın ilk soy tükenmesinden hayata döndürülen canlı türü Fransız dağlarında yaşamış olan Pyrenean dağ keçisidir. 2003 yılında, İspanyol bilim insanları, yaşamış olan son Pyrenean dağ keçisine ait hücre çekirdeğini, çekirdeği çıkarılmış evcil keçi yumurtalarına enjekte ettiler. Sonra bu yumurtaları, İspanyol keçisi (fotoğrafta sağda) gibi taşıyıcı annelere naklettiler. Hamile kalan yedi keçiden altısının hamileliği düşük ile sonlandı. Bir tanesi ise sezaryen yöntemi ile doğum yaptı, fakat yavru sadece 10 dakika yaşayabildi.

2- Yünlü Mamut

Sol: Ozja/Shutterstock; Sağ: Jan Havlicek/Shutterstock

Yünlü mamut, geri gelme yolu en uzun olan soyu tükenmiş canlı türü olarak düşünülüyor. Hendrik, geçtiğimiz günlerde yünlü mamut genomunun tamamının dizilimini yayınladı. Harvard'dan George Church ve ekibi ise geçtiğimiz aylarda, mamut genlerini (uzun kılları, deri altı yağ tabakası, soğuğa direnç ve mamut dişi ile ilgili olan) Asya fili genomuna naklettiler.

Church, genlerinin %9'u mamut olan bir fil elde etmenin bile 20 yıl sürebileceğini ve belki de bu soyu tükenmiş canlının bire bir aynısının hiç bir zaman elde edilemeyeceğini söylüyor.

3- Yolcu Güvercin (Passenger Pigeon)

Sol: Tim Hough; Sağ: Robert L. Kothenbeutel

Yolcu güvercinler, genleri kesilip, yaşayan en yakın kuzenleri olan şerit kuyruklu güvercinlerin (fotoğrafta sağda) genomuna eklenerek yeniden canlandırılabilir gibi görünüyor.

California Üniversitesi'nden antik DNA araştırıcısı Beth Shapiro ve "Revive and Restore" (yeniden canlandırmak ve yenilemek) ekibinden biyolog Ben Novak, müze koleksiyonlarından 88 adet yolcu güvercin örneği topladılar. Fakat, yolcu güvercinleri, kaya güvercinlerinden ayıran genleri ve bu genlerin ne işe yaradığını bulmak çok uzun bir süreç.

Eklenilen genlerin, soyu tükenmiş olan kuşun uzun kuyruğunu, kırmızı gözlerini ve şeftali rengindeki göğüsünü ortaya çıkarması gerekecek.

4- Midede Yavrulayan Kurbağa

ANT PHOTO LIBRARY/SCIENCE SOURCE

2011 yılında, bir Avustralyalı ekip, Dolly'nin elde edilmesini sağlayan klonlama yöntemini, midede yavrulayan kurbağa (fotografta solda) elde etmek için kullandılar. Bu kurbağa türü dişisi, yumurtalarını yutup, midede geçirilen hamilelik sonrası yavrularını dışarı kusmaktaydı.

Bilim insanları, soyu tükenmiş bu kurbağa türünün hücre çekirdeğini, çizgili kurbağa yumurta hücrelerine naklettiler. Fakat şimdiye kadar, embriyolar tamamiyle gelişme aşamasına gelemedi.

5- Quagga

Sol: Photo Researchers/Science Source; Sağ: Stuart G Porter/Shutterstock

1980'lerde, Berkeley'den moleküler biyolog Allan Wilson 140 yıllık posttan Quagga türüne ait genetik materyal elde etti. Quaggalar, kahverengi-beyaz çizgili ve zebraların (fotoğrafta sağda) yakın akrabası olan soyu tükenmiş bir canlı türü.

Revive & Restore adındaki ticari olmayan kuruluşun hayata döndürmeyi planladığı türlerden biri de quaggalar.

Araştırma grubu, Afrika ova zebraları (fotografta sağda) üzerinde seçerek çiftleştirme yöntemiyle nesiller sonra soyu tükenmiş quaggaya görünüş olarak benzeyen zebraların evrilmesini umuyorlar. Bunun için daha az çizgili ve kahverengimsi rengi olan zebraları seçip çiftleştiriyorlar.

6- Yünlü Gergedan

CHARLES R. KNIGHT, NATIONAL GEOGRAPHIC

Yünlü gergedanlar, Pleistosen Dönemi megafaunasına ait bir diğer memeli türüdür. Prehistorik mağara sanatı örneklerinde mamutlarla birlikte yer almakta. Tüylü gergedanlar, son buzul çağının sonlarına doğru yaklaşık 10000 yıl önce yok oldular.

Sibirya'da ve Polonya'da iyi durumda yünlü gergedan örnekleri elde edildi. Üzerlerinde birkaç genetik çalışma da yapıldı. Bu çalışmalar sonucu yaşayan en yakın akrabalarının kritik seviyede soy tükenme tehlikesi altında olan Sumatra gergedanları olduğu anlaşıldı.

Hayata döndürülme olasılıkları sorulduğunda, Hendrik Poinar pek iyimser değil: "Yünlü gergedanlarla ilgili problem, örneklerin çok sınırlı olması. Her yüz mamut örneğine karşılık sadece bir yünlü gergedan örneği bulunabiliyor." diyor.

Mamutlara göre, geri döndürülmesi çok daha zor bir tür. Nedenleri, fazla örnek bulunamaması ve taşıyıcı anne olabilecek olan Sumatra gergedanlarının zaten soy tükenme tehlikesi altında olması sayılabilir.

Agora Bilim Pazarı

Brasil Signature Bossa Nova Yöresel Kahve 250 gr

The Coffee Belt Brasil Signature Bossa Nova Yöresel Kahve 250 gr.

The Coffee Belt Nedir?

Kahve, kuzeyde yengeç, güneyde oğlak dönencesi boyunca uzanan ve Ekvator’a paralel bir kuşak oluşturan bölgede yetişir. Buna kahve kuşağı (Coffee Belt) denir. Onlarca farklı ülkenin sıralanarak oluşturduğu bu kuşakta, en seçkin kahveleri sizin için seçip titizlikle kavuruyoruz. The Coffee Belt yüksek kaliteli %100 orijin kahve çeşitleri ve blend (harman) kahveleri ile her zaman seçkin, her zaman taze.

Neden The Coffee Belt?

The Coffee Belt kahve çeşitlerimizde %100 o bölge ve ülkeye ait yüksek kaliteli kahve çekirdeklerini seçtik. Daha temiz ve lezzetli bir kahve deneyimi için çiğ çekirdek kahvelerde belli oranda bulunan kusurlu (defekt) kahve çekirdeklerini ayıkladık.

Taze Kavrulmuş Kahve

Her ülke ve bölgenin kahve çekirdekleri farklı karakteristik özelliklere sahiptir. Kahvenin içerisinde yer alan aromaları daha iyi ortaya çıkartmak için çekirdeğin karakteristik özelliğine, ülkenin ve bölgenin yapısına göre en iyi kıvamda taze taze kavurduk.

The Coffee Belt markalı kahvelerimizi “The Coffee Belt Roasting”de haftalık olarak kavurup sipariş anında taze taze paketliyoruz!

İçtiğin her yudum kahve nefis keşiflere dönüşsün diye.UYARI: Bu ürün, müşterilerimizin tercihine göre özel olarak öğütülerek (veya hiç öğütülmeden) temin edilmektedir; yani müşteri talebine özel olarak hazırlanmaktadır. Bu nedenle lütfen sipariş notlarına talep ettiğiniz öğütme türünü ekleyiniz:

1. Çekirdek (Öğütme İstemiyorum)
2. Filtre Kahve Makinesi,
3. Espresso (Öğütülmüş),
4. French Press,
5. Moka Pot,
6. Hario V60,
7. Aeropress,
8. Metal Filtre,
9. Chemex – Pour Over.

Tercih belirtilmemesi halinde öğütülmemiş çekirdekler gönderilecektir ve tarafınızdan öğütülmesi veya değirmen olan bir yerde öğüttürülmesi gerekecektir.

Devamını Göster

₺152.00

Satın Al Tüm Ürünler

7- Dodo Kuşu

FOX PHOTOS/GETTY IMAGES

Fotografta dodo iskeleti ile, rekonstrüksiyon modeli karşılıklı durmakta. Dodo kuşu, Hint Okyanusu'nda Mauritius Adası'nda yaşamış olan uçamayan bir kuş türüdür.

Geniş kabul gören düşünce, dodoların en son 1662 yılında, Hollandalı denizciler tarafından tanımlandıktan sadece 100 yıl sonra görüldüğü yönünde. Bu büyük kuşlar denizciler ve yırtıcı hayvanlar tarafından avlanıyordu.

Bir kaç dodo örneği erken dönemlerde Avrupalılar tarafından koleksiyonluk olarak ele geçirildi ve bunların kalıntıları günümüzde hala müzelerde bulunmakta. Son kazılar sonucu bu kuşun yumuşak dokuları da elde edildi.

Revive & Restore grubundan Ben Novak, "Çalışmamız, eğer iyi korunmuş deri veya kas dokularına sahipseniz, canlı türünün bütün genomunu, kaliteli derecede elde edebileceğinizi göstermiştir." diyor.

Bir çeşit güvercin olan dodo kuşuba evrimsel olarak yakın olan türler genetik araştırmalar sonucu görülecek (belki de bu sayede taşıyıcı anne bulunabilecek). Bazı çalışmalar Nicobar güvercininin bu türün en yakın akrabası olduğunu öne sürmektedir.

8- Tazmanya Kaplanı/Kurdu

SMITHSONIAN INSTITUTION ARCHIVES

Neredeyse bir köpek boyutlarında olan, thylacine ya da Tazmanya kaplanı, Avustralya, Tazmanya ve Yeni Gine'de yaşamış olan, çizgili, etçil bir keseli memeli türüydü. Tazmanya, yaşadığı son bölgeydi ve 1930'larda ise bu canlının soyu tükendi. Yaşam alanlarının azalması ve köpeklerin bölgeye getirilmelerinin de rolü olmasına rağmen çoğu biyoloğa göre avlanma ana nedendi.

Novak'a göre thylacine'i hayata döndürmek çok zorlu bir süreç olacaktır. Nedeni ise yaşayan emsallerinden çok farklı olmasıdır. Tazmanya kaplan

Sol: Ozja/Shutterstock; Sağ: Julian W/Shutterstock

ı ve keseli karıncayiyenler (fotoğrafta sağda) yaşayan en yakın akrabalarıdır, fakat onlar da oldukça küçük.

Buna rağmen bilim insanları denemekten vazgeçmiyorlar. 2008 yılında Melbourne Üniversitesi'nden Andrew Pask 100 yıllık deri kalıntısı ve alkol içinde saklana üç yavru örneklerinden thylacine DNA'sı elde etti. Pask'ın ekibi kısa bir dizilim izole edip buna işaretçiler (marker) yerleştirdiler ve bir fare embriyosuna enjekte ettiler. Bu deney sonucu soyu tükenmiş bu canlı türünün genlerinin işlevli olduğunu gösterdiler.